Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.2002, Blaðsíða 48

H&l c) a r b / a () H>'V' LAUGARDAGUR 15. JÚNÍ 2002
Síðasti guðfaðirinn
Uppáhaldsbófi Bandaríkjamanna veslaðist
upp í fangelsi og dó íbgrjun vikunnar. John
Gotti varð 61 árs gamall og sat inni síðustu
tíu árin. Hann var dæmdur ílífstíðarfang-
elsi fgrir margs konar afbrot, meðal þeirra
nokkur morð. Samt var hann dáður af mörg-
um sem síðasti guðfaðirinn sem eitthvað
kveður að. Hann var líka hataður enda áttu
margir honum grátt að gjalda og þjónar
réttvísinnar litu á hann sem kaldrifjaðan
morðingja sem sveifst einskis til að ná völd-
um íglæpaheiminum og halda þeim.
GOTTI VAR SÍÐASTI MAFÍÓSINN sem allir
þekktu og dáðust að eða óttuðust. New York-blöðin
minnast hans með vissri eftirsjá því hann var ávallt
gott fréttaefni og naut þess að vera í sviðsljósinu.
Flestum kemur saman um að Gotti sé maður 20. ald-
ar og aö enginn muni taka við sem guðfaðir voldug-
ustu glæpafjölskyldna stórborgarinnar. Eftirmælin
eru að nú sé genginn síðasti mafíósinn sem sveipað-
ur er rómantískum ljóma og óttablandinni aðdáun
jafnvel heiðvirðra borgara. Gotti stjórnaði Gambino-
veldinu og virtist um skeið ósnertanlegur með marg-
milljóna dollara veltu og byggðist auðurinn eingöngu
á glæpastarfsemi svo sem vændisútgerð, fjárkúgun,
spilavitum, þjófnaði og fíkniefnasölu.
Glæpaforinginn vakti mikla athygli fyrir klæða-
burð sinn og framkomu. Hann gekk í rándýrum fót-
um og fékk viðurnefniö Dapper eða sá fini. Hann
barst mikið á og vildi sýna veldi sitt og auð með ótví-
ræðum hætti. Þar var hann andstaða gömlu guðfeðr-
anna, sem kusu að stjórna með þeim hætti að lítið bar
á þeim og síst af öllu kærðu þeir sig um sviðsljósið
eða fjölmiðlaathygli. Undantekningin var A1 Capone í
Chicago, sem reyndar var illa séður af fjölskyldufeðr-
unum í New York.
Á uppleið
John Gotti ólst upp í stórri fjölskyldu í Brooklyn og
vann faðirinn fyrir 11 börnum í sveita síns andlitis
við sorpheinsun. Strákur varð snemma ódæll og
hætti í skóla og freistaði gæfunnar á götunum en á
heimilinu var sífelldur peningaskortur og tækifærin
til frama af skornari skammti. Pilturinn varð
snemma efnilegur og varð brátt foringi í glæpaflokki
jafnaldra sinna. Á þeim árum var hann handtekinn
fimm sinnum fyrir ýmiss konar afbrot.
Smáþjófnaðir og rán á götum úti voru fyrir krakka
og Gotti stefndi hærra. Hann komst í kynni við einn
af undirforingjum Carlo Gambino og gerðist honum
handgenginn. Nýliðinn var einkar laginn að fást við
ólögleg fjárhættuspil og okurlánastarfsemi. Það þurfti
trausta handrukkara í þau störf.
Hann vann sér álit glæpaforingjanna þegar hann
tók að sér að hefna fyrir morð á frænda Gambinos.
írsk glæpasamtök voru grunuð um að hafa rænt og
myrt frændann. Gotti gekk frá foringja íranna,
McBratney, með glæsibrag. En það var ekki fyrsta
aftakan sem strákurinn stóð að, en samt sú sem
tryggði honum frama innan glæpaheimsins. Þótt tvö
vitni væru að morði írans fékk Gotti aðeins tveggja
ára fangelsisdóm og hét afbrotiö manndráp af gáleysi.
Ættlaus guðfaðir
Á meðan Gotti afplánaði dóminn dó gamli Carlo
Gambino og frændi hans, Paul Castellano, varö eftir-
maður hans sem höfuð fjölskyldunnar. Þegar fanga-
vistinni lauk varð Gotti brátt risandi stjarna í glæpa-
fjölskyldum stórborgarinnar og hættulegur keppi-
nautur Castellanos, sem þó áttaði sig ekki á að hann
hafði eignast keppinaut.
Castellano átti fylgi sitt aðallega meðal eldri
mafiósa og stjórnaði hann samkvæmt gömlum hefð-
um. Gotti aftur á móti sótti sína fylgjendur í raðir
yngri fjölskyldumeðlima sem skynjuðu nýja tíma og
vildu taka til sin gróða af sívaxandi eiturlyfjasölu.
Gömlu mennirnir máttu ekki heyra að mafiufjöl-
skyldur tækju þátt i svo svívirðilegum glæp sem þeir
álitu heróinsölu vera. (Hér má minna á sama ágrein-
ing sem upp kom í skáldverkinu Guðfóðurnum eftir
Mario Puzo, sem byggist að nokkru leyti á sögulegum
atburðum.)
Ágreiningurinn kom upp á yfirborðið 1985. Castella-
no og fylgjendur hans voru að draga sig út úr stórglæp-
astarfsemi og töldu sig græða nóg á verktakastarfsemi
og sorphreinsun og var samkeppni annarra á þeim
sviðum ekki vel séð. (Munið Tony Soprano &Co).
Castellano stóð höllum fæti þar sem félagar hans grun-
uðu hann um að ætla að vitna fyrir þingnefndum og
svo gerði hann skammarstrik sem enginn Don má láta
eftir sér. Hann kastaði eiginkonu sinni á dyr. En eitur-
efnaviðskiptin voru stóra ágreiningsmálið.
Timi Gottis var upp runninn. Hann ákvað að ryðja
Castellano úr vegi og krefjast þess að gerast æðsti
maður Gambinofjölskyldunnar. Þá voru það óskráð
lög að æskja samþykkis höfuðsmanna fjögurra
stærstu mafíufjölskyldnanna í New York ef taka átti
háttsettan foringja af lífi. Það æðsta ráð var kölluð
Nefndin.
En Gotti sótti ekki um veiðileyfi á Don Paul.
Þess í staö átti hann f leynilegum viðræðum við
tvær fjölskyldur sem ekki voru nógu öflugar til að
eiga fulltrúa í Nefndinni og lét vita um fyrirætlun
sína. Áhættan var mikil en strákurinn frá Brooklyn
lét slag standa og hafði heppnina með sér.
16. desember 1985 biðu Gotti og nokkir samsæris-
menn úr Gambinofjölskyldunni fyrir utan Sparks
Steak House á Manhattan. Castellano komst aldrei út
úr bíl sinum þegar skothríðin dundi á honum og
þurfti ekki um að binda.
Nokkrum vikum síðar kusu höfuðsmenn nokkurra
mafiufjölskyldna John Gotti sem guðföður.
í sviðsljósinu
Nú var pilturinn kominn f sviðsljósið og naut þess.
Klæðskerasaumuð ítölsk föt voru hans vörumerki,
handsaumaðir skór og ofið fangamark í jökkum gerði
hann að eftirlæti fjölmiðlanna og snaggaraleg tilsvör
við blaðamenn rötuðu beint í fyrirsagnir æsifrétt-
anna. Skipulögð glæpastarfsemi New York-borgar var
komin á svipaðan stall og kvikmyndirnar f Los Ang-
eles. Gotti tók sig út á breiðstrætum og brosti breitt
framan í fjölmiðlana og þeir þökkuðu fyrir sig með
því að fullnægja athyglissýki Donsins.
Hann kunni vel við sig í réttarsölum og árið 1986
höfðaði saksóknari þrjú mál gegn honum fyrir glæp-
astarfsemi og slapp Gotti frá þeim öllum og varð
hvorki mæddur né sár.
En sú árátta að vera sífellt í sviðsljósinu varð Gotti
að falli. Á hátindi valdaferilsins hélt hann þing með
öllum helstu foringum í glæpafjölskyldunum sem
hann réði yfir og var samkundan haldin á Manhatt-
an. Auk glæpalýðsins bauð Doninn fulltrúum alríkis-
lögreglunnar að skoða dýrðina og voru allir myndað-
ir og skráðir eins og geta má nærri.
Innan tíðar voru saksóknarar reiðubúnir að hefja
málaferli og voru kæruefnin gegn Gotti af ýmsum
toga. Hann var ákærður fyrir fjögur morð, fyrir sam-
særi og ráðabrugg um enn fleiri morð, fyrir að sýna
dómstólum lítilsvirðingu, fyrir ókurlánastarfsemi,
fyrir að reka ólögleg spilavíti og fyrir skattsvik. Rétt-
arhöldin hófust 1990.
Þótt áður hafi reynst erfitt að fá glæpaforingjann
Klœöskerasaurnud ítölsk fót
voru hans vörumerki,
handsaumaðir skór og ofið
fangamark í jökkum gerði
hann að eftirlæti fiölmiðlanna
og snaggaraleg tilsvör við
blaðamenn rötuðu beint í
fyrirsagnir æsifréttanna.
Gotti var kominn af bláfátæku fólki en vann sig upp
í að verða æðsti maður mafíufjölskvldna Ameríku.
Til þess þurfti einstaka náttúru til glæpaverka.
dæmdan fyrir aivarlega glæpi voru stjómvöld nú með
leynivopn sem beitt var gegn Gotti. Sammy „Tuddi“
Gravano var næstráðandi í Gambinofjölskyldunni
Hann var sterklega grunaður um morð og var lofað
að hann myndi sleppa með vægan dóm ef hann segði
allt hið létta um athafnasemi og glæpi Gotti guðfóður.
Yfirheyrslurnar yfir Gravano voru allar teknar upp
á hljóðbönd og kenndi þar margra grasa. Hann notaði
aldrei orð eins og að drepa en sagði ávallt þegar á
reyndi, aö þeir sem yfirheyrðu hann skildu hvað
hann meinti, þótt talað væri undir rós. Enda var vitn-
isburöinn ótvíræður.
Úr umferð
2. apríl 1992 var Gotti ákæröur fyrir fjölda afbrota,
meðal annars fimm morð. Hann var dæmdur í lifstíð-
arfangelsi án réttar til að sækja um náðun.
I fangelsinu tilnefndi Gotti son sinn, John yngri,
sem eftirmann sinn og höfuð fjölskyldunnar. Ekki
leið á löngu þar til eldri og reyndari menn hófu að
stugga við piltinum og árið 1999 var hann dæmdur í
sex og hálfs árs fangelsi fyrir glæpastarfsemi. Peter,
bróðir Gotti eldra, tók þá við en hefur ekki tekist að
haida í horfinu.
Völd og áhrif Gottis hurfu smátt og smátt meðan
hann sat í fangelsinu og 1998 var greint krabbamein í
hálsi glæpaforingjans og fór heilsu hans ört hrak-
andi. Sömuleiðis fjaraði undan áhrifavaldi Gambino-
fjölskyldunnar sem er ekki lengur nema skugginn af
sjálfri sér. En hver veit nema að upp rísi fjörkálfur