Frjáls verslun - 01.09.1942, Side 26

reykvískt ráð að safna fé handa hinum og öðr-
um félögum, sem þurfandi eru. Þjóðólfur birti
auglýsingu um þetta fjársöfnunarfyrirtæki og
er auglýsingin á þessa leið:
„f verzlunarfél. Reykjavíkur er þegar stofn-
aður sjóður, til hjálpar eða styrks fyrir um-
komulitla og munaSarlausa af verzlunarstétt-
inni. Til þess að efla þennan sjóð, verður hér
í bænum haldin Bazar og Tombóla af fríviljug-
um gjöfum og tillögum, síðast í þessum mán-
■uði, eða þá eftir því, sem síðar verður nákvæm-
ar ákveðið og auglýst. Gjöfum þessum verður
veitt móttaka af undirritaðri forstöðunefnd,
hvað hér með öllum velviljuðum gefst til vit-
undar. Bazar og Tombólukvöldin sjálf verða
skemmtanir við hafðar, sem kringumstæður
gefa kost á“.
Reykjavík, 10. jan. 1868.
Kristin Siemsen. Laura Svendsen. Anna Bjering
Steinunn Guðmundsson. Asa Guðmundsson.
Regína Sívertsen.
G. Lambertsen. Ó. Finsen. P. L. Levinsen.
Síðan fór „tombólan“ fram í hinu svonefnda
gamla klúbbhúsi og gaf af sér 488 ríkisdali,
sem var mikið fé í þá daga.
Næstu ár voru einnig haldnar svipaðar „tom-
bólur“.
¥
Thomsen og aðrir í stjórninni voru alveg
sérstaklega varfærnir í útlánum á fé sjóðsins
og voru þeir fyrst á báðum áttum um hvernig
ávaxta bæri hið fengna fé. Fyrst voru veitt
víxillán, en það var ekki auðvelt að fá þau,
því auk víxilformsins setti sjóðstjórnin ýms skil-
yrði, sem lántakandinn þurfti að uppfylla. —
Þessi leið þótti hinum gömlu kaupmönnum of
ótrygg, svo að Hannes Johnsen stakk upp á
að kaupa „koungleg ríkisskuldabréf" fyrir pen-
ingana og var svo gert.
Tveggja ára gamall átti sjóðurinn 1400 rík-
isdali í hinum konunglegu bréfum. Seint á ár-
inu 1870 er svo auglýst eftir umsóknum um
styrkveitingar og áttu þær að sendast til fakt-
ors H. Sivertsen. Styrkurinn, sem veittur var,
varð 30 ríkisdalir, og fékk hann einn maður.
Svo hækkuðu styrkirnir smátt og smátt og var
þá skipt í fleiri staði.
Á síðastl. ári, 1941, voru veittar úr sjóðn-
um kr. 9050,00 en alls hafa runnið úr sjóðn-
um til styrkveitinga um 150 þús. kr. sést því
að sjóðurinn hefir dafnað vel og hann hefir
mörgum orðið að liði. Sjóðurinn er nú alls kr.
210 þús. krónur og vex jafnt og þétt.
Til að veita hugmynd um vöxt sjóðsins og
styrkveitingar skulu tilfærðar eftirfarandi töl-
ur:
Veittur styrkur:
1867—1892 ................ 4.108.00
1893—1917 .............. 26.525.00
1918—1942 .............. 125.467.00
Eða alls 156.100.00
Vöxtur:
1867—1892 .............. 20.884.73
1893—1917 .............. 35.231.80
1918—1942 ........... ca 153.883.43
Sjóðseign:
20.884.73 25 ára
56.116.53 50 —
ca 210.000.00 75 —
★
Starfandi félagsmenn eru nú 294 og hafa
margir af beztu mönnum verzlunarstéttarinn-
ar í Reykjavík verið félagar fyrr og síðar. —
Sighvatur Bjarnason var lengst formaður sjóðs-
ins eða í 20 ár samfleytt frá 1909 til 1929,
en meðal formanna voru auk Thomsens, sem
áður er getið þeir N. Ziemsen, Eggert Waage,
Johannes Hansen, Chr. Ziemsen og Jes Ziem-
sen, sem allir voru mjög þekktir kaupsýslu-
menn. Núverandi formaður er Helgi Helgason
verzlunarstjóri, og hefir hann verið formaður
síðan 1938. Með Helga eru nú í sjóðstjórn-
inni þeir Sig. Guðmundsson skirfstofustjóri,
Guðm. Þórðarson bókari, Sigurjón Jónsson
verzlunarstj. og Helgi Bergs frkv.stj.
Styrktar- og sjúkrasjóðir verzlunarmanna er
elzta stofnun stéttarinnar og farsæld hefir fylgt
honum, svo sem málefnið á skilið. Verzlunar-
menn ættu að láta sér ant um þetta 75 ára af-
mælisbarn, sem er ólíkt öðrum afmælisbörn-
um á þeim aldri í því að hann er enn að
stækka og dafna og óskar „Frjáls verzlun“ þess
að svo megi verða um langa framtíð.
26
FRJÁLS VERZLUN