Frjáls verslun - 01.05.1959, Blaðsíða 41

Eins clanhi er annars brauð segja hafcamennirn-
ir, þeir sem alltaf hugsa í sérleyfum og bitlingum.
Eins gróði er annars brauð g£tn venð kjörorð
hinna, sem trúa á það, að meira athafnafrelsi og
frjálsari viðskipti gefi bæði einstaklingum og heild-
inni meira í aðra hönd.
Ég ræddi um sameiginlega grundvallarhugsun
fríverzlunarsvæðisins og tollabandalagsins. — Nú
kem ég að þeim reginmun, að tollabandalagið kem-
ur fram sem ein hedd út á við, það hleður um sig
múra, háa eða lága eftir atvikum, og spillir að því
leyti aðstöðu annarra til þess að komast inn á þenn-
an markað.
Innan tollabandalagsms eru þjóðir, sem fram til
þessa hafa fylgt gerólíkri tollastefnu. Holland og
ftalía hafa t. d. haft lága tolla, en Frakkland venð
tollverndarríki. Nú á smámsaman á mörgum ár-
um að jafna tollmúrinn hjá þeim öllum, lækka
hann hjá Frökkum, en hækka hann á flestum svið-
um, sennilega hjá öllum hinum.
Áþreifanlegt dænn um þetta fyrir okkur ís-
lendinga er það, að enginn tollur er á saltfiski á
ftalíu, en töluverður í Frakklandi (og kannske em-
hver í hinum löndunum fjórum, þótt það hafi
hingað td skipt okkur litlu, þar sem þau eru ekki
neytendur þeirrar vöru svo að neinu nemi). Þetta
verður td þess, að nú verður konnð á saltfiskstolli
á ftalíu, að vfsu lágum í fyrstu, en þó hækkandi
ár frá án. Þetta getur orðið til að spilla fyrir verzl-
uninni með þessa vöru almennt, auk þess sem það
bætir aðstöðu Frakka í samkeppni við okkur. Þeirra
fiskur er þó svo ólíkur okkar að gæðum, að varla
er unnt að tala um sömu vöru, og því vafamál hve
md<ið við höfum að óttast. Þjóðverjar hafa og í
seinni tíð verið að ryðja sér nokkuð td rúms á
ítalska saltfisksmarkaðinum. Óneitanlega væri
nokkur hætta í því fyrir okkur, ef þeim skapaðist
þar betn aðstaða í tollum en sú sem við höfum.
Eins og framleiðslu íslands annarsvegar og tolla-
handalagsríkjanna hinsvegar er háttað, er þarna að-
alhættan af stofnun tollabandalagsins fynr okkur,
og kemur það á móti þeim ótvfræða vinningi, sem
er að því að sjá vin sinn og nábúa auðgast fyrir
betri búnaðarhætti. Þann sama vmning öðlast öll
hin þátttökuríkin í Efnahagssamvinnu Evrópu, en
þau hafa einmg — og í miklu ríkara mæli en við
— hagsmuna að gæta af því að verða ekki utan-
gátta við markaðssvæði tollabandalagsins.
Margar ástæður, þ. á m. t. d. hjá Bretum hags-
munir á víðara svæði heimsveldisms brezka, hggja
td þess að þessi lönd kæra sig ekki um að verða
aðiljar að tollabandalagi Evrópu, en kjósa hina leið-
ína, — fríverzlunarsvæði allra aðddarríkja að efna-
hagssamvinnunni. — Þau eru þá frjáls um það,
hvort þau hafa lága tolla eða háa gagnvart öðrum,
s'm á milli myndu þau fella niður tollana af vörum
framleicldum á fríverzlunarsvceðinu. Að öðru leyti
mættu þau, ef þeim svo sýndist, fella niður alla
tolla, annaðhvort gagnvart öllum eða tilteknum
flokkum þjóða. Það væn t. d. ekki ósamræmanlegt
fríverzlunarsvæðinu, þótt Bretar felldu niður tolla
að einhverju eða öllu leyti á vörum frá brezka
heimsveldinu, eða Norðurlönd kæmu upp tolla-
bandalagi sín á milli, — eins og mikið er um talað,
— og tækju Finnland með í það bandalag.
Hugsunm hjá forvígismönnum fríverzlunar-
svæðisms er sú, að tollabandalag Evrópu verði aðili
að fríverzluninni. Hin skaðlegu áhrif tollmúranna
út á við hyrfu því, að því er tekur til framleiðslu
allra landa á frfverzlunarsvæðinu.
Hér er það sem hnífurinn stendur f kúnni.
Ems og ég gat um fyrr, gekk sáttmálinn um
tollabandalagið í gildi um síðustu áramót að formi
tl, og er ætlunin að farið verði að framkvæma ýmis
efnisatriði hans frá næstu áramótum. Tdætlunin
var sú, að samtímis hefði fríverzlunarsvæðinu verið
komið til framkvæmda.
En hér er margan vanda að leysa, og mikil undir-
búnmgsvinna hefir venð unnin á undanförnum ár-
um. Hvenær er vara, sem unnin er úr innfluttu
hráefni, orðm að framleiðsluvöru þess lands, sem
vinnur hana? Hvaða sérstöðu eiga landbúnaðar-
vörur að hafa? Og fiskur og fiskiafurðir? Allir
viðurkenna, að ýmis sérstök sjónarmið komi þarna
td greina.
Hvað um þau lönd, sem skcmmra eru komin
FRJÁLS VERZLUN — FYLGIRIT
41