Frjáls verslun - 01.05.1968, Blaðsíða 21

FRJÁLS' VERZLUNf
21
né minna, að kennsla sé lögð nið-
ur í barnaskólum í Frakklandi og
Vestur-Þýzkalandi í sögu eigin
lands. Hann heldur bví fram, að
sem þáttur í framhaldsnámi geti
sagnfræðikennsla stuðlað mjög að
auknum skilningi milli þessara
tveggja þjóða, en barnaskóla-
kennsla, sem er alltaf takmarkað
nám, geti naumast leitt til annars
en að skapa ómeðvitað þjóðernis-
sinnaða hleypidóma.
Enda þótt sumir kynnu að hika
við að taka jafn djúpt í árinni og
Bourdet, leikur ekki vafi á því, að
hann hefur sýnt fram á, að það
nægir ekki bara að kynnast fólki,
til þess að fólk skilji hvort annað
og geti starfað hvort með öðru.
Kennarar leitast nú margir við að
gera sögukennslu „óþjóðernissinn-
aða“ í þeirri von, að hlutlausari
frásögn af liðnum atburðum geti
leitt til þess, að nemendur verði
hleypidómaminni en áður.
ítölskum börnum er kennt, að
þeirra þjóð beri heiðurinn af fundi
Ameríku, sökum þess að Kolum-
bus var fæddur á Ítalíu. Spönsk
börn á hinn bóginn fá að vita, að
Spánn eigi heiðurinn, sökum þess
að Kolumbus vann í þágu Spánar.
í þýzkum kennslubókum í sögu
hefur verið tilhneiging til þess að
líta á Kopernikus sem Þjóðverja,
en í flestum öðrum löndum er
hann talinn hafa verið Pólverji.
í enskum kennslubókum hefur
verið gert svo mikið úr sigrum
Englendinga í Hundrað ára stríð-
inu, að nemendur fengu þá skoð-
un, að land þeirra hefði borið
sigurorð í styrjöldinni. í frönsk-
um bókum var gert hið sama varð-
andi sigra Frakka yfir Englend-
ingum, — sem ef til vill hafði
meira til síns máls.
TÚLKUN NAPÓLEONSTÍMA-
BILSINS SAMRÆMD.
Kennarar hafa líka unnið að
því, að koma á samræmdri túlkun
á ákveðnum tímabilum sögunnar
eins og Napóleonstímabilinu. Þeir
leggja áherzlu á, að hinn langi
tími Napóleonsstyrjaldanna ætti
ekki að skoðast sem mótaður af
metnaðardraumum eins manns.
Kennarar ættu heldur að leitast
við að greiða úr þeim fjölmörgu
pólitísku, efnahagslegu og félags-
legu þáttum þessa tímabils og
taka tillit til persónugerðar og að-
ferða stjórnmálaleiðtoga í ýmsum
löndum.
Kennarar gagnrýna kennslu-
bækur ekki einungis fyrir hleypi-
dómafulla meðferð sögunnar, held-
ur einnig fyrir það, sem of lítið
er gert úr eða ekki minnzt á.
Margir þeirra telja, að eitt helzta
sjónarmiðið, sem vanrækt hefur
verið að kynna í kennslubókum í
sögu í Evrópu, sé „evrópska hug-
myndin“, þ. e. hugmyndin um
sameinaða Evrópu. Á þetta sé
varla minnzt í kennslubókum,
enda þótt ýmsir merkir hugsuðir
sögunnar hafi komið fram með
þessa hugmynd. Það er því ekki
að furða, þó að flest börn komi
úr barnaskóla með þó nokkra
vitneskju um ástæður, rás og' af-
leiðingar margra styrjalda í
Evrópu, en enga hugmynd um
það, sem kallað hefur verið „saga
friðarins“.
TAKMARKAÐUR
ÁRANGUR.
Þrátt fyrir nær 20 ára starf
virðist árangur á þessu sviði hafa
verið filtölulega takmarkaður. Ná-
kvæmar rannsóknir hafa leitt í
ljós, að kennslubækur í sögu hafa
lítið verið endurskoðaðar. Evrópu-
ráðið hefur komið með eina skýr-
ingu í skýrslu sinni. Ríkisstjórnir
viðkomandi landa eru hikandi við
að mæla með endurskoðun
kennslubóka í sögu við kennara,
sökum þess að þær óttast, að þær
verði ásakaðar um að hafa af-
skipti af skoðanamótun á þessu
sviði.
Engu að síður hefur margt
áunnizt á þessu sviði. Persónuleg
samskipti, sem mikils virði eru,
eiga sér stað. Hópar sérfræðinga
vinna að þessum málum í ýmsum
löndum. Mikið hefur verið gefið
út á prenti á þessu sviði og er
tiltækt höfundum kennslubóka og
kennurum. Tiltölulega áhrifaríkt
kerfi varðandi endurskoðun
kennslubóka hefur verið búið til
og nýjar alþjóðlegar kennslubóka-
miðstöðvar eru þegar byrjaðar að
rísa upp í Evrópu.