Frjáls verslun - 01.09.1972, Blaðsíða 17

Útlönd
Viðskiptasambönd Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna
Viðtal við sérfræðing í viðskiptamálum austurs og vesturs
Samuel Pisar er kunnur lögfræðingur á
alþjóðlegum vettvangi og einnig sem ráð-
gjafi stórfyrirtækja og banka. Hann átti
sæti í forsetanefnd, sem fjallaði um stefnu
Bandaríkjanna í utanríkisverzlun, og var
ráðgjafi Nixons forseta í bandaríska Al-
þjóðaverzlunar- og fjárfestingarráðinu. —
Fyrir skömmu birtist við hann eftirfarandi
viðtal í vikuritinu U.S. News and World Re-
port. Er þar fjallað um viðskiptasambönd
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna.
— Búizt þér viO mikilli aulcningu í viöskiptum
Sovétríkjanna og Bandaríhjanna nœstu 5 árin?
— Ég tel, að það verði umfangsmikil aukning í
viðskiptunum. Ég spái Því, að í lok þessa fimm ára
tímabils verði viðskiptin komin upp í 2, eða jafnvel
5 milljarða dollara á ári á báða bóga, þ.e.a.s. ef við
tökum með í reikninginn sameiginlegar fram-
kvæmdir sovézkra og bandarískra aðila. Inn- og út-
flutningur getur hækkað é. tímabilinu úr 200 millj-
ónum dollara, eða þar um bil, í mörgum sinnum
þessa upphæð, en von okkar er bundin við við-
skipti, sem marka tímamót.
Hafa ber í huga, að hin sex riki Efnahagsbanda-
lags Evrópu og ríkin fjögur, sem eru um það bil
að fá fulla aðild að bandalaginu, hafa 25 sinnum
meiri viðskipti við Sovétrikin og A—Evrópu, en
Bandaríkin hafa við söma aðila. Ég sé enga ástæðu
til þess að Bandaríkin geti ekki aukið viðskipti sin
við Sovétríkin tiu sinnum, eftir að höftum og mis-

rétti kalda stríðsins er rutt úr vegi.
— Hvaö veldur þessum slcyndilega áliuga í báöum
rikjunum á aö auka viöskiptin?
— Sovétríkin hafa tekið upp Þá stefnu að byggja
upp neytendaþjóðfélag og þeim liggur mikið á.
Landsmenn leggja hart að stjórnvöldunum á þessu
sviði. Ég hef líka veitt því athygli, að þeir ætla
sér að flýta uppbyggingu Síberíu eins mikið og
þeir hugsanlega geta, vegna sambúðarvandamáls
þeirra við Kínverja, sem eru nágrannar þeirra á
þessum slóðum. Þeir eru mjög framarlega á mörg-
um sviðum tækninnar, eins og t. d. í varnarmálum
og geimferðum, en á hinu almenna sviði efnahags-
kerfisins eiga þeir við mörg vandamál að glíma.
Á sumum sviðum iðnaðarins eru þeir svo langt á
eftir, að þeir lifa raunverulega á annarri öld i
þeim efnum. Þannig skýrði einn af vísindamönnum
þeirra þetta atriði, en hann heitir Andrei Shakharov.
Þeir eru langt á eftir, til dæmis í efnaiðnaði, oliu-
efnaiðnaði og ég tala nú ekki um á sviði tölvu-
framleiðslunnar.
Þetta sama á við þegar að því kemur að skipu-
leggja framleiðslu neytendavarnings. Þeir hafa ekki
áhuga á því að kaupa neytendavarning af okkur.
Aftur á móti hafa Þeir mikinn hug á að kaupa af
okkur verksmiðjur og þekkingu til þess að fram-
leiða neytendavarning, þ. e. a. s. hina háþróuðu
framleiðslugetu fjöldaframleiðslunnar og afkastamik-
ið vörudreifingarkerfi.
— Hver er áhugi Bandaríkjanna?
— I fyrsta lagi getum við ekki haldið áfram
þeirri stefnu okkar að takmarka viðskipti við
Sovétríkin á tímum, þegar slík stefna er engan
veginn árangursrík. Bandamenn okkar selja þeim
Nixon forseti
hefur gert sér
far um að
stofna til auk-
inna við-
skiptalegra
tengsla Banda-
ríkjanna og
Sovét-
ríkjanna.
ýmsan þann varning, sem við neitum að seija
þeim. Viðskiptajöfnuður okkar leyfir ekki lengur
slika stefnu. Framleiðslugreinarnar eru á móti
þessu og sama er að segja um verkalýðsfélögin.
Þess vegna eru það okkar hagsmunir að leyfa
bandariskum kaupsýslumönnum að gera það sem
þeir vilja — að selja vörur sínar þar sem þeir
geta selt þær — svo framarlega sem það veikir
ekki öryggiskerfi landsins. Forsetinn hefur sagt,
að það sé ekkert því til fyrirstöðu að við skiptum
við Sovétríkin. Við eigum að taka upp á ný hina
gamalkunnu „Yankee“-stefnu okkar og selja hverj-
um sem er.
FV 9 1972
15