Frjáls verslun - 01.06.1975, Blaðsíða 87

hefur verið tekið í notkun á
árinu 1974 af íbúðum eða 244,
sem er 10.6% af heildinni.
Fjögur bagaleg atriði
Gunnar S. Björnsson, for-
maður Meistarasambandsins,
hélt framsöguerindi á ráðstefn-
unni og sagði hann m. a.:
Ef litið er til baka má segja
að það sem mest hefur bagað
eðlilega og skynsamlega upp-
byggingu íslenzkra byggingar-
iðnaðarfyrirtækja megi skipta
í fjóra meginþætti.
í fyrsta lagi þær miklu
sveiflur, sem orsakast hafa af
ónógri stjórn í lóðamálum.
f öðru lagi af afskiptum rík-
isvalds af fjárveitingum til
byggingarmála.
í þriðja lagi sá þáttur, sem
snýr að rannsóknum á sviði
byggingarmála, en ekki hafa
verið unnar upp neinar lang-
tímarannsóknir eða plön að
því leyti sem tryggt gæti heppi-
legri byggingarmáta en verið
hefur.
í fjórða lagi þær álagningar-
reglur, sem gilt hafa á vinnu
byggingarmanna. Hjá lang-
flestum greinum byggingar-
iðnaðar er vinna langstærsti
þátturinn í starfsemi fyrir-
tækja, efnissala gegnir þar
mjög litlu hlutverki. Þess
vegna eru afkomu- og upp-
byggingarmöguleikar slíkr?
fyrirtækja að mestu bundnar
þeim álagningarreglum, sem
gildandi eru á hverjum tíma.
Hækkanir allt upp í 354%
á fimm árum
Eftirfarandi upplýsingar
komu fram í skýrslu formanns
Meistarasambands bygginga-
manna, fluttri á aðalí'undi sam-
bandsins í vor, en þótt þær eigi
ekki einungis við Norðurland,
kunna þær að skýra nokkuð
hversvegna byggingariðnaður-
inn heldur ekki í við þöríina.
A tímabilinu 1. október 1969
til 1. mars 1975 hefur efni og
vinna hækkað sem hér segir:
Timbur................. 354%
Sement og steypa .... 253%
Þakjárn & steypust.
járn ............... 252%
Trésmíði v/uppslátt utan-
húss(ákvæðisv.) .... 230%
Verkamannavinna .... 327%
Heildarhækkun á rúm-
unum er ............ 256%
Hlutföll milli kostnaðar við
vinnu og efni í fullgerðu húsi
var:
1. júní 1973 1. mars 1975
Vinna 50,4% Vinna 43,6%
Efni 49,4% Efni 56,4%
Fram kom að hús í fokheldu
ástandi væri aðeins um 27—
29% af heildarverði hússins.
Fyrirkomulag lánveitinga
óheppilegt?
Einn framsegjenda á ráðr
stefnunni var Bjarni Bragi
Jónsson, forstöðumaður Áætl-
anadeildar. Um fjármögnun
byggingaiðnaðarins sagði hann
orðrétt:
Ekki verður fram hjá því
gengið, þegar rætt er um fjár-
mögnun byggingaiðnaðarins að
vekja athygli á því mikla fjár-
magni, sem ríkisvaldið veitir
fyrir milligöngu Húsnæðismála-
stjórnar til húsbygginga í land-
inu. Sú spurning hlýtur að vera
ofarlega í hugum þeirra, sem að
þessum málum vinna, hvort
annað fyrirkomulag á lánveit-
ingum en verið hefur væri ekki
heppilegra. Á þetta vil ég
minnast hér vegna þess, að
hlutverk bankanna í fjármögn-
un þessa iðnaðar er nánast að
brúa bil milli lána Húsnæðis-
málastjórnar. Með slíku fyrir-
komulagi, þar sem einstakir
húsbyggjendur eru í reynd
verktakar, hlýtur að vera ann-
mörkum háð að mynda öflug
verktakafélög, sem hagnýtt
gætu kosti þá, sem stórar
rekstrareiningar bjóða. Þótt ég
hafi hér að framan rætt um
lánamál byggingaiðnaðarins, vil
ég að lokum leggja á það á-
herzlu, að þau mál eru aðeins
einn þáttur í þróun þessa iðn-
aðar. Þar koma einnig aðrir
þættir til ekki síður mikilvægir,
eins og iðnmenntun, tækniþjón-
usta, stjórnunarmál o. s. frv.
Þess vegna er mjög nytsamlegt
að menn ræði og skoði stöðu
iðngreina frá víðum sjónarhóli
eins og hér er gert.
Vangeta lánakerfanna
Loks er hér stuttur kafli úr
framsöguræðu Sigurðar E. Guð-
mundssonar, framkvæmda-
stjóra Húsnæðismálastofnunar-
innar, þar sem hann leitar skýr-
ingar á fjármögnun bygginga
nú:
Athugavert er að á sl. ári
hefur hlutur eigin fjármagns
og annarra lána aukizt mjög frá
því sem verið hefur síðustu ár-
in. Á síðasta ári nemur hann
39.1% en nam t. d. 17.6% árið
1973 og 21.0% árið 1972. Senni-
lega á þetta rætur sínaraðrekja
til vangetu lánakerfanna til að
fylgja til fulls eftir þeirri háu
byggingaröldu, sem reis á árinu
1973 og 1974, þannig, að hlut-
ur eigin fjármagns verður að
aukast. Önnur skýring er senni-
lega aukinn kaupmáttur al-
mennings á þessum tima. Fleiri
skýringar eru sjálfsagt til á
þessu fyrirbæri.
FV 6 1975
87