Frjáls verslun - 01.04.1981, Side 41

í fyrirlestri þessum dregur Gest-
ur skemmtana- og félagslíf bæjar-
ins sundur í heldur andlitlu en rétt-
mætu háði, og minnist þar meðal
annars á dansfélög verzlunar-
manna, ,,Balletten“ og ,,Friðþjóf“,
og velur þeim nokkur vafalaust
viðeigandi köpuryrði, en eins og
þá stóð á, hafa þau sjálf sagt hitt.
Rúmu ári eftir að þetta erindi var
haldið, eða 12. jan. 1891, komu
ýmsir verzlunarmenn saman í
kaffihúsi því „Hermes", sem Þorl.
Ó. Johnson lét starfrækja í Lækjar-
götu 4, til þess að athuga mögu-
leikana á því að koma á fót félagi,
verið að koma hér á fót verzlunar-
skóla, og hafði hann margritað um
það, meðal annars í hinum nafn-
toguðu vöruskrám sínum. Fóru
svo leikarþar, að 11. marz 1890 var
stofnað svo nefnt „Menntunarfé-
lag verzlunarmanna", er hafði það
að markmiði, að starfrækja verzl-
unarskóla. Var Þorlákur í stjórn
félagsins, og þegar skólinn tók til
starfa 1. október sama haust, var
hann rekinn í húsnæði Þorláks og
lagði hann það ókeypis til. Það
þarf því ekki að efa, að honum var
þetta tiltæki sérstaklega að þakka,
enda þótt öðrum hafi verið þakkað
Þorldkur O. Johnsonr Umsvifamikiii
kaupmaður og frumkvöðull í félagsmálum
verzlunarstéttarinnar
Þessi maður var á undan hérlend-
um tíma þá og mætti bæði andúð,
misskilningi og sinnuleysi. Hann
var þó ekki úr því efni gerður, að
hann léti bugast; hann var alltaf
að, þó ekkert áynnist. Sæðið féll
reyndar ekki í grýttan jarðveg, en
það reyndist aðeins ærið síð-
sprottið, svo að það voru aðrir en
Þorlákur, sem skáru upp.
Þorlákur gerðist síðar umsvifa-
mikill kaupmaður og setti spán-
nýjan blæ á viðskipti í bænum, og
varð auðvitað áhrifameiri fyrir
kaupmennskuna en hann hafði
verið áður. Hann hélt hér í bæ uppi
fræðandi skemmtunum „fyrirfólk-
ið“, sem kallaðar voru, og bergmál
þeirra ómaði löngu eftir að hann
var hættur að vera virkur starfs-
maður. Meðal skemmtanaþessara
voru einnig fyrirlestrar, og meðal
þeirra hinn nafntogaði fyrirlestur
Gests Pálssonar um „Lífið í
Reykjavík", en sá fyrirlestur var
haldinn árið 1888 tvisvar, 10. og
16. nóvember, og svo mikið þótti
þá til hans koma, að 8 dögum eftir
að hann var haldinn í síðara sinnið,
eða 24. nóvember, kom hann út á
prent.
er sérstaklega hefði það að mark-
miði að efla samheldni og einingu
verzlunarstéttarinnar hér á landi.
Engin gögn eru til fyrir því, hver
hafi átt upptökin að þessu, en líkur
miklar má leiða að því, hver mað-
urinn hafi verið. Það tvennt vekur
þegar athygli, að fundur þessi er
haldinn í veitingahúsi Þorláks Ó.
Johnson, og að sami maður er í
undirbúningsnefndinni. Þorlákur
hafði verið vakinn og sofinn í því
að reyna að koma einhverri mynd
á íslenzka verzlunarstétt og ís-
lenzka verzlun, og þessi atriði
benda því ótvírætt í áttina til hans.
Eitt mesta áhugamál Þorláks hafði
það, en hitt er auðvitað rétt, að þó
hann væri lífið og sálin í þessu, þá
leitaði hann hjálpar annarra góðra
manna til. Það er og bezta sönnun-
in fyrir þessu, að skóli þessi hvarf
úr sögunni um leið og heilsa Þor-
láks þraut, sem varð rétt upp úr
þessu. Pað þarf því ekki að efa, að
það hafi verið fyrir forgöngu Þor-
láks, að Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur var stofnað.
Hinn nýi vörulisti
frá

i PöKL. 0.