Frjáls verslun - 01.04.1981, Síða 76

tjóns. Lagði flugmálastjóri það til
við ráðherra að veitttur yröi frestur
til 1. des. 1972 til að ná samkomu-
lagi um nánari samvinnu á þessum
flugleiðum, ella væri „óhjákvæmi-
legt að flugráð leggi fram tillögu
um tiltekna skiþtingu ferða á milli
félaganna."
Frá þessu skýrði samgönguráð-
herra í bréfi til beggja flugfélag-
anna dags. 3. nóv. 1972 og taldi
„nauðsynlegt af þjóöhagslegum
orsökum að draga úr innbyrðis
samkeppni íslenzku flugfélag-
anna.“ Bréfi sínu lauk ráðherra
með því að hann mundi óska eftir
tillögum flugráðs um skiptingu
umræddra flugleiða milli félag-
anna,,, hafi ekkert komið fram um
næstu mánaðamót um sameigin-
legar aðgerðir félaganna til að
draga verulega úr samkeppni á
téðum flugleiðum."
Hér var sem sagt komin upp
svipuó staða og í árslok 1951 er
skipting flugleiðanna innanlands
var í sjónmáli, og þótti báðum fé-
lögum það illur kostur ef nú kæmi
til þess að flugleiðum til Norður-
landa og e.t.v. fleiri Evrópulanda
yrði skipt milli þeirra.
Bréfi samgönguráðuneytis frá 3.
nóv. svöruðu félögin sameiginlega
23. s.m. Þar var m.a. óskað að-
stoðar af hálfu hins opinbera við
framgang viðræðna þeirra sem
félögin hefðu átt með sér um hríð.
Fjármálaráðherra skýrir
viðhorf síns ráðuneytis
Við þessum tilmælum var oröið
og frá því skýrt í bréfi fjármála-
ráðuneytis næsta dag til beggja
félaga — og staðfest samdægurs í
bréfi samgönguráðuneytis — að
ráðuneyti fjármála og samgangna
myndu í sameiningu tilnefna full-
trúa til að leiöa umræðurnar.
í sama bréfi staðafesti Halldór E.
Sigurðsson fjármálaráöherra það
viðhorf ráðuneytis síns, byggt á
upplýsingum um rekstrarafkomu
Flugfélags (slands og Loftleiða
m.a. vegna samkeppnisflugs
þeirra ,,á flugleiðum til og frá ís-
landi til annarra Evrópulanda,"
,,að núverandi skipan þessara
mála sé áhyggjuefni, stefni rekstri
beggja aðila í hættu og sé þjóð-
hagslega óhagkvæm." í framhaldi
af því lagði ráðherra „mikla
áherslu á, að flugfélögin gangi til
samninga um samvinnu um flutn-
inga (pool-samninga) á þeim flug-
leiðum sem félögin bæði þjóna,
svo og samninga um viðhalds-
þjónustu og skrifstofuhald á þeim
stöðum erlendis, þar sem bæði
félögin hafa starfsemi. Jafnframt
er lögð áherzla á, að samhliða geri
félögin áætlun, þar sem stefnt
verði að nánari samvinnu og sam-
runa félaganna innan tiltekins
árafjölda, ef það telst hagkvæmt
við athugun málsins."
Formaður samninganefndar-
innar sem skipuð var af báðum
ráðuneytum var Brynjólfur
Ingólfsson, ráðuneytisstjóri í sam-
gönguráðuneytinu. Aðrir nefndar-
menn voru Hörður Sigurgestsson,
sérfræðingur fjármálaráðuneytis-
ins, Ólafur S. Valdimarsson, skrif-
stofustjóri í samgönguráðuneyt-
inu, og Sigurgeir Jónsson, að-
stoðarbankastjóri Seölabankans.
Hófust formlegir fundir undir
stjórn nefndarinnar þegar í
nóvember 1972.
Það má teljast þrautseigja sem
því réði að samningar tókust áður
en til leiðaskiptinga kom, en einnig
mun flugmálastjóri hafa átt tvo
fundi með forstjórum og stjórnar-
formönnum flugfélaganna áður en
fresturinn rann út 1. des. 1972.
„Við slepptum þeim aldrei —
héldum þeim alltaf við efnið,"
sagði formaður samninganefnd-
arinnar, Brynjólfur Ingólfsson, og
viðræðufundir voru langir og
strangir og svo til daglega. En
ákveönar tillögur um samkomu-
lagsgrundvöll komu ekki fram fyrr
en um miðjan mars 1973 er trún-
aðarmenn ríkisstjórnarinnar lögðu
fram tillögu um aðferðir til að
ákveða eignahlutföll félaganna í
sameinuðu félagi og stjórnir fé-
laganna samþykktu 11. apríl 1973.
Þann dag var síðasti formlegi
fundurinn haldinn, en við tóku
minni fundir þar sem lagalega
hliðin var rædd, o.fl.
Blöð fögnuðu samkomulags-
grundvellinum frá 11. apríl. Þannig
hefur Alþýðublaðið það eftir
Hannibal Valdimarssyni sam-
gönguráðherra 12. apríl að þetta
sé „stórkostlegur atburður. . . Ég
tel að sameining flugfélaganna
hafi verið mikil nauðsyn, enda þarf
ekki að líta nema til hinna Norður-
landanna og SAS til að sjá, hver
stefna er skysamleg." Og í leiðara
daginn eftir segir Morgunblaðið
að.....sameining íslenzku flugfé-
laganna tveggja mun gera flug-
rekstur þjóðarinnar hagkvæmari
og auðvelda okkur íslendingum að
halda þeim sess sem djörfung og
dugnaður örfárra forystumanna
Flugfélags íslands og Loftleiða
hefur tryggt okkur í flugmálum . . .
Þegar starf þessara tveggja félaga
síðustu áratugi er haft í huga er
mikið ánægjuefni að forystumenn
þeirra beggja skuli hafa þá fram-
sýni til að bera sem nú virðist
komin í Ijós með þeim mikilvæga
áfanga, sem náðst hefur til sam-
einingar þeirra." Um kosti sam-
einingarinnar segir blaðið að þeir
séu „augljósir. Einfalt sölukerfi í
stað tvöfalds, samkeppni á Norð-
urlandaflugleiðinni milli tveggja
íslenskra flugfélaga, sem báðir
aðilar tapa á, verður úr sögunni.
Ennfremur styrkari staöa á flug-
leiðinni yfir Norður-Atlantshafið."
Að ósk Flugfélags íslands og
Loftleiða voru réttindi hins nýja
sameinaða félags til flugstarfsemi
við önnur lönd og innanlands og til
leiguflugs staðfest í samhljóða
bréfi sem samgönguráðuneytið rit-
aði báöum félögum 25. júní 1973
og lesin voru upp á aðalfundum
þeirra þremur dögum síðar, þar
sem hluthafar samþykktu samein-
inguna. í bréfi ráðuneytis segir
m.a. svo um þessi þrjú atriði:
„Ráðuneytið minnir á, að Flug-
félag l'slands h.f. og Loftleiðir h.f.
hafa annaðhvort eða bæöi allt frá
því fyrsta verið tilnefnd af Islands
hálfu til að njóta þeirra réttinda,
sem Island hefur haft, samkvæmt
loftferðasamningum við önnur
ríki (designated airlines), hafi fé-
lögin viljað starfrækja flug á við-
komandi flugleiðum.
Telur ráðuneytiö ekki neina
ástæðu til að gera ráð fyrir, að
breyting verði á þessari stefnu,
þótt yfirstjón félaganna verði sam-
einuð, nema síður sé. Ráðuneytið
minnir á, aö oþinber stjórnvöld
hafa átt frumkvæði aö sameining-
artilraunum flugfélaganna og hlýt-
ur rökrétt afleiðing þeirrar stefnu
að vera sú, að sameinað flugfélag,
eða núverandi flugfélög, sem
76