Frjáls verslun - 01.08.1988, Page 37

formi bifreiðar sem kom í þorpið á
hverjum degi og stóð við í 2-3 tíma á
dag. Hér á landi reisum við hins vegar
veglegar stofnanir yfir 2-3 banka í
hverju þorpinu á fætur öðru. Með
þessu er ég ekki að leggja mat á þörf-
ina fyrir slíkar byggingar en það er
augljóst að okkar kerfi er dýrt og ein-
hverjir þurfa að borga að lokum. An
vafa væri heppilegra að nota þá fjár-
muni til annarra hluta.“
Forstjóri Iðntæknistofnunar og
fyrrum deildarstjóri tæknideildar Fél-
ags íslenskra iðnrekenda víkur að
peningamálum þjóðarinnar og þætti
ríkisins í vaxtastefnu bankanna:
1989: ÁR GJALDÞROTANNA?
„Staðreyndin er sú að ríkið setur
atvinnulífið í spennitreyju með því að
bjóða allt of háa vexti af ríkisvíxlum og
skuldabréfum. Hvert útboðið á fætur
öðru með háum raunvöxtum spennir
upp vaxtastigið þannig að fyrirtæki og
einstaklingar sem þurfa á lánafyrir-
greiðslu að halda, standa ekki undir
fjármagnskostnaðinum. Áberandi er
nú í fréttum umræðan um gjaldþrot
fyrirtækja og þykir ýmsum nóg um.
En ég hef sagt það áður að árið 1989
gæti orðið ár hinna miklu gjaldþrota á
Islandi. Hundruð fyrirtækja í flestum
greinum atvinnulífsins eru á heljar-
þröm, að verulegu leyti fyrir tilverkn-
að stjórnvalda og ríkisbanka sem
hönd í hönd hafa veitt fjölda lána til
vonlausra fjárfestinga og spennt vexti
langt upp fyrir það sem gerist í sam-
keppnislöndum okkar. Þá hefur
stjórnvöldum ekki tekist að koma
böndum á verðbólguna og þau hafa
staðið fyrir vitlausri gengisskráningu,
og margvíslegum verðbólguhvetjandi
aðgerðum. Við getum ekki haldið
svona áfram lengur. Allir verða að
leggjast á eitt að skapa atvinnuvegun-
um betri starfsskilyrði því annars
blasir einfaldlega við stórfellt atvinnu-
leysi, minnkandi kaupmáttur, sam-
dráttur framkvæmda og hrun útflutn-
ings.“
Páll leggur mikla áherslu á huglæga
þáttinn í rekstri atvinnulífsins og telur
að hver og einn starfsmaður í fyrir-
tæki verði að hugleiða hvort og
hvernig hann geti stuðlað að aukinni
framleiðni og bættri afkomu. En ekki
aðeins starfsmenn fyrirtækjanna í al-
mennum skilningi orðsins.
„Allt of margir í okkar þjóðfélagi
hafa mótaðar skoðanir á því hvernig
aðrir en þeir sjálfir eiga að starfa.
Dæmin eru mýmörg. Þegar ég ræði
við forsvarsmenn fyrirtækja get ég
átt von á ræðu frá þeim um það
hvernig eigi að reka banka, vinna á
alþingi eða stjórna nlíisfjármálum. En
þegar spurt er um hvernig eigi að
leysa vanda þeirra eigin fyrirtækis
koma gjarnan staðlaðar klisjur sem
maður hefur oft heyrt áður. Sama er
að segja um stjómmálamenn okkar.
Þeir beita orku sinni oft á tíðum að
lausn mála sem er ekki innan þeirra
verksviðs, “ segir Páll.
ALÞINGIÁ VILLIGÖTUM!
Páll heldur áfram og nefnir dæmi
um mál sem til umfjöllunar eru á Al-
þingi án þess að eiga þar erindi að
hans dómi:
„Hvers vegna em alþingismenn að
skipta sér af því hvort eigi að reisa
steinullarverksmiðju hér eða sjóefna-
vinnslu þar? Þeirra hlutverk er ekki
að reka fyrirtæki. Það hlutverk hafa
aðrir með höndum. Alþingismenn
eiga að setja lög sem marka starfssvið
og reglur fyrir aðra að fara eftir. Vilji
þingmenn leggja sitt af mörkum til
aukinnar framleiðni eiga þeir að búa
svo í haginn fyrir stjómendur og
starfsfólk fyrirtækja og stofnana að
þeir aðilar nái þeim markmiðum sem
við hljótum að sækjast eftir.
Fleiri dæmi má nefna og það ný af
nálinni. Nýjasta úrræði ríkisstjómar
Steingríms Hermannssonar er að búa
til nýjan miljarðasjóð af almannafé.
Þetta er áratuga gamalt úrræði sem
kemur ekki til með að skila varanleg-
um árangri. Hvers vegna eigum við
sem búum hér fyrir sunnan að ausa
miljónum króna í taprekstur fyrirtæk-
is á landsbyggðinni? Eða hvaða rétt-
læti er í því að skattgreiðendur úti á
landi hlaupi undir bagga með illa rekn-
um fyrirtækjum hér á mölinni? Og
hvaða þekkingu hafa stjórnarmenn
þessa nýja sjóðs til að axla þá ábyrgð
sem á herðar þeirra er lögð? Ég full-
yrði að þeir hafa ekki slíka yfirsýn að
37