Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1966, Qupperneq 13

tn >ess, W aTIir fjármnTiir "hennar fóru
í hið daglega líf eftir að hún varð ekkja
eitii* mann sinn. Einnig munu ýmsar aðr-
ar heimilisaðstæ'ður hafa komið í veg
tfyrir það. í þessum bréfum, sem Anna
Pieturss sótti til Vinar til þess að bjarga
tfré. tortímingu, má -lesa margt skemmti-
legt úr bæjarlífinu í Reykjavik frá þess-
um tíma. í bréfi, sem frú Anna skrifar
dottur sinni Ástu 3. nóvember 1913,
daginn eftir að fy.rsta Morgunblaðið kom
dt, segir hún:
„Ég sendi ykkur blöð með Ceres, ég
kem iþví ekki við núna. Nú flýtur hér
allt í dagblöðum. Yísir kemur út dag-
lega og er ögn afhaldinn. Svio kom Villi
Pmsen frá útlöndum, hefur fa-rið ég held
um allan heim í Marconiiþénustu, en
(það er sagt ósköp þreytandi, enda ó-
eköp að sjá hann, og nú er hann farinn
að gefa út Morgunblaðið, hvernig sem.
það gafst...."
Síðar segir hún í bréfinu:
„Allir kvarta undan dýrti'ð og skött-
lim, og allir setja upp vinnu sína nema
ég'. Mér finnst ekki taka því, enda marg-
ir fátækir, sem hjá mér læra.“
I>vií miður er ekki unnt a'ð segja, hve
uomendur frú Önnu urðu margir. Gam-
en væri samt að vita, hve margir eru
enn á'-MfL Hún hefur víst aldrei haldið
itöiu á þeim, en hjá henni hafa eins og
áður er sagt flestir þeir lært, sem feng-
izt hafa við sönglist og aðra músík á
eeinni hluta 19. aldar og á fyrstu ára-
itugum hinnar tuttugustu. Menn eins og
Bjarni Þorsteinsson, Helgi og Jónas
IHelgasynir og fleiri hófu tónlistarnám
eitt hjá henni og Eggert Gilfer og Þór-
ennn Guðmundsson, sem nýlega hefur
ritað endurminningar sínar, lærðu einn-
ig hjá frú Önnu. Þess má geta, að auk
þess að kenna á píanó lék frú Anna oift
é yngri árum á dansleikjum í Reykja-
vik eins og drepið verður á sáðar.
Frú Anna Sigríðar Pjetursson á
miðjum aldri.
0 nnu Pjetursson var það ekki ein-
ungis til lista lagt a'ð spila og kenna á
píanó. Um margra ára skeið krúsaði bún
prestakraga fyrir allflesta presta lands-
ins. Á sunnudögum sat hún við þessa
iðju sína. Prestakragarnir voru saumaðir
í höndunum og í iþá fóru un 9 m aí
fínasta lérefti. Um tíma fór varla nokk-
ur prestur svo i stólinn ,að ekki hefði
hann um hálsinn kraga, sem frú Anna
hafði saumað eða kriúsað eins og það
hét.
frú Anna ásamt systrum sinum. Frá vlnstri: Sigríður Thorarensen, er alla
éna ævi bjó í Snðurgötu %, húsi því er Lord Dillon reisti, þá Guðrún og
loks Aanna Sigríður, píanókennari. Á myndinni eru stúikurnar líkiegast um
tvítugt.
Bæjargjaldkeraskrifstoíurnar voru I
litiu húsi við hlið Smiðijustigs 5B. Þar
sat Pjetur Pjetursson við vinnu sina.
Þeir nemendur sem voru svo heppnir,
að kennslustund þeirra bar upp á kaffi-
timann var ávallt boðið me’ð í kaffi með
pönnu- eða rjómakökum, og þeir minn-
ast þess enn, að þegar hún vildi láta
mann sinn vita, að kaffið væri komið á
borð, spilaði hún alltaf sama stefið úr
Champagne-galop eftir Lumbie, og vissi
þá Pjetur, að nú ætti hann að kiorna og
fá kaffi, en hljóðfærið stóð við þilið,
sem sneri að bæjargjaldkeraskrifstofun-
um handan veggsins.
Anna Pjeturss segir:
— Ég var að ýmsu leyti alin upp hjá
ömmu minni. Á sjötugsaldri tók hún
okkur Þórarin bróður minn og mig í
fóstur og var hún okkur ávallt blið og
góð. Hún var mér sem móðir, og hjá
henni hóf ég að læra á píanó sex ára
gömuL Oft var erfitt að fá að æfa sig,
því að hljóðfærið var upptekið allan
'liðlangan daginn og fram 4 kvöld af
Anna Pjeturss.
nemendum ömmu. Seinni árin, sem
amma lifði átti hún orðið erfitt um garag,
en samt gat hún setið við hljóðfærið all-
an daginn við kennsiu.
Á yngri árum lék hún oft á dansleikj-
um, sem haldnir voru í bænum. Líklega
er hún me'ð fyrstu húsmæðrum, sem
vinna úti eins og það er kallað. En hún
hafði þann mesta viijastyrk og traust-
asta lunderni, sem ég hef kynnzt eins og
sagan um 50 aurana sannar.
Þegar ég byrjaði að læra hjá henni
hafði ég spilað svona eftir eyranu otft
áður. Ég kunni öll byrjendalögin, þóbt
ég iþekkti ekki nóturnar, og í fyrsta tím-
anuim fannst henni ég svo dugleg, þarag-
að til hún skildi að ég kunni lögin í
rauninni ekki öðru viisi en páfagaukur,
og þá tók hún í taumana.
Faðir minn Helgi lék einnig eftir eyr-
anu alls konar l)ög. Þegar amma mdn
fór utan 1884 var enginn til þess að
leika á dansleikjum á meðan, en gent
hafði verið ráð fyrir, að dansleikur yrði
haldinn um lefð og skipið kæimi, sem
hún var með. Búið var að ganga írá
öliu og vantaði nú einungis píanistann,
en svo óheppilega tókst til að skipinu
seinkaðL Leit því út sem fresta þyrfti
dansleiknum, en þá bauðst pabbi minn,
sem ekki var nema 11 ára, til þess að
ieika í stað imóður sinnar og gengu þeir,
sem að dansleiknum stóðu, að þvi.
Er faðir minn kom og dansleikurinn
étti að hefjast kom hann gangandi án
nótna og undruðust forráðamenn dans-
leiksins kæruleysi þessa 11 ára gamla
drengs, sem ætlaði að fara a'ð spila undir
dansL Þeir höfðu orð á þvi, að hann
hefði gleymt nótunum, en hann sagði
roggginn, að þeirra þarfnaðist hann ekki
og síðan iék hann fram eftir nóttu öli
lögin, sem amma var vön að ieika og
skemmti fólk sér hið bezta, að þvá er
mér hefur verið tjáð.
Gaman er að skyggnast í bréf frú
Önnu Pjetursson. í bréfi til dóttur sinn-
ar hinn 3. febrúar 1908 segir hún:
„Hér hetfur verið mikið fjör í kven-
fólkinu í vetur út af kosningarétti
kvenna í bæjarstjórn. Var ég valin meS
öórum fleiri í nefnd til að undirfoúa
kosningu og foöfum við haft töluvert
fyrir því. Var ég með þeim, sem börð-
usr fyrir því að hafa einn lista og varð
það ofan á. Voru fjórar konur sem
gáfu ko«3t á sér og komum við öllum
að. Þú skalt iesa þetta með atihygli I
blöðunum og segja manni þínum frá,
Þetta verður ævinlega merkilegt atriðl
í okkar sögu, en framtíðin sýnir, hveri>-
ig þær reynast. Það langaði suma ta.
að ég gæfi kost á mér, en ég tók þvert
fyrir það. Bæði er ég orðin otf gömul
og heimilisástæ'ður ekki svo ,að ég geti
foætt á mig.“
Þannig hetfur frú Anna ekki einung-
is látið sig tónlistarmál skipta, helduir
hefur hún og staðið framarlega í kvea-
réttindabaráttu þessara tíma.
í bréfi, sem dagsett er 14. ágúst 1900
segir frú Anna dóttur sinni frá heina-
sókn danskra sbúdenta til íslands. Tveir
stúdentar foúa á heimili hennar og mua
annar jþeirra hafa verið Knud Rasmus-
sen, hinn frægi landkönnuður. Viðtökur
stúdentanna foafa verið konunglegar
eins og sjá má af þessu bréfkiorni:
„Ég bef enga tekið til hjálpar eins og
margar hafa gjört til að Ibúa til matim%
og skal ég segja þér að gamni mám*
hvað ég hef gefið þeim. Morguninn, sem
þeir komu gaf ég þeim „lamibafriggase"
með ehampignon og um miðjan daginn
súpu með makkaroni, heilan lax með
kapers, rjúpur, tungu og grænar baun-
ir, rjómafoúdding með niðursoðnum per-
um og er jþa'ð ósköp gott, kvöldið gott
kalt foorð, morguninn eftir steiktan sil-
ur.g og kalt borð, svo var middagur og
foallið, þar þótti okkur of dýrt að ver»
með 15 kr. fyrir parið, en skemmtilegj
hafði þar verið, en maður hefur annaS
við peningana að gjöra í þessari tíð. I
gær komu þeir holdvotir frá Geysi of
hafa fengið ákafa rigningu en humörið
var ágætt. Reið fjöldi af stúdentum og
ur.gum sbúikum á móti þeim og kom
allt syngjandi, svo dreif það upp dansl
í Iðna’ðarmannahúsinu, þangað til langl
fram á nótt og nú sefur annar en hinn
er kominn út, og hljóp ég þvi í að skrifa
þér, elskan min, en það er verið að sjóða
jþeim heilan lax til frokost og verð éig
nú að tfara fram og toúa til sósu, en áð-
ur ætla ég að skrifa þér, hvað þeir eiga
að fá tU middag. Súpu, fiskéboUur í
tóimat með toútterdeig, rjúpur, sem ec
þeirra foezti matur, skinke, grænar baun-
ir, köku og nj óonaskúm. Svo stendur tU
að þeir fari í kvöld e>g hafa þeir boðið
okkur um borð áður, en það ver'ður vást
ekki úr að við íörum, því það er rjúk-
andi stormur."
F rú Anna Pjetursson var eins
og áður er getið tekin í fóstur hjá móð-
uiforóður sínum Sigurði Melsted og
konu hans Ástríði, en þar ólst hún upp.
Hjá Ástriði Sékk hiún strangt og gott
uppeldi. Sagan segir að einfoverju sinni
hafi frú Astríður beðið vinnumann um
að ná í brenni í eldinn fyrir sig, o£
hafi hiún beðfð hann með svofelldum
orðum:
„Láttu nú sjá
mér liggur á
litið að Æá atf brennL“
Vinnumaður hafi síðan að einhverju
leyti færzt undan foeiðni frá Ástrí'öar
eða verið of seinn til, og hætti (hún þá
við:
„Mér Mzt sivo á,
að latur sá
Mklega ekki nenni.“
^ 24. desemfoer 1906.
■LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 37