Morgunblaðið - 10.01.2001, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
8 SÍÐUR
Sérblöð í dag www.mb l . i s

Teiknimyndasögur

Myndir

Þrautir

Brandarar

Sögur

Pennavinir
Scunthorpe vill halda
Bjarnólfi /C1
Tveggja marka tap fyrir
Frökkum /C2
4 SÍÐUR 4 SÍÐUR

Í VERINU í dag er sagt frá auknum útflutningi SÍF á
síðasta ári, minni sölu á fiskmörkuðum og rætt við
sjávarútvegsráðherra um aukna smáfiskagengd.
SKÝRSLA og frumvarpsdrög
starfshóps, sem skipaður var til að
meta viðbrögð við dómi Hæstaréttar
í máli Öryrkjabandalagsins, verða
lögð fram á ríkisstjórnarfundi í dag.
Fundi ríkisstjórnar sem halda átti í
gær var frestað um einn sólarhring
þar sem ekki hafði unnist tími til að
ganga endanlega frá öllum atriðum
málsins, skv. upplýsingum sem feng-
ust í forsætisráðuneytinu í gær.
Niðurstaða ríkisstjórnarinnar
verður svo kynnt á þingflokksfund-
um stjórnarflokkanna í kjölfar ríkis-
stjórnarfundarins og að því loknu á
fréttamannafundi.
Stefnt er að því að Alþingi verði
kallað saman næstkomandi mánu-
dag, 15. janúar, til að afgreiða frum-
varpið í málefnum öryrkja en áður
hafði verið gert ráð fyrir að Alþingi
kæmi saman eftir jólaleyfi, 23. janú-
ar.
Viðbrögð við dómi
Hæstaréttar
Frumvarp
kynnt í rík-
isstjórn og á
þingflokks-
fundum
HÚSNÆÐI Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna í Aðal-
stræti 6 og 8 hefur verið aug-
lýst til sölu, en eignin er um
1.500 fermetrar. Að sögn Jóns
Guðmundssonar hjá Fast-
eignamarkaðnum er ásett
verð 160 milljónir króna en
meðalverð á hvern skrifstofu-
fermetra er 110 til 135 þús-
und krónur. Hann sagði að
þegar væri komið tilboð í hús-
næðið.
Gunnar Svavarsson, for-
stjóri SH, sagði að fyrirtækið
væri með skrifstofur í húsinu
og að samfara fækkun starfs-
fólks á staðnum væri nú verið
að leita að öðru húsnæði, sem
hentaði betur. Hann sagði að
eins og staðan væri í dag væri
starfsfólkið óþarflega dreift
um húsið og því væri verið að
leita að húsnæði á einni hæð
með opnu rými.
Að sögn Gunnars hefur SH
í áföngum verið að minnka við
sig húsnæðisrými í Aðalstræt-
inu, en nú stendur til að selja
allt það rými sem fyrirtækið á
í húsunum. Það húsnæði sem
nú er til sölu samanstendur af
tveimur skrifstofuhæðum á 4.
og 5. hæð í Aðalstræti 6 og
hæð og risi í Aðalstræti 8, en
innangengt er á milli hús-
anna. Eigninni fylgja sex
stæði í bílageymslu og hlut-
deild í sameiginlegu mötu-
neyti og geymslum.
SH selur
húsnæði sitt
í Aðalstræti
SAMNINGAFUNDUR í kjaradeilu
sjómanna og útvegsmanna var hald-
inn hjá ríkissáttasemjara sl. föstu-
dag og samkvæmt samtölum við
deiluaðila virðist lítið sem ekkert
hafa miðað. Næsti samningafundur
hefur verið boðaður 19. janúar næst-
komandi. Útgerðarmenn krefjast
breytinga á hlutaskiptakerfinu eða
að það verði lagt niður.
Atkvæðagreiðsla stendur yfir
meðal Sjómannasambands Íslands,
Vélstjórafélags Íslands og Far-
manna- og fiskimannasambandsins
um boðun verkfalls 15. mars nk. Að
sögn Hólmgeirs Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra Sjómannasambands
Íslands, gætu niðurstöður atkvæða-
greiðslunnar legið fyrir um næstu
mánaðamót. Verkfall myndi ná til
um 5 þúsund sjómanna, komi til
slíkra aðgerða. Hólmgeir sagði við
Morgunblaðið að miðað við samtöl
sín við sjómenn væri mikill einhugur
í mönnum og þeir tilbúnir í verkfall.
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna, LÍÚ, sagðist
ekki trúa öðru en að samningar
tækjust á endanum, þótt lítið hafi
miðað á síðasta samningafundi.
Hann sagði það ekki koma sér á
óvart ef verkfall yrði samþykkt, mið-
að við upplýsingagjöf sjómannafor-
ystunnar til sinna manna, en verkfall
myndi ekki skila þeim neinu.
„Þetta er alveg steindautt enda er-
um við í atkvæðagreiðslu um verkfall
til að ýta þessu áfram. Samninga-
fundirnir hafa verið stuttir og viljinn
enginn hjá útvegsmönnum til að
semja við okkur,“ sagði Hólmgeir.
Meðal þeirra atriða sem mest er
deilt um í viðræðunum er sú krafa
útvegsmanna að leggja hlutaskipta-
kerfi sjómanna niður eða breyta því.
Sjómenn telja sig eiga inni
fjölmargar leiðréttingar
Hólmgeir sagðist ekki hafa séð út-
færslu á þessu hjá útvegsmönnum
og efaðist um að þeir vissu sjálfir
hvernig ætti að breyta því. Hólmgeir
sagði að sjómenn teldu sig eiga rétt á
að fá sömu launabreytingar og aðrir,
s.s. slysatryggingar á borð við þær
sem kaupskipaútgerðin hefði samið
um við Sjómannafélag Reykjavíkur
og mótframlög útvegsmanna í sér-
eignasjóði lífeyrissjóðanna. En öll-
um þessum kröfum væri hafnað af
hálfu útvegsmanna og Hólmgeir
sagði þá að auki ekkert vilja taka á
fiskverðsmálum í viðræðunum.
„Við teljum okkur eiga inni fjöl-
margar leiðréttingar á okkar kröf-
um. Stjórnvöld hafa alltaf gripið inn í
deiluna og sett lög þannig að menn
hafa aldrei komist í að leysa þau
vandamál sem þarf að leysa. Því mið-
ur sýnist mér ekki vera mikill vilji
hjá útvegsmönnum til þess, eins og
staðan er í dag. Vonandi fer það að
lagast,“ sagði Hólmgeir.
Hlutaskiptakerfi sjómanna virkar
m.a. þannig að ef útgerð ákveður að
fækka um einn í áhöfn skips jafnast
kaup þess sjómanns yfir á aðra sem
eftir verða í áhöfninni. Friðrik J.
Arngrímsson sagði við Morgunblað-
ið, spurður um þetta kerfi, að launa-
kostnaður útgerðarinnar hækkaði
þrátt fyrir að fækkað væri um einn í
áhöfn. Tími væri kominn til að
breyta þessu og hann sagði útgerð-
ina tilbúna í ítarlega vinnu í þeim til-
gangi. Hann sagði það koma t.d. til
greina að helmingi af hlut þeirra sjó-
manna sem fækkað væri um í áhöfn
yrði deilt á aðra sem eftir verða um
borð.
„Með kvótakerfinu hefur margt
breyst. Það er orðið fyrirséðara hvað
hvert skip er að veiða og hvert afla-
verðmætið getur orðið. Frá okkar
hendi er það ekkert sáluhjálparatriði
að leggja niður hlutaskiptakerfið ef
hægt er að laga það og gera það eðli-
legra. Þá á ég einkum við mönnunina
á skipunum. Við leggjum ofur-
áherslu á að ná fram einhverjum
breytingum í þeim efnum,“ sagði
Friðrik og benti á að hlutfall launa-
greiðslna íslenskra útgerða væri
mun hærra en t.d. í Noregi.
Launahlutfallið í rekstarkostnaði
hér á landi væri um 40% en í Noregi
væri hlutfallið 20–35% í flestum
greinum sjávarútvegsins. Friðrik
sagði nauðsynlegt að sjómenn hefðu
góð laun, og þeir hefðu þau í dag, en
hægt væri að ná fram töluverðri hag-
ræðingu engu að síður.
Helgi Laxdal, formaður Vélstjóra-
félags Íslands, sagði í viðtali við
Morgunblaðið að hann hefði það á
tilfinningunni að forysta LÍÚ væri
að bíða eftir verkfallsboðun sjó-
manna og fá síðan stjórnvöld til að
setja lög á verkfallið, líkt og tíðkast
hefði áður. „Þvergirðingsháttur“ út-
vegsmanna væri ekki einleikinn að
vilja ekki ljá máls á neinum af kröf-
um sjómanna í viðræðunum.
Lítið miðaði á síðasta samningafundi sjómanna og útvegsmanna
Útgerðin vill breyting-
ar á hlutaskiptakerfi
ALMYRKVI tungls sást frá Íslandi í
gærkvöld frá um klukkan 19.50 til
klukkan tæplega 21. Að sögn Þor-
steins Sæmundssonar, stjörnufræð-
ings við raunvísindastofnun Háskóla
Íslands, sjást tunglmyrkvar frá
hálfri jörðinni í senn, frá þeim helm-
ingi jarðar sem snýr að tungli þegar
myrkvinn verður. Fyrirbærið sést
að meðaltali á tveggja til þriggja ára
fresti frá tilteknum stað á jörðinni.
Verður oftast rauðleitt
„Tunglið gengur þá inn í skugga
jarðarinnar en skuggi jarðarinnar
teygist langt út í geiminn og miklu
lengra en til tunglsins,“ sagði Þor-
steinn. „Oftast fer tunglið fram hjá
þessum skugga en stundum gengur
það inn í hann og myrkvast eins og
núna. Það verður að vísu aldrei al-
veg dimmt, eða það er allavega
mjög sjaldgæft, vegna þess að and-
rúmsloft jarðar beinir ávallt ein-
hverju ljósi að tunglinu.“
Þorsteinn sagði að venjulega yrði
tunglið rauðleitt eða koparlitað eins
og nú og mjög fallegt á að líta en
stundum yrði það gráleitara. Í
tunglmyrkva sést betur að tunglið
er hnöttur en ekki flöt skífa. Horfi
menn á tunglið með sjónauka kemur
þetta enn betur í ljós. „Það verða
einskonar þrívíddaráhrif,“ segir
Þorsteinn.
Almyrkvi
tungls
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Tunglið sást mjög vel frá Reykjavík og skartaði rauðum lit fyrir þá sem varð litið til þess.