Morgunblaðið - 09.02.2001, Page 41

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. FEBRÚAR 2001 41
öllum ógleymanleg.
Natni hennar og nákvæmni varð
stundum tilefni hláturs og galsa t.d.
þegar dúkar voru straujaðir eða silf-
ur fægt en við öfunduðum hana auð-
vitað af nákvæmninni og natninni og
hvað allt var vel gert og fallegt, bæði
stórt og smátt. Hún Jónína gerði
flesta hluti ótrúlega vel.
Það var gaman að skemmta sér
með Jónínu Tryggva. Það var mikið
hlegið og sungið. Jónína var hagmælt
og átti auðvelt með að setja saman
snjallar vísur við þekkt lög og þá var
sungið. Hin skapandi hugsun hennar
kom þá vel í ljós.
Það var erfitt að sætta sig við
hvernig sjúkdómurinn lék hana. Hún
barðist.
Það var alltaf von meðan var líf.
Nú er hún öll.
Lífi hennar er lokið og nýr kafli
tekur við en ekki aðeins hjá henni
heldur líka hjá okkur sem eftir lif-
um.Við erum fátækari þegar hún er
farin úr nálægð. En það mikilvæg-
asta er ósýnilegt augunum. Í kafla
okkar er minningin um hana Jónínu
þráður, sterkur og litríkur, og við
geymum hann. Við vottum ástvinum
Jónínu okkar dýpstu samúð. Hvíl í
friði kæra Jónína.
Samstarfsfólk í
leikskólaskor
Kennaraháskóla Íslands.
Skólasystir okkar hún Unna, hefir
nú lokið lífsgöngu sinni, alltof
snemma. Við skólasystkin hennar,
frá Íþróttakennaraskóla Íslands,
höfum vart áttað okkur á, að eftir-
leiðis verði hún ekki með, er við kom-
um saman.
Samfélag skólasystkina í heima-
vistarskóla, er um margt frábrugðið
öðrum skólasamfélögum, einkum
þegar um lítinn hóp er að ræða.
Í okkar hópi voru einstaklingar
harla ólíkir, en kannski einmitt þess
vegna bundumst við afar sterkum
böndum.
Bönd og kaðlar trosna gjarnan og
stökkna með aldrinum, en vináttu-
bönd eru þeirrar gerðar að mögu-
leikar eru fyrir hendi, að þau verði
traustari. Þáttur Unnu í að treysta
okkar vináttuband var stór. Í okkar
huga verður hún ætíð sama unga
stúlkan, sem við kynntumst á Laug-
arvatni fyrir rúmlega 40 árum,
myndarleg, röggsöm og hreinskiptin
með leiftrandi augu og jákvætt hug-
arfar.
Jákvætt hugarfar var hennar að-
alsmerki. Oft átti hún á brattann að
sækja, ekki hvað síst hin síðari ár, en
einmitt þá sneri hún hlutunum blátt
áfram við og hughreysti okkur, sem
höfðum áhyggjur af heilsu hennar og
líðan.
Við kveðjum þig elsku Unna og
reynum að læra af þér og oft á okkur
eftir að koma í hug yfirlýsing þín og
einkunnarorð á okkar fundum. „Mér
finnst gaman.“
Við vottum aðstandendum ein-
læga samúð.
Skólafélagar í Íþrótta-
kennaraskóla Íslands
veturinn 1956–1957.
Látin er merk kona, kona með
stórt hjarta fullt af virðingu fyrir
manneskjunni. Kona sem átt hefur
stóran þátt í menntun leikskólakenn-
ara á undanförnum áratugum. Og á
þann hátt átt drjúgan þátt í mótun
þess starfs sem fram fer í leikskólum
á Íslandi í dag.
Kynni mín af Jónínu Tryggvadótt-
ur eru einmitt af þeim vettvangi.
Ég kynntist henni er ég hóf nám
við Fósturskóla Íslands haustið 1981
en þann vetur kenndi Jónína okkur
sálfræði og síðan einnig á öðru ári og
svo á lokaári leikskólakennaranáms í
samþættu þemanámi. Alla tíð síðan
hef ég metið þessa einstöku konu
mikils.
Áhugi hennar og elja var mikil við
að koma þroskasálarfræðinni þannig
til skila að við sem ætluðum að fara
að taka að okkur að vera þátttakend-
ur í uppeldi og menntun yngstu
borgaranna værum sem best undir
það búin. Áhuginn var brennandi og
það var alltaf eins og hver dagur væri
mikilvægasti dagurinn. Kennslan var
sett fram af virðingu fyrir börnum og
okkur kennaranemunum, kennslan
var lifandi og með krefjandi hætti.
Sé minnst á hreyfiþroska barna
dettur mér Jónína í hug þegar hún
vippaði hún sér upp á kennaraborðið
og sýndi nemendum sínum hvers-
vegna það er mikilvægt að börn
skríði. Já, Jónínu Tryggvadóttur var
sérstaklega umhugað um hreyfiupp-
eldi barna og á hún án nokkurs vafa
stóran þátt í því hve vel er hugað að
hreyfiuppeldi í leikskólum í dag.
Henni var mjög umhugað um geð-
tengsl og tilfinningar barna. Í glós-
unum mínum frá 18. nóvember 1981
hef ég eftir Jónínu ,, Barn þarf að
búa við ástúð og traust geðtengsl til
að öðlast sterkra sjálfsmynd
og „Það er alltaf ástæða fyrir því
að börn haga sér eins og þau haga
sér.“
Árið 1997–98 stundaði ég ásamt
fríðum flokki leikskólastjórnenda
víðsvegar af landinu framhaldsnám í
stjórnun. Umsjá með náminu hafði
þá Jónína Tryggvadóttir og einnig sá
hún um kennslu sem lýtur að þróun
fullorðinna í starfi. Notaði hún m.a.
bókina Emotional Intelligence e.
Daniel Goleman við þá kennslu og
hafði reyndar gert frá útkomu henn-
ar 1996. Bók þessi er nú komin út í
þýðingu Áslaugar Ragnars og heitir
Tilfinningagreind.
Mér fannst nánast eins og bókin
hefði verið samin fyrir Jónínu og hún
væri í beinu framhaldi af ýmsu því
sem hún lagði áherslu á árin 1981–84.
Jónína Tryggvadóttir var sú sem
flutti okkur heim hugmyndafræði
Einingakubbanna (Prattkubbanna),
stærðfræðilega hönnuðum efnivið
sem hún kynntist í háskólanum í
Bank Street í New York þar sem hún
stundaði sitt framhaldsnám. Þar er
Jónína einnig áhrifavaldur í starfi ís-
lenskra leikskóla því að þeir eru ófáir
leikskólakennararnir sem kynntust
hugmyndafræði Carolin Pratt hjá
henni Jónínu og flestir leikskólar
geta státað af þessum efnivið í dag.
Við skólasysturnar í stjórnunar-
náminu áttum því láni að fagna að
fara til New York í náms- og kynn-
isferð haustið 1998 með Jónínu sem
fararstjóra. Vinkona hennar, hún
Harriet Cuffaro, prófessor við Bank
Street-skólann, skipulagði allar mót-
tökur fyrir okkur. Það var einstakt
að finna þá væntumþykju og þá virð-
ingu sem Jónína naut í Bank Street-
skólanum.
Í þessari ferð deildum við Kristín
Sæmundsdóttir og Jónína herbergi
og kynntumst við þá enn betur. Eina
nóttina höfðum við Kristín vaknað,
sögðum nokkur orð hvor við aðra og
fórum að flissa, Jónína vaknaði, reis
upp og sagði: „Ó, hvað það er ynd-
islegt að heyra í svona silfurbjöllum
og hélt svo áfram að sofa.“ Þessi
minning ásamt ótalmörgum öðrum
kom upp í huga okkar þegar við
fréttum um andlát okkar kæru vin-
konu og kennara.
Ég tel að ég eigi Jónínu Tryggva-
dóttur meira að þakka en flestum
öðrum mætum kennurum sem ég hef
haft í lífinu. Mér hefur oft orðið hugs-
að til hennar í lífi og starfi og haft
margt það sem hún miðlaði okkur
nemendum sínum að leiðarljósi.
Ég kveð Jónínu Tryggvadóttur
með virðingu og þökk fyrir liðin ár og
votta ástvinum og ættingjum hennar
samúð mína.
Lovísa Hallgrímsdóttir
leikskólastjóri.
Mikilhæf kona hefur kvatt. Unna,
eins og hún var nefnd af ættingjum
og vinum, var glæsilegur fulltrúi
hinna fjölmenntuðu nútímakvenna.
Að henni stóðu sterkir stofnar. Hún
var greind, sterk og hugrökk.
Ég sá hana fyrst er hún hóf skóla-
göngu sjö ára gömul í Laugarnes-
skólanum, en þar kenndi ég stúlk-
unum leikfimi. Hún var frábær
nemandi, áhugasöm, dugleg og góð-
um hæfileikum gædd á því sviði, sem
og öðrum. Við áttum samleið í mörg
ár – ár sem ég minnist með gleði og
þakklæti.
Aðeins örfá minningabrot: Ég
minnist hennar í „Stjörnudansinum“
á litlu jólunum. Broshýr og ham-
ingjusöm lítil stúlka í hvítum stjörnu-
kjól.
Unga stúlkan í úrvalsflokki
kvenna í fimleikum í Ármanni, góður
félagi og traustur.
Fánaberi 17. júní á Melavelli, tígu-
leg og hnarreist.
Í æfingum á háu Ármannsslánni
þar sem hún renndi sér í „splitt“ sem
á gólfi væri.
Á fimleikasýningum innanlands og
utan, þokkafull og kraftmikil.
Nú er hún horfin. Bros hennar og
hlýja er hún hitti gamla kennarann
sinn yljaði. Blessuð sé minning henn-
ar. Ég votta aðstandendum dýpstu
samúð.
Guðrún.
Í dag kveðjum við samstarfskonu
okkar Jónínu Þóreyju Tryggvadótt-
ur.
Jónína var hæfileikarík kona og
hafði aflað sér margs konar mennt-
unar, sem hún nýtti vel á starfsvett-
vangi. Við minnumst þess hve hún
var glaðvær og góður félagi í daglegu
amstri á sameiginlegum vinnustað
okkar á Flókagötu, þó að hún væri
því miður aldrei alveg heil heilsu eftir
að hún kom til starfa með okkur. Jón-
ína var engu að síður óbilandi í kraft-
mikilli baráttu sinni fyrir hag og mál-
stað Símenntunarstofnunar og vildi
veg hennar sem mestan alla tíð.
Þrátt fyrir versnandi heilsu lagði hún
hart að sér við að ljúka þeim verk-
efnum sem hún hafði tekið að sér og
hlífði sér hvergi.
Síðustu mánuði sýndi hún slíkan
fádæma kraft og kjark í baráttu sinni
við illvígan sjúkdóm að vakti aðdáun
okkar og virðingu. Jónína var mikill
kennari og við sem með henni fylgd-
umst á þessum tíma höfum margt
lært, lært hvernig má berjast, en
einnig hvernig má sættast við óblíð
örlög. Við þökkum góðum vinnu-
félaga samfylgdina og vottum að-
standendum einlæga samúð.
Starfsfólk Símenntunar-
stofnunar KHÍ.
Á kaffistofunni flökti umræðan
stefnulaust milli einhvers málefnis
sem í upphafi hafði borið á góma og
útúrdúra. Liðin atvik og persónur úr
lífi viðstaddra blönduðust fyrirsögn
úr blaði frá í gær sem einhver var að
lesa á skjön við súpudisk og áður en
varði voru stöku tveggja manna tal
og slitróttur hlátur við annan enda
langborðsins orðin eini vitnisburður-
inn um þá andagift sem hádegisverð-
urinn hafði þó kveikt að vanda. Eng-
inn sá ástæðu til að brydda upp á
neinu mikilvægu svo jafnvel hrá-
slagalegt slagviðrið þennan dag í
október fyrir bráðum ellefu árum
hélt áfram að lemja utan rúðurnar
athugasemdalaust. Svo var hurðinni
hrundið upp og smellurinn frá örmjó-
um skóhæl, miðlungi háum, boðaði
endalok lognmollunnar. Skórnir voru
svartbláir og támjóir. Ofan við hnén
lék faldurinn á þröngu pilsi við bláa
dragt og hvíta skyrtu. Fótleggirnir
grannir og stæltir undir næloni í
dökkum lit, hárið vendilega kembt og
undið í dálítið aflangan hnút aftan á
hnakka og í stungið kambi úr íben-
holti. Kveðjan var hiklaus, röddin
kraftmikil og svolítið dimm. Göngu-
lagið þróttmikið, fasið afdráttarlaust.
Jónína Tryggva. Glæsileg þarna á
miðjum kvunndegi og maður skildi
vel þá lævísu tilraun skaparans að
gefa henni svolítið skarð í vör í
vöggugjöf til að eiga sjálfur ein-
hverja von í ástum hennar. Við tók-
um kveðju hennar og lofgjörð um
ilminn af fiskisúpunni, daginn og
veðrið og ósjálfrátt réttist úr okkur í
sætunum kringum borðið. Slagviðri
reyndist vera hennar uppáhaldsveð-
ur, einkum snemma hausts, og það
gátum við að sumu leyti tekið undir
líka, svona þegar allt kom til alls.
Settist hjá okkur og við fengum okk-
ur aftur á diskana fyrir innblástur
hennar og þvert á yfirlýstan ásetn-
ing. Hún blandaði sér í sundurlaust
skraf okkar og tók að veita því ein-
hvers konar viðnám af þeirri hjart-
ans alvöru sem fylgir því að vera
snortinn af hugsjón. Hún hafði verið í
árs leyfi frá Fósturskólanum og kom
endurnýjuð til baka úr smiðju rót-
tækrar mannúðarstefnu í Bank
Street College í New York. Nú greip
hún á lofti staka þræði úr hjali okkar
að lokinni fiskisúpunni og í hálfnuð-
um kaffibolla og óf þá inn í vef þeirra
hugsjóna og fræða sem hugur henn-
ar glóði af eftir Ameríkuförina.
Kaffibollaskrafið verðskuldaði
reyndar ekki slíka upphefð. Við tók-
umst þó svona til hálfs á loft með
henni en flæktumst von bráðar aftur
í viðjar stundlegra útúrdúra og
misstum flugið. Eitt tiltók dæmi úr
barnæsku sinni, annað byrjaði gamla
sögu sem í miðjum klíðum var rofin
af upphrópun uppúr blaðinu góða frá
í gær. Hvert um sig drap málefninu
enn víðar á dreif, eins og við átti yfir
bolla af kaffi að loknum góðum máls-
verði. Böl heimsins yrði hvort eð er
ekki bætt í einu matarhléi. Við nut-
um þó þessa eldmóðs hennar vegna
þess hve upplífgandi hann var en
vorum um leið dálítið á varðbergi að
hún raskaði ekki þeirri notalegu ró
sem góð samviska með góðum mat í
góðum félagsskap veitir. Engin
hætta, hún var umburðarlynd við
okkur.
Um skeið gat maður jafnvel farið
að halda að skapari hennar hefði
veitt henni orlof frá þeirri baráttu
fyrir mannlegri reisn sem henni virt-
ist ætlað að heyja á þessari jörð. En
það reyndist rangt ályktað. Er dofna
tók yfir kaffistofunni og æ sjaldnar
small við pinnahæll eða glampaði eld-
móður í auga hóf hann þessa ástmey
sína hátt yfir sjónarrönd okkar allra í
baráttu hennar við dauðann, þennan
sendiboða elskhugans eilífa. Og sú
lét ekki dekstra sig lengi heldur tók
kápuna, sté við boðberann nokkur
spor í dyragættinni, hnarreist í
támjóum skóm, og svo var hún þotin.
Gunnlaugur Sigurðsson.
Ég kveð góðan vin og samstarfs-
konu, Jónínu Tryggvadóttur, í
hryggð og þökk.
Við vorum samferðamenn í námi
og starfi í um þrjá áratugi. Jónína
lauk íþróttakennaraprófi og kenn-
araprófi og starfaði við barnakennslu
í áratug áður en hún koma aftur til
náms í menntadeild Kennaraskólans
um 1970. Þar hitti ég hana fyrst. Síð-
an sátum við saman í áföngum í ár-
daga félagsvísinda í Háskóla Íslands.
Jónína valdi sálarfræðina og fór síðar
til framhaldsnáms í þróunarsálar-
fræði við Bank Street College í New
York, þar sem hún lauk meistara-
prófi. Í framhaldsnámi sínu lagði
Jónína megináherslu á þróunarsálar-
fræði og menntun leikskólakennara.
Þar naut hún reynslu sinnar og þekk-
ingar í íþróttafræðum og starfa sinna
sem barnakennari. Hún stundaði
rannsóknir á tengslum hreyfiþroska,
rökhugsunar og vitsmunaþroska.
Í því samhengi notaði hún og
kynnti hérlendis sérhannaða þroska-
kubba, sem byggðust m.a. á rann-
sóknum Fröbels á leikföngum og
kenningum Deweys um virkni og
nám.
Við hófum samtímis störf við
kennaramenntun, árið 1976. Hún við
Fósturskólann, ég við Kennarahá-
skólann. Þegar skólanir voru samein-
aðir í aldarlok í nýjum Kennarahá-
skóla Íslands, höguðu forlögin því
svo til að við deildum vinnustað í
skrifstofuhúsnæði KHÍ á Flókagötu
ásamt litlum hópi samstarfsmanna.
Á þeim vinnustað ríkti góður andi og
félagslíf. Eldhúsið varð miðja í önn
dagsins þar sem allir lögðu fram
matvæli, skoðanir og gamanmál. Þar
settust menn niður á lögbundnum
matmálstímum og deildu áhyggjum
og árangri, vandamálum og nýjum
uppgötvunum. Jónína féll ákaflega
vel inn í þetta samfélag; ákveðin og
stefnuföst, lífsreynd og næm á mann-
lega eiginleika. Við hin fundum strax
að hér var kominn félagi sem gerði
kröfur til sjálfs sín og annarra, ein-
lægur talsmaður leikskólastigsins,
gagnmenntuð í fræðunum og gjör-
kunnug skólastarfi. Hún var ákveðin
í skoðunum og lét þær óhikað í ljós.
En hún vildi líka fá andsvör og hafði
áhuga á pælingum félaga sinna.
Þannig var Jónína skemmtilegur og
verðugur andstæðingur í kappræðu,
því að ætíð var stutt í kímni og að lok-
um leitað bestu niðurstöðu í hverju
máli. Hún hafði ótakmarkaðan metn-
að fyrir hönd stofnunar sinnar og
fagstéttar og hlífði sér hvergi í starfi.
Eftir að veikindin tóku að draga úr
henni mátt hamaðist hún langan
vinnudag við að ljúka, af metnaði og
natni, verkum sem henni fannst að
ljúka yrði. Síðast hitti ég Jónínu á
líknardeild Landspítalans ásamt
með nokkrum samstarfsmönnum af
Flókagötunni. Af krafti og reisn
ræddi hún veikindi sín og verkefnin
sín í Kennaraháskólanum. Fyrr en
varði hafði hún lyft okkur öllum yfir
stað og stund og við vorum komin í
eldhúshaminn af Flókanum og létum
móðan mása um fræði og störf; menn
og málefni líðandi stundar. Við viss-
um öll hvert stefndi og Jónína best af
öllum.
Ég votta Þórði Gunnari og fjöl-
skyldu Jónínu Tryggvadóttur mína
dýpstu samúð.
Sigurjón Mýrdal.
✝ Kjartan Jónsson,bifreiðastjóri,
fæddist á Akureyri
21. apríl 1918. Hann
lést á Landakoti 2.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Jón Eyjólfur Berg-
sveinsson frá Svefn-
eyjum á Breiðafirði,
erindreki Slysa-
varnafélags Íslands,
f. 27.6. 1879, d. 17.12.
1954 og Ástríður
María Eggertsdóttir
frá Fremri-Langey á
Breiðafirði, f. 22.6.
1885, d. 16.11. 1963. Kjartan var
sjötti í röð 10 systkina, nú eru þrjú
þeirra eftirlifandi en þau eru
Steinunn Ásta Elísabet, (Lóa), f.
13.6. 1920, Friðrik, f. 4.7. 1921 og
Kristbjörg María, f.
2.4. 1924.
Hinn 19.1. 1946
kvæntist Kjartan
eftirlifandi eigin-
konu sinni Gróu Þor-
leifsdóttur, f. 12.9.
1921, börn þeirra
eru; Sigríður, búsett
í Lúxemborg; Jón
Þór, búsettur í Dala-
byggð og Þorleifur,
búsettur í Banda-
ríkjunum.
Kjartan starfaði
sem verkamaður hjá
Eimskipafélaginu og
síðar sem leigubifreiðastjóri á
Hreyfli.
Kjartan verður jarðsunginn frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Þegar ég sest niður til að skrifa
nokkur minningarorð um bróður
minn Kjartan þá minnist ég þess er
ég sat við rúmið hans á Landakots-
spítala kvöldið fyrir andlát hans, að
fyrir tveim vikum var hann svo hress
að hann gat sest upp í rúminu og far-
ið framúr að borða í matstofunni,
þegar Gróa kom í heimsókn á gift-
ingardegi þeirra hinn 19. janúar sl.
var hann svo glaður og kátur og
hlakkaði til að koma heim, því nú
gæti hann bara tekið leigubíl heim
og gengið upp í íbúð sína sem er á
annarri hæð og hann hélt áfram,
kannski næ ég heilsu og get heimsótt
börnin okkar, Jón í Dalabyggð, til
Sigríðar í Lúxemborg, Þorleifs í
Flórída eða þá út í Fremri-Langey.
Það var stórt hugsað því hugurinn
var hjá fjölskyldunni.
En svo hrakaði honum skyndilega
og hann gat ekki sest upp lengur,
hann gerði sér ljóst að önnur ferð
væri í undirbúningi og var sáttur við
það.
Þakkir skulu færðar læknum,
hjúkrunarfólki og starfsfólki Landa-
kots fyrir frábæra umönnun meðan
hann var í þeirra umsjón.
Innilegar samúðarkveðjur til þín
Gróa mín og barna þinna og fjöl-
skyldna þeirra frá mér og fjölskyldu
minni. Lóa systir sendir sínar inni-
legustu samúðarkveðjur en hún ligg-
ur veik og getur því ekki verið við út-
för bróður síns.
Þakka samfylgdina kæri bróðir.
Þín systir,
María.
KJARTAN JÓNSSON