Morgunblaðið - 16.03.2001, Page 39

Morgunblaðið - 16.03.2001, Page 39
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. MARS 2001 39 LAGT er til í drögum að ályktun flokksþings framsóknarmanna um sjávarútvegsmál að tekið verði upp hóflegt gjald fyrir afnotarétt af aflaheimildum er taki mið af af- komu sjávarútvegsins. Áhersla er lögð á að við endurskoðun á lögum um stjórn fiskveiða verði byggt á því samkomulagi sem náðist í Auð- lindanefndinni. Fjölmargar ályktanir liggja fyrir flokksþinginu. Jón Kristjánsson al- þingismaður sagði að á síðasta flokksþingi hefði verið lögð fram og samþykkt mjög ítarleg stefnu- skrá enda hefði það þing verið haldið skömmu fyrir alþingiskosn- ingar. Við undirbúning þessa þings hefði verið lagt til grundvallar að hafa ályktanirnar styttri og af- markaðri. Menn væru að talsverðu leyti að byggja á þeirri vinnu sem unnin var fyrir flokksþingið 1998. Ekki væri verið að leggja til miklar breytingar á stefnu flokksins. Jón sagðist ekki eiga von á hörðum deilum á þinginu. Búið væri að ná sátt um stefnuna í Evrópumálum. Þess væri ekki að vænta að tekist yrði á um stefnuna í umhverfismál- um líkt og gerðist á síðasta flokks- þingi. Áfram byggt á aflamarks- og smábátakerfi Oft hefur verið skipst á skoð- unum um sjávarútvegsmál á flokksþingum framsóknarmanna og búist er við að svo verði einnig nú. Í drögum að ályktun sem ligg- ur fyrir þinginu er lögð áhersla á að við endurskoðun laga um stjórn fiskveiða verði hvort tveggja að líta til þess að sjávarútvegurinn hafi mjög mikla þýðingu fyrir almenn lífskjör þjóðarinnar og þess að greinin veiti beint og óbeint tugum þúsunda Íslendinga vinnu í byggð- arlögum þar sem atvinnulíf sé ein- hæft og fátt um störf að öðru leyti. Lagt er til „að áfram verði byggt á tvískiptu kerfi, aflamarkskerfi ann- ars vegar og hins vegar smábáta- kerfi sem verði blandað aflamarks- kerfi og sóknarmarkskerfi.“ Fjallað er um störf Auðlinda- nefndar og lýst yfir stuðningi við niðurstöðu hennar. Lagt er til „að við endurskoðun á lögum um stjórn fiskveiða verði byggt á því sam- komulagi sem náðist í Auðlinda- nefnd. Tekið verði upp hóflegt gjald fyrir afnotarétt af aflaheim- ildum er taki mið af afkomu sjáv- arútvegsins. Tekjur af aflaheimild- um renni í ríkissjóð.“ Þá er í ályktuninni lagt til að byggðakvóti verði aukinn til að styrkja grundvöll minni sjávar- byggða. Kristinn H. Gunnars- son, formaður þing- flokks framsóknar- manna, lagði fram tillögur á miðstjórnar- fundi flokksins í síðasta mánuði. Hann vill að flokksþingið lýsi sig fylgjandi svo- kallaðri fyrningarleið, en hún gengur út á að ákveðinn hundraðs- hluti veiðiheimildanna verði fyrnd- ur hvert ár þar til allar aflaheim- ildir hafa verið innkallaðar. Kristinn leggur til að fyrndum afla- heimildum verði ráðstafað til ákveðins tíma með því að selja þær á markaði eða uppboði. Handhöf- um veiðiheimildanna verði eftir sem áður heimilt að selja þær. Kristinn vill ennfremur að sveit- arfélögum verði fengið forræði yfir þriðjungi til fjórðungi veiðiheimild- anna og þau hafi tekjur af þeim. Miðstjórn Framsóknarflokksins lagði til að hugmyndum Kristins yrði vísað til sjávarútvegsnefndar flokksþingsins. Reikna má með að þar verði tekist á um þær sem og aðrar tillögur um breytingar á sjávarútvegsstefnunni. Ekki búist við átökum um Evrópumál eða umhverfismál Á síðasta flokksþingi urðu harð- ar deilur um ályktun um umhverf- ismál þar sem m.a. var tekist á um hvort Fljótsdalsvirkjun ætti að fara í umhverfismat. Ekki er búist við að deilt verði hart um umhverf- ismál á þessu þingi enda aðstæður núna aðrar en fyrir tveimur árum þegar mjög hart var tekist á um virkjanaáform á Austurlandi í sam- félaginu. Í drögum flokksþingsins er ekkert fjallað um uppbyggingu stóriðju eða virkjanir á Austur- landi. Einungis segir að í ramma- áætlun um nýtingu vatnsafls og jarðvarma, sem á að vera lokið 2002, sé brýnt að taka tillit til nátt- úru- og umhverfishagsmuna. Miklar umræður hafa verið um Evrópumál innan Framsóknar- flokksins í rúmt ár, en að frum- kvæði formanns flokksins var sett á laggirnar sérstök Evrópunefnd til að marka stefnuna í Evrópu- málum til framtíðar. Líklegt má telja að skýrsla nefndarinnar verði rædd á fundinum, en ekki er þó endilega víst að um hana verði harðar deilur. Guðni Ágústsson, sem er mjög andsnúinn því að Ís- land sæki um aðild að Evrópusam- bandinu, sagði t.d. í samtali við Morgunblaðið að hann væri sáttur við skýrsluna og þá ályktun sem lægi fyrir flokksþinginu. Sátt væri innan Framsóknarflokksins um hvernig ætti að vinna að málinu á næstu árum. Segja má að Evrópunefndin hafi komist að málamiðlunarsamkomu- lagi um að leggja áherslu á að styðjast áfram við EES-samning- inn og styrkja hann eins og kostur er. Tekið er fram í niðurstöðukafla skýrslunnar að ekki sé hægt að úti- loka aðild að Evrópusambandinu um alla framtíð og lagt er til að unnið verði að því að skilgreina samningsmarkmið Íslands óháð því hvort teknar verði upp viðræður við ESB. Í drögum að ályktun flokks- þingsins um utanríkismál segir þetta eitt um Evrópumál: „Utan- ríkisráðherra verði falið að vinna að málefnum Íslands í Evrópusam- starfi í samræmi við niðurstöðu skýrslu Evrópunefndar Framsókn- arflokksins.“ Tekjutengingar einn af horn- steinum velferðarkerfisins Í þeim drögum að ályktunum sem liggja fyrir þinginu er fjallað talsvert um lífeyrismál og málefni aldraðra. „Nauðsynlegt er að endurskoða lífs- kjör fatlaðra og lífeyr- isþega því ljóst er að margir búa við kröpp kjör. Þeir eiga að njóta hlutdeildar í efnahags- batanum og hafa ráðstöfunarfé sem dugar til eðlilegrar þátttöku í samfélaginu. Tekjutenging opin- berra framlaga og stuðnings við hópa og einstaklinga er einn af hornsteinum íslenska velferðar- kerfisins og meginforsenda þess að unnt sé að beina aðstoð samfélags- ins í meira mæli til þeirra sem mest þurfa á henni að halda. Áhrif tekjutenginga mega þó ekki verða til þess að draga úr sjálfsvirðingu og sjálfsbjargarviðleitni einstak- linganna.“ Lagt er til að hugað verði sér- staklega að leiðum til að bæta stöðu ungra öryrkja. Ennfremur er lagt til að kannað verði hvort tíma- bært sé að lífeyrissjóðirnir taki al- farið yfir umsýslu og ábyrgð á líf- eyrisgreiðslum til lífeyrisþega. Búist er við að tekist verði á um sjávarútvegsmál á flokksþinginu Lagt til að tekið verði upp hóflegt auðlindagjald Byggt verði á niðurstöðu Auðlinda- nefndar tvísýnt hvort Finnur eða Siv sigr- uðu í kjöri varaformanns. Á flokksþinginu vann Finnur hins vegar stöðugt á og fyrir kjörið höfðu allir gert sér grein fyrir því að hann myndi vinna. Eitt af því sem hjálpaði Finni var að stuðnings- menn hans sögðu við þingfulltrúa að hann mætti ekki við því áfalli að falla í varaformannskjöri. Hann væri búinn að heyja erfiða baráttu í virkjanamálum og hefði fengið ágjöf frá andstæðingum flokksins í bankamálum. Ljóst var að margir þingfulltrúar óttuðust að andstæð- ingar flokksins myndu notfæra sér veika stöðu Finns sem ráðherra ef hann tapaði fyrir Siv. Líklegt er að Guðni muni reyna að nota svipuð rök núna og segja að það veiki hann pólitískt ef hann sem ráðherra með 14 ára þingferil tapar fyrir þingmanni sem hafi setið rúmt ár á Alþingi. Það á eftir að koma í ljós hvort þessi rök hrífa á flokks- þinginu. Þótt umrót hafi verið í kringum landbúnaðarmálin að und- anförnu hefur Guðni almennt siglt lygnan sjó eftir að hann varð ráð- herra og ekki sjálfsagt að hægt sé að líta svo á að það yrði sérstakt áfall fyrir flokkinn þó að annar yrði kjörinn varaformaður líkt og sagt var þegar Finnur var að heyja sína kosningabaráttu. Þeir sem Morgunblaðið ræddi við sögðu að framboð Jónínu hefði fengið ágætar viðtökur og stuðn- ingsmenn hennar töldu líklegt að hún myndi vinna áfram að kjörinu, sérstaklega ef þungavigtarmenn í flokknum færu að beita sér í hennar þágu. Möguleikar Jónínu í varafor- mannskjörinu felast ekki síst í því að henni takist að hrífa þingfulltrúa með sér á flokksþinginu og skapa stemmningu í kringum framboðið. Halldór Ásgrímsson hefur ekki tekið afstöðu opinberlega til fram- bjóðenda, en athyglisvert er að Guðni Ágústsson sá ástæðu til þess í sjónvarpsviðtali fyrir skömmu að vara sérstaklega við því að flokks- forystan færi að skipta sér af vara- formannskjörinu. Skilja mátti á honum að hann ætti ekki von á að slík afskipti myndu styrkja framboð hans. Heimildarmenn Morgunblaðsins sögðu að þó að í varaformanns- kjörinu væru að takast á tveir þing- menn í Reykjavík við þingmann af landsbyggðinni væri ekki hægt að stilla málum þannig upp að lands- byggðin og höfuðborgarsvæðið væru að takast á í þessu kjöri. Fylgi Guðna væri að vísu öflugt á lands- byggðinni, en hann ætti einnig stuðning í Reykjavík og Kópavogi. Jónína gæti að sama skapi gert sér vonir um ágætan stuðning meðal landsbyggðarfulltrúa. Mönnum bar einnig saman um að Jónína gæti heldur ekki treyst á órofa fylgi kvenna. Reyknesingar takast á í ritarakjöri Athygli hefur einnig beinst að kjöri ritara Framsóknarflokksins. Siv Friðleifsdóttir og Hjálmar Árnason, sem bæði eru þingmenn flokksins í Reykjaneskjördæmi, hafa boðið sig fram til þessa emb- ættis. Nöfn þeirra beggja voru nefnd í tengslum við varaformanns- kjörið en þau ákváðu að taka ekki þann slag. Siv bauð sig fram á móti Finni Ingólfssyni 1998 og hefur án efa metið það svo að ekki væri þessi virði að taka þá áhættu að tapa aft- ur nú. Það væri skynsamlegra fyrir hana að gefa sér tíma til að styrkja betur stöðu sína innan flokksins. Hjálmar varð fyrri til að bjóða sig fram til ritara og má telja víst að hann hafi ekki átt von á að Siv, sem er samþingmaður hans á Reykja- nesi, keppti við hann um embættið. Hjálmar hefði undir venjulegum kringumstæðum átt að geta verið viss um sigur í ritarakjöri, en þeir sem Morgunblaðið ræddi við reikn- uðu flestir með sigri Sivjar. Hún hefði unnið mjög skipulega að sínu framboði. Það skipti einnig máli að ef Guðni yrði kjörinn varaformaður myndu mjög margir flokksmenn telja nauðsynlegt að kjósa konu sem ritara. Þess vegna myndi sigur Guðna í varaformannskjöri auka sigurlíkur Sivjar. harðri gagnrýni á stefnu Fram- sóknarflokksins í stóriðju- og virkjanamálum á síðasta kjör- tímabili. Á síðasta flokksþingi barðist hann t.d. hart fyrir því að flokksþingið lýsti stuðningi við ályktun um að Fljótsdals- virkjun færi í umhverfismat. Ljóst er að margir framsókn- armenn voru óánægðir með framgöngu Ólafs í þessu máli, en virkjanamálin voru flokks- forystunni mjög erfið áróðurs- lega á þessum tíma. Ólíklegt er að þessir framsóknarmenn kjósi hann núna, en að sama skapi verður að telja líklegt að samherjar hans í umhverfis- málum styðji hann í kjörinu. Staða Guðna sterk við upphaf þings Guðni hefur eins og áður segir verið þingmaður í 14 ár. Það er at- hyglisvert að í tíð Guðna hefur fylgi Framsóknarflokksins á Suðurlandi verið nokkuð traust. Það jókst t.d. lítillega í kjördæminu í síðustu kosningum á sama tíma og flokk- urinn var almennt að tapa fylgi. Stuðningsmenn Guðna segja að þetta sýni að honum takist að fá fólk til fylgis við flokkinn, enda sé einn af hans helstu kostum að hann sé einlægur og lagið að tala við fólk. Þeim sem Morgunblaðið ræddi við í vikunni bar flestum saman um að staða Guðna væri sterk nú við upphaf þings. Ekki voru hins vegar allir á því að hann gæti bókað sigur. Stemmningin á flokksþinginu gæti skipt miklu máli og frammistaða frambjóðenda gæti ráðið miklu. Í þessu sambandi má minna á að við upphaf síðasta flokksþings var talið Ljóst er að Ólafur Örn á erfitt uppdráttar í varaformannskjörinu. Öllum sem Morgunblaðið ræddi við bar saman um að afar litlar líkur væru á að hann næði kjöri. Ólafur hefur hins vegar unnið skipulega að framboði sínu frá því hann tók ákvörðun um framboð og m.a. farið um landið og haft samband við marga þingfulltrúa. Ljóst er að Ólafi Erni er umhug- að um að hann verði í forystu fyrir Framsóknarflokkinn í Reykjavík í næstu alþingiskosningum, en hann er fyrsti þingmaður flokksins í kjör- dæminu eftir að Finnur Ingólfsson hætti á þinginu. Skjótur uppgangur Jónínu innan flokksins felur því óneitanlega í sér nokkra ógnun fyr- ir stöðu Ólafs. Hvort framboð Ólafs mun styrkja stöðu hans innan flokksins og þar með samkeppni hans við Jónínu er að sjálfsögðu háð útkomu hans í varformannskjörinu. Ólafur Örn hélt uppi nokkuð lamaður estir sam- efnilegur fi komið flokksins hún hafi nnfremur yfirbragð ttari“ og orystunni stæðingar rinu ein- ans fengi unglama- i á sínum emst ein- málum og gðarinnar. ga breiða að hann á höfuð- brýnt sé töðu sína. ag með ræðu Halldórs Ásgrímssonar, formanns flokksins na vegna ar varafor- s og ritara 0 fulltrúar eiga seturétt á flokksþingi Framsóknarflokksins sem hefst í dag. Jónína Bjartmarz Ólafur Örn Haraldsson starfi flokksins. Laganefnd flokksins vill að enn meiri áhersla verið lögð á þetta og leggur til að kveðið verði í lögum á um að ritari flokksins megi ekki vera ráðherra. Skiptar skoðanir eru um þessa tillögu og hafa t.d. bæði Siv og Hjálm- ar lýst andstöðu við hana. Raunar gengur Siv út frá því að þessari tillögu verði hafnað á þinginu. Laganefndin leggur einnig til við flokks- þingið að fækkað verði í framkvæmdastjórn flokksins og í henni sitji aðeins formaður, vara- formaður, ritari, formaður þingflokks og fram- kvæmdastjóri flokksins. farið fram sjálfstæð kosning á hvert embætti, þ.e.a.s. fyrst er kos- r, þá varaformaður, svo ritari, .frv. Nú er lagt til að kosið verði í samtímis. Líklegt þykir að ef kos- ð gamla laginu komi úrslit í vara- ri til með að hafa einhver áhrif á ritara. Ljóst er að verði Guðni osinn varaformaður muni margir nlegt að kona verði kosin ritari en ætti keppa Hjálmar Árnason og Siv ir. verkefni ritara í Framsókn- hefur jafnan verið að sinna innra ætu haft áhrif á kosninguna

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.