Morgunblaðið - 21.04.2001, Side 57

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2001 57
Bæjarstjórinn á
Húsavík, Rein-
hard Reynisson,
skrifar grein í
Fréttabréf stétt-
arfélaganna í
Þingeyjarsýslu
27. mars sl. um
fyrirhugaða sam-
einingu Skútu-
staðahrepps,
Reykjahrepps,
Aðaldælahrepps, Húsavíkurkaup-
staðar, Tjörnesshrepps, Kelduness-
hrepps og Öxarfjarðarhrepps í eitt
sveitarfélag.
Það er ekki ætlun mín að fjalla
sérstaklega um þessa grein bæj-
arstjórans. Viðkomandi sveitar-
stjórnir eru væntanlega búnar að
kynna umbjóðendum sínum þessa
fyrirhuguðu sameiningu. En mér
finnst full ástæða til að vekja at-
hygli á einni málsgrein eða hluta úr
málsgrein í þessari ritgerð Rein-
hards sem hljóðar svo: „Skipulag
t.a.m. skólamála og ýmissa annarra
þjónustuþátta mun óhjákvæmilega
taka breytingum sem taka mið af
breytingum á dreifingu íbúa innan
svæðisins og bættra samgangna.
Þessi mál eru þegar í ákveðinni
deiglu, sem fá mun framgang að
mestu óháð mörkum sveitarfélaga á
svæðinu. Stækkun þeirra mun hins
vegar gera það verkefni, að aðlaga
skipulag þjónustunnar raunveruleg-
um aðstæðum, auðveldara.“
Þó þessi málsgrein sé nokkuð
óljós og klaufalega orðuð, sýnist
mér augljóst hvað við er átt. Ef við
lítum til dæmis á Aðaldalinn,
Reykjahverfið og Tjörnesið þýðir
þessi málsgrein það að grunnskóla-
börn úr þessum hreppum verða
flutt í skóla til Húsavíkur. Ef þessi
skilningur er ekki réttur bið ég
bæjarstjórann á Húsavík að leið-
rétta það. En verði þetta gert er
það reiðarslag fyrir aðstandendur
Hafralækjarskóla og íbúa viðkom-
andi hreppa. Það er því ekkert und-
arlegt þó fólk kippist við og snúist
gegn slíkri sameiningu.
Verði Hafralækjarskóli lagður
niður mun flest það fólk sem þar
starfar flytjast burt úr sveitinni.
Það myndi auk þess hafa truflandi
áhrif á búsetu á þeim lögbýlum sem
enn stunda hefðbundinn landbúnað
svo jafnvel geti til auðnar leitt. Því
er alveg ljóst að svona ráðstafanir
eru mjög alvarlegt tilræði við
byggðina í sveitunum sem stendur
mjög höllum fæti eins og allir vita.
Þetta sjá Aðaldælingar. Og mér
finnst næstum alveg víst að Reyk-
hverfingar og Tjörnesingar sjái
þetta líka og þeir séu einnig and-
vígir þessari fyrirhugaðri samein-
ingu. Mín skoðun er því sú að það
verði að fella þessa umræddu til-
lögu í hreppunum þremur, Aðal-
dælahreppi, Reykjahreppi og Tjör-
neshreppi, í fyrirhugaðri
atkvæðagreiðslu 3. nóvember.
Við megum ekki gleyma Reyk-
dælahreppnum. Skömmu fyrir alda-
mótin 1900 voru Aðaldalur og
Reykjadalur eitt sveitarfélag, en
síðan var því skipt í tvö sveitar-
félög. Ef um það næðist samkomu-
lag að Reykdælahreppur samein-
aðist hreppunum þremur sem aðild
eiga að Hafralækjarskóla myndi
hagur skólans vænkast stórlega og
hrepparnir fjórir njóta góðs af.
Þessi möguleiki virðist því miður
ekki hafa verið tekinn til alvar-
legrar umræðu í sameiningarnefnd-
inni.
Ég hefi ekki komið auga á að
sameining sveitahreppa við bæjar-
félög þéttbýlisins hafi yfirleitt skil-
að árangri. Það sígur stöðugt á
ógæfuhliðina á næstum allri lands-
byggðinni. Þar fækkar fólki stöðugt
en fjölgar ógnvænlega á Reykjavík-
ursvæðinu.
Ég tel að það sé mikið heilbrigð-
ari og réttlátari lausn að sameina
hreppa í sveitunum sérstaklega og
styrkja þannig strjálbýlið. Það
kemur bæjarfélögunum til góða
líka. Stuðningurinn verður gagn-
kvæmur.
Ef bæjarfélögin leggja undir sig
sveitirnar verða ráðin tekin af þeim
að miklu leyti. Á því er enginn efi.
Verði sameining þessara sjö sveit-
arfélaga samþykkt verða gerð mikil
mistök sem ekki sér fyrir endann á.
Sökum þess hvet ég íbúa Aðaldæla-
hrepps, Reykjahrepps og Tjörness-
hrepps til að fella þessa sameining-
artillögu í væntanlegri atkvæða-
greiðslu 3. nóvember í haust.
FRIÐJÓN GUÐMUNDSSON,
Sandi, Aðaldal.
Óviðunandi
sameining
Frá Friðjóni Guðmundssyni:
Friðjón
Guðmundsson
ÞÁ ER nú öryrkjamálunum lokið
í bili, og manni skilst að útkoman
sé til verulegra hagsbóta fyrir
nokkur hundruð þeirra sem
skárri höfðu fjárhagsstöðuna, en
meirihlutinn, þeir sem minnst
höfðu, hafi lítið eða ekkert borið
úr býtum. Segir það ekki okkur
að barátta forystu öryrkjanna
hafi á vissan hátt snúist upp í
andhverfu sína, og er það miður.
Þetta leiðir hugann að annarri
baráttu, baráttu forustu eldri
borgara fyrir bættum kjörum.
Þar hefir undanfarið borið mest á
kröfunni um að hluti lífeyris-
sjóðsgreiðslna þeirra verði skatt-
lagður sem fjármagnstekjur.
Þetta geur víst ekki talist óeðli-
legt þar sem umræddur hluti er
vextir af framlagi viðkomandi í
sjóðinn. En færi svo ólíklega að
ríkisstjórnin sýndi lit á að verða
við þessum kröfum, hverjir hefðu
mestan hag af því? Yrðu það þeir
sem mest þyrftu þess með? Nei,
heldur fyrrverandi bankastjórar,
forstjórar, þingmenn og ráð-
herrar, embættismenn, læknar
og aðrir hálaunamenn, sumir með
margfaldan lífeyri sem skiftir
hundruðum þúsunda. Meirihlut-
inn, með e.t.v. nokkur þúsund
upp í nokkra tugi þúsunda myndi
ekki ríða feitum hesti frá þeim
stalli. En sá alltof stóri hópur
þeirra sem enga lífeyrissjóði
eiga, myndi ekkert bera úr být-
um! Sá hópur er að vísu ekki til
eftir því sem fjarmálasnillingur-
inn og kjaftaskurinn Pétur Blön-
dal hefur fullyrt frammi fyrir al-
þjóð. Fyrir þennan hóp dugir
ekkert nema veruleg hækkun á
öllum liðum lífeyrisins, grunnlíf-
eyri, tekjutryggingu og heimilis-
uppbótunum, og tenging við
launavísitölu, að ógleymdri
hækkun skattleysismarka. Það
verður að vera baráttumál for-
ystumanna okkar númer eitt, tvö
og þrjú. Trúlega gengi sú hækk-
un yfir alla línuna, en stóri bróð-
ir, skatturinn og TR, myndi taka
kúfinn af hjá þeim sem hefðu
minni þörfina.
Mér dettur ekki í hug að for-
ystumenn okkar hafi ekki barist
fyrir hag þessa hóps, þeir hafa
ítrekað reynt að ná eyrum ráð-
herra með litlum árangri. For-
ætisráðherra kom eitt sinn fram í
sjónvarpi og lýsti því yfir að eitt-
hvað þyrfti að gera fyrir aldraða
og kvaðst myndu skipa samráðs-
hóp. Hann var stofnaður en lítið
mun hafa farið fyrir fundahöldum
og heyrst hefir að það sé öm-
urlegt samráð, og reynist þannig
að stjórnarliðar hlusti á fulltrúa
aldraðra en virðist staðráðnir í að
hafa að engu tilmæli þeirra.
Nýlega lýsti formaður Fram-
sóknarflokksins yfir að nú ætti að
endurskipuleggja málefni ellilíf-
eyrisþega, þá ætti eitthvað að
gerast þegar formenn beggja
stjórnarflokkanna taka til hend-
inni. Og nú kom í fréttum af
fundi í fyrrnefndri samráðsnefnd
að öryrkjadómurinn gildi fyrir
ellilífeyrsþega, svo nokkur
hundruð aldraðra, líklega ekki
mjög illa stæð, fái verulega leið-
réttingu sinna mála eins og hjá
öryrkjum. Það kostar víst ríkið
ekki nema nokkur hundruð millj-
ónir.
Formaður FEB var ánægður
með áfangann og vonast eftir að
ná fram verulegum hækkunum á
ellilífeyrinum. Ég óska honum
innilega góðs gengis í þeirri bar-
áttu en baráttulaust næst ekkert
á þeim vettvangi. Þar er um
stærri hóp að ræða, og má minna
á að þegar við fengum í apríl á sl.
ári hækkun um 0,87%, kr. 411 á
mán. út árið, kostaði það ríkið
fyrir hátt í 25 þús. einstaklinga
nálægt 85 milljónum, eða álíka
upphæð og nokkrir ráðamenn
FBA-bankans skömmtuðu sér. Á
sama tíma hækkuðu lágmakslaun
um 8,9% sem hefði gert um kr.
4.220 hækkun fyrir okkur ef við
hefðum notið sömu prósentu. Það
myndi hafa gert nálægt 1.200
milljónir á ári, sem ekki hefði allt
skilað sér í vasa okkar, stóri
bróðir hefði hirt sinn hluta.
Í samningunum á sl. ári var
samið um samtals 27,2% hækkun
á lægstu laun til 1. jan 2003.
Okkur átti hinsvegar að skammta
á sama tíma 12,8% sem varð í
meðförunum 9,17%. Við hljótum
því að fara fram á allt að 30%
hækkun á okkar bótum á næstu
þrem árum til að bæta upp það
óréttlæti sem við höfum mátt
þola af hendi stjórnvalda und-
anfarin ár.
Það er einlæg ósk mín til ís-
lensku þjóðarinnar að ráðamenn
hennar, ráðherrar og alþingis-
menn sýni þann manndóm og
félagslegan þroska að búa öldr-
uðum mannsæmandi lífsviður-
væri.
ÞÓRIR GUÐMUNDSSON,
ellilífeyrisþegi.
Hugleiðingar
um lífeyrismál
Frá Þóri Guðmundssyni:
Bókasamband
Íslands, ásamt
aðildarsamtök-
um, stendur fyr-
ir Viku bókar-
innar 17.-23.
apríl. Hámarki
nær þessi vika
með sjálfum
Degi bókarinnar
á afmælisdegi
Nóbelsskáldsins
okkar, 23. apríl.
Tilgangur Viku bókarinnar er að
vekja og viðhalda almennum áhuga
á bókum og draga athygli fólks að
þeirri blómlegu starfsemi sem býr
að baki bókagerð í landinu. Vika
bókarinnar er gott tækifæri til
þess að gefa sjálfum sér og öðrum
góða bók.
Bækur eru í flóknu samspili við
aðra miðla. Sumir hafa áhyggjur af
því að bækur lúti jafnt og þétt í
lægra haldi fyrir t.d. sjónvarpi,
tölvum og nú síðast jafnvel GSM-
símum(!). Aðrir nefna að nýju
miðlarnir geri kröfu um góðan les-
skilning eigi þeir að nýtast. Þeir
þjálfi þess vegna ungt fólk til lestr-
ar sem aftur auðveldi því að setj-
ast niður með bók og lesa sér til
ánægju.
Hvað sem hæft er í þessari um-
ræðu má telja víst að það sé til
góða að draga athyglina sérstak-
lega að bókinni sem slíkri einu
sinni á ári. Ávinningurinn er mjög
marga: höfunda, bókagerðar-
manna, prentsmiðja og ekki síst
lesenda.
Það þarf ekki mörg orð til þess
að benda á sérstöðu Íslendinga og
bóka. Saga bókmennta, ritunar og
prentunar er óvíða lengri og sam-
felldari en hér á landi. Þeim sem
nú lifa ber því skylda til þess að
framlengja þessa sögu, ekki sem
fornminjar á stalli heldur sem lif-
andi þátt í síkvikri menningar- og
atvinnusköpun.
Það er umhugsunarvert hve list-
ir og einstakar atvinnugreinar
virðast hafa dafnað af miklum
þrótti með íslenska rithefð að bak-
hjarli. Auk ritstarfa og bókagerðar
eru ólík fyrirbrigði eins og kvik-
myndir og upplýsingatækni nefnd í
þessu samhengi. Það er ekki auð-
velt að sýna fram á bein tengsl
lesturs bókmennta og t.d. vaxtar í
hugbúnaðargerð. Hins vegar er
ljóst að mikill áhugi og góður ár-
angur á þessum sviðum á sér for-
sendur í íslensku starfsumhverfi
og íslenskri menningu, þ.m.t. ís-
lenskri bókmenningu.
Nú eins og endranær verður
margt um dýrðir í Viku bókarinn-
ar. Tugir viðburða eiga sér stað
með þátttöku hundraða lista-
manna. Bókmenntirnar smeygja
sér víða, jafnvel inn í laugar lands-
ins. Ástæða er til að hvetja lands-
menn til að líta í dagskrána, en
hún verður m.a. auglýst í Bókatíð-
indum 2001 sem dreift var með
Morgunblaðinu 11. apríl.
Stjórn Bókasambandsins er
skipuð fulltrúum frá þeim samtök-
um og félögum sem eiga hagsmuna
að gæta í íslenskri bókaframleiðslu
og -útgáfu. Þau eru: Rithöfunda-
samband Íslands, Félag íslenskra
bókaútgefenda, Samtök iðnaðarins,
Félag bókagerðarmanna, Samtök
gagnrýnenda, Bókavarðafélag Ís-
lands, Hagþenkir og Félag ís-
lenskra bóka- og Ritfangaverslana.
INGI BOGI BOGASON,
fulltrúi í stjórn Bókasambands
Íslands.
Bókum Bókavikuna
Frá Inga Boga Bogasyni:
Ingi Bogi
Bogason

 Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-16.
Hlíðasmára 17, Kópavogi, sími 554 7300,
(við hliðina á Sparisjóði Kópavogs).
Bankastræti 3,
sími 551 3635
Póstkröfusendum
BIODROGA
*MOIST* rakakremið
byggir upp, styrkir og nærir húðina.
Þú ert örugg með BIODROGA
Lífrænar jurtasnyrtivörur