Morgunblaðið - 21.04.2001, Qupperneq 61

FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2001 61
HARMONIKUBALL
„Það var kátt hérna um
laugardagskvöldið á Gili“
Dansinn dunar dátt í kvöld í ÁSGARÐI, Glæsibæ
við Álfheima, frá kl. 22.00. Félagar úr
Harmonikufélagi Reykjavíkur leika fyrir dansi.
Ragnheiður Hauksdóttir syngur.
Allir velkomnir, ungir sem aldnir.
K R I N G L U N N I
ÚTSKRIFTARFÖT
FRÁ
Í DAG kl. 14 verður opnuð á Ný-
listasafninu við Vatnsstíg Gjörn-
ingahátíð og stendur hún yfir alla
næstu viku. Fjölmargir listamenn
taka þátt í hátíðinni en einnig verða
gamlar upptökur af gjörningum
sýndar fólki til upprifjunar. Öll
næsta vika verður því helguð gjörn-
ingum og verður dagskráin þétt.
„Gjörningahátíð hefur ekki verið
haldin hér á safninu í tæpan áratug
svo það er kominn tími á endurvakn-
ingu,“ segir Guðmundur Oddur sýn-
ingarstjóri. „Þetta er eitthvað sem
liggur í loftinu þessa dagana. Við
tökum eftir bylgju hjá nýrri kynslóð
og viljum því bjóða þyrstum áhorf-
endum upp á þetta merkilega form
og eins gefa eldri listamönnum sem
hafa fengist við þetta form lengi
tækifæri til að vera með í bylgj-
unni.“
Nýlistasafnið hefur verið helsta
vígi gjörninga á síðustu tveimur ára-
tugum en þetta form vaknaði til lífs-
ins hér á landi með Fluxus-hópnum
sem starfaði á sjöunda áratugnum
og var sjálfsagt einhvers konar óm-
ur frá „dadaistum“ allra tíma. Flux-
us-kynslóðin endurvakti gjörninga-
formið á sínum tíma en sú kynslóð
hafði mikinn áhuga á því að rjúfa
múrana á milli listgreina og komast
frá upphafningu og dýrkun efnisyf-
irborðsins.
Þrjár kynslóðir mætast
Hvernig myndir þú skilgreina
þetta fyrirbæri gjörning ?
„Gjörningar eru kannski fyrst og
fremst rof á milli myndlistar og leik-
listar. Frægir voru hér á Íslandi
gjörningar Rúríar eins og Benzinn
sem hún eyðilagði niðri á Lækjar-
torgi og Svimi Kristjáns Guðmunds-
sonar. Ólafur Lárusson og Magnús
Pálsson voru líka býsna iðnir á átt-
unda áratugnum og að sjálfsögðu
nemendur við Nýlistadeild Magnús-
ar Pálssonar, nemendur eins og
Kristinn G. Harðarson, Hannes Lár-
usson, Þór Elís Pálsson og margir
fleiri. Hér í safnið hafa margir er-
lendir listamenn komið og fram-
kvæmt gjörninga eins og „Nan Hoo-
ver“ sem er mörgum kunnur. Fleiri
komu hingað, t.d. á vegum Wiijs
Small sem rak Gallery APPEL sem
var mjög frægt gjörningagallerí í
Amsterdam á sínum tíma. Sumir
gjörningar urðu mjög sögulegir eins
og tónlistargjörningur Bruna BB
sem er tvímælalaust hápunktur
kvikmyndar Friðriks Þórs, Rokk í
Reykjavík. Reyndar framdi Ómar
Stefánsson marga mjög eftirminni-
lega gjörninga snemma á níunda
áratugnum þegar pönkið var upp á
sitt besta. En hann ásamt Stein-
grími Eyfjörð skipulagði gjörn-
ingahátíð snemma á síðasta áratug
sem vakti mikla lukku og komust
færri að en vildu. A.m.k. til að sýna.“
Hverslags fólk er það sem tekur
þátt í hátíðinni núna ?
„Í mínum huga eru þetta þrjár
kynslóðir. Þeir sem koma fram af
elstu kynslóðinni eru Kristinn G.
Harðarson, Árni Ingólfsson og
Gerla. Svo verða þau Magnús Páls-
son og Rúrí reyndar með í mynd-
bandsformi sem er geymsluaðferð á
ferskum gjörningum. Af miðkyn-
slóðinni í eldri kantinum eru Þor-
valdur Þorsteinsson, Ásmundur Ás-
mundsson, Bjargey Ólafsdóttir,
Gjörningaklúbburinn og Egill Sæ-
björnsson sem verður reyndar einn-
ig í myndbandsformi. Nýjasta liðið
skipar svo myndlistarfólk eins og
Ásdís Gunnarsdóttir, Berglind
Ágústsdóttir, Gunnhildur Hauks-
dóttir, Ingibjörg Magnadóttir,
Ragnar Kjartansson, Unnar Örn
Auðarson og margir fleiri.“
Á síðasta snúning
Eru gjörningar ekki fyrir löngu
búnir að syngja sitt síðasta?
„Nei, gjörningar eru bara form og
þau kvikna og líða út eins og andinn
blæs. Andinn blæs í gjörningaformið
á okkar tímum sem aldrei fyrr. Og
viti menn, allt í einu kviknar líf. Líf
sem margir héldu að væri kulnað.
Þetta er eins og með málverkið!“
Hvað má fólk búast við að sjá
núna í vikunni ?
„Bæði eitthvað róandi og jafnvel
æsandi á sama tíma, því margt verð-
ur í gangi í einu og eru allir hvattir
til að mæta á svæðið og vera með á
hátíðinni,“ segir Guðmundur að lok-
um.
Nýlistasafnið verður opið alla
næstu viku, nema mánudag, frá kl.
13 til 17 en síðasti sýningardagur er
sunnudagurinn 29. apríl.
Gjörningurinn
endurvakinn
Gjörningalistamönnum fer fjölgandi á Ís-
landi. Unnar Jónasson spjallaði við Guð-
mund Odd Magnússon og kynnti sér sögu
gjörninga á Íslandi og dagskrá Gjörninga-
viku Nýlistasafnsins sem hefst í dag.
Rúrí eyðileggur gylltan Benz á Lækjartorgi.
Gjörningavika í Nýlistasafninu
„Are you talking to me?“ eftir
Ásmund Ásmundsson.
Stígvéluðu strákarnir
(Bootmen)
D a n s m y n d
Leikstjórn Dein Perry. Handrit
Steve Worland. Aðalhlutverk Adam
Garcia, Sophie Lee. (92 mín.)
Ástralía 2000. Skífan.
Ekki við hæfi ungra barna.
SKEIÐ dansmynda koma og fara.
Fyrir utan einstaka undantekningar
þá ætti að vera óhætt að fullyrða að
slíkt skeið sé ekki í
gangi um þessar
mundir. Gallinn við
það er sá að bíó-
áhorfendur eru
ekki rétt gíraðir, ef
svo má að orði
komast, fyrir slíkar
myndir þegar ein
og ein berst sem
fyrir vikið verður
hálfhallærisleg, jafnvel gamaldags.
Vitanlega á það ekki við frambæri-
legar og frumlegar myndir á borð við
Full Monty og Billy Elliot, heldur
myndir á borð við Stígvéluðu strák-
ana, sem siglir á öllu hefðbundnari
dansmyndamið, mið þar sem feng-
urinn virðist orðið harla lítill sökum
ofveiði – sér í lagi á fyrri hluta átt-
unda áratugarins þegar Flashdance
og Footloose gerðu allt vitlaust.
Sean er steppari sem vinnur í
verksmiðju (munið ofannefndar
myndir) í smábæ. Draumurinn er
vitanlega að komast burt og lifa af
dansinum en það ætlar að reynast
Sean erfitt sökum skapofsa hans og
þvermóðsku pabba gamla sem vill
ekki sjá soninn dansa. En Sean er
stórhuga og ráðgerir að setja upp
stórsýningu með félögunum.
Hér er ekkert nýtt í boði, sagan
margtuggin og engin ný viðbót við
þá fléttu. Einu ljósu punktarnir eru
fínir hæfileikar aðalleikarans, Garcia
(er að verða númer í Hollywood), og
kröftugir dansar í hálfgerðum
„stomp“ anda.
Skarphéðinn Guðmundsson
MYNDBÖND
Andfæt-
lingastepp