Morgunblaðið - 15.07.2001, Blaðsíða 42

42 SUNNUDAGUR 15. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ






 





 



  


 



!  
 "#
 $$


%

  

&
' $$


BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Kæri sr. Ólafur.
Þakka þér fyrir bréfið þitt sem
kom nokkuð óvænt, en ekki á óvart,
miðað við skoðanir þínar á náttúru-
verndarmálum. Erindi þín hef ég
heyrt og lesið sem þú hefur skrifað
um þessi mál. Vissulega er aldrei of
varlega farið í þessum efnum. Þú
nefnir viðhorf mín til náttúrunnar.
Þau eru vísast í flestum efnum sam-
hljóma öðrum sem unna náttúrunni
að við verðum að gæta að Guðs góðu
sköpun. En ég verð að fá að hafa leyfi
til að hafa mínar skoðanir á þessum
málum. Þú vitnar í fundinn á Reyð-
arfirði og orð mín þar gáfu þér tilefni
til að senda mér línu. Sá fundur var
ákaflega upplýsandi og gagnlegur.
Það dylst engum fyrir austan að
atvinnulíf hér á í vök að verjast. At-
vinnulíf er hér of einhæft, einkum
þegar sjávaraflinn er takmarkaður
og aukin tækni í fiskvinnslu hefur
tekið völdin. Byggðarlög eru misjafn-
lega vel sett. Ég man tímana tvenna
þegar hér ríktu gullaldartímar síld-
aráranna og atvinnulíf var í miklum
blóma. Þá sem ævinlega streymdi fé
suður til Reykjavíkur sem íbúar hér
öfluðu og fáar byggðir nutu þess í
reynd að byggja upp í þágu íbúanna.
Þegar tímar breyttust, varð talsvert
bakslag sem erfitt var að vinna upp.
Nú virðist slíkt bakslag hafa ríkt um
tíma og margendurtekin loforð um
stóriðju aldrei orðið að veruleika.
Þegar á reynir virðist aðeins stóriðja
auka atvinnu og skapa tekjur, bæði
fyrir einstök svæði og landið í heild.
Margfeldisárifin virðast m.a.s. vera
komin á skrið, og virðist sem orku-
veitur séu nú farnar að hugsa sér
gott til glóðarinnar og hefur heyrst
rætt um sölu á Rafveitu Skagafjarð-
ar og Orkubú Vestfjarða er að reikna
út eigið verðmæti ef til sölu kæmi.
Af stólnum ræði ég oft umhverf-
ismál og viðhorf okkar til þeirra;
skyldur okkar við náttúruna og þann
gróða sem jörðin og hafið gefur. Við
eigum að vera í gagnvirkum
tengslum við umhverfið. Allt er þetta
með skírskotun í guðfræðileg við-
horf. Við eigum t.d. að vinna mun
meira úr sjávaraflanum og nýta hann
betur. Líftækni hefur ýmsa mögu-
leika til framtíðar. Ferðamannaiðn-
aðinn mætti efla að mun án þess að
níða náttúruna um of. Ferðamanna-
iðnaður og straumur ferðamanna til
Austurlands er lítill enn sem komið
er. Yfir vetrarmánuðina eru fáir sem
engir túristar hér og því er ljóst að
hann skapar ekki stöðuga afkomu.
Siglingar á fjörðum og flóum hér
hafa heldur ekki náð væntingum sem
skyldi. Laxeldi inni á fjörðum er að
vísu vaxtarbroddur en á í vök að verj-
ast. Loðnu- og kolmunnaveiðar eru
nú uppistaðan í sjávarafla Austfirð-
inga. Fiskvinnslan er að miklu leyti
komin út á sjó. Augljóslega er því
stóriðja það sóknarfæri sem skapar
mest áhrif til framtíðar og skilar
mestum áhrifum til samfélagsins í
heild.
Herkostnaðinn ræðir þú einnig og
ég er enn við sama heygarðshornið.
Ekkert verður til án fórna. En mér
sýnist helst að málamiðlun felist í því
fyrst og fremst að mæta kröfum nú-
tímans, svo langt sem hægt er, til að
draga úr áhrifum mengunar af stór-
iðjunni og hafa stranga eftirlits-
skyldu sem eykur enn á öryggið
varðandi umhverfismálin. Á nútíma-
vísu er hér um að ræða fullkomustu
tækni við álbræðslu sem völ er á og
verður eflaust fyrirmynd annarra
þegar upp er staðið.
Á fund Reyðaráls í Reykjavík
mættu sárafáir, en flestir sem töluðu
eða settu fram fyrirspurn luku lofs-
orði á það hve skýrslan væri vönduð
og hve vel Reyðarál hefði staðið að
framsetningu varðandi alla umhverf-
isþætti og það sýnir að metnaður
Reyðaráls er trúverðugur í þessum
efnum. En hvar voru náttúruvinirnir
allir?
Ég hef nú stiklað á stóru varðandi
bréfið þitt og vissulega höfum við
rætt efni þess í síma en mér finnst
mér bera skylda til að svara bréfi
þínu og það af fyllstu kurteisi og hátt-
vísi. Söfnuður minn á það skilið að sjá
og finna að ég vil vera sjálfum mér
samkvæmur. Þegar ég lít til þess
hlutverks sem ég er kallaður til, þá
vil ég glaður deila kjörum með sókn-
arbörnum og Austfirðingum öllum í
þessu mikla hagsmunamáli. Lífið er
ekki lengur fiskur einn og sér, heldur
kallar á nauðsyn þess að byggja upp
tilveruna með ýmsum fjölbreytileika
og til framtíðar. Undarlegt var það
að við hlið greinar þinnar í Morgun-
blaðinu segir ungur maður frá Reyð-
arfirði hug sinn til álvers með orð-
unum: „Ég vil álver í Reyðarfjörð“.
Hér tjáir unga kynslóðin sig og rödd
hennar fullvissar mig um það að
margir vilja vinna í álverinu. Má
reyndar benda á að skýrsla Reyð-
aráls um samfélagslegu áhrifin bend-
ir til þess að ungt fólk vilji vinna þar
og margir koma heim sem fluttir eru
burtu. Stóriðjustörf eru nú eftirsótt-
ari en fiskvinna. Má benda á að ein
bestu laun í landinu í störfum tengd-
um iðnaði eru fyrir störf í álveri.
Ásókn fólks til að starfa þar virðist
ekki fara minnkandi ef marka má
fréttir Sjónvarpsins á dögunum, í
sambandi við stækkun álveranna fyr-
ir sunnan.
Í Neskaupstað er metnaðarfullur
verkmenntaskóli. Hann mun njóta
aukins styrks við að mennta ungt
fólk, af Austurlandi og víðar, sem fær
störf við tæknisvið og eftirlit við
framleiðslu, auk þess sem margfeld-
isáhrifin ná til þjónustugeirans, smá-
iðnaðar auk heilsugæslu og bættra
samgangna. Reiknað er með að fram-
tíðarvinnuaflsþörfin í álverinu nemi
um 630 mannárum og önnur störf
verði um 450–550. Mannfjöldi gæti
vaxið um 2000-2500 og árið 2010 gæti
mannfjöldi orðið 9000–10.000 manns.
Þá má ekki gleyma því að þetta getur
leitt til frekari sameiningar sveitar-
félaga á Austurlandi, sem breytir
vörn í sókn varðandi flutning fólks af
landsbyggðinni. Með þessu er vissu-
lega hægt að mæta væntingum unga
fólksins og skapa því starfsgrundvöll
á heimavettvangi og framtíðarstörf í
blómlegu atvinnuumhverfi. Þetta er
sú framtíðarsýn sem ég vil sjá.
630 mannár – svar
við opnu bréfi Ólafs
Hallgrímssonar
Frá Sigurði Rúnari Ragnarssyni: