Morgunblaðið - 15.07.2001, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 15.07.2001, Blaðsíða 26
26 SUNNUDAGUR 15. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN á Íslandi umaukna hófsemi í veiði-skap er ekki margra áragömul, en með minnk-andi laxveiði í íslenskum ám síðustu sumur hefur nýtt viðhorf verið að sækja í sig veðrið. Meiri hóf- semd í veiðiskap og þeir sem lengst vilja ganga vilja alfarið sleppa öllum veiddum fiski, segja Íslendinga ekki lengur þurfa að veiða sér í matinn. Miklu betra hráefni fáist úti í búð. En Pálmi, sem veitt hefur frá blautu barnsbeini, hefur farið í gegn um allt litrófið sem stangaveiðimaður. Hann segir: „Ég hef farið í gegn um þetta allt saman, staðið uppi örmagna að kvöldi dags eftir mokveiði þar sem ekki mátti slaka á klónni. Verið upp fyrir haus í aðgerð við heimkomuna. Þetta var allt óskaplega gaman þangað til að maður fór að átta sig á hlutunum og þroskast. Í rauninni átti ég auðvelt með að draga saman seglin, því ég var pínulítill þegar ég fékk þetta hóf- semdarviðhorf að gjöf frá móður minni sem polli austur á Vopnafirði. Þá fór ég á kreik og kom heim með stórar kippur af silungi. Móðir mín tók stráknum auðvitað vel og hældi mér fyrir afrekin. Maður var jú að draga björg í bú. En svo læddi hún því afar varlega og kurteislega að mér hvort ég vildi ekki koma með færri fiska næst. Þetta var fyrir tíma frystikista og skilaboðin voru, það er alltaf hægt að fara aftur og sækja meira. Í dag veiði ég eins og ég get og ég tek mér fisk í soðið, en hirði ekkert umfram það,“ segir Pálmi. Niðurlæging stofnanna Lax er veiddur og honum sleppt í Vatnsdalsá og erlendir veiðimenn gera slíkt mun víðar í ám landsins. Hópur íslenskra veiðimanna hefur og tileinkað sér þessa nýlundu og annar hópur lætur sig einnig málið varða og hirðir lax í hófi og sleppir afgangin- um. Það er hins vegar alger nýlunda sem Pálmi stendur nú fyrir, að bjóða veiðimönnum í silungsveiði þar sem veitt er og sleppt. Í Litluá í Keldu- hverfi er öllum fiski sleppt en í Brunná í Öxarfirði er sjóbirtingi sleppt, en þar mega menn þó hirða eitthvað af bleikju. „Ég vil að það komi fram að þetta er ekki fanatíkin einsömul, menn mega taka sér fisk í soðið í þeim ám þar sem ég hef leiguréttindi. Ég geri það sjálfur og finnst fátt betra en að koma heim með afla og njóta hans,“ skýtur Pálmi inn í. Hann er spurður hvort íslenskir veiðimenn muni kyngja því að veiða-sleppa í silungs- veiðiám. Hann svarar: „Ég býst við því að einhverjir séu ekki sáttir við þetta, en þeir fara þá bara eitthvert annað. Aðrir taka þessu vel og þau holl sem hafa t.d. verið hjá mér í vorveiðinni í Litluá munu flest eða öll ætla að koma aftur. Það veiddust einhverjir þúsund sjó- birtingar og það er mikilvægt fyrir þá sem seinna koma, að ekki sé búið að drepa allt saman. Sjóbirtingur tekur oft vel á vorin og það er auðvelt að veiða beinlínis upp það sem er af fiski. Það er ekki gott fyrir stofninn og ekki gott fyrir veiðimenn. Annars er þetta ekki komið til af engu. Á seinni árum höfum við öll orð- ið vitni af þeirri niðurlægingu stofn- anna sem orðið hefur um allan heim. Allra síðustu árin höfum við fengið þetta hingað til okkar, við erum að missa niður veiðitölur, missa niður meðalþyngd og allan tímann er verið að auka álagið á árnar. Það þarf að andæfa og það ætla ég að gera á þennan eðlilega hátt.“ Margir halda því fram að það skaði lax og sjóbirting að handfjatla hann við sleppingu og hann verði ekki sam- ur eftir, drepist jafnvel... „Það er fullkomið rugl og sprottið frá mönnum sem hafa ekki sett sig al- mennilega inn í málið og eru með for- dóma. Þú ruddar fiski ekki upp í sand og grjót og hreinsar af honum hreistrið. Nýgenginn fiskur er vissu- lega viðkvæmur hvað þetta varðar, en maður leiðir fiskinn að sér í vatninu og losar úr honum í vatni. Leyfir hon- um síðan að ná áttum og svo er hann farinn. Þetta sem þú nefndir eru bara hártoganir með hluti. Menn hafa ver- ið að deila á mig og sagt mig vera að predika, en ég lít ekki þannig á málið. Þetta er fyrir mér rétta leiðin til að snúa þróuninni við. Sum svæði eru í þannig ástandi að það verður að taka þau föstum tökum.“ Tilraun í Litluá Eins og t.d. Litlaá? „Já, til dæmis Litlaá. Hún hefur verið í niðursveiflu í þó nokkur ár, en alltaf verið veiddir og drepnir einhver hundruð sjóbirtinga í byrjun júní. Við opnuðum hana í maí og stunduðum hana mátulega. Það komu um þúsund fiskar á land og nær öllum var sleppt. Þessi fiskur fær því að ganga til sjáv- ar og fita sig og stækka. Litlaá er í mínum huga skemmtileg tilraun. Mig langar einhvern tíma til að takast á við 25 punda sjóbirting. Urriði verður mjög gamall og 25 punda birtingar finnast þar sem þeir fá næði til að vaxa. Það eru fyrir- myndir þar sem eru þekktar sjóbirt- ingsár í Argentínu. Í þeim var veiði orðin lítil, eða þar til að menn breyttu um og fóru að sleppa sjóbirtingi. Smátt og smátt kom hann upp aftur og nú veiðist fjöldi 10 til 20 punda birtinga á hverri vertíð þar niður frá. Litlaá hefur alla burði til að viðhalda svona stofni og hún er fræg fyrir sína stóru birtinga. Hér á árum áður veiddust í henni 15 til 20 punda fiskar á hverju ári. Slíkt er orðið sjaldgæft núna. Jóhannes Sturlaugsson fiskifræð- ingur hjá Veiðimálastofnun hefur verið með mér við Litluá og hann hef- ur sagt mér að urriðinn í henni sé nánast Íslandsmeistari í háum holda- stuðli. Áin er svo rík frá náttúrunnar hendi að silungurinn er í allsnægtum, mikið af hornsíli og grasserandi líf- ríki. Fiskurinn í ánni endurspeglar þetta þannig að hér eru kjörskilyrði til að reyna það sem menn hafa reynt og gert í Argentínu. Ef það er hægt þar, þá er það hægt hér.“ Menn eru ekki þó að veiða og sleppa í öllum þínum ám? „Nei, þetta er þannig að þessa reglu hef ég í mínum ám þar sem það á við. Það á við í Litluá og það á líka við í Reykjadalsá í Reykjadal sem ég hef nýlega tekið á leigu. Veiðin í þess- ari fallegu viðkvæmu laxveiðiá hefur farið niður á við síðustu árin og eitt- hvað þarf að gera til að sporna við þeirri þróun. Hins vegar má benda á að meðalveiði í ánni eru um 250 fiskar frá því menn fóru að færa skrár yfir veiði og þegar best lét þá fór áin í tæplega 700 laxa. Í Brunná í Öxarfirði er sjóbirtingur og sjóbleikja. Lítið er vitað um birtinginn enn sem komið er og mun honum verða sleppt meðan ekki liggur fyrir í hvernig ástandi stofninn er. Góð bleikjuveiði er í Brunná og fiskurinn vænn. Þar verð- ur veiðimönnum leyft að taka sér nokkra fiska í soðið. Síðan er ég með Lónsá í Þistilfirði í slagtogi með vopn- firskum vinum mínum. Það er falleg lítil sjóbleikjuá rétt fyrir norðan Þórshöfn á Langanesi. Sjóbleikjan virðist vera sú tegund sem sterkast stendur af íslensku ferskvatns- tegundunum og ekki ástæða til að setja hömlur á afla manna þegar hún er annars vegar. Stofninn virðist þola töluverða veiði og það er mikið af sjó- bleikju þar sem hún ræður ríkjum á annað borð.“ Íslenska fluguveiðiþjónustan Pálmi og fjölskylda hans hafa stofnað Íslensku fluguveiðiþjón- ustuna sem senn opnar heimasíðu með slóðina www.tiffs.is. Skammstöf- unin er úr enska heiti fyrirtækisins, The Icelandic Fly Fishing Service, sem bendir til að hann ætli að róa á mið erlendra veiðimanna. „Já, það er rétt, alveg eins og ekki síður, í bland við innlenda veiðimenn. Það er fullt af fluguveiðisnillingum úti í heimi sem hafa áhuga á fínni silungs- veiði. Ég hef komið mér upp mörgum góðum samböndum í gegn um tíðina.“ Þykir íslenskum veiðimönnum ekki langt að sækja Kelduhverfi og Þist- ilfjörð af höfuðborgarsvæðinu? „Þeir sem sitja fastir í þeirri hugs- un eiga bara að halda sig við Elliða- vatnið og allt í lagi með það. En þegar þetta kemur upp bendi ég mönnum á að það eru ekki nema fjórir tímar í bíl til Akureyrar og ef menn teygja úr skönkunum þar er ekki nema ein og hálf klukkustund í Kelduhverfið og við það geturðu bætt kannski rúmum klukkutíma yfir í Þistilfjörð. Til dæm- is bý ég fyrir norðan og læt mig ekki muna um að skreppa nokkrar ferðir á ári á Kirkjubæjarklaustur og verð aldrei var við vegalengdina. Persónu- lega eykur það á ævintýrið hjá mér ef ég þarf að fara í framandi landshluta til að komast í spennandi ár.“ Það er fallegt við Brunná í Öxarfirði. Morgunblaðið/Friðþjófur HelgasonStemmningsmynd frá Litluá. Jóhannes Sturlaugsson merkir spikfeitan Litluárbirting. Pálmi Gunnarsson mundar flugustöngina. Tveir flottir úr Litluá í Kelduhverfi. Pálmi tekur skrefið áfram Pálmi Gunnarsson tónlistarmaður hefur haslað sér völl sem dagskrárgerðarmaður fyrir sjónvarp hin seinni ár og einbeitt sér að megináhugamáli sínu, fluguveiði. Nú tekur hann skrefið áfram, tekur hverja ána af annarri á leigu og innleiðir hið umdeilda fyrirbæri veiða-sleppa. Guðmundur Guðjónsson hitti Pálma á dögunum og ræddi við hann um þennan hluta tilverunnar. gudm@mbl.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.