Morgunblaðið - 15.07.2001, Blaðsíða 33

✝ Auður Guðjóns-dóttir fæddist í
Skaftafelli í Vest-
mannaeyjum 7. apr-
íl 1918. Hún lést á
öldrunardeild
Fjórðungssjúkra-
hússins á Ísafirði
30. maí síðastliðinn.
Útför Auðar fór
fram 12. júní frá
Hvítasunnukirkj-
unni Fíladelfíu.
Auður Guðjónsdóttir
fæddist á Skaftafelli í
Vestmannaeyjum og var fjórða elst
af ellefu systkinum. Ung að árum
gerðist hún meðlimur í Hvítasunnu-
kirkjunni Betel ásamt systkinum
sínum, foreldrum og ömmu.
Fjölskyldan á Skaftafelli var söng-
elsk fjölskylda og ung lærði mamma
að spila á gítar þótt það væru bara
hin svokölluðu vinnukonugrip. En
það að geta spilað veitti henni
óblandna ánægju og ég man að hún
sagði oft að á kvöldin þegar allir voru
komnir upp í rúm hefði hún setið á
eldhúsborðinu og sungið og spilað
angurvær ættjarðarlög.
Hún ílentist hér á Ísafirði eftir
stríð og gerðist ráðskona hjá pabba
sem þá var ekkjumaður með þrjú
börn og giftu þau sig árið 1946. Eins
og í Vestmannaeyjum tók mamma
virkan þátt í safnaðarstarfinu hér í
Hvítasunnukirkjunni Salem og var
alltaf boðin og búin að taka til hend-
inni við hvaða þjónustur og störf sem
henni voru falin eða henni fannst
hún ætti að gera. Þó var það söng-
urinn og hljóðfæraslátturinn sem
bar mest á. Og þó að barnahópurinn
væri stór, því þau áttu sex börn sam-
an, hafði hún alltaf tíma fyrir okkur
krakkana, heimilið og safnaðarstarf-
ið.
Pabbi og mamma áttu land í
Arnardal og þar reis sumarbústað-
ur sem ég er mjög hreykin af að
hafa fæðst í. Sextán ár samfellt
fluttu þau búferlum úr Sundstræt-
inu og út í Arnardal á vorin og komu
ekki heim fyrr en eftir göngur á
haustin. En eftir það var farið um
hverja einustu helgi í mörg ár. Þar
þurfti hún engar áhyggjur að hafa
af okkur og þar gátum við verið
frjáls. Það að geta verið í sveitinni
svona meira og minna yfir sumarið
AUÐUR
GUÐJÓNSDÓTTIR
var alveg meiriháttar.
Mamma var mikið
gefin fyrir blóm og tré
og langaði að læra
garðyrkju sem aldrei
varð af en þarna í sveit-
inni gat hún látið
draum sinn rætast að
einhverju leyti og
ræktaði þar alls konar
blóm og tré, grænmeti
og kartöflur. Eins var
hún með fallegan
blómagarð við gamla
húsið í Sundstrætinu.
Sá náttúruunnandi
sem hún var sá hún
sköpun Guðs í hverju litlu blómi og
tré og kenndi okkur að meta þessa
sköpun og að við gætum komið til
Drottins Guðs hvar sem við værum
og að Hann væri alls staðar nálægur.
Hún kenndi okkur að ganga vel um
náttúruna og löngu áður en farið var
að flokka ruslið hér í bæ að ráði var
hún byrjuð.
Söngurinn fylgdi henni alla tíð og
það var mikið sungið í Sundstrætinu.
Oft var setið á kvöldin og um helgar,
sungið og spilað og við tvær sungum
mikið saman. Erfði ég þá gjöf frá
henni að geta flakkað á milli radda
og þannig sungum við alltaf saman,
tvíraddað. Eins fræddi hún okkur á
orði Guðs. Hún kenndi okkur að
elska og meta Jesú Krist sem hinn
eina og sanna frelsara, halda fast í
Hann og leggja allt okkar traust á
Hann, sama hverjar kringumstæð-
urnar væru. Það eitt er ómetanlegt.
Hún bað fyrir okkur börnunum sín-
um, mökum og barnabörnum og ég
veit að við vorum í huga hennar og
bænum á hverjum degi. Hvert sem
við fórum gegnum árin lagði hún
okkur alltaf í hendi Drottins og
treysti því að Hann myndi vernda
okkur og varðveita. Ég er stolt af að
hafa átt hana fyrir móður og hafa
fengið að alast upp á þennan hátt.
Í mörg ár var hún útivinnandi og
vann þá mest í rækju og frystihúsum
og eins á gamla elliheimilinu og við
ræstingar.
Rétt eftir áttræðisafmælið hennar
var hún greind með Alzheimersjúk-
dóm og fékk þá meðhöndlun og lyf
samkvæmt því en fyrir rúmu ári var
hún lögð inn á öldrunardeild Sjúkra-
húss Ísafjarðar. Baráttan við Alz-
heimersjúkdóminn var orðin að stað-
reynd og smám saman braut hann
niður þessa þróttmiklu og dugmiklu
konu. Lyfin sem höfðu hægt á
framþróun sjúkdómsins um eins og
hálfs árs skeið voru hætt að virka og
nú lá leiðin einungis niður á við. Þeg-
ar ég lít til baka sé ég að sjúkdóms-
ferlið var tíu til tólf ára tímabil, en
þá, þegar ýmsar breytingar fóru að
gera vart við sig hjá henni, gerði
hvorki ég né aðrir aðstandendur
okkur grein fyrir því hver ástæðan
var. Hún var þá sett á alls konar lyf
til varnar kvíða, hræðslu og óróleika
sem gerðu mismunandi mikið gagn.
Það var erfitt að sjá hvernig hún
breyttist í skapi og háttum og sér-
staklega var þetta síðasta ár erfitt
fyrir hana, þar sem henni leið illa
andlega og líkamlega og lengi ákall-
aði hún Drottin og beið eftir kalli
Hans. Þótt það væri erfitt að horfa
upp á móður sína hverfa inn í heim
minnisleysis og vita það að oft þekkti
hún mig ekki með nafni þótt hún átt-
aði sig á að ég var ein af dætrunum,
en stundum var ég bara góð kona
sem heimsótti hana, þá átti hún líka
góðar stundir og þær stundir voru
mjög dýrmætar.
Þá sungum við saman sálma og
kóra sem hún mundi og falleg ætt-
jarðarlög, lásum í Biblíunni, rifjuð-
um upp góðar stundir í Arnardaln-
um og skoðuðum gamlar og nýjar
myndir af systkinum hennar, börn-
um og barnabörnum.
Einn morguninn í maí eftir að hún
hafði verið mikið veik og ég svaf hjá
henni í herberginu, vaknaði hún kl.
hálfsjö. Ég heyrði hana tala eitthvað
við sjálfa sig svo ég settist við rúmið
hjá henni og spurði hvernig henni
liði. Hún sagði að sér liði vel og var
ánægð á svipinn. Síðan spurði hún
mig hvort mamma sín og pabbi væru
ekki dáin og ég játti því, það væru
nokkuð mörg árin liðin síðan þau
fóru og að nú væru þau hjá Guði og
eins systkini hennar þrjú sem voru
dáin og nú væru þau öll syngjandi
hjá Jesú. Þá brosti hún svo fallega
og sagði: „Já, auðvitað.“
Hún vissi hvert hún stefndi og það
var enginn efi í hjarta hennar að einn
daginn myndi hún hitta mömmu sína
og pabba og systkini sín hjá þeim
eina sanna Guði sem hafði verið
styrkur hennar og hlíf alla tíð.
Þrátt fyrir söknuð og ákveðið
tómarúm er ég þakklát fyrir að vita
það að núna er hún í Paradís þar sem
enginn kvíði, sársauki eða kvöl er,
heldur einungis gleði og fögnuður.
Og ég kveð ástkæra móður með þau
fyrirheit í hjarta að við eigum eftir
að sameinast að nýju og vera saman
um alla eilífð.
Auður Arna.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. JÚLÍ 2001 33
Dauðinn er svo
skrítinn, alla vega
finnst okkur það sem
lifum enn.
Hvernig getur líf
horfið, orðið ekki að neinu, verið
til einskis? Hve grimmt að fá að
smakka á lífsins veigum, elska – út
af lífinu, en verða svo að deyja –
fara frá þeim sem maður elskar
eða þeir frá okkur. Þetta er sjón-
arhorn lifandi manneskju.
Ég átti þrjár ömmur og nú eru
þær allar dánar. Þeim hefur sjálf-
sagt fundist skrítið að þurfa að
deyja fyrst þær voru á annað borð
lifandi. En ég trúi því að þessi
dauðagáta sé þeim nú ljós og að
þær séu sáttar í eilífðinni. Prjón-
andi sokka og ullarpeysur eða eld-
andi grjónagraut og bakandi sól-
arlummur með rúsínum.
Ég held meira að segja að dauð-
inn hafi verið ömmu Önnu kær-
kominn þegar hann frelsaði hana
frá vanheilsu og verkjum, einsemd
og andlegri hrörnun. Það er ekki
auðvelt að vera gamall í nútíma-
samfélagi.
Líkaminn svíkur, heilsan bilar
og maður verður háður öldrunar-
þjónustu samfélagsins, elliheimili
eða heimaþjónustu sem sér um að
koma í mann mat og losa mann við
hann, þrífa mann og minna mann á
að taka lyfin svo maður deyi nú
ekki frá þessum herlegheitum.
Maður er dagsverk, eins og kýr
sem þarf að mjólka eða gras sem
þarf að slá. Maður er hlutur. Að-
standendur hafa lítinn tíma, vinnu-
dagurinn er langur og fjarlægð-
irnar miklar. Svo er maður
eitthvað svo hægur, lítið inni í mál-
um nútímans, nöldrandi um að
„fólk komi aldrei“ og ekki fær um
að segja ungviðinu brandara eða
spila Gameboy-spil. Maður er einn.
Þá er svo ljúft að láta sig dreyma,
leita í fortíðina þegar maður var
ungur og tápmikill, gagnlegur. Svo
sígur maður dýpra í sinn innri
heim þar til maður þekkir ekki
hinn ytri.
Elsku amma Anna. Mér finnst
svo leiðinlegt að hafa ekki verið
meira með þér undanfarin ár. Ég
hugsa stundum um það að ef ég
hefði ekki verið að bjástra við
þetta nám mitt og búið í útlöndum
þá hefði ég getað verið nær þér,
farið mér þér í gönguferðir, skoðað
handavinnuna þína og rabbað um
allt og ekkert. Þá hefðir þú
kannski ekki flúið frá þessari ver-
öld löngu áður en líkaminn gaf sig.
Þetta verður ekki aftur tekið, það
er samt hægt að reyna að skilja
það sem liðið er og læra af því.
Ég man hvað það var mikið æv-
intýri fyrir mig að koma og dvelja
ANNA
BJÖRNSDÓTTIR
✝ Anna Björnsdótt-ir fæddist á Eld-
járnsstöðum í
Blöndudal 20. des-
ember 1909. Hún lést
á Héraðshælinu á
Blönduósi 18. júní
síðastliðinn og fór
útför hennar fram
frá Holtastaðakirkju
í Langadal 30. júní.
á Skriðulandi. Eins og
í alvöru ævintýri var
það skemmtilegt og
spennandi en líka svo-
lítið kvíðablandið að
vera burtu frá
mömmu og pabba og
þurfa að mæta nátt-
úrunni með steyttum
hnefa eins og öll
hörkutólin í sveitinni.
En það var alltaf
huggun að vita að ég
ætti þig að hvað sem
á dyndi. Þegar ég
kom varstu alltaf búin
að færa til kistuna og
búa um mig á gólfinu fyrir framan
gluggann í herberginu þínu. Á
morgnana vaknaði ég við jarmið í
lömbunum og við að þú varst að
læðast fram úr til að bera fram
morgunverð fyrir okkur hin. Þú
borðaðir aldrei fyrr en allir aðrir
voru búnir – hugsaðir alltaf um
aðra fyrst. Eftir að ég var búin að
skófla í mig haframjölinu fékk ég
koss frá þér og síðan fórum við
Bjössi frændi út á vit ævintýranna.
Náðum í egg út í fjárhúsin hans
Björnssons, gáfum heimalningun-
um, löbbuðum upp á Sjónarhól,
fórum í reiðtúr eða renndum fyrir
silung í Síkinu. Á leiðinni heim
tíndum við stundum blóm handa
þér, helst vatnasóleyjar, og það
gladdi þig mikið. Þú varst alltaf að
gefa okkur eitthvað og ég man að
stærstu jólapakkarnir voru alltaf
frá þér.
Kjólar sem þú hafðir saumað,
peysur sem þú hafðir prjónað og
súkkulaði. Eitt sinn var ég á
Skriðulandi og ég sé að þú ert eitt-
hvað að seilast inn í skáp. Ég sé að
þar eru tvær tyggjóplötur, svona
rosalega girnilegar, teinóttar með
myndum á bréfinu sem maður gat
fest á handleggina. Svona fékk ég
afar sjaldan og varð alveg voða-
lega hissa yfir því að þú ættir
svona. Þú varst sposk á svip og
sagðir að þú ætlaðir að geyma
þetta fyrir eitthvert sérstakt til-
efni. Ég sagði Bjössa frænda frá
þessum tyggjóplötum og einhvern
veginn komumst við að þeirri nið-
urstöðu að engum væri greiði
gerður með því að þær lægju bara
þarna inni í skápnum þínum
óhreyfðar. Við stálum tyggjóplöt-
unum.
Hlupum síðan í næstu heysátu
þar sem við gæddum okkur á
þeim. Þegar við komum heim um
kvöldið létum við eins og ekkert
væri en þú hafðir greinilega kom-
ist að þessu, sagðir samt ekki neitt
heldur gafst okkur sárt augnaráð.
Ég gleymi því aldrei. Ég gleymi
þér aldrei.
Þakka þér fyrir að taka föður
minn að þér og vera honum góð
móðir. Þú hefur kunnað vel til
verka því betri mann en pabba er
ekki hægt að hugsa sér. Þakka þér
fyrir allar minningarnar sem ylja,
öll hlýju faðmlögin og ullarsokk-
ana, góða grjónagrautinn og
verndandi nærveruna. Guð blessi
þig að eilífu.
Þín
Unnur Anna.Fyrrum sveitungi
minn, Helgi Vatnar
Helgason á Grímsstöð-
um í Mývatnssveit, er
horfinn sjónum okkar
yfir móðuna miklu.
Vatnar, eins og hann var nefndur í
daglegu tali, skipaði sér í raðir
fremstu skíðagöngumanna landsins
á sinni tíð og langar mig að heiðra
minningu hans með frásögn af einu
atviki á þeim vettvangi.
Snemma á árinu 1949 réði Skíða-
samband Íslands sænskan þjálfara,
Wigström að nafni, sem mývetnskir
skíðamenn hlutu tilsögn hjá. Einn
þeirra var Vatnar. Þar sem ég hafði
dvalið einn vetur í Svíþjóð leiddi það
af sjálfu sér að ég færi á æfingar með
honum sem túlkur, sem aftur fæddi
það af sér að ég lenti í röðum kepp-
enda. Afleiðingin af veru Wigström
hér fyrir norðan varð sú að Héraðs-
samband Suður-Þingeyinga sendi
HELGI VATNAR
HELGASON
✝ Helgi VatnarHelgason fædd-
ist 9. desember 1924
á Grímsstöðum í Mý-
vatnssveit. Hann lést
á Landspítalanum í
Fossvogi 1. júlí síð-
astliðinn og fór útför
hans fram frá
Reykjahlíðarkirkju
7. júlí.
tólf göngumenn á
Skíðamót Íslands sem
fram fór við Kolviðar-
hól um páskana 1949 og
var mér falin farar-
stjórn þeirra.
Það gekk í garð mikil
ótíð og sluppum við
suður með síðasta flugi
frá Akureyri fyrir
páska. Næsta dag héld-
um við að Kolviðarhóli
að kanna aðstæður, en
þá brast á stórhríð svo
ófært varð í bæinn. Það
gerðist einnig þegar
boðgangan fór fram að
fremsti maður okkar lenti í lækjar-
gili á endasprettinum og féll úr
keppni vegna meiðsla. Morguninn
sem 18 km gangan átti að fara fram
boðaði staðarhaldari Kolviðarhóls
alla fararstjórana á sinn fund. Til-
efnið var vistaþrot á Hólnum. Hann
gat fengið bíl með vistir upp í Svína-
hraun en þangað varð að sækja þær
á sleða og bað hann um einn mann
frá hverju liði til þeirrar ferðar. Mér
fannst mér bera skylda til að fara
sjálfur en það tóku félagar mínir
ekki í mál og færðu fram þau rök að
þar sem ég hefði rásnúmer 1 í göng-
unni yrði það lagt okkur mjög illa ef
ég mætti ekki. Um þetta var þráttað
aftur og fram og niðurstaðan varð sú
að Vatnari var fórnað til ferðarinnar,
en hvers vegna? Það man ég ekki
lengur.
Vatnar var mjög lágvaxinn maður
en svaraði sér vel, seigur og þolinn
svo af bar og naut sín best við erfiðar
aðstæður. 18 km göngunni var frest-
að fram eftir degi vegna veðurs og
voru Vatnar og ferðafélagar hans
komnir með vistirnar þegar gangan
hófst síðla dags. Vatnari fannst ein-
boðið að hlaupa þennan spöl með
okkur og þar sýndi hann sína réttu
hlið. Hann varð annar í göngunni,
næstur á eftir Jóhanni Stranda-
manni, og þar af leiðandi á undan öll-
um sínum félögum sem heima sátu í
makindum meðan hann stritaði með
sleðann.
Vatnar vann oftar til verðlauna á
sínum keppnisferli. Þrátt fyrir erfið
bústörf einyrkjans, eða ef til vill
vegna þeirra, en um þau hef ég ekki
skjallegar heimildir, gleymist ekki
frammistaða hans á Kolviðarhóli
1949 þeim sem fylgdu honum í þeirri
keppni.
Að lokum flyt ég systur hans, ætt-
ingjum og vinum innilegar samúðar-
kveðjur og óska Vatnari velfarnaðar
á nýju tilverustigi.
Jón Sigurðsson
frá Arnarvatni.
Skreytingar við
öll tækifæri
Langirimi 21,
Grafarvogi
587 9300
Samúðarskreytingar
Samúðarvendir
Kransar
Kistuskreytingar
Brúðarvendir