Morgunblaðið - 03.11.2001, Blaðsíða 22

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
22 LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Hvert er tilefni nafnabreytingar fé-
lagsins?
„Árið 1997 var hlutverk félagsins
útvíkkað þannig að það náði til
stjórnunar almennt. Síðan þá hefur
sú umræða verið stöðug innan fé-
lagsins hvort nafnið á félaginu lýsi
starfsemi félagsins nægjanlega vel.
Eins og alltaf, þegar kemur að nafna-
breytingum, var málið viðkvæmt því
nafn félagsins á sér ákveðna forsögu
enda var félagið stofnað 1986. Síðla
árs 2000 og í byrjun þessa árs varð
samkomulag um að til þess að festa í
sessi þá þróun sem hafði átt sér stað
væri nauðsynlegt að skipta um nafn.
Hjá félaginu eru starfandi faghópar
sem taka fyrir alls konar mál, hvort
sem það eru gæðamál, umhverfis- og
öryggismál eða starfsþróunarmál,
svo eitthvað sé nefnt. Þannig að í
rauninni var þessi nafnabreyting
gerð til að endurspegla betur starf-
semina eins og hún er í dag.“
Stendur eitthvað sérstakt til vegna
15 ára afmælis Stjórnvísi?
„Í ár verður gæðavikan haldin í 7.
skipti dagana 5.–9. nóvember, undir
formerkjum framsækinnar stjórn-
unar. Í boði verða þrír atburðir: Vik-
an byrjar á morgunverðarfundi 7.
nóvember þar sem niðurstöður könn-
unar á hvaða þættir þurfa að liggja til
grundvallar fyrirmyndarfyr-
irtækjum verða kynntar. Einnig
verða pallborðsumræður sem Elín
Hirst mun stýra. Þeir sem munu
skipa pallborðið eru Ari Edwald, Al-
mar Guðmundsson, Finnur Svein-
björnsson og loks tveir forsvarsmenn
fyrirmyndarfyrirtækja. Þetta gæti
orðið mjög áhugaverð umræða sem
ætti að höfða til allra stjórnenda. 8.
nóvember verður haldin hálfs dags
ráðstefna með yfirskriftina „Stöðug
framþróun fyrirtækja“. Við höfum
fengið erlendan fyrirlesara, David
Jackson, til að koma til landsins en
erindi hans heitir „Creating Dyn-
amic Organisations“. Hann hefur
haldið mjög eftirsótt námskeið og
skrifað nokkrar bækur um sama efni.
Til að geta átta sig betur á íslenska
veruleikanum höfum við fengið full-
trúa Marel, Delta og Opinna kerfa til
að segja okkur frá því hvað liggur til
grundvallar þeim árangri sem þessi
fyrirtæki hafa náð á undanförnum
árum. Gæðavikan endar svo á af-
hendingu Íslensku gæðaverð-
launanna. Þetta er í 3. skipti sem
verðlaunin verða afhent.“
Nú koma sífellt upp ný hugtök
varðandi stjórnun og stjórnunarað-
ferðir. Hvernig er með slíkar nýjar
aðferðir, skila þær árangri?
„Það má segja að til dæmis þegar
gæðastjórnun kom fyrst upp í um-
ræðunni var það í raun áhersla á
góða stjórnun. Síðan koma upp nýjar
útfærslur á því sem menn hafa verið
að gera og þá vilja menn oft setja ein-
hverja hatta á þetta, ráðgjafar vilja
selja þessar hugmyndir til við-
skiptavina sinna og það gerir um-
ræðuna oft þægilegri. Ef við lítum til
dæmis á „balanced scorecard“ eða
samhæft mælingakerfi þá eru menn í
raun að setja upp ákveðna mæli-
kvarða. Þetta er alls ekki ólíkt því
sem fyrirtæki hafa gert í gegnum tíð-
ina. Það sem samhæft mælingakerfi
reynir til dæmis að draga fram er
kannski að horfa ekki bara á þessa
fjárhagslegu mælikvarða, heldur
einnig á viðskiptavinina, starfsmenn-
ina og innri starfsemi og ferli innan
hennar. Það sama á við um Íslensku
gæðaverðlaunin og þá hug-
myndafræði sem liggur þar á bak við,
þ.e. mat er lagt á þá þætti sem auka
ánægju viðskiptavina og starfs-
manna og bæta þar af leiðandi
rekstrarárangur fyrirtækisins. Oft
er þannig verið að glíma við sömu
viðfangsefnin en horft á þau frá mis-
munandi sjónarhornum.“
Nú hefur þessi umræða verið höfð
í hvað mestum hámælum hjá fyrir-
tækjum, en maður hefur tekið eftir
að hún er að færast í auknum mæli
inn í stjórnsýslu og opinberar stofn-
anir, hafið þið fundið fyrir þessu hjá
ykkur?
„Í raun má segja að á undanförn-
um árum hafi verið mikið að gerast
hjá einkareknum fyrirtækjum en
jafnframt hefur verið mikil umræða
innan opinbera geirans, til dæmis í
heilbrigðisgeiranum, þar er mikil
vakning til dæmis hvað varðar ár-
angursstjórnun og sjálfsmat.“
Þið voruð með ráðstefnu um dag-
inn, „Hvað er að græða á gæða-
stjórnun“, hvað kom fram á þessari
ráðstefnu?
„Þar voru forsvarsmenn nokkurra
fyrirtækja að lýsa reynslu sinni af því
að vera með vottuð gæðakerfi. Fram-
kvæmdastjórar Sets hf., VKS hf. og
Norðurmjólkur lýstu reynslu sinni af
því. Það sem var sameiginlegt með
öllum þessum fyrirtækjum var sam-
dóma álit stjórnenda þeirra að það sé
nauðsynlegt að fella gæðakerfið inn í
stjórnkerfi fyrirtækja. Það verður að
vera þannig að þetta verði hluti af
daglegri starfsemi og stjórnun. Þessi
þrjú fyrirtæki eru búin að taka gæða-
málin inn í framkvæmdastjórnina og
fundi á vegum hennar. Þar eru gæða-
málin síðan rædd alveg eins og önnur
mál sem snúa að rekstrinum. Eins
vildu forsvarsmenn þessara fyrir-
tækja halda því fram að gæðakerfin
og skipuleg vinnubrögð sem þeim
fylgja hefðu verið stór þáttur í þeim
árangri sem þau hafa náð. Þar af leið-
andi eru menn mjög ánægðir með ár-
angurinn og vilja endilega halda
þessari vinnu áfram, finnst í raun
furðulegt að fleiri fyrirtæki taki ekki
upp skipulagt gæðastarf. Það eru til
dæmis hlutfallslega fá fyrirtæki með
vottuð gæðakerfi á Íslandi, til dæmis
samanborið við Noreg. Ef tekið er
mið af fjölda vottaðra fyrirtækja í
Noregi samanborið við Ísland ættu
að vera eitt hundrað vottuð fyrirtæki
á Íslandi í stað 27.“
Er þörf hjá fyrirtækjum fyrir að
vera með vottað gæðakerfi?
„Þetta er auðvitað álitamál hvort
það sé nægjanlegt að vera bara með
eigið óvottað gæðakerfi. Það má
samt segja að aðhaldið sem fylgi því
að vera með vottað kerfi ýti undir að
árangur náist. Þá er alltaf vitað að
það kemur einhver tvisvar á ári til að
taka kerfið út og það setur ákveðinn
þrýsting á stjórnendur og starfs-
menn. Íslensk fyrirtæki eru lítil og
oft erum við að reyna að gera það
sama og stór fyrirtæki úti í heimi
með færra starfsfólki. Stjórnunin
verður þannig oft því marki brennd
að því sem er mest aðkallandi er
sinnt fyrst. Með því að hafa ut-
anaðkomandi aðila er alveg tryggt að
gæðastjórnunin lendir ekki á hak-
anum,“ segir Guðrún Ragnarsdóttir,
formaður Stjórnvísi.
Virk þátttaka
stjórnenda
tryggir árangur
Morgunblaðið/Þorkell
Guðrún Ragnarsdóttir, formaður Stjórnvísis.
Gæðastjórnunarfélag Íslands er 15 ára um þessar
mundir og hefur verið ákveðið að breyta nafni fé-
lagsins í Stjórnvísi. Tómas Orri Ragnarsson ræddi
við Guðrúnu Ragnarsdóttur, formann félagsins.
EIGNARHLUTUR Lands-
banka Íslands í Íslandssíma
mun fara úr 19,3% í 22,1% eftir
forgangsréttarútboð, ef bankinn
fullnýtir kaupheimildir sínar í
útboðinu. Hlutur Landsbankans
og dótturfélagsins Fjárfesting-
ar nemur nú alls um 113,6 millj-
ónum króna að nafnverði eða
19,31% hlutafjár, samkvæmt
hluthafalista Íslandssíma.
Landsbankinn hefur því heimild
til að festa kaup á öðrum 113,6
milljónum í forgangsréttarút-
boði til hluthafa á næstu vikum.
Verði sá réttur nýttur mun
bankinn eiga hlutabréf að nafn-
verði 227,2 milljónir í félaginu.
Hluthafafundur veitti stjórn
Íslandssíma heimildir til sam-
tals 716 milljóna króna hluta-
fjáraukningar á dögunum, þar
af verða 410 milljónir króna
seldar í forgangsréttarútboðinu
á næstu vikum og 28 milljónir
notaðar sem greiðsla fyrir kaup
á hlutabréfum í Fjarskiptafélag-
inu Títan. Hlutafé í félaginu var
áður 588 milljónir króna en eftir
væntanlegt útboð má gera ráð
fyrir að hlutafé Íslandssíma
verði 1.026 milljónir króna. Þá
eru ótaldar 278 milljóna króna
heimildir sem vænta má að verði
ekki nýttar fyrr en síðar.
Landsbankinn mun sam-
kvæmt þessu eiga rúman 22%
eignarhlut í Íslandssíma að út-
boðinu loknu. Þá mun hlutur
fjárfestingarsjóða á vegum
bankans aukast úr 3,45% í 4,1%,
nýti þeir kaupheimildir sínar.
Miðað við að allar heimildir
stjórnar Íslandssíma til hluta-
fjáraukningar verði nýttar mun
hlutur Landsbankans í Íslands-
síma nema 17,4% hlutafjár eftir
18 mánuði.
Væntanlegt
hlutafjárútboð
Íslandssíma
Hlutur
Lands-
bankans
22%