Morgunblaðið - 03.11.2001, Síða 28

LISTIR
28 LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Nýir geisladiskar Karlakórsins Heimis og
Álftagerðisbræðra sem eru væntanlegir
verða kynntir.
Fjölbreytt söngskrá.
Kynnir: Örn Árnason.
Forsala aðgöngumiða verður í miðasölu
Háskólabíós.
Miðasalan opin daglega.
Karlakórinn Heimir og Álftagerðisbræður.
Útgáfutónleikar í Háskólabíói
laugardaginn 3. nóv. nk. kl. 16.00.
DANSKI bókmenntafræðingurinn
Erik Skyum-Nielsen var í fyrradag
sæmdur riddarakrossi Hinnar ís-
lensku fálkaorðu fyrir störf sín að
þýðingum á íslenskum bókmenntum
á dönsku og kynningu íslenskra bók-
mennta í Danmörku. Hann hefur um
árabil stundað þýðingar á ljóðum og
skáldverkum íslenskra höfunda og
fyrir stuttu kom út þýðing hans á
skáldsögu Einars Más Guðmunds-
sonar, Draumum á jörðu. Í gær flutti
hann fyrirlestur um íslenskar bók-
menntir í Danmörku og í dag verður
haldið málþing um þýðingar hans,
með þátttöku íslenskra skálda. Erik
Skyum-Nielsen gaf sér tíma til að
spjalla stutta stund við blaðamann
yfir kaffibolla um þýðingarvinnuna
og Drauma á jörðu.
Þýddi Einar Má fyrst 1981
„Sagan Draumar á jörðu er áfram-
hald sögunnar Fótspora á himnum,
og fjallar um sömu fjölskyldu. Það
sem skiptir máli í þessum sögum
Einars er það að maður getur ekki
haldið fordómum sínum á fátæku
fólki. Menn halda að þeir sem lifa á
lægstu kjörunum séu svona og svoa,
en þarna virðist hver og ein mann-
eskja vera persóna í sjálfri sér, sem
gæti sagt sína sögu, langa og flókna,
ef tækifæri gæfist. En nú gefst þetta
tækifæri, þar sem Einar segir sögu
allrar fjölskyldunnar í samanþjöpp-
uðu formi. Þótt þarna sé efni í tíu
bækur, þá nægir það honum að segja
þetta svona þétt á mjög ljóðrænu
máli.“ Erik Skyum-Nielsen segir
það auðvelt fyrir sig að þýða verk
Einars Más, vegna þess að hann
þekki hann bæði persónulega, frá því
að Einar Már var nemandi hans í
norrænum bókmenntum í Háskóla
Íslands fyrir tuttugu og fimm árum,
og einnig frá samvinnu við þýðing-
arnar. „Fyrsta skiptið sem ég þýddi
Einar Má, var veturinn 1981. Hann
bjó þá í Danmörku og sat sískrifandi
á Konunglega bókasafninu, þar sem
ég vinn nú sem rannsóknarbóka-
vörður og bókasafnsfræðingur.
Hann kom til mín að loknu upplestr-
arkvöldi á Kristjánshöfn og sagðist
vera með fáein ljóð – sem reyndust
svo vera tiltölulega mörg. Hann var
einmitt um þær mundir að gefa út
tvær smáar ljóðabækur og eina
stærri, sem var Róbinson Krúsó
snýr aftur. Við bjuggum til úrval úr
þessum bókum sem ég þýddi, og það
gekk mjög vel að koma þessu út.
Þarna hófst löng samvinna okkar. Til
að byrja með sátum við saman og
lásum handritin rækilega, en síðan
hefur Einar Már borið það mikið
traust til mín, að hann les bara þýð-
ingarnar þegar ég er búinn með þær
og svo leiðréttum við og lagfærum í
samvinnu við ágæta ráðgjafa hér.
Þegar maður þekkir orðið skáldið
svona vel, verður alltaf auðveldara
að þýða verk þess, en maður verður
þó virkilega að leggja sig fram, þrátt
fyrir það.“
„Þegar ég þýddi Draum á jörðu
sat ég einn í sumarbústað á Skáni
sem ég tók á leigu í jafn marga daga
og ég reiknaði með að þurfa til
verksins. Þetta var mjög mikil upp-
lifun fyrir mig, vegna þess að þegar
maður hefur frið til að einangra sig í
svona verkefni, þá flyst maður eig-
inlega inn í heim annarrar mann-
eskju. Ég varð nokkurs konar Einar
Már Guðmundsson í þessa 10–14
daga, og ég held að það sé mjög hollt
að yfirgefa stundum sjálfan sig og
hugsa og skrifa á mörkum tveggja
tungumála. Með því móti fær maður
líka aðgang að og vitneskju um hugs-
un annarrar þjóðar. Það kemur
stundum fram þegar ég er að tala
dönsku við Dani, að ég þarf að nota
íslensk orðatiltæki til þess að lýsa
einhverju sem maður getur hrein-
lega ekki sagt á dönsku.“
Erik Skyum-Nielsen er að íhuga
að þýða sögu Thors Vilhjálmssonar,
Morgunþulu í stráum. „Það verður
allt annars konar vinna, vegna þess
að málið hjá honum er mjög marg-
breytilegt og vandað. Maður verður
að þýða hann hægt, en það er líka
gott að gera stundum eitthvað sem
virðist erfitt.“
Erik Skyum-Nielsen er með fleiri
íslenskar þýðingar í handraðanum,
smásögur Kristínar Ómarsdóttur,
Tannpínu í tánum og smásöguna
Einhelti eftir Einar Kárason. Alls
hefur hann þýtt um 21 íslenskt bók-
menntaverk yfir á dönsku. Fyrir þá
vinnu fékk hann íslensku fálkaorð-
una. „Þetta er mjög mikill heiður og
athöfnin sjálf var mynd sem ég mun
aldrei gleyma. Það var líka heiður að
vera viðurkenndur svona í návist
þeirra skálda sem ég hef verið að
vinna með. Mig dreymir stundum á
íslensku þegar ég er hamingjusam-
ur, mér finnst það sönnun þess að
minn innri heimur sé að nokkru orð-
inn íslenskur.“
Morgunblaðið/Ásdís
Erik Skyum Nielsen, bók-
menntafræðingur og þýðandi.
Þýðandinn Erik Skyum-Nielsen fær fálkaorðuna
„Hollt að yfirgefa
stundum sjálfan sig“
Listasafn ASÍ
Sýningu Önnu Eyjólfsdóttur
Gert/Ógert lýkur á morgun,
sunnudag. Listakonan svarar fyr-
irspurnum sýningargesta í dag og
á morgun frá kl. 14-18.
Gerðarsafn
Sýningunni JESH lýkur á
morgun, sunnudag. Á henni eru
verk eftir Erlu Þórarinsdóttur,
Huldu Hákon, Jón Óskar og
Steingrím Eyfjörð. Listasafn
Kópavogs er opið frá kl. 11-17 alla
daga nema mánudaga.
SARA Björnsdóttir myndlistar-
maður opnar einkasýningu í
Galleríi Skugga í dag kl. 16. Á
sýningunni, sem ber heitið
Fljúgandi diskar og önnur und-
ursamleg verk, sýnir Sara
skúlptúra, lágmyndir, mynd-
bands- og hljóðverk, og eru síð-
astnefndu verkin unnin sérstak-
lega út frá rými gallerísins.
Sara hefur undanfarið hálft ár
notið starfslauna listamanna og
eru verkin unnin á því tímabili.
Við opnunina mun Sara flytja
gjörning, sem áður hefur verið
fluttur við opnun listamessu
sem haldin var í Caracas í Vene-
súela í sumar. Galleríið er opið
alla daga, nema mánudaga, kl.
13-17. Sýningin stendur til 25.
október.
DOMINIQUE Ambroise opnar
sýningu á olíumálverkum og vatns-
litamyndum í Stöðlakoti, Bók-
hlöðustíg 6, í dag kl. 15. Sýninguna
nefnir listamaðurinn Staðir sam-
spila.
„Fyrir sautján árum fékkst ég
við innsetningar: gróf og myrk
listaverk um dauða og ummyndun.
Í þann tíð voru verk af þessu tagi
afar framúrstefnuleg. Í dag þykja
þau fremur hversdagslegur hluti
af viðteknum myndlistarstefnum.
Samtímis lokaði ég hringnum,
sneri mér að lífi og náttúru, eink-
um því sveitaumhverfi sem ég ólst
upp við sem barn í Frakklandi,
þangað sem ég sæki ást mína á
gróskumiklum görðum og hávöxn-
um skógarlendum, þar sem rjóðrin
minntu á dómkirkjur, en iðandi af
dýra- og fuglalífi. Við skoðun þess-
ara verka, sem ég vil kalla „vist-
rómantísk“, nota ég, vegna litanna
og ljómans, helst olíuliti,“ segir
Dominique um verk sín.
Dominique Ambroise er með
mastersgráðu í myndlist frá York
University í Kanada.
Sýningin er studd af franska
sendiráðinu og er opin daglega kl.
15–18 og lýkur 18. nóvember.
„Vist-rómantísk“ verk
Listakonan Dominique
Ambroise á vinnustofu sinni.
KAMMERKÓR Suðurlands held-
ur tónleika í Reykholti í Borgar-
firði í dag kl. 16 og í Langholts-
kirkju á morgun kl. 17. Eingöngu
verða flutt verk eftir Gunnar
Reyni Sveinsson, meðal annars
verkin Gloria og Crucifixus. Á tón-
leikunum í Reykholti verða einnig
flutt nokkur lög eftir Borgfirðing-
inn Ingibjörgu Bergþórsdóttur.
Í Langholtskirkju munu Anna
Sigríður Helgadóttir mezzósópr-
an og Hilmar Örn Agnarsson org-
anisi flytja þrjú lög eftir Gunnar
Reyni. Auk þess mun Símon H.
Ívarsson gítarleikari flytja lög eft-
ir Gunnar Reyni.
KRISTINN E. Hrafnsson opnar
myndlistarsýningu í Slunkaríki á
Ísafirði í dag kl. 16. Yfirskrift sýn-
ingarinnar er Síðasta stund og
nokkur önnur verk, en á henni
sýnir hann skúlptúra og teikning-
ar unnar á þessu ári. Sýningin
stendur til 18. nóvember og er op-
in fimmtudaga til sunnudaga frá
kl. 16-18.
Skúlptúrar í
Slunkaríki
Sýningum lýkur
Gjörningur í
Skugga
Morgunblaðið/Golli
Sara Björnsdóttir. Kammerkór
á ferðinni
UPP með ánni heitir sjötta
einkasýning Elínar G. Jóhanns-
dóttur sem opnuð verður í Bak-
salnum í Galleríi Fold, Rauðarár-
stíg 14–16, í dag kl. 15. Elín G.
útskrifaðist úr málaradeild
Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands 1996.
„Viðfangsefni mitt á þessari
sýningu er ferðalag upp með
ánni. Ég mála nokkur myndbrot
úr ferðinni. Áin tekur á sig
breytilegar myndir. Hún er bæði
heit og köld eins og grjótið,“ seg-
ir Elín um sýninguna. Gallerí
Fold er opið daglega frá kl. 10–
18, laugardaga til 17 og sunnu-
daga frá kl. 14–17. Sýningin
stendur til 18. nóvember.
Ferðalag upp
með ánni
KETILL Larsen opnar mál-
verkasýningu í Ráðhúsi Reykja-
víkur í dag. Sýninguna nefnir
hann Litir frá öðrum heimi. Á sýn-
ingunni verður leikin af segul-
bandi frumsamin tónlist eftir Ket-
il. Sýningin er opin virka daga frá
kl. 12-19, um helgar kl. 12-18 og
stendur til 18. nóvember.
Olíumyndir í
Ráðhúsinu
ÞÝSKI listamaðurinn Bernd
Ogrodnik verður með leiksýn-
ingu í aðalsafni Borgarbóka-
safns, Tryggvagötu 15, í dag kl.
14.
Ogrodnik kom fyrst fram á
sjónarsviðið á Íslandi fyrir 12 ár-
um þegar hann skapaði útlit og
persónugervingu Pappírs-Pésa.
Leiksýning í
bókasafni