Morgunblaðið - 03.11.2001, Blaðsíða 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 2001 29
Handverksmarkaðurinn
í dag laugardag kl. 11-16 • Fjölbreytt og gott handverk!
Til sölu - Jón Stefánsson
„ESJAN“
Olía á masónít,
50 x 70.
Var á sýningu í
Grönnigen ‘59.
Upplýsingar í síma
894 5031, Ragnar.
NEIL Wilson stofnaði Alþjóðahátíð
höfunda í Ottawa, The Ottawa Int-
ernational Writers Festival, fyrir
fimm árum og hefur ásamt syni sínum
skipulagt og stjórnað hátíðinni árlega
síðan. Áður var hann blaðafulltrúi
menningarráðherra í kanadísku rík-
isstjórninni en ákvað að mæta menn-
ingunni með öðrum hætti eftir upp-
stokkunina í kanadísku
ríkisstjórninni 1996.
Hann segir að hugmyndin með há-
tíðinni sé sú að fá höfunda í víðustu
merkingu orðsins – höfunda kvik-
myndahandrita, rithöfunda, ljóð-
skáld, tónskáld, leikritahöfunda –
saman og vekja þannig athygli á list-
inni og menningunni. „Þetta er yfir-
gripsmesta hátíð höfunda sem ég veit
um,“ segir Neil Wilson, og vísar til
þess að næsta haust sé stefnt að því
að fá meira en 100 listamenn víðs veg-
ar að úr heiminum á hátíðina sem á að
standa yfir í 18 daga.
Fyrsta hátíðin fór fram í septem-
ber 1997 og tóku um 50 höfundar þátt
í henni. Þá var lögð áhersla á írska
höfunda en móðir Neil Wilsons er írsk
og hann ólst þar upp. Byrjaði í há-
skólanámi í Trinity College í Dublin
en tók háskólapróf í blaðamennsku í
Ottawa og er auk þess kennari að
mennt. „Við fengum 12 írska höfunda
og aldrei hafa fleiri verið samankomn-
ir á sömu listahátíð erlendis,“ segir
Neil Wilson. „Það hefur aldrei verið
eins gaman í Ottawa og hátíðin hefur
notið þess. Í hugum margra var Ott-
awa svefnborg, höfuðborg Kanada
með ríkisstjórn og sendiráðum. Hins
vegar hefur þessi milljón manna borg
breyst mikið fyrir tilstuðlan okkar og
annarra. Áður voru 12 bæjarstjórnir í
Ottawa en bæjarfélögin hafa samein-
ast undir eina stjórn og markmiðið er
að Ottawa verði höfuðborg alþjóða-
menningar. Ég ætla að leggja mitt af
mörkum til að svo geti orðið með því
að bjóða árlega upp á bestu höfunda-
hátíð heims.“
Hátíðin í ár hófst 12. september,
daginn eftir árásina á Bandaríkin, og
stóð í 13 daga. „Ég hef aldrei upplifað
aðra eins reynslu,“ segir Neil Wilson
og vísar til ástandsins í heiminum í
kjölfar árásarinnar. Hann segir að 91
höfundi hafi verið boðið og lítið hafi
verið um afföll, en 13 höfundar hafi
ekki mætt. Breski höfundurinn Pico
Iyer, sem er af indverskum ættum og
býr í San Francisco, hafi t.d. beðið í
þrjá sólarhringa eftir flugi í Los Ang-
eles, komið til Ottawa strax og flogið
var eftir árásina, haldið erindi sitt,
farið sömu leið til baka og þaðan til
Japans. Höfundar hafi líst yfir
ánægju sinni með að vera í Ottawa á
þessari stundu og fá þannig tækifæri
til að sameinast í sorginni og eflast
sameiginlega til frekari dáða, en þeir
sem ekki komu hafi kosið að vera með
fjölskyldum sínum í sorg sinni, sem
væri skiljanlegt. Í tilefni fimm ára af-
mælis hátíðarinnar hafi staðið til að
vera með mikinn söng og mikla tónlist
en dagskránni hefði verið breytt og
hún farið fram á rólegum nótum.
1998 var hátíðin tileinkuð mann-
réttindum í tilefni hálfrar aldar af-
mælis mannréttindasáttmála Sam-
einuðu þjóðanna. Ári síðar var
áherslan á bandaríska, breska og nor-
ræna höfunda, en Neil Wilson segir
að íslenskir höfundar hafi ekki verið
með vegna þess að íslenskt sendiráð
var ekki í Ottawa. „Undirbúningurinn
byggist á mikilli samvinnu við við-
komandi sendiráð og það er erfiðara
við að eiga þegar sendiráðið er í öðru
landi. En nú er komið að Íslandi.“
Vill stuðla að auknum þýðingum
Neil Wilson segir að heimurinn hafi
breyst 11. september og hann hafi á
tilfinningunni að Ísland sé einkenn-
andi fyrir nýjan heim. Hér hafi leið-
togafundur Ronalds Reagans og
Mikhails Gorbachevs verið 1986 sem
og einvígi Bobby Fischers og Boris
Spassky um heimsmeistaratitilinn í
skák 1972. Þessir viðburðir hafi ekki
farið framhjá nokkrum manni og hafi
m.a. ómeðvitað dregið sig til landsins.
„Ég vona að þessi stutta heimsókn
leiði til langvarandi samskipta við Ís-
land og íslenska höfunda og einnig
vona ég að kanadískir höfundar eigi
eftir að upplifa það sem ég hef upp-
lifað hér.“
Hann segir að gamlar hugmyndir
um alþjóðavæðingu hafi hrunið 11.
september en nú taki við nýr heimur
sem höfundar af ýmsu tagi komi til
með að skapa. „Stjórnmálamenn og
viðskiptamenn koma einnig að mál-
inu, en snilldin og og hugmyndirnar
koma frá höfundunum.“
Þegar talið berst að þýðingum
kemur fram hjá Neil Wilson að út-
gáfufyrirtæki, sem gefi út verk á
ensku, séu almennt ekki áhugasöm
um tungumál fámennari þjóða og því
sé ekki auðvelt að finna verk eftir ís-
lenska höfunda í enskri þýðingu í Ott-
awa eða almennt í Kanada. „Ég vil
breyta þessu og til þess eru leiðir,
sem ég ætla að kanna betur,“ segir
hann. „Við búum í alþjóðaþorpi en
hvers vegna getum við ekki lesið bók-
menntir sem eru á meðal þeirra bestu
í heiminum?“
Neil Wilson kom til landsins til að
kynna íslenskum listamönnum og
fulltrúum þeirra hugmyndir sínar og
er ánægður með árangurinn. Hann
segir ekki ljóst á þessari stundu hvað
mörgum verði boðið til Ottawa en
ljóst sé að Ísland hafi upp á margt
gott að bjóða á þessu sviði. „Ég vona
að við verðum með að minnsta kosti
12 íslenska höfunda á hátíðinni í Ott-
awa að ári,“ segir hann.
Alþjóðahátíð höfunda fer fram í höfuðborg Kanada á næsta ári
Íslenskum höf-
undum boðið
til Ottawa
Morgunblaðið/Þorkell
Kanadamaðurinn Neil Wilson vill fá íslenska höfunda til Ottawa.
Kanadamaðurinn Neil Wilson var á Íslandi
á dögunum til að kynna alþjóðahátíð höf-
unda fyrir forystumönnum í íslenskum
listaheimi, en hann hefur hug á að bjóða
nokkrum íslenskum höfundum á hátíðina í
Ottawa að ári og gera þeim hærra undir
höfði en öðrum. Steinþór Guðbjartsson
settist niður með Kanadamanninum.
steg@mbl.is
SAGA matargerðar í
Nýja-Íslandi, The Cul-
inary Saga of New Ice-
land, eftir Kristinu Olaf-
son-Jenkyns, sem er af
íslenskum ættum og býr í
Dundas í Ontario, er kom-
in út í Kanada en í bókinni
eru uppskriftir sem Ís-
lendingar fluttu með sér
til Kanada frá 1875 og
þróun þeirra meðal Kan-
adamanna af íslenskum
ættum til vorra tíma.
Kristin Olafson-
Jenkyns segir að hún hafi
alltaf haft áhuga á mat-
argerð og móðir sín,
ömmur og frænkur hafi
átt það skilið að hún héldi upp-
skriftum þeirra og matarhefðum til
haga í bók enda er bókin tileinkuð
þeim. „Þetta var eitthvað sem ég
varð að gera,“ segir hún en í for-
mála kemur fram að upphaflega
hafi tilgangurinn verið að safna
saman vinsælum uppskriftum fyrir
börn sín og skyldmenni. „Það tók
mig mörg ár að koma bókinni frá
mér því að ég þurfti að safna saman
uppskriftunum, hlusta á sögurnar á
bak við þær og svara spurningum
áður en ég setti efnið saman.“
Kristin segir að Íslendingar hafi
þurft að aðlaga upp-
skriftir sínar, sem
þeir tóku með sér
frá Íslandi, breyttu
umhverfi, öðruvísi
hráefni og kryddi,
auk þess sem tækni-
framfarir eins og
geymsla matvæl-
anna hafi haft áhrif.
Engu að síður hafi
konurnar viðhaldið
hefðinni og bókin sé
liður í að geyma
þessa vitneskju.
Bókin er í stóru
broti, 240 blaðsíður
og flestar mynd-
skreyttar. Greint er
frá rúmlega 200 uppskriftum, fólk-
inu á bak við þær og umsagnir um
þær héðan og þaðan fylgja. Kristin,
sem er dóttir Lois og Irvin Olafson,
athafnafólks í Gimli, hannaði káp-
una en sonur hennar, Mackenzie
Kristjón, hannaði bókina að öðru
leyti. „Ég gerði mér í hugarlund
hvernig ég vildi að síðurnar litu út
en sonurinn átti síðasta orðið,“ segir
hún. Skrifin um réttina eru mjög já-
kvæð en Kristin sendi uppskriftir til
fólks og bað um viðbrögð. Í bréfinu
var sagt að um þjóðlega rétti væri
að ræða en tekið fram að enginn
yrði beðinn um að elda svið því að
þótt um lostæti væri að ræða höfð-
uðu þau sennilega ekki til fjöldans.
„Þótt stutt sé síðan bókin kom út hef
ég fengið mjög jákvæð viðbrögð og
þau hvetja mig til frekari dáða. Ég
hafði vissar áhyggjur af við-
brögðum ýmissa Kanadamanna af
íslenskum ættum, en ég þurfti þess
ekki eftir að gömul kona skrifaði
mér og hrósaði bókinni í hástert.“
Ástríður Thorarensen segir m.a.
á bókarkápu að matargerð og mat-
arhefðir séu stór hluti menningar-
arfleifðarinnar en fái minni athygli
en þær eigi skilið. Bókin sé því kær-
komin fyrir fólk af íslenskum ættum
beggja vegna Atlantshafsins. Krist-
in segir að viðbrögðin bendi til þess
að hér hafi verið um mjög þarft
verk að ræða. Í mörg ár hafi hún
víða heyrt að svona bók væri nauð-
synleg en ekki lagt neitt til málanna
þar sem hún hafði einmitt verið að
vinna að bókinni og vildi ekki láta
það berast út.
Coastline Publishing í Guelph í
Ontario gefur bókina út og hana má
panta á Netinu á slóðinni
www.coastline-publishing.com en
þar eru jafnframt nánari upplýs-
ingar.
Saga matargerðar
í Nýja-Íslandi
Kristin Olafson-
Jenkyns.

 

 

TVENNIR tónleikar á Tónlistar-
dögum Dómkirkjunnar í Reykjavík
verða um helgina. Í dag kl. 17 leikur
Marteinn H. Friðriksson dómorgan-
isti verk eftir Jón Þórarinsson, J.S.
Bach, Jón Leifs, D. Buxtehude og
Petr Eben.
Annað kvöld kl. 20.30 verða tón-
leikar með tónlistarfólki sem býr í
næsta nágrenni kirkjunnar. Það eru
Camilla Söderberg, Hrefna Egg-
ertsdóttir, Laufey Sigurðardóttir,
Kjartan Óskarsson, Oddur Björns-
son og Snorri Snorrason.
Tónleikar í
Dómkirkjunni
GUÐMUNDUR Björgvinsson opn-
ar málverkasýningu í Galleríi
Reykjavík, Skólavörðustíg 16, í dag
kl. 16. Þar sýnir hann 17 akrílmál-
verk máluð í expressjónískum stíl á
þessu ári.
Sýningin er opin virka daga kl. 13–
18 og laugardaga 13–16 og stendur
til 21. nóvember.
Sýnir akríl-
málverk
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
ÞRJÁR fyrrum skólasystur minnast
skóladaga sinna í Myndlista- og
handíðaskóla Íslands 1964-1966 með
sýningu í Listhúsi Ófeigs á Skóla-
vörðustíg 5 í dag kl. 15. Sýningin
nefnist „Those were the Days“.
Laila Aasand Björnsson, norsk,
búsett í Ástralíu, sýnir grafík. Ing-
ema Andersen frá Noregi sýnir
skart og Katrín Pálsdóttir sýnir gler.
Sýningin er opin á verslunartíma
og stendur til 21. nóvember.
Skóladaga
minnst með
sýningu
LESIÐ verður úr barnabókum í
barnabókadeild Máls og menningar
við Laugaveg í dag kl. 11: Gyllti átta-
vitinn eftir Phillip Pullman, Í búðinni
hans Mústafa eftir Jakob Martin
Strid, Harry Potter og eldbikarinn
eftir J.K. Rowling og Flissararnir
eftir Roddy Doyle. Að auki ætlar
Magga Stína að syngja.
Lesið úr
barnabókum
♦ ♦ ♦
HLJÓMORÐAROKKARAR verða
meðal gesta á listþinginu Omdúr-
man: Margmiðlaður Megas í Ný-
listasafninu í kvöld kl. 21. Fram
koma Margrét Lóa Jónsdóttir og
Gímaldin sem kynna disk sem er
væntanlegur. Þá mun Gímaldin
koma fram með hljómsveit sinni.
Aðgangseyrir er kr. 500.
Rokkljóðakvöld