Morgunblaðið - 16.12.2001, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 SUNNUDAGUR 16. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
TUGIR útlendinga sem hér eru að
störfum hafa haft samband við Efl-
ingu – stéttarfélag í kjölfar þess að
níu Litháar voru handteknir í Kópa-
vogi í nóvember þar sem þeir unnu
við byggingu fjölbýlishúss en voru
allir án atvinnu- og dvalarleyfis.
Að sögn Tryggva Marteinssonar,
fulltrúa hjá Eflingu, hafa útlending-
arnir viljað kanna stöðu sína, hvort
þeir séu í raun með atvinnu- og dval-
arleyfi eins og atvinnurekandi þeirra
hafði tjáð þeim. Í tugum tilvika kom í
ljós kom að atvinnurekendur höfðu
blekkt útlendingana sem störfuðu
hjá þeim.
Tryggvi segir algengt að útlend-
ingarnir séu látnir undirrita atvinnu-
og dvalarleyfi auk ráðningarsamn-
ings en atvinnurekandinn fylli eyðu-
blöðin síðan út eftir á. Atvinnurek-
andinn segi þeim síðan að öll leyfi
séu fyrir hendi en í rauninni skila
þessir pappírar sér aldrei til yfir-
valda.
Tryggvi tekur fram að meirihluti
fyrirtækja standi rétt að sínum mál-
um en til séu dæmi um fyrirtæki sem
ítrekað brjóti af sér. Tilgangurinn er
yfirleitt sá að komast hjá því að
borga skatta og skyldur. Þá borga
þau erlendum verkamönnum iðulega
lágmarkslaun sem séu mun lægri en
markaðslaun. Afleiðingin séu sú að
óheiðarlegu fyrirtækin geta boðið í
verk fyrir lægra verð.
Stéttarfélög veita umsögn um at-
vinnuleyfi sem m.a. byggist á því
hvort Íslendingar fáist í störfin. Hjá
Eflingu er einnig gengið úr skugga
um að fyrirtækið hafi skilað sköttum
og gjöldum vegna starfsfólksins áður
en jákvæð umsögn er veitt. „Það er
mjög undarlegt þegar fyrirtæki hef-
ur engan Íslending í vinnu árum
saman. Og sé þeim bent á Íslending
þá vilja þau hann ekki,“ segir
Tryggvi og telur að slíkt hljóti að
vekja grunsemdir.
Forsvarsmaður Eystrasaltsvið-
skipta ehf., sem var vinnuveitandi
Litháanna níu sem áður var getið,
var nýlega ákærður fyrir brot á lög-
um um atvinnuréttindi útlendinga og
mun það vera í fyrsta skipti sem
ákært er fyrir slíkt brot. Tryggvi
fagnar því og segir að slík brot verði
ekki stöðvuð nema hin brotlegu fyr-
irtæki fái að kenna á því og dregur í
efa að fyrirtækið hefði verið ákært
nema vegna þess að fjölmiðlar kom-
ust á snoðir um það.
Eftirlit hefur verið
ófullnægjandi
Í kjölfar þess að Litháarnir níu
voru handteknir í Kópavogi sendi
ríkislögregla út umburðarbréf til
allra lögreglustjóra á landinu þar
sem þess var óskað að þeir könnuðu
hvort útlendingar sem eru að störf-
um í þeirra umdæmi hefðu tilskilin
atvinnu- og dvalarleyfi. Lögreglu-
stjórarnir eiga að skila skýrslu um
það í janúar.
Eftirlit með því hvort útlendingar
sem hér dvelja hafi tilskilin atvinnu-
og dvalarleyfi er í höndum lögreglu.
Smári segir að full þörf sé á að efla
eftirlitið til muna og viðurkennir að
það hafi verið ófullnægjandi um
nokkra hríð.
Útlendingum talin trú
um að öll leyfi séu í lagi
Efla þarf eftirlit lögreglu með
atvinnu- og dvalarleyfum
UM 1,2 milljónir manna komu í
verslunarmiðstöðina Smáralind
fyrstu tvo mánuðina eftir opnun, en
það samsvarar því að hver Íslend-
ingur hafi komið þangað ríflega fjór-
um sinnum. Forsvarsmenn Smára-
lindar segja sögusagnir um dræma
aðsókn að verslunarmiðstöðinni því
ekki eiga við nein rök að styðjast, að-
sóknin sé 20% meiri en gert hafi
verið ráð fyrir.
Pálmi Kristinsson framkvæmda-
stjóri og Hannes Smárason stjórn-
arformaður segja að Smáralindin
hafi ekki verið fullbúin á opnunar-
daginn, 10. október, sem skýri hluta
þeirrar gagnrýni sem komið hafi
fram, til dæmis um skort á húsgögn-
um í göngugötum. „Við þurftum að
sjá hvernig götur og forhliðar versl-
ana litu út áður en við gengum end-
anlega frá pöntun á sófasettum.
Núna fyrir jólin koma sófasett og þá
geta gestir tyllt sér niður. Veitinga-
stöðum verður líka fjölgað.“
Fjórum
sinnum í
Smáralind

1,2 milljónir/10
SKIPULAGSSJÓÐUR Reykjavíkurborgar hefur
auglýst eftir tilboðum í svokallaðan ölgerðarreit á
mótum Njálsgötu og Frakkastígs. Sjóðurinn var
settur á laggirnar í ágúst 2001 en honum er ætlað
að auðvelda borgaryfirvöldum að láta skipulags-
áform ganga eftir með því að vinna að framgangi
afmarkaðra skipulagsverkefna innan borgar-
markanna. Þannig felast verkefni sjóðsins einkum
í kaupum og sölu fasteigna og lóða og vörslu þeirra
og ráðstöfun samkvæmt skipulagsáformum borg-
aryfirvalda. Útboðið vegna ölgerðarreitsins er
fyrsta áþreifanlega verkefni Skipulagssjóðs, en
fyrstu kaupin á vegum sjóðsins eru fyrirhuguð á
næsta ári. Samkvæmt fjárhagsáætlun næsta árs
er gert ráð fyrir 520 milljóna króna framlagi í sjóð-
inn en gera má ráð fyrir að velta sjóðsins geti
numið einum til tveimur milljörðum á ári.
Þorsteinn Garðarsson er framkvæmdastjóri
Skipulagssjóðs og borgarverkfræðingur situr sem
stjórnarformaður sjóðsins. Auk þess sitja í stjórn
sjóðsins borgarritari, borgarlögmaður, fjármála-
stjóri borgarinnar og skipulagsstjóri. Að sögn
Þorsteins eru verkefni sjóðsins ærin enda miklar
breytingar fyrirsjáanlegar í skipulagi borgarinn-
ar. Meðal annars eru fyrirsjáanleg stór verkefni
fyrir sjóðinn í kringum Laugaveginn þar sem
borgaryfirvöld ætla að styrkja miðbæjarsvæðið á
næstu árum.
„Við sjáum fram á verulega umsýslu, það er
deginum ljósara. Enda miklar hræringar í gangi,
sérstaklega í kringum Laugaveginn og miðborg-
arsvæðið,“ segir Þorsteinn.
Hann segir að verkefnin geti verið af öllum
stærðargráðum, allt frá því að kaupa einstaka hús
upp í að kaupa stórar lóðir undir framtíðarhverfi
borgarinnar, sem líklega verða stærstu verkefni
sjóðsins. Má þar nefna sem dæmi fyrirhuguð kaup
sjóðsins á lóðum í Úlfarsfelli.
Sjóðurinn sér jafnframt um að selja eignir en að
sögn Þorsteins eru einkanlega keyptar eignir til
niðurrifs eða annarra nota. „Yfirleitt er þetta
þannig að menn kaupa og breyta en þó er
ölgerðarreiturinn dæmi um það þegar menn
kaupa og hefðu kannski getað gert einhverjar
breytingar sjálfir en ákveða frekar að fela það
þriðja aðila. Þess vegna verður væntanlega eitt-
hvað um útboð á vegum sjóðsins.“
Veltir einum til tveimur milljörðum
Þorsteinn segir ölgerðarreitinn eitt af þeim
verkefnum sem snúa að þéttingu byggðar og
styrkingu miðbæjarins þar sem borgin kaupir
svæði sem ekki eru lengur í notkun og býður þau
síðan til sölu með blandaða notkun í huga, þar sem
stilla má upp bæði íbúabyggð og atvinnustarfsemi
sem fellur að svæðinu.
Fjárframlög til sjóðsins taka aðallega mið af
fjárhagsáætlun borgarinnar en jafnframt aflar
sjóðurinn tekna vegna sölu fasteigna eða bygging-
arréttar í borgarlandinu. Í starfsáætlun fyrir
næsta ár er gert ráð fyrir að velta sjóðsins verði
520 milljónir. „Á þessu ári nema kaup borgarinn-
ar, sem flokkast myndu undir starfsemi sjóðsins,
hátt í milljarði króna. Þannig að veltan getur orðið
allt frá nokkur hundruð milljónum á ári upp í einn
til tvo milljarða,“ segir Þorsteinn.
Skipulagssjóður Reykjavíkurborgar auglýsir fyrsta útboð sjóðsins
Veruleg umsýsla sögð
fyrirsjáanleg á næstunni
LÓGA varð í vikunni rúmlega
30 ám á bæ á Vatnsnesi í
Vestur-Húnavatnssýslu vegna
garnaveiki. Sigurður Sigurðar-
son dýralæknir tjáði Morgun-
blaðinu að veikin hefði komið
upp á einum bæ í Vatnsnesi sl.
haust og nokkrum ám verið
lógað þá en grípa hefði þurft
til áframhaldandi aðgerða til
að freista þess að uppræta
veikina.
Sigurður Sigurðarson sagði
að hætt hefði verið að bólu-
setja fé á Vatnsnesi fyrir
garnaveiki fyrir þremur árum
enda hefði hún aldrei fundist
þar, hún hefði einkum verið í
austurhluta Húnaþings og
Skagafirði. Þegar grunur kom
upp um veikina sl. haust var
nokkrum kindum lógað og tek-
ið blóðsýni úr um 800 fjár og
kúm á bæjum á Vatnsnesi.
Sigurður segir það ráðgátu
hvernig veikin kom upp þarna
nú en að ljóst sé þó að varn-
arlínan sem lokar Vatnsnesi sé
ekki örugg. Hann sagði smit
líka geta borist með hverju og
einu sem færi milli bæja, bíl-
um, skófatnaði fólks, tækjum
og síðan fénaði. Sigurður
kvaðst vonast til að hægt yrði
að uppræta veikina með
áframhaldandi bólusetningum
á Vatnsnesinu. Sagði hann líka
brýnt að vel væri farið með
féð og þess gætt að það
óhreinkaði ekki drykkjarvatn
sitt.
Rúmlega
30 ám lóg-
að vegna
garna-
veiki
TÖLVULEIKIR og myndbönd
mega sín lítils gegn skemmti-
legum leiktækjum sem draga til
sín káta krakka á góðviðrisdegi.
Þessir krakkar iðkuðu marg-
víslegar fimleikaæfingar á lóð
Lindaskóla þegar ljósmyndari
rakst á þá fyrir helgina og mætti
helst halda að vorgalsi væri
hlaupinn í ungviðið á snjólausri
aðventunni í allt að 10 stiga hita.
Morgunblaðið/Ásdís
Fimleikar
á aðventu