Morgunblaðið - 23.04.2002, Qupperneq 1

93. TBL. 90. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 23. APRÍL 2002
„NEI“, „Reiðarslag“, „Jarðskjálfti“.
Þannig voru upphrópanirnar í
frönsku blöðunum í gær þegar það lá
fyrir, að hægriöfgamaðurinn Jean-
Marie Le Pen yrði andstæðingur
Jacques Chirac forseta í síðari um-
ferð forsetakosninganna 5. maí. Var
víða efnt til mótmæla gegn Le Pen á
götum úti en leiðtogar flestra flokka,
jafnt til vinstri sem hægri, skoruðu í
gær á kjósendur að styðja Chirac í
seinni umferðinni. Víða erlendis voru
úrslitin kölluð „áfall fyrir lýðræðið“
og „tímabær viðvörun“.
„Le Pen er ógnun við lýðveldið.
Þegar ekki verður um annað að ræða
en hann eða Chirac, munum við
kjósa Chirac,“ sagði Francois Hol-
lande, formaður Sósíalistaflokksins,
og leiðtogar flestra annarra stjórn-
málaflokka tóku í sama streng, líka
kommúnistaflokksins. Eru úrslitin
mikið áfall fyrir stóru, hefðbundnu
flokkana í Frakklandi og ekki síst
fyrir Sósíalistaflokkinn. Lenti leið-
togi hans, Lionel Jospin forsætisráð-
herra, í þriðja sæti og á eftir Chirac
og Le Pen. Hann sagði í gær, að
hann myndi hætta afskiptum af
stjórnmálum að lokinni síðari um-
ferðinni 5. maí.
Efnt var mótmæla víða um Frakk-
land í gær gegn Le Pen og Þjóðar-
fylkingu hans og eru slíkir fundir
fyrirhugaðir næstu tvær vikurnar
fram að kosningum.
Í Frakklandi finnst mörgum
skömm að gengi Le Pens í fyrri um-
ferðinni þótt kannanir sýni, að hann
muni ekki fá meira en 20% atkvæða í
þeirri síðari. Eru fréttaskýrendur
sammála um, að úrslitin séu að hluta
til mótmæli gegn dauðyflislegri póli-
tík stóru flokkanna og að hluta
óánægja með innflytjendastrauminn
og vaxandi glæpi. Le Pen höfðaði
einnig til Evrópuandstæðinga og lof-
aði að afnema tekjuskatt og koma á
verndartollum. Kvaðst hann mundu
leiða Frakkland út úr Evrópusam-
bandinu yrði hann forseti.
Pat Cox, forseti Evrópuþingsins,
sagði í gær, að útkoman í fyrri um-
ferð forsetakosninganna í Frakk-
landi væri „tímabær viðvörun“ og
þjóðarleiðtogar um alla Evrópu lýstu
miklum áhyggjum. Tony Blair, for-
sætisráðherra Bretlands, Gerhard
Schröder, kanslari Þýskalands, og
margir fleiri skoruðu á Frakka að
hafna Le Pen í síðari umferðinni.
Silvio Berlusconi, forsætisráðherra
Ítalíu, sagði hins vegar, að gengi Le
Pens væri liður í uppgangi hægri-
flokka í álfunni.
Frakkar hvattir til að
sameinast gegn Le Pen
Alvarlegt áfall
fyrir franska
stjórnmálakerfið
AP
Stuðningsmenn Jacques Chirac, forseta Frakklands, brugðust við með ýmsum hætti er ljóst var, að keppinaut-
ur hans í síðari umferð forsetakosninganna yrði hægriöfgamaðurinn Jean-Marie Le Pen.

„Pólitískur jarðskjálfti“/24
París. AP, AFP.
Viður-
kennir
„mikinn
ósigur“
Berlín. AFP.
GERHARD Schröder, kansl-
ari Þýskalands, viðurkenndi í
gær, að Jafnaðarmannaflokk-
ur hans hefði beðið „mikinn
ósigur“ í kosningunum í Sax-
en-Anhalt en reyndi að gera
lítið úr hugsanlegum áhrifum
hans á þingkosningarnar í
landinu í september næst-
komandi.
Jafnaðarmenn misstu 15
prósentustig, fóru úr 35% í
20%, en kristilegir demókrat-
ar bættu sömu prósentustig-
unum við sig og fengu 37,3.
Lýðræðislegi sósíalistaflokk-
urinn, arftaki austur-þýska
kommúnistaflokksins, fékk
20,3% og því heldur meira en
jafnaðarmenn.
Schröder sagði, að í kosn-
ingunum í haust yrði spurt
um hvort kjósendur vildu
heldur Schröder eða Edmund
Stoiber, leiðtoga kristilegra
demókrata. Schröder nýtur
meiri persónuvinsælda en
Stoiber en flokki kristilegra
hefur aftur á móti vegnað bet-
ur í skoðanakönnunum að
undanförnu. Stoiber sagði, að
úrslitin í Saxen-Anhalt væru
aðeins forsmekkurinn að því,
sem yrði í kosningunum.
Saxen-Anhalt, sem var áður
iðnaðarmiðstöð Austur-
Þýskalands, er nú fátækasta
héraðið í landinu og atvinnu-
leysi mikið.
WILLIAM Burns, sendimaður Bandaríkjastjórn-
ar í Miðausturlöndum, átti í gær fund með Yasser
Arafat, leiðtoga Palestínumanna, í Ramallah um
hugsanlegt vopnahlé en umsátur Ísraela um höf-
uðstöðvar heimastjórnarinnar og um Fæðingar-
kirkjuna í Betlehem kemur meðal annars í veg
fyrir það. Ariel Sharon, forsætisráðherra Ísraels,
hefur aftekið með öllu að fækka gyðingabyggðum í
Palestínu.
Palestínumenn neita að ræða vopnahlé fyrr en
Ísraelsher er farinn frá heimastjórnarsvæðunum
en Ísraelar segjast ekki munu hætta umsátrinu
um Arafat og Fæðingarkirkjuna fyrr en vopnaðir
menn á báðum stöðunum gefi sig fram. Arafat og
hans menn óttast, að Ísraelar ætli að ráðast inn í
höfuðstöðvarnar, og ísraelski dálkahöfundurinn
Alex Fishman segir ísraelska ráðherra hafa gefið
það í skyn. Haft er eftir embættismönnum, sem
standa nærri Sharon, að hann sé að velta fyrir sér
hugsanlegum afleiðingum slíkrar árásar.
Verkamannaflokkur á útleið?
Sharon sagði á ríkisstjórnarfundi á sunnudag,
að ekki kæmi til greina að fækka gyðingabyggð-
unum á palestínsku landi fyrir kosningarnar í
október 2003 og jafnvel heldur ekki eftir þær. Er
þessi yfirlýsing út af fyrir sig sögð útiloka alla frið-
arsamninga milli Ísraela og Palestínumanna og
ísraelska dagblaðið Haaretz segir, að hún sé lík-
lega undanfari þess, að Verkamannaflokkurinn
segi skilið við stjórnina. Augljóst sé, að Sharon
hyggist reiða sig eingöngu á hægriöflin í landinu.
Mannréttindasamtökin Amnesty International
hvöttu í gær til alþjóðlegrar stríðsglæparannsókn-
ar á atburðunum í Jenin. Sagði talsmaður þeirra,
að ljóst væri að þar hefðu alþjóðalög verið þver-
brotin.
Rannsóknarnefnd skipuð
Hjálparstarf er að hefjast í borginni en Peter
Hansen, yfirmaður Hjálparstofnunar Sameinuðu
þjóðanna, sagði, að það tefði fyrir hve eyðilegg-
ingin væri óskapleg og líka það, að beðið væri eftir
rannsóknarnefnd frá SÞ. Var hún skipuð í gær og
verður Martti Ahtisaari, fyrrverandi forseti Finn-
lands, formaður hennar. Aðrir nefndarmenn verða
Sadako Ogata, fyrrverandi formaður Flótta-
mannastofnunar SÞ, og Svisslendingurinn Corn-
elio Sammaruga, fyrrverandi forseti Alþjóða
Rauða krossins.
Búist er við, að fulltrúadeild Bandaríkjaþings
taki í dag fyrir ályktun þar sem Arafat verður lýst-
ur hryðjuverkamaður og lýst yfir „samstöðu með
Ísrael“.
Aftekur að fækka
gyðingabyggðunum
Reuters
Ísraelsk leyniskytta mundar riffilinn að við-
stöddum tveimur palestínskum konum og
börnum í Betlehem í gær.
Ramallah, London. AP, AFP.