Morgunblaðið - 22.06.2002, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
MENN hafa nýtt blíðuna í Reykjavík undanfarna daga
með ýmsum hætti en þeir sem vinna úti við eins og
smiðirnir tveir hafa væntanlega ekki farið varhluta af
góða veðrinu. Þegar ljósmyndari Morgunblaðsins rakst
á þá voru þeir niðursokknir í vinnu sína og einbeittir á
svip við eina af nýbyggingum borgarinnar.
Morgunblaðið/Þorkell
Unnið við smíðar í blíðviðrinu í borginni
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur sýknað Landssíma Íslands af kröf-
um sem erfingjar landspildu í Fífu-
hvammslandi í Kópavogi gerðu á
hendur fyrirtækinu þar sem þess var
krafist að eignarnámi á landinu yrði
hnekkt, en til vara að greiddur yrði
1,5 milljarður króna fyrir landið.
Jafnframt viðurkenndi dómurinn
eignarrétt Landssímans á landspild-
unni.
Hin umdeilda landspilda er um 50
hektarar og að langmestu leyti á
Rjúpnahæð. Landsíminn tók landið
eignarnámi árið 1947. Héldu erfingj-
arnir því m.a. fram að eignarnámið
hefði ekki farið fram með fullnægj-
andi hætti þar sem greiðsla hefði
aldrei verið innt af hendi fyrir landið.
Auk þess hefði aldrei verið gengið frá
málinu með afsali frá landeiganda til
þess sem tók landið eignarnámi. Í
stefnu erfingjanna segir m.a. að eig-
endur landsins hafi ávallt verið ósátt-
ir við eignarnámið og því hafi ekki
verið gerður sérstakur reki að því að
innheimta bætur fyrr en eftir að fyrir
lá að að bjóða út hlutafé í Landssím-
anum.
Ekki fundust kvittanir eða önnur
fylgiskjöl vegna greiðslu eignar-
námsbóta. Í niðurstöðum dómsins
segir að sé það svo að Landssíminn
hafi aldrei greitt fyrir landið sé það
óupplýst hvers vegna. Þegar litið sé
til þess að Landssíminn hafi þegar
eftir eignarnámið tekið við landinu,
girt það og látið reisa þar fjarskipta-
virki og byggt hús vegna starfsem-
innar, án þess að því hafi nokkru
sinni verið mótmælt, þá verði ekki
fallist á að það sé ósannað að greiðsla
hafi aldrei verið innt af hendi. Því sé
ekki hægt að líta svo á að eignarnám-
ið hafi aldrei farið fram með fullnægj-
andi hætti eða að forsendur fyrir
eignarnáminu hafi brostið. Ekki var
heldur fallist á að landið hafi ekki ver-
ið nýtt til þeirra þarfa sem ákvörðun
um eignarnám var réttlætt með.
Landspildan umrædda er reyndar
ekki lengur í eigu Landssímans því
áður en til hlutafjárútboðs kom var
það fært úr bókum Símans til félags í
eigu ríkissjóðs. Ríkissjóður seldi síð-
an landið til Kópavogsbæjar ásamt
100 hekturum til viðbótar fyrir 700
milljónir króna.
Auður Þorbergsdóttir héraðsdóm-
ari kvað upp dóminn. Helgi Jóhann-
esson hrl. flutti málið f.h. erfingjanna
en Andri Árnason hrl. flutti málið f.h.
Landssímans.
Héraðsdómur fellir dóm vegna eignarnáms á Rjúpnahæð
Landssíminn átti land-
spilduna með réttu
VEGURINN um Jökulsárhlíð
á milli Hellisheiðar eystri og
þjóðvegar eitt er ófær vegna
skemmda, samkvæmt upplýs-
ingum frá Vegagerðinni á
Reyðarfirði. Brúin yfir Kaldá
er ónýt eftir óveðrið í vikunni,
en þá grófst undan stöpli og
brúardekkið brotnaði.
Verið er að vinna við að búa
til framhjáhlaup sem ætti að
verða tilbúið eftir helgina. Sú
leið er aftur á móti fær jeppum.
Þá er verið að vinna við að
lagfæra fyllinguna sem sprakk
í veginum um Jökuldal og mun
hann að öllum líkindum verða
fær í dag.
Vegir í Mjóafirði eru aftur
orðnir færir en þeir höfðu farið
í sundur á fjórum stöðum í
kringum Hesteyri.
Fjallvegir eru
óðum að opnast
Vegurinn
um Jökuls-
árhlíð ófær
KARLMAÐUR á fimmtugsaldri
var á miðvikudag dæmdur í hér-
aðsdómi Vestfjarða til að greiða
80 þúsund krónur í sekt fyrir að
hafa haustið 2000 og sumarið
2001 farið inn á friðland í Hrísey
og Arnarstapa í Miðhúsaeyjum í
Reykhólahreppi og sett þar
stöng með flaggi í því skyni að
hindra arnarvarp. Með þessu
braut hann lög um vernd, friðun
og veiðar á villtum fuglum og
spendýrum.
Maðurinn viðurkenndi að hafa
komið fyrir þeim mannvirkjum
sem kveðið var á um í ákæru og
að tilgangurinn hafi verið að
koma í veg fyrir að hafernir
gerðu sér þar hreiður. Maðurinn
segir arnarvarp á þessum stað
vera til þess fallið að valda sér
búsifjum þar sem ernirnir valdi
usla í æðarvarpi.
Maðurinn var sakfelldur 15.
september 2000 fyrir að hafa
brennt sinu í Arnarstapa vorið
1999. Ákvörðun refsingar var
frestað skilorðsbundið í tvö ár.
Maðurinn rauf það skilorð og var
því dómurinn tekinn upp og refs-
ing dæmd í einu lagi. Í dómnum
segir að aðgerðir mannsins, sem
komu í veg fyrir að haförn gæti
nýtt sér fyrri varpstaði, hafi ver-
ið til þess fallnar að draga úr við-
komu tegundarinnar en nærri
megi geta hver hún yrði að lok-
um ef heimilt yrði talið að reisa
varnarvirki á þekktum hreiður-
stöðum til að koma í veg fyrir
varp þar að nýju. Við ákvörðun
refsingar var litið til þess að ekki
var um varanleg spjöll að ræða
og auðvelt ætti að vera að koma
friðlandinu í samt lag.
Erlingur Sigtryggsson dóms-
stjóri kvað upp dóminn. Þórólfur
Halldórsson, sýslumaður á Pat-
reksfirði sótti málið en maðurinn
var sjálfur til varnar.
Sektaður fyrir að
hindra arnarvarp
RAFRÆN ökklabönd eru ný teg-
und viðurlaga og þótt þau hafi lítið
verið í umræðunni hér á landi eru
nokkur ár síðan Svíar tileinkuðu sér
þessa nýju tækni, sem Bandaríkja-
menn hófu að þróa fyrir um tuttugu
árum. Erlendur Baldursson, af-
brotafræðingur hjá Fangelsismála-
stofnun, segir að framkvæmdin í
Svíþjóð sé með þeim hætti að menn
sem fái stutta fangelsisdóma geti
sótt um það til sænsku fangelsis-
málastofnunarinnar að fá refsivist-
inni breytt í rafrænt eftirlit.
Dómþolinn fær að
fara til vinnu
„Það fer þannig fram að menn
eru kallaðir til skýrslutöku og skoð-
unar. Ef samþykki fæst, fá þeir
bönd, sem að eru fest á ökklann og
læst og í þeim er lítill sendir. Það er
heilmikil tækni í kringum þetta og
þessu er tölvustýrt.
Dómþolinn fær að fara til vinnu
eða á einhvern ákveðinn stað á viss-
um tíma og verður síðan að vera
kominn heim á tilteknum tíma. Þess
á milli er hann heima og ef hann fer
út af heimilinu þegar hann má ekki
vera úti, sendir þetta tæki á ökkl-
anum boð til móðurtölvu og eftir-
litskerfi fer í gang. Þá er hann bú-
inn að rjúfa skilyrðin sem honum
eru sett og er handtekinn,“ lýsir
Erlendur.
Hann segir að aðaleftirlitið sé
tæknilegt en því sé líka fylgt eftir
með því að fara í tíma og ótíma til
viðkomandi og athuga hvort það sé
ekki allt í lagi og þá aðallega í sam-
bandi við vímuefnaeftirlit.
Hugsað sem refsing
fyrir minniháttar brot
Að hans sögn er þetta úrræði
hugsað fyrir minniháttar brot og sé
aðallega notað á menn sem hafi
hlotið dóm fyrir ölvunarakstur og
auðgunarbrot. Hann segir að eftir
sinni bestu vitneskju hafi þetta
gengið ákaflega vel í Svíþjóð og
langt yfir níutíu prósent dómþola
virði þau skilyrði sem þeim séu sett.
Aðspurður hvort hann telji að
rafræn ökklabönd henti í íslensku
þjóðfélagi, segir hann að svo geti
vel verið. Hins vegar sé stofnkostn-
aðurinn mjög hár og íslenskt sam-
félag sé fámennt. Hann segir að
þetta hafi lítið verið rætt hér á
landi, en bæði Norðmenn og Finnar
séu að skoða þennan möguleika í
ljósi góðrar reynslu Svía. Hann seg-
ist ekki vita til þess að rafræn
ökklabönd séu notuð á Vesturlönd-
um annars staðar en í Svíþjóð og í
Bandaríkjunum.
„Svíarnir eru mjög ánægðir með
þetta og hafa verið að útfæra þetta
nánar og láta ná til sífellt fleiri.
Þetta er auðvitað heilmikil skerðing
á frelsi og einkalífi dómþola, en
hann þarf ekki að hætta í vinnunni
og fjölskyldan þarf ekki að missa
tekjur og líða fyrir að hann fari í
tukthús. Þannig að þetta hefur
mikla kosti,“ bætir Erlendur við.
Rafræn ökklabönd til eftirlits hafa gefið góða reynslu í Svíþjóð
Tölvustýrt
rafrænt eftirlit
ÁKVEÐIÐ hefur verið að slátra öllu
sauðfé sem deilt hefur beitarhólfi
með salmonellusýktu fé á bænum
Ríp í Hegranesi í Skagafirði en á
milli 50 og 60 ær hafa drepist þar af
völdum sýkingarinnar. Alls voru um
170 fullorðnar ær, 20 hrútar og um
300 lömb í hólfinu áður en sjúkdóm-
urinn kom upp.
Að sögn Ólafs Valssonar, héraðs-
dýralæknis í Skagafjarðar- og Eyja-
fjarðarumdæmi, verður þetta gert til
að hindra að smit magnist enn frekar
upp á staðnum og einnig vegna dýra-
verndarsjónarmiða. „Það er lítið
annað hægt að gera. Dýrin eru að
veikjast enn og þá er skárra að aflífa
þau heldur en að láta þau líða og
veslast upp,“ segir hann.
Fénu verður fargað á bænum og
að því loknu verða hræin sett í lok-
aðan vökvaheldan gám og flutt á
öruggan urðunarstað. UM 450 ær á
vetrarfóðrum á Ríp.
Ólafur segir að enn sé ekkert sem
bendi til annars en að sýkingin sé
bundin við beitarhólfið sjálft. Rætt
hefur verið um hvort rekja megi sýk-
inguna til hræs af hrossi sem fannst í
skurði við beitarhólfið þar sem
drykkjarvatn ánna rennur en Ólafur
segir ekkert benda til þess að hross-
ið sjálft hafi verið sýkt. „Hins vegar
er það svo að þegar hræ liggja úti þá
er hætta á að fugl komist í þau og við
vitum að fuglar geta verið smitberar
í þessu. Það er kannski þannig sem
þetta gæti hafa gerst.“
Á fimmta
hundrað
fjár fellt