Morgunblaðið - 22.06.2002, Blaðsíða 24

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
24 LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BANDARÍKJADALUR hefur
lækkað mikið gagnvart evru síðustu
daga og vikur, en lækkunin hófst í
raun í febrúar þó hún færi hægt af
stað. Gengi evru gagnvart Banda-
ríkjadal var um 0,86 í febrúar og var
orðið um 0,88 í mars. Í gær fór evran
yfir 0,97 dali, en veikari hefur dal-
urinn ekki verið gagnvart evru í 26
mánuði. Ástæða þessarar veikingar
dalsins gagnvart evrunni er frekar
að dalurinn er að veikjast en að evr-
an sé að styrkjast, enda hafði gengi
dalsins ekki í sjö mánuði verið lægra
gagnvart jeni en það var í gær.
Svipaða sögu er að segja um
Bandaríkjadal gagnvart íslensku
krónunni. Við lok dags í gær kostaði
dalurinn um 88,20 krónur og hefur
hann ekki verið ódýrari frá því í
mars í fyrra. Sterkastur var hann
undir lok nóvember í fyrra, þegar
hann fór yfir 110 krónur, en síðan
hefur hann farið lækkandi eins og
sést á meðfylgjandi línuriti. Lækk-
unin frá því hann var sterkastur er
rúm 20% og frá áramótum hefur
hann lækkað um rúm 14%.
Erlendar fjárfestingar dragast
saman í Bandaríkjunum
Í Morgunpunktum Kaupþings
segir að ástæða þess að gengi dals-
ins hafi lækkað svo hratt undanfarið
sé fyrst og fremst sú, að svo virðist
sem fjárfestar hafi minni trú á
bandarísku efnahagslífi en áður og
að þeir hafi í einhverjum tilfellum
flutt fjármagn úr landi, meðal ann-
ars til Evrópu. Mikið innstreymi
fjármagns til Bandaríkjanna hafi
unnið á móti miklum viðskiptahalla
þar í landi síðustu ár, og um leið og
dragi úr erlendri fjárfestingu í
Bandaríkjunum virðist fátt geta
komið í veg fyrir veikingu dalsins.
Hlutabréfavísitölur í Bandaríkj-
unum hafa farið lækkandi síðustu
vikur og mánuði, ekki síst síðustu
daga, og er þetta eitt af því sem
dregið hefur úr áhuga fjárfesta á
mörkuðunum í Bandaríkjunum.
Hægur bati og óviss
Í The Wall Street Journal kemur
fram að bandaríska hagkerfið sé
smám saman að ná sér, en jafnframt
að batinn sé viðkvæmur.
Eins og fram hefur komið voru í
fyrradag birtar tölur um viðskipta-
jöfnuð Bandaríkjanna og reyndist
viðskiptahallinn hafa vaxið úr 95
milljörðum Bandaríkjadala í 112,5
milljarða á milli ársfjórðunga og
hefur hann aldrei verið hærri. Þessi
aukning varð þrátt fyrir að útflutn-
ingur ykist um 2,2%, því innflutn-
ingur jókst tvöfalt meira. Þriðjung-
ur orsakar þessarar miklu aukn-
ingar innflutnings er hækkað verð
og aukið magn innfluttrar olíu.
Aukning útflutnings stafar aðallega
af auknum útflutningi iðnaðarvara.
Innlend eftirspurn eykst
og atvinnuleysi minnkar
The Wall Street Journal hefur
eftir hagfræðingum að aukning inn-
flutningsins sé jákvæð að því leyti að
hún sýni aukna innlenda eftirspurn.
Á hinn bóginn sé neikvætt að hún
auki viðskiptahallann, sem þýði að
Bandaríkin þurfi að taka erlend lán
og geti jafnvel orðið til að hækka
vexti til að draga að fjárfestingu.
Vísitala leiðandi hagvísa, sem
gefa vísbendinu um efnahags-
ástandið næstu þrjá til fjóra mánuði,
hækkaði óvænt um 0,4% í maí, eftir
að hafa lækkað um 0,3% í apríl, og er
talið að þetta kunni að benda til
betra efnahagsumhverfis á seinni
hluta ársins.
Annað sem þykir fremur jákvætt
er að nýskráningar atvinnulausra
hafa heldur lækkað að undanförnu
og sýnir fjögurra mánaða meðaltal
lækkun um 8.000 á milli vikna, úr
404.000 í 396.000 nýskráða atvinnu-
lausa.
Bandaríkjadalur veikist
Bandaríkjadalur kostar nú
það sama og í mars í fyrra
7
$2 !8 .%%$ 
.$2 !8 .%%.
$.%
$$,
$$%
$%,
$%%
*,
*%
&,
&%
/,



     9
2 1 : 1 ; ; <
#  = ; 7 1 : 1 ;; 7
.%%$ .%%.
SAMSTARFSSAMNINGUR Ice-
land Genomics Corporation (IGC) við
Myriad Genetics mun hafa margvís-
leg áhrif á fyrirtækið, að sögn Gunn-
laugs Sævars Gunnlaugssonar, fram-
kvæmdastjóra þess.
IGC, sem er móðurfélag líftækni-
fyrirtækisins Urðar, Verðandi,
Skuldar ehf. (UVS), hefur, eins og
fram kom í Morgunblaðinu í gær,
samið við bandaríska líftæknifyrir-
tækið Myriad Genetics um samstarf
við staðsetningu erfðavísis sem veld-
ur krabbameini.
Gunnlaugur Sævar segir áhrifin af
þessum samningi vera margvísleg.
„Það fylgja þessu náttúrulega fjár-
munir sem eru tengdir árangri, eins
og títt er um slíka samninga.
Þetta vekur líka athygli á fyrirtæk-
inu, ekki síst erlendis, þar sem er í
raun okkar markaðssvæði. Samning-
urinn hefur reyndar þegar vakið
mikla athygli en frétt um tilurð hans
var birt á vef Nasdaq-hlutabréfa-
markaðarins í gær.
Nú, þetta hefur einnig mikla þýð-
ingu fyrir vísindafólkið okkar, sem
þarna fær að spreyta sig á verkefni í
samstarfi við eitt af stærri líftækni-
fyrirtækjum veraldar. Þar fæst þá
prófsteinn á okkar vísindavinnu og
þau gögn sem við höfum.
Samningurinn mun því hafa mjög
mikil og jákvæð áhrif á okkur þó svo
að honum kunni ekki að fylgja neinar
stórkostlegar fjárhæðir,“ segir Gunn-
laugur Sævar. Hann kveðst ekki geta
tjáð sig um hvers konar upphæðir er
um að ræða en segir að þar sem
greiðslur verði árangurstengdar geti
fjárhæðirnar orðið umtalsverðar ef
árangur af samstarfinu verður góður.
Að sama skapi verði þær fremur litlar
ef lítill árangur næst.
Aðspurður segist Gunnlaugur jafn-
vel eiga von á frekara samstarfi við
Myriad ef vel gengur með þetta verk-
efni.
Myriad Genetics starfar á sviði
erfðafræðirannsókna og hefur gjarn-
an verið líkt við deCODE genetics.
Hlutabréf Myriad eru skráð á banda-
ríska Nasdaq-hlutabréfamarkaðinn.
Í fréttatilkynningu á Nasdaq á mið-
vikudag var haft eftir Mark Skolnick,
framkvæmdastjóra hjá Myriad, að
samstarfið við IGC muni hraða stað-
setningu erfðavísisins sem veldur
krabbameini auk þess sem kostnað-
urinn sé lágmarkaður. Þá geti erfða-
fræðileg gögn sem til eru um íslensku
þjóðina haft áhrif á framgang rann-
sóknarinnar á krabbameinsgeninu.
Móðurfélag UVS gerir samning með árangurstengingu
Samningurinn við Myriad
hefur mikil og góð áhrif
FJÖGUR lönd hafa verið tekin af al-
þjóðlegum svörtum lista FATF (Fin-
ancial Action Task Force) yfir lönd
sem stunda peningaþvætti. Það eru
Ungverjaland, Ísrael, Líbanon og
Sankti Kitts og Nevis.
FATF er sérstök fjármálasér-
sveit, með aðsetur í París, sem berst
gegn peningaþvætti og fjármögnun
hryðjuverka. FATF heldur lista yfir
þau lönd sem talin eru stunda pen-
ingaþvætti. Nú eru á þessum lista 15
lönd og svæði: Cookeyjar, Dóm-
iníska lýðveldið, Egyptaland,
Grenada, Gvatemala, Indónesía,
Marshalleyjar, Burma, Nárú, Níg-
ería, Niue, Filippseyjar, Rússland,
Sankti Vinsent og Grenadíneyjar og
Úkraína.
Löndin fjögur, sem eru dottin út
af listanum, verða áfram undir eft-
irliti um tíma en ættu nú að hafa
greiðari aðgang að fjármálakerfi
heimsins, að því er segir á fréttavef
BBC. Ungverjaland var tekið af lista
eftir að þar voru sett lög sem banna
nafnlausa bankareikninga og Ísrael
var tekið af lista eftir setningu laga
sem tryggja að bankar viti hverjir
hagnast af þjónustu þeirra. Einnig
er á döfinni að setja á fót virkt fjár-
málaeftirlit í Ísrael.
Reyndar hefur Rússland sett lög í
samræmi við óskir FATF en ekki
þótti ráðlegt að taka landið af svarta
listanum fyrr en framkvæmd lag-
anna liggur fyrir.
Gagnrýnisraddir halda því fram
að svarti listi FATF sé til lítils enda
viðgangist peningaþvætti nær alls
staðar þar sem mikil fjármálastarf-
semi þrífst. Þannig vanti á listann
heimsins stærstu fjármálamiðstöðv-
ar, eins og London og New York,
sem séu yfirleitt endastöðvar pen-
inganna sem eru „þvegnir“.
Fjögur lönd út af
peningaþvættislista
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi tilkynning frá Íslands-
banka:
„Vegna athugasemda sem nb.is
hefur sent til Samkeppnisstofnunar
vegna auglýsinga Íslandsbanka í
fjölmiðlum um vaxtakjör, óskar Ís-
landsbanki eftir að taka fram:
Það kemur skýrt fram í auglýsing-
unum að Íslandsbanki bjóði bestu
vaxtakjör helstu banka og spari-
sjóða. Með orðalaginu „helstu bank-
ar og sparisjóðir“ er átt við stærstu
banka og sparisjóði sem bjóða upp á
sambærilega þjónustu og Íslands-
banki. Í auglýsingunni eru Íslands-
banki, Landsbanki, Búnaðarbanki
og SPRON bornir saman enda
stærstu fjármálafyrirtækin á þessu
sviði.
Þessi fjármálafyrirtæki bjóða víð-
tæka fjármálaþjónustu fyrir einstak-
linga og fyrirtæki og bjóða viðskipta-
vinum sínum bæði að koma í útibú
svo og að sinna viðskiptum sínum á
Netinu. Markmið auglýsinga Ís-
landsbanka er að upplýsa viðskipta-
vini með samanburði á vöxtum og
verði hjá umræddum fjórum fjár-
málafyrirtækjum. Benda má á að
samanburð vaxta og verðlags allra
banka og sparisjóða má finna annars
staðar, t.d. á hverjum degi í vaxta-
töflu Morgunblaðsins.“
Tilkynning frá
Íslandsbanka
Vegna vaxta-
samanburðar
● ÞAÐ sem af er ári hafa verið af-
greidd viðbótarlán frá Íbúðalánasjóði
fyrir 1,6 milljarða króna samanborð
við tæplega einn milljarð króna á
sama tímabili í fyrra. Aukningin nemur
því ríflega 62% milli ára, að því er fram
kemur í Morgunkorni Íslandsbanka.
Á sama tímabili hefur útgáfa hús-
bréfa aukist um 22%, úr 11,4 millj-
örðum króna á fyrstu fimm mánuðum
síðasta árs í 13,9 milljarða króna á
sama tímabili í ár.
„Aukna húsbréfaútgáfu má að
hluta til rekja beint til aukningar í út-
gáfu viðbótarlána en viðbótarlán
koma, eins og nafnið gefur til kynna,
til viðbótar hefðbundnum hús-
bréfalánum og getur heildarveðhlut-
fall húsbréfa og húsnæðisbréfalána á
hverja íbúð numið allt að 90%. Til-
koma viðbótarlánanna hefur því gert
fleirum kleift að kaupa sér húsnæði
og þannig aukið húsbréfaútgáfuna,
haldið uppi ávöxtunarkröfunni og
íbúðaverðinu,“ að því er fram kemur í
Morgunkorni Íslandsbanka.
66% aukning viðbótarlána
● BOÐAÐ hefur verið til hluthafa-
fundar Landsbanka Íslands hf.
mánudaginn 1. júlí þar sem fram á
að fara kosning í nýtt bankaráð.
Í liðinni viku var 20% eignarhlutur
ríkissjóðs í bankanum seldur í al-
mennu hlutafjárútboði á Verð-
bréfaþingi. Þegar tekin var ákvörðun í
ríkisstjórn um þessa sölu og lækkun
eignarhlutar ríkisins úr rúmum 68% í
rúm 48% var jafnframt ákveðið að
boðað yrði til hluthafafundar og kosið
nýtt bankaráð ef allt hlutaféð seldist.
Nú sitja í bankaráði, samkvæmt
ákvörðun aðalfundar Landsbankans
í mars: Helgi S. Guðmundsson for-
maður, Kjartan Gunnarsson varafor-
maður, Guðbjartur Hannesson ritari,
Birgir Þór Runólfsson meðstjórnandi
og Jónas Hallgrímsson meðstjórn-
andi. Varamenn eru Þórunn K. Þor-
steinsdóttir, Elsa B. Friðfinnsdóttir,
Fannar Jónasson, Elínbjörg Magn-
úsdóttir og Jóhanna Engilbertsdóttir.
Kosið í bankaráð Landsbankans
VIÐSKIPTA- og hagfræðideild
Háskóla Íslands, með stuðningi
Hollvinafélags deildarinnar, veit-
ir í dag Marinó
Erni Tryggva-
syni verðlaun
fyrir árangur í
námi, en hann
hlaut 9,43 í
meðaleinkunn.
Marinó, sem
er fæddur árið
1978 og lauk
stúdentsprófi
frá Mennta-
skólanum á Akureyri árið 1999,
lýkur nú BS-prófi í viðskipta-
fræði með áherslu á fjármál.
Lokaritgerð Marinós Arnar,
sem unnin var undir leiðsögn
Gylfa Magnússonar dósents,
nefnist Eignastýring og fjárfest-
ingastefna lífeyrissjóða. Marinó
Örn segir niðurstöðu ritgerðar-
innnar þá að með tiltölulega ein-
földum aðgerðum til að verjast
gengisáhættu megi bæta ávöxtun
lífeyrissjóðanna um 1⁄2%–1%.
Þetta sé þó engin endanleg nið-
urstaða heldur frekar grunn-
rannsókn sem hægt sé að vinna
frekar út frá og líta megi á rit-
gerðina sem innlegg í umræðu
um fjárfestingarstefnu lífeyris-
sjóðanna.
Marinó Örn segir að á bilinu
fjórði til fimmti hluti eigna lífeyr-
issjóðanna sé í erlendum mynt-
um og vegna sveiflna í gengi
krónunnar skipti miklu hvernig
vörnum gegn gengisáhættu sé
háttað enda byggi fólk fjárhags-
legt öryggi sitt á efri árum á
sparnaði sínum í lífeyrissjóðun-
um.
Eftir að ritgerðarsmíðinni lauk
hóf Marinó Örn störf hjá eign-
astýringu lífeyrissjóða hjá Kaup-
þingi. Gerir hann ráð fyrir að
starfa þar í náinni framtíð, en
síðan hyggur hann á frekara nám
erlendis, helst í Bretlandi eða
Bandaríkjunum, og þá áfram á
sviði fjármála.
Verðlaun í
viðskiptafræði
Marinó Örn
Tryggvason