Morgunblaðið - 02.07.2002, Blaðsíða 11

Ljósmynd/Björn Björnsson
Tómas Ingi Olrich menntamálaráðherra og Ragnheiður Traustadóttir
fornleifafræðingur við svæðið á Hólum í Hjaltadal sem afmarkað hefur
verið vegna fornleifauppgraftarins.
Í TÚNBREKKUNNI norðan dóm-
kirkjunnar á Hólum hefur verið
afmarkaður reitur þar sem fram
mun fara uppgröftur í leit að
fornleifum nú í sumar og er gert
ráð fyrir að verkefni það sem nú
hefst standi í fimm ár. Verkinu
er stjórnað af Ragnheiði Trausta-
dóttur fornleifafræðingi en í
teymi því sem að verkinu koma
eru alls 70 manns.
„Við skoðuðum svæðið í jarðsjá
og höfum takmarkað okkur í
sumar við stað þar sem við vitum
að við munum koma ofan á rústir
húsa. Við vitum líka að á þessu
svæði stóðu allt að sextíu hús og
auðvitað erum við að leita að
skólahúsi Jóns biskups Ög-
mundssonar sem reist var rétt
eftir árið 1100, en líka er
forvitnilegt ef við finnum jarð-
göng þau sem sagnir eru til um
að hafi legið á milli húsa hér í
torfunni, og til kirkjunnar. Þá er
vitað að öskuhaugur var á þessu
svæði og slíkir staðir eru eftir-
læti allra þeirra sem eru að leita
að fornum gripum,“ sagði Ragn-
heiður.
Uppgröfturinn hófst formlega í
gær og við athöfnina fluttu stutt
ávörp Skúli Skúlason skólameist-
ari, Ragnheiður Traustadóttir
verkefnisstjóri og Tómas Ingi
Olrich menntamálaráðherra. Ráð-
herra sagði það sér mikla ánægju
að fá að hefja formlega þetta
verk, þar sem ætla mætti að hér
væru að finna ómetanlegar forn-
leifar enda lítið sem ekkert leitað
áður á Hólum. Hins vegar væri
þekking sín á slíkum uppgreftri
fornleifa mjög takmörkuð og því
óskaði hann eftir því að Ragn-
heiður verkefnisstjóri aðstoðaði
sig við að taka fyrstu „múr-
skeiðarstunguna“ svo verkið væri
formlega hafið.
Að því búnu gengu gestir um
svæðið undir leiðsögn Ragnheiðar
verkefnisstjóra, sem sagði frá því
sem fyrirhugað er að vinna í
sumar og á komandi árum.
Fornleifauppgröftur hafinn á Hólum
Vitað um allt að
sextíu hús sem
stóðu á svæðinu
Sauðárkróki. Morgunblaðið.
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚLÍ 2002 11
FORYSTUMENN stjórnarand-
stöðuflokkanna telja að stofnun
Heimssýnar, þverpólitískra samtaka
andstæðinga inngöngu Íslands í Evr-
ópusambandið, geti orðið til þess að
Evrópuumræðan hér á landi verði
málefnalegri og í meira jafnvægi.
„Mér finnst fróðlegt og í sögulegu
ljósi nokkuð skondið að Sjálfstæðis-
flokkurinn skuli nú vera farinn að
lúta forystu Ragnars Arnalds, fyrr-
verandi formanns Samtaka herstöðv-
arandstæðinga, í utanríkismálum,“
segir Össur Skarphéðinsson, formað-
ur Samfylkingarinnar. Hann segist
telja að samtökin Heimssýn gætu
örvað vitræna umræðu um Evrópu-
málin en á ekki von á því að þau verði
meira áberandi í kjölfar stofnunar
samtakanna. Ekkert nafn á listanum
yfir félagsmenn komi á óvart.
„Það er hluti af lýðræðinu að menn
takist á með rökum og ég vona að
samtökin stuðli að því. Annars tel ég
farsælast að menn skipti sér ekki
með þessum hætti upp í flokka eftir
afstöðu þeirra til Evrópusambands-
ins. Það er mikið vitrænna að menn
sameinist um það núna að að skil-
greina hvaða forsendur þyrftu að
vera uppfylltar til að Ísland gæti ver-
ið aðili að Evrópusambandinu, þann-
ig að það henti og þjóni í hvívetna
hagsmunum lands og þjóðar.“ Síðan
yrði látið á það reyna hvort ESB væri
reiðubúið að fallast á slíkar forsendur
og þegar niðurstaða lægi fyrir væri
það þjóðarinnar sjálfrar að taka af-
stöðu til þess hvort Ísland eigi að
ganga í Evrópusambandið.
Össur segir það öfugsnúið að sam-
tökin birti auglýsingu með yfirskrift-
inni „Ræðum málin“ en að í stofn-
ávarpi samtakanna sem birt eru í
auglýsingunni komi fram að ekki eigi
að ræða málin heldur leggjast gegn
umsókn að Evrópusambandinu. „Svo
er það auðvitað eftirtektarvert að
þeir sem eru mest áberandi á listan-
um eru helbláir sjálfstæðismenn og
svo vinstri-grænir. Auðvitað hlýtur
það að vera umhugsunarefni fyrir
stuðningsmenn vinstri-grænna
hversu náið er að verða með þeim og
sjálfstæðismönnum í ýmsum meiri-
háttar málum, eins og utanríkismál-
um,“ segir Össur.
Löngu tímabært
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstri-hreyfingarinnar græns –
framboðs fagnar stofnun samtak-
anna. „Þetta er mjög öflugur og
breiður hópur sem að þessu stendur
þannig að ég fagna því mjög að þau
skuli vera komin fram í dagsljósið.
Það var löngu tímabært, umræðan
hefur verið ansi áróðurskennd frá
annarri hliðinni síðustu misseri,“ seg-
ir Steingrímur.
Hann segist telja að samtökin
muni fyrst og fremst hafa þau áhrif
að gera umræðuna málefnalegri.
„Hún verði í betra jafnvægi og það
verði ekki hægt að sniðganga þau
sem öflugan málsvara þessara sjón-
armiða. Því ætti að vera tryggt fram-
vegis að þegar einhverjir atburðir
verða og umræða er uppi um þessi
mál að öll sjónarmið komi fram. [...]
Það er mjög mikilvægt því þetta er
stórt og afdrifaríkt framtíðarmál og
mjög nauðsynlegt að lýðræðislega og
málefnalega sé um það fjallað. Ég
held að þessi hreyfing hafi alla burði
til þess, eins og mér líst á þennan
hóp, að tryggja það fyrir sitt leyti,“
segir Steingrímur.
Hann segir það ánægjuefni hve
stuðningsmenn Vinstri-grænna í
samtökunum eru margir, „enda höf-
um við ekki legið á okkar sjónarmiði í
þessu máli, erum með mjög ein-
dregna og mótaða afstöðu í þessu
máli, öfugt við ýmsa aðra sem eru
alltaf að taka innan úr sjálfum sér í
þessari umræðu.“
Umræðan á villi-
götum til þessa
Sverrir Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, segist ekkert
hafa um stofnun samtakanna að
segja. „Ég geng ekki í slík samtök,
hvorki með eða á móti, því málið er
ekki nægjanlega rannsakað. Eins og
stendur er þetta ekki mál sem þarf að
vera til umræðu því við höfum mörg
ár til ráðstöfunar fram að þeim tíma
að við þurfum að taka afstöðu til þess
arna og á meðan fiskveiðimálin
standa eins og þau gera er þetta ekki
umræðuhæft,“ segir Sverrir.
Hann segist vissulega ekki vera á
móti því að skoða málin, ágætt sé að
menn taki höndum saman um áhuga-
mál sín. „Þessi umræða er mest öll á
villigötum og kannski verður stofnun
félaga með eða á móti til að ná um-
ræðunni niður á skaplegan grunn,“
segir hann.
Forystumenn stjórnarandstöðunnar um stofnun Heimssýnar
Gæti stuðlað að málefnalegri
umræðu um Evrópumál
Steingrímur
J. Sigfússon
Sverrir
Hermannsson
Össur
Skarphéðinsson
Fundur í allsherjarnefnd 9. ágúst
ÞORGERÐUR K. Gunnarsdóttir,
formaður allsherjarnefndar Alþingis,
hefur ákveðið að halda fund í allsherj-
arnefnd hinn 9. ágúst nk., þar sem
fjallað verður frekar um aðgerðir
stjórnvalda á meðan á heimsókn
Kínaforseta stóð í síðasta mánuði.
Þrír nefndarmenn, Lúðvík Berg-
vinsson, Guðjón A. Kristjánsson og
Guðrún Ögmundsdóttir, fóru þess á
leit við formann nefndarinnar, með
vísan til ákvæða 2. mgr. 15. gr. laga
um þingsköp Alþingis, að til fundar-
ins yrði boðað. Þorgerður segir að
ekki verði hægt að hafa fund fyrr
vegna þess að nefndarmenn; aðal- og
varamenn, séu vant við látnir í júlí-
mánuði.
Þorgerður tekur fram að hún hafi
fyrst frétt af fyrrgreindri beiðni þing-
mannanna um fund í fjölmiðlum. Það
þyki henni miður. Betra hefði verið ef
Lúðvík hefði sagt henni eða varafor-
manni nefndarinnar, Jónínu Bjart-
marz, frá beiðninni í gegnum síma.
Þannig hefði verið tryggt að þær
hefðu vitað af beiðninni á undan fjöl-
miðlum. Hún segir að Lúðvík hafi
sent beiðnina til sín í tölvupósti, en
„með fullri virðingu fyrir Lúðvíki bíð
ég ekki fyrir framan tölvuna allan
daginn eftir pósti frá honum,“ segir
hún.
Þorgerður segir að það sé sjálfsagt
að verða við beiðninni um fund. Hins
vegar þyki henni sem fundarbeiðnin
beri vott af pólitísku sjónarspili og
segir hún að kosningaskjálftinn sé
greinilega farinn að gera vart við sig.
Láðist að
krefjast
refsingar
ÁKÆRU sýslumannsins í Bolungar-
vík á hendur þremur ungum mönn-
um fyrir líkamsárás hefur verið vís-
að frá dómi í Héraðsdómi Vestfjarða,
þótt mennirnir hefðu allir játað brot
sitt. Fram kemur í úrskurðinum að í
ákærunni sé ekki gerð krafa um
refsingu á hendur mönnunum, sem
sé ófrávíkjanlegt formskilyrði og því
óhjákvæmilegt að vísa málinu frá.
Mennirnir játuðu allir að hafa ráð-
ist á tvo menn í Bolungarvík í desem-
ber í fyrra með þeim afleiðingum að
annar hlaut mar og kúlur í kringum
augu, munn og nef og á hægri hand-
legg, en hinn innvortis blæðingar á
hné auk áverka á handlegg og öxl.
Erlingur Sigtryggsson dómstjóri
kvað upp úrskurðinn.
Ungur jafn-
aðarmaður
gerir samtök-
unum Heims-
sýn grikk
UNGUR jafnaðarmaður í Reykja-
vík, Ómar R. Valdimarsson, sem
jafnframt er ritstjóri vefritsins poli-
tik.is, keypti lénið heimssyn.is á
undan forsvarsmönnum samtak-
anna Heimssýnar, sem stofnuð voru
í síðustu viku.
Þegar farið er inn á slóðina
heimssyn.is blasir við fáni Evrópu-
sambandsins og fyrir neðan hann
stendur: Ísland í ESB. Eins og
kunnugt er telja samtökin Heims-
sýn það ekki samrýmast hagsmun-
um Íslendinga að gerast aðilar að
Evrópusambandinu. Vísuðu þau á
slóðina heimssyn.is í auglýsingu
sinni sem birtist í Morgunblaðinu
um helgina.
Ómar R. Valdimarsson er hins
vegar Evrópusambandssinni og seg-
ist í samtali við Morgunblaðið hafa
keypt lénið í gríni til að vekja at-
hygli á afstöðu sinni til aðildar Ís-
lands að ESB. Hann segist þó koma
til með að eftirláta forsvarsmönnum
Heimssýnar lénið gegn útlögðum
kostnaði, þ.e. skráningarkostnaði.
Eyþór Arnalds, stjórnarmaður í
Heimssýn, segir að um leið og sam-
tökin hafi fengið kennitölu sl. föstu-
dag hafi þau sótt um lénið hjá Intís.
Þá hafi nafn samtakanna hins vegar
spurst út og „ungir og spaugsamir
jafnaðarmenn“, eins og hann orðar
það, orðið á undan til að sækja um
lénið. Þegar samtökin Heimssýn
sóttu um lénið var það laust, að
sögn Eyþórs, en svo virðist sem
Ómar hafi verið aðeins á undan að
leggja inn sína umsókn. Þar með
fékk hann lénið.
„Hugmynd ungra jafnaðarmanna
var greinilega að stríða okkur og
það hefur tekist,“ segir Eyþór.
Hann bætir því þó við að hann eigi
ekki von á öðru en að þeir muni
skila léninu til samtakanna.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
INNBROT í níu sumarbústaði í
Ásabyggð á Flúðum, sem framin
voru um miðjan júní, voru upplýst
um helgina og reyndust börn hafa
verið að verki, að því er fram kem-
ur í dagbók lögreglunnar á Sel-
fossi.
Að sögn lögreglu var mjög
margt í sumarbústöðum og aðfara-
nótt sunnudags var lögregla ítrek-
að kölluð að vegna slagsmála og
óláta á Selfossi, á tjaldsvæði í
Þrastarlundi og í Þjórsárdal.
Innbrot í
sumarbústaði
á Flúðum