Morgunblaðið - 20.07.2002, Blaðsíða 15

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JÚLÍ 2002 15
Póstkortaleikur
ESSO
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐFerðamálaráð Íslands
A
B
X
/
S
ÍASkrifaðu okkur
Taktu þátt í póstkortaleik ESSO í sumar
og þú gætir unnið glæsilegt Coleman-fellihýsi!
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá stjórn
SPRON:
„Í dag hefur Fjármálaeftirlitið
skilað greinargerð um yfirtökutil-
boð Búnaðarbanka Íslands hf.
Meginatriði greinargerðarinnar
eru: Fjármálaeftirlitið fellst ekki á
umsókn aðilanna um staðfestingu á
samningnum. Í annan stað hafnar
eftirlitið kröfu Búnaðarbankans og
fimmmenninganna um að forstjóri
og aðrir starfsmenn Fjármálaeft-
irlitsins séu vanhæfir til meðferðar
málsins. Í niðurstöðu eftirlitsins er
lögð rík áhersla á skyldur stjórnar
til að gæta hagsmuna sparisjóðs
umfram aðra hagsmuni. Í grein-
argerðinni kemur skýrt fram að
stjórn SPRON hefði ekki verið
heimilt að samþykkja framsal á
stofnfjárhlutum skv. samningi
Búnaðarbankans og fimmmenning-
anna. Helstu forsendur fyrir yfir-
tökuáformum Búnaðarbankans eru
þar með brostnar.
Í greinargerð Fjármálaeftirlits-
ins kemur fram, að þótt það telji
gildandi löggjöf ekki fela í sér bann
við framsali á stofnfjárbréfum á
hærra verði en endurmetnu nafn-
verði verði jafnframt að tryggja að
sparisjóðurinn sjálfur fái hlutdeild
í þeirri verðmætisaukningu. Segir í
greinargerðinni að í framkomnum
áformum Búnaðarbankans hafi
ekki verið sýnt fram á þessa hlut-
deild sparisjóðsins. M.ö.o. má túlka
þetta þannig að séu greiddir 2
milljarðar kr. fyrir 10% hlut stofn-
fjáreigenda eigi að greiða 18 millj-
arða kr. fyrir hin 90%.
Á aðalfundi SPRON 15. mars
2002 var samþykkt einróma að fela
stjórn og sparisjóðsstjóra að vinna
áfram að breytingu á rekstrarformi
SPRON í hlutafélag. Skal tillaga
hér að lútandi, gerð á grundvelli
samrunaáætlunar og niðurstöðu
mats óháðs aðila um áætlað mark-
aðsvirði sparisjóðsins og þar með
um hlutdeild stofnfjáreigenda í
heildarhlutafénu, lögð fyrir fund
stofnfjáreigenda þegar aðstæður
eru hagstæðar að mati stjórnar.
Í samræmi við þessa ályktun
aðalfundar var unnið áfram að mál-
inu á grundvelli ákvæða laga, sem
heimiluðu breytingu sparisjóða í
hlutafélög. Haft var samráð við
viðskiptaráðuneytið og fjármálaeft-
irlitið, en breytingin er háð sam-
þykki þessara aðila. Á grundvelli
þessarar undirbúningsvinnu var
síðan boðað til fundar stofnfjáreig-
enda 28. júní sl.
Þremur dögum fyrir boðaðan
fund var gert kunnugt um yfir-
tökutilboð Búnaðarbanka Íslands
hf. á stofnfjárbréfum í SPRON fyr-
ir milligöngu fimm stofnfjáreig-
enda.
Strax spunnust deilur um, hvort
kaup og sala stofnfjárbréfa með
þeim hætti, sem fólst í tilboðinu,
stæðust lög og má í því sambandi
vísa til ummæla viðskiptaráðherra,
formanns og varaformanns efna-
hags- og viðskiptanefndar Alþingis
svo og fleiri alþingismanna, sem
hafa lýst því, að slíkt gengi í ber-
högg við tilgang löggjafans um
sparisjóði og væri í andstöðu við
vilja löggjafavaldsins.
Stjórn sparisjóðsins taldi ekki
vera grundvöll til að halda fund
fleiri hundruð stofnfjáreigenda til
að fjalla um framtíð SPRON á
sama tíma og fyrir lá tilboð, sem
fól í sér að leggja SPRON niður.
Það er því alrangt, sem haldið hef-
ur verið fram af talsmönnum fimm-
menninganna og Búnaðarbankans,
að ekki hafi verið tilefni til að af-
boða fundinn 28. júní. Niðurstaða
Fjármálaeftirlitsins um ólögmæti
tillögu tveggja stofnfjáreigenda um
að stjórn SPRON standi ekki gegn
framsali á stofnfjárhlutum stað-
festir þetta ennfremur.
Stjórn sparisjóðsins hefur oftar
en einu sinni lýst því yfir, að til
annars fundar stofnfjáreigenda
verði boðað, þegar óvissu um lög-
mæti tilboðsins hefði verið eytt.
Stjórn sparisjóðsins hefur ákveð-
ið að falla frá tillögu sinni til fund-
ar stofnfjáreigenda um breytingu á
rekstrarformi sparisjóðsins. Telur
stjórnin rétt að bíða þess hvort og
þá með hvaða hætti löggjafinn
bregst við þeirri óvissu, sem skap-
ast hefur í kjölfar yfirtökutilboðs
Búnaðarbankans um framtíð spari-
sjóða á Íslandi og þá einnig með
hliðsjón af skýrslu Fjármálaeftir-
litsins frá í dag.
Stjórn sparisjóðsins hefur ákveð-
ið að boða til fundar stofnfjáreig-
enda mánudaginn 12. ágúst nk. kl.
17.00 á Grand hóteli. Á dagskrá
fundarins verða eftirfarandi mál:
1. Yfirtökutilboð Búnaðarbanka
Íslands hf. og niðurstaða Fjármála-
eftirlitsins.
2. Tillaga tveggja stofnfjáreig-
enda um að afnema hámarkseign
sérhvers stofnfjáreiganda.
3. Tillaga tveggja stofnfjáreig-
enda um að stjórn SPRON muni
ekki standa gegn framsali stofn-
fjárhluta í sparisjóðnum.
Síðarnefndu tvö málin eru sett á
dagskrá vegna kröfu hóps stofn-
fjáreigenda, en rétt er að benda á
að Fjármálaeftirlitið telur tillögu
nr. 3 ganga gegn skýru laga-
ákvæði.
Stjórn sparisjóðsins hefur í einu
og öllu unnið störf sín í samræmi
við ályktun aðalfundarins 15. mars
sl. og ákvæði gildandi laga eins og
þau hafa verið skilin og túlkuð m.a.
af viðskiptaráðherra og mörgum
alþingismönnum.
Stjórn sparisjóðsins telur ábyrgð
þeirra fimm stofnfjáreigenda sem
gengu á mála hjá Búnaðarbanka
Íslands vera mikla. Þeir hafa vakið
væntingar hjá mörgum stofnfjár-
eigendum, sem ekki standast lög
og skapað óróa innan hóps stofn-
fjáreigenda í SPRON, sem fram til
þessa hefur verið samstæður og
samhentur hópur.
Ábyrgð Búnaðarbankans, banka-
stjóra hans og bankaráðs er samt
miklu mun meiri og alvarlegri.
Annar bankastjóri Búnaðarbank-
ans hefur ítrekað í fjölmiðlum sak-
að stjórn SPRON um að hafa eigin
hagsmuni í fyrirrúmi en ekki hags-
muni sparisjóðsins og alls ekki
stofnfjáreigendanna. Þá hafa tals-
menn bankans, bæði úr hópi fimm-
menninganna svo og lögmaður sem
þeir hafa ráðið á kostnað bankans,
margoft sakað stjórnendur spari-
sjóðsins um valdafíkn, yfirgang, of-
ríki og valdníðslu. Skömm þessara
aðila er mikil, en mest þó hjá þeim,
sem reynt hafa að blekkja menn og
komast með því yfir mikil verð-
mæti og auk þess greitt allan
kostnað við að ófrægja stjórnendur
sparisjóðsins.“
Helstu forsendur yfir-
tökuáforma brostnar
Yfirlýsing frá stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis
EFTIRFARANDI yfirlýsing
barst í gær frá Búnaðarbanka
Íslands.
„Í tilefni yfirlýsingar
stjórnar Sparisjóðs Reykja-
víkur og nágrennis í dag sem
gefin var út vegna greinar-
gerðar Fjármálaeftirlitsins
vill Búnaðarbanki Íslands hf.
koma eftirfarandi á framfæri:
Fjármálaeftirlitið staðfesti
í dag [í gær] að forsendur
samnings fimm stofnfjáreig-
enda SPRON og Búnaðar-
bankans standast, þ.e. stofn-
fjáreigendum SPRON er
heimilt að eiga viðskipti með
stofnfjárhluti á hærra verði
en endurmetnu nafnverði.
Þessi niðurstaða Fjármálaeft-
irlitsins er í samræmi við þau
sjónarmið sem Búnaðarbank-
inn hefur haldið fram, en hún
er andstæð sjónarmiðum
stjórnenda SPRON.
Viðbrögð stjórnenda
SPRON við niðurstöðum
Fjármálaeftirlitsins, sem
þeim voru ekki þóknanlegar,
vekja furðu. Gífuryrði í yfir-
lýsingu stjórnarinnar dæma
sig sjálf og eru ekki svara-
verð.“
Undir yfirlýsinguna, sem
dagsett er 19. júlí 2002, ritar
bankastjórn Búnaðarbanka
Íslands.
Gífuryrði
dæma
sig sjálf
Yfirlýsing
frá Búnaðarbanka
Íslands hf.
HALLDÓR J. Kristjánsson, banka-
stjóri Landsbankans, segist í samtali
við Morgunblaðið vera í meginatrið-
um sammála niðurstöðu Fjármála-
eftirlitsins í máli Sparisjóðs Reykja-
víkur og nágrennis, SPRON.
Niðurstaðan hafi ekki komið sér á
óvart og telur Halldór að hún auki
líkur og liðki fyrir frekari samruna
og samstarfi banka og sparisjóða. Að
sögn Halldórs mun Landsbankinn
nú skoða slíka möguleika fyrir al-
vöru, komi fram meirihlutavilji til
þess hjá stofnfjáreigendum.
Hann segir niðurstöðuna rökrétta
og gefa bönkum og sparisjóðum kost
á að ræða samruna, sem hljóti að
vera áhugavert fyrir Landsbankann.
Það sé þó ekki gert öðruvísi en að
stjórnir sparisjóðanna velji sér sam-
starfsform og samstarfsaðila. Hall-
dór segir að nauðsynlegur undanfari
þess sé að stofnfjáreigendur komist
að niðurstöðu hvernig þeir vilji nýta
eignarhlut sinn, og feli svo stjórninni
að framkvæma þá stefnu. Það sé
eðlilegur gangur, miðað við niður-
stöðu Fjármálaeftirlitsins.
Eignarrétturinn friðhelgur
Halldór segist alltaf hafa verið
þeirrar skoðunar að stofnfjáreigend-
ur í sparisjóði hljóti að eiga stjórn-
arskrárvarinn eignarrétt að sínum
hlut. Hann fagni því að í niðurstöðu
Fjármálaeftirlitsins sé sérstaklega
fjallað um eignarréttarhugtakið og
hvernig beri að túlka ákvæði 72.
greinar stjórnarskrárinnar um frið-
helgi eignarréttarins. Ekki megi
takmarka réttindi manna nema með
lögum og skýra beri þær takmark-
anir mjög þröngt. „Þess vegna kom
það mér ekki á óvart að Fjármálaeft-
irlitið komist í aðalatriðum að þeirri
niðurstöðu að selja megi stofnfjár-
hluti á yfirverði,“ segir Halldór.
„Einnig er ljóst af niðurstöðu
Fjármálaeftirlitsins að stjórnum
sparisjóðanna ber að samþykkja í
raun hverja sölu fyrir sig, enda er
bannað að selja stofnfjárhlut til
dæmis til handhafa. Stjórnin þarf
því að meta hvert framsal sjálfstætt
þótt ein ákvörðun hafi fordæmisgildi
fyrir alla. Miðað við hve flókinn ferill
þarf að fara af stað til að uppfylla
skilyrði laganna þá er erfitt að sjá
fyrir sér að yfirtaka á sparisjóðum
geti gerst nema með tvennum hætti.
Annars vegar að kaupa eignir og
skuldir sparisjóða, sem Landsbank-
inn hefur í sjálfu sér oft gert á liðn-
um árum í góðu samstarfi við stofn-
fjáreigendur, og hins vegar að selja
stofnfé, eins og nú hefur komið fram,
en þá samkvæmt sérstöku sam-
komulagi í meirihlutavilja stofnfjár-
eigenda. Stjórninni yrði þá falið að
framkvæma þann meirihlutavilja,“
segir Halldór.
Bankastjóri Landsbankans um niðurstöðu Fjármálaeftirlitsins
Eykur líkur á samruna
REKSTRARFÉLAG Nanoq ehf.
hefur keypt vörubirgðir og lausafé
af þrotabúi Íslenskrar útivistar sem
rak verslunina Nanoq í Kringlunni.
Rekstrarfélag Nanoq ehf. er í eigu
Kaupþings hf.
Allar vörubirgðir og lausafé var
veðsett Sparisjóði Reykjavíkur og
nágrennis (SPRON) samkvæmt
tveimur tryggingarbréfum. Eignirn-
ar voru seldar á 275 milljónir króna
sem greiddar voru við undirritun
kaupsamnings í gær.
Örn Gústafsson hjá Kaupþingi er
í forsvari fyrir Rekstrarfélag Nanoq
ehf. Kaupþing er eigandi rekstrar-
félagsins og mun reka verslun Na-
noq fyrst um sinn á neðri hæð versl-
unarrýmis Nanoq í Kringlunni.
Framkvæmdastjóri hefur verið ráð-
inn Hörður Magnússon, sem gegndi
yfirmannsstöðu hjá Nanoq áður.
Örn segir að vonast sé til þess að
hægt verði að opna Nanoq aftur í
næstu viku.
Útivistarverslun
á neðri hæðinni
„Mitt hlutverk er að bjarga þeim
verðmætum sem þarna eru. Það
liggur í augum uppi að þetta er
besta leiðin til að gangsetja versl-
unina á nýjan leik. Við ætlum að
endurskipuleggja reksturinn og
reyna að selja hann aðila með fag-
þekkingu eins fljótt og auðið er,“
segir Örn. „Við seljum ekki versl-
unina fyrr en hún er komin aftur í
rekstur og orðin vænlegur kostur.
Við vonum að það gerist í haust eða
vetur.“
Hann segir að verslunin verði sér-
hæfð á sviði útivistarvarnings á
neðri hæðinni en ekki verði áfram
rekin sportvörudeild. „Við ætlum að
freista þess að ná samkomulagi við
aðra aðila sem vilja koma inn með
þá vöru,“ segir Örn en nokkrir hafa
haft samband vegna þess, að hans
sögn.
Í tilkynningu frá skiptastjóra seg-
ir einnig: „Skiptastjóri hefur jafn-
framt selt sama aðila firmanöfn,
vörumerki og lausafjármuni sem
ekki féllu undir veðsamninga. Kaup-
verð þessara muna er markaðsverð
þeirra, sem metið verður af tveimur
matsmönnum, öðrum tilnefndum af
skiptastjóra og hinum tilnefndum af
Rekstrarfélagi Nanoq ehf. Kaup-
verðið greiðist um leið og mat liggur
fyrir, en áætlað er að það verði eigi
síðar en hinn 6. ágúst 2002.“
Jóhannes Rúnar Jóhannsson hrl.,
skiptastjóri þrotabús Íslenskrar úti-
vistar, segir að fleiri hafi lýst áhuga
á að kaupa eignir úr þrotabúinu og
sett fram hugmyndir þess efnis, en
Rekstrarfélag Nanoq ehf. hafi átt
besta tilboðið.
Félag í
eigu Kaup-
þings kaup-
ir Nanoq
BJARNI Ármannsson, forstjóri Ís-
landsbanka, segir að bankinn fagni
því að niðurstaða sé komin í mál
SPRON af hálfu Fjármálaeftirlitsins.
„Ég hef á þessari stundu ekki ann-
að um málið að segja en að við munum
í ljósi álits Fjármálaeftirlitsins skoða
þær leiðir sem færar eru. Það er ljóst
að með þessari niðurstöðu er búið að
opna fyrir kaup á sparisjóðum. Við
munum eðli málsins samkvæmt taka
þátt í þeirri uppstokkun sem fram-
undan er,“ sagði Bjarni í samtali við
Morgunblaðið í gærkvöldi.
Bjarni Ármannsson, forstjóri Íslandsbanka
Búið að opna fyrir
kaup á sparisjóðum