Morgunblaðið - 01.09.2002, Blaðsíða 45

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. SEPTEMBER 2002 45
ÞAÐ er fátt ánægjulegrapresti en að hitta verð-andi fermingarbörn íupphafi vetrar og svo aðfá að vera í hópi þeirra
næstu vikur og mánuði, spjallandi
um daginn og veginn, gleði og
sorgir, og raunar allt á milli himins
og jarðar. Og ógleymanlegt er að
mega upplifa að sjá einlæga og
bjarta gleði þeirra, er sjálfur ferm-
ingardaginn loks rennur upp og
þau standa og krjúpa við grát-
urnar og endurnýja skírnarheitið.
Íslensk börn fædd árið 1989 eru
alls 4.628 talsins, þar af piltar 2.401
og stúlkur 2.227. Langflest þeirra
eru nú í áðurnefndum sporum
þetta haustið, eru að leggja á
brautina og koma til með að fræð-
ast þar um marga góða hluti, sem
óefað eiga eftir að sitja í hjarta
þeirra um ókomna tíma.
Íslenska orðið ferming er dregið
af latneska orðinu confirmare, sem
merkir „að staðfesta“, en líka „að
styrkja“. Að hafa sérstaka athöfn
greinda frá skírninni hófst í Vest-
urkirkjunni á 5. öld og fundu menn
rök fyrir henni í 8. kafla Post-
ulasögunnar, versunum 14–17:
Þegar postularnir í Jerúsalem heyrðu, að
Samaría hefði tekið við orði Guðs, sendu
þeir til þeirra þá Pétur og Jóhannes. Þeir
fóru norður þangað og báðu fyrir þeim,
að þeir mættu öðlast heilagan anda, því
að enn var hann ekki kominn yfir neinn
þeirra. Þeir voru aðeins skírðir til nafns
Drottins Jesú. Nú lögðu þeir hendur yfir
þá og fengu þeir heilagan anda.
Á 12. öld fóru menn að telja
ferminguna til sakramenta kirkj-
unnar og lengi vel máttu aðeins
biskupar fremja þessa athöfn. Var
hún því oft nefnd biskupun. Hún
gekk þannig fyrir sig, að kross-
mark var gert á enni ferming-
arbarnsins, með blöndu af ólífuolíu
og viðsmjöri eða balsami; þetta
efni nefndist krisma. Biskup hafði
vígt það á skírdegi, og átti það að
endast allt árið.
Aldur fermingarbarna var mis-
munandi, því ytri aðstæður –
þ.e.a.s. hvenær börnin komust á
fund biskups eða hann þeirra –
réðu þar miklu. Annað var það, að
upphaflega var engrar fræðslu eða
þekkingar krafist sem undanfara
fermingarinnar. Þetta átti að vera
gjöf, þar sem heilagur andi væri
móttekinn. Börnin gátu því verið
allt frá nokkurra vikna gömul og
upp í það að vera sem næst full-
vaxta. Síðar, eftir að farið var að
krefjast einhvers lærdóms til
grundvallar, og þar sem mögulegt
var að koma á annarri fastri skip-
an, voru börnin þó yfirleitt fermd á
aldrinum 7–12 ára.
Skilningur manna á ferming-
unni breyttist mikið við siðbreyt-
inguna, á 16. öld, af því að lúth-
erska kirkjan taldi hana ekki
sakramenti, heldur viðurkenndi
einungis tvö, þ.e.a.s. skírn og
kvöldmáltíð. Kaþólskir menn við-
urkenndu hins vegar sjö, þ.e.a.s.
skírn, kvöldmáltíð, fermingu,
skriftir, hjónavígslu, prestsvígslu
og hinstu smurningu. Í röðum
lútherskra var hin gamla ferming
talin óþörf og skaðleg, enda talin
geta varpað skugga á og dregið úr
eðli skírnarinnar. Má því segja, að
sú fermingarathöfn hafi verið lögð
niður og ekki framkvæmd í lúth-
erskum kirkjum á þeim tíma eða
síðar.
Hins vegar fór að bera á áherslu
lútherskra manna fyrir aukinni
kennslu í grundvallaratriðum
kristinnar trúar. Almenningur
varð núna að læra og kunna ákveð-
in atriði til að fá að ganga til alt-
aris. Og brátt varð til endurskoðuð
útgáfa fermingarinnar, löguð að
hinum breytta sið, evangelísk-
lútherskri kristni. Fermingarald-
urinn var nokkuð breytilegur, allt
eftir því hvernig börnin eða ung-
mennin voru stödd í fræðunum;
kirkjan setti ákveðnar þekking-
arkröfur fram, sem þau urðu að
standast. Á 18. öld voru ferming-
arbörnin þó venjulegast á aldr-
inum 9–12 ára. Síðar fóru menn að
efast um, að börn á þeim aldri
væru nægilega þroskuð til að geta
tekið fermingarathöfnina með
þeim skilningi og alvöru sem nauð-
synlegt þótti.
Fyrir miðja 18. öld var hin lúth-
erska ferming (sem var allt annað
en hin kaþólska, sbr. áðurnefnt)
lögfest um gjörvallt danska ríkið;
gengu fyrirmæli þess efnis í gildi
hér á landi árið 1741. Með þeirri
tilskipun var fermingaraldurinn
líka ákveðinn; mátti einungis
ferma barn er það var orðið fjórtán
ára og gildir sú regla í stórum
dráttum enn í dag. Ferma átti ann-
aðhvort í kringum Úrbanusmessu
(25. maí) eða að haustinu til, um
Mikjálsmessu (29. september).
Þessi tilhneiging er enn við lýði á
okkar dögum, einkum þó vortím-
inn, og mest þá um páska og hvíta-
sunnu.
Margir kristnir trúflokkar (sér-
kirkjur eða kirkjudeildir) við-
urkenna ekki barnaskírn, heldur
telja að maður verði að hafa
ákveðna þekkingu til að bera áður
en skírn er framkvæmd. Og eins
hitt, að fara þurfi niður í vatnið, á
kaf. Þær kirkjudeildir eru ekki
með fermingu. Börnunum er ung-
um gefið nafn og þau blessuð, og
þegar aldur er talinn nægilegur
(og þroski) ákveða þau sjálf hvort
þau vilja láta skírast. Oft er það
um svipað leyti og ungmenni ferm-
ast, þ.e.a.s. í kringum 14 ára ald-
urinn, en getur þó verið bæði fyrr
og síðar.
Ég bið þessum ungmennum öll-
um, árgangi 1989, Guðs blessunar
og óska þeim velfarnaðar á þeirri
göngu, sem framundan er, ekki
bara til vors, heldur áfram, í heimi
fullorðinna.
Árgangur 1989
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Í lífi hins kristna ein-
staklings markar
fermingin skilin á
milli bernskunnar og
unglingsáranna, víð-
ast hvar a.m.k.
Sigurður Ægisson
hugsar til á fimmta
þúsund ungmenna,
sem um þessar
mundir eru að hefja
nám í ferming-
arfræðum í söfn-
uðum landsins.
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík María Jane Duff 475 6662
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 894 5591
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Rannveig Á.Gunnlaugsdóttir 478 2416 862 2416
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 821 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8378 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Jakob Þórðarson 486 8983
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 4564936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 698 7521
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Þingeyri Þór Líni Sævarsson 456 8353
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni



Innilegar þakkir til fjölskyldu minnar, vina,
vandamanna og heimahlynningar Krabbameins-
félagsins í tilefni 90 ára afmælis míns 18. ágúst
og gerðu mér daginn ógleymanlegan.
Guð blessi ykkur öll.
Ólafía Thorlacius,
Nóatúni 32.
HUGVEKJA
ÍSLENDINGAR tóku í sumar þátt í
Ólympíuleikum í stærðfræði í átjánda
sinn. Kepptu þar fyrir Íslands hönd
þau Þorbjörn Guðmundsson, Hösk-
uldur Pétur Halldórsson, Ragnheiður
Helga Haraldsdóttir, Líney Halla
Kristinsdóttir, Eyvindur Ari Pálsson
og Stefán Þorvarðarson. Leikarnir
voru í ár haldnir í Glasgow, Skotlandi,
og voru þátttökuþjóðir 84. Hvert
þátttökuland getur sent allt að sex
keppendur, en þeir þurfa að vera und-
ir tuttugu ára aldri og mega ekki hafa
hafið háskólanám. Keppnin sjálf sam-
anstóð af sex dæmum, þremur hvorn
keppnisdag. Á meðan voru úrlausnir
hinna 480 keppenda metnar af dóm-
urum leikanna. Voru þar til kallaðir
margir af fræknustu stærðfræðing-
um Breta, meðal annars Tim Gowers,
sem fékk Fields-verðlaunin í stærð-
fræði árið 1998 sem er æðsti heiður
sem stærðfræðingum veitist.
Áberandi bestum árangri í ár náðu
kínversku og rússnesku keppendurn-
ir, en tveir Kínverjar og einn Rússi
náðu fullu húsi stiga, aðrir stóðu þeim
nokkuð að baki. Sé litið til saman-
lagðra stiga keppnisþjóðanna, voru
Kínverjar jafnframt með flest stig,
Rússar voru næstir, en svo talsvert
neðar komu næst Bandaríkjamenn,
svo Búlgarar og Víetnamar. Enginn
íslensku keppendanna náði verð-
launasæti, en þrjú þeirra fengu heið-
ursviðurkenningar fyrir fulla lausn á
dæmi, og reyndar hvert fyrir sitt
dæmið: Stefán fyrir fléttufræðidæmi,
Ragnheiður Helga fyrir talnafræði-
dæmi og Eyvindur Ari fyrir falla-
jöfnudæmi. Að samanlögðum stigum
náðu Íslendingar sístum árangri
Norðurlandaþjóða, eða 66. sæti.
Lokaathöfn og verðlaunaafhending
fór fram að viðstaddri Önnu Breta-
prinsessu. Að undirbúningi og fjár-
mögnun fararinnar stóðu mennta-
málaráðuneytið, Íslensk
erfðagreining, Háskóli Íslands,
Reykjavíkurborg og Kópavogsbær.
Frá vinstri: Frosti Pétursson liðsstjóri, Líney Halla, Eyvindur Ari,
Ragnheiður Helga, Þorbjörn, Höskuldur og Stefán.
Kínverjar
og Rússar
fremstir í
stærðfræði
HJÁLPARSTARF kirkjunnar efn-
ir til ráðstefnu um framtíðar- og
friðarhorfur í Ísrael og Palestínu
miðvikudaginn 4. sept. Fyrirles-
arar eru valdir með það fyrir aug-
um að reyna að kynna sjónarmið
beggja deiluaðila og erindum er
ætlað að vera fræðsluinnlegg í um-
ræðu um ástandið fyrir botni Mið-
jarðarhafs.
Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra mun fjalla um friðarhorf-
ur og framtíðarsýn, erindi Karls
Sigurbjörnssonar biskups nefnist
heljarslóð í landinu helga, Stein-
unn Jóhannesdóttir rithöfundur
fjallar um pólitískar ógöngur íslam
og Svala Jónsdóttir, fjölmiðlafræð-
ingur og fulltrúi Hjálparstarfs
kirkjunnar á mannréttindavakt í
Palestínu, um harðlínustefnur í
Ísrael.
Eftir hlé munu Aðalsteinn Þor-
valdsson, guðfræðingur og fulltrúi
Hjálparstarfs kirkjunnar á mann-
réttindavakt í Palestínu, Óli Tynes
fréttamaður, sr. Þorbjörn Hlynur
Árnason, formaður mannréttinda-
nefndar Lútherska heimssam-
bandsins, og Ómar Kristjánsson
framkvæmdastjóri leitast við að
gefa mynd af átökunum. Eftir
hvert innlegg er gert ráð fyrir fyr-
irspurnum frá ráðstefnugestum.
Fundarstjóri er Einar Karl Har-
aldsson, stjórnarformaður Hjálp-
arstarfs kirkjunnar. Ráðstefnan
verður haldin í safnaðarheimili
Grensáskirkju kl. 16–19. Aðgangur
er ókeypis og öllum opinn.
Ráðstefna um
friðarhorfur
í Ísrael og
Palestínu