Morgunblaðið - 15.09.2002, Page 19

dregur inngöngunni og samningar
standa yfir um síðustu atriðin, dala
vinsældirnar.
Ein ástæðan fyrir hiki Slóvena
við að lýsa stuðningi við ESB-aðild-
ina er vafalaust sú, að mjög
skammt er síðan þjóðin hlaut sjálf-
stæði og því eru sumir tortryggnir
gagnvart því framsali á fullveldi
sem felst í því að gerast aðili að yf-
irþjóðlegum stofnunum ESB. Aðrir
óttast samkeppnisþrýstinginn sem
fyrirtækin í landinu þurfa að þola á
hinum opna Evrópumarkaði og enn
aðrir, svo sem bændur, óttast að
missa jafnvel spón úr aski sínum
(framleiðsluverð á landbúnaðaraf-
urðum í Slóveníu er nú komið upp
fyrir meðaltalið í ESB, ólíkt hinum
umsóknarríkjunum). Sem lið í að-
ildarundirbúningnum hafa slóvensk
stjórnvöld byggt upp stuðnings-
kerfi við landbúnaðinn sem end-
urspeglar reglur sameiginlegrar
landbúnaðarstefnu ESB.
Segist Potocnik þó ekki eiga von
á öðru en að áformin um inngöng-
una í sambandið gangi eftir, þrátt
fyrir að aðildarsamningarnir verði
lagðir undir þjóðaratkvæði, enda
hafi andstæðingar aðildarinnar
mælzt mun færri en stuðningsmenn
í öllum skoðanakönnunum til þessa.
Samantekt
Í samantekt má segja, að öll fjög-
ur löndin sem hér hafa verið til um-
fjöllunar séu „komin á beinu braut-
ina“ að inngöngu í Evrópu-
sambandið (og Evrópska efna-
hagssvæðið), nú á þrettánda árinu
eftir að járntjaldið féll. Þau eiga sér
nokkur sameiginleg vandamál í
tengslum við aðildarundirbúning-
inn, sem eiga sér flest rætur í því
að þau voru öll kommúnistaríki um
áratugaskeið og eru því fátæk og
hafa verið að ganga í gegn um erf-
itt umbyltingarferli í efnahagslegu,
félagslegu og pólitísku tilliti á sama
tíma og þau hafa verið að semja um
aðild að ESB.
Dæmi um vandamál af þessu tagi
eru vandkvæði við að laga löggjöf
landanna að löggjöf ESB og hrinda
þeim í framkvæmd með fullnægj-
andi hætti. Slóvakía og Slóvenía,
sem bæði eru ný ríki sem hafa
þurft að byggja upp stofnanir sínar
frá grunni, hafa í þessu tilliti átt
erfiðara en Tékkland og Ungverja-
land, sem hafa getað byggt á stofn-
unum sem fyrir voru og tilheyrandi
stjórnsýsluhefð. Hitt kemur á móti
að löndin eru lítil og hafa því þann
kost að geta byggt fljótt upp sveigj-
anlegt stjórnkerfi sem einnig er
skilvirkara en t.d. pólska stjórn-
kerfið, þar sem tregða er mikil ein-
faldlega vegna stærðar kerfisins.
Hvert land á sér síðan sértæk
vandamál.
Slóvenía er ungt og smátt en
knátt hagkerfi og hefur á skömm-
um tíma náð betri árangri en nokk-
urt annað fyrrverandi kommúnista-
land í að skapa borgurum sínum
lífskjör sem líkjast því sem fólk býr
við í hinum ríkari vesturhluta álf-
unnar. Þar fyrir eru borgarar þess
gagnrýnni á það sem í vændum er
með ESB-aðildinni, því hinn fjár-
hagslegi ávinningur af henni verður
ekki eins mikill og hinna Mið- og
Austur-Evrópuríkjanna sem lengra
eiga í land með að mjaka lífskjörum
sinna borgara nær ESB-meðaltal-
inu.
Tiltölulega mikið vægi landbún-
aðar í Ungverjalandi veldur því að
þar er töluverður titringur yfir
þeim þætti aðildarviðræðnanna.
Annars eru Ungverjar að mörgu
leyti „fyrirmyndarnemendur“ í
ESB-aðildarundirbúningnum og
stuðningur við aðildina er þar stöð-
ugri og meira afgerandi en í flest-
um öðrum umsóknarríkjunum. Það
sem skapar Ungverjalandi líka sér-
stöðu er að milljónir Ungverja búa í
löndunum í kring og veldur það
spennu í samskiptum landsins við
grannríkin. Er þess vænzt að ESB-
aðildin muni hjálpa til við að draga
úr þessari spennu.
Í Slóvakíu er stærsti áhættuþátt-
urinn pólitískur óstöðugleiki – þeg-
ar hin þrjú ríkin sem hér um ræðir
hófu aðildarviðræður við ESB árið
1998 var landið í eins konar
skammarkrók, sem ríkisstjórn
þjóðernissinnans Vladimírs Meciars
hafði stýrt því inn í. Þetta olli því
að þegar umbóta- og Evrópusinnuð
stjórn komst til valda varð hún að
knýja sársaukafullar umbætur í
gegn á styttri tíma en hin ríkin,
sem ekki er heldur til þess fallið að
stuðla að pólitískum stöðugleika.
Það er því stór spurning hverju
þingkosningar sem fram fara í Sló-
vakíu um næstu helgi munu breyta.
Í Tékklandi hefur aðlögunarferlið
gengið jafnar og markvissar fyrir
sig, en þótt efnahagsþróunin hafi á
heildina litið verið jákvæð hefur
hægt á hagvextinum og takmörk
getu stjórnkerfisins til að koma
ESB-aðlagaðri löggjöf í fram-
kvæmd sýnt sig. Þá hefur æsingur
vegna deilna um Benes-tilskipan-
irnar svokölluðu, sem sköpuðu
lagalegan grundvöll fyrir brott-
flæmingu Súdeta-Þjóðverja frá
Tékkóslóvakíu fyrir rúmri hálfri
öld, opinberað hvernig skyndilega
geta komið upp mál, svo að segja
öllum að óvörum, sem auðveldlega
geta sett aðildarundirbúningsferlið
úr skorðum, jafnvel stefnt því í
hættu, ekki sízt m.t.t. þess að að
aðildarsamningarnir verða bornir
undir þjóðaratkvæði.
auar@mbl.is
Næsta sunnudag: Skuggar
fortíðar yfir Mið-Evrópu
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 2002 19
TRYGGINGASTOFNUN
RÍKISINS
Styrkir til bifreiðakaupa
Tryggingastofnun ríkisins veitir viðtöku umsóknum um styrki sem veittir eru
hreyfihömluðum til bifreiðakaupa og framfærendum barna sem fá umönnunargreiðslur.
Helstu skilyrði úthlutunar:

 Nauðsyn bifreiðar vegna hreyfihömlunar sé ótvíræð.

 Umsækjandi má elstur verða 70 ára á umsóknarári.

 Umsækjandi hafi ökuréttindi. Þó er heimilt að víkja frá því skilyrði tilnefni
umsækjandi ökumann.

 Kaup á bifreið eigi sér stað á umsóknarári eða fyrir 1. júlí 2003.

 Árstekjur lífeyrisþega séu undir 2.397.772 kr. (hjá hjónum 4.795.544 kr.).

 Eignir í peningum og verðbréfum séu undir 4.000.000 kr. (hjá hjónum 8.000.000 kr.).
Fjögur ár þurfa að líða á milli styrkveitinga og undirritar styrkhafi kvöð um eignarhald
bifreiðar á þeim tíma.
Umsóknareyðublöð vegna úthlutunar árið 2003 eru afhent í þjónustumiðstöð TR
og hjá umboðsmönnum hennar um land allt.
Einnig er hægt að nálgast eyðublöðin á heimasíðu TR sem er www.tr.is.
Læknisvottorð á þar til gerðu eyðublaði skal fylgja umsókn.
Umsóknarfrestur er til 1. október 2002.
Frekari upplýsingar eru veittar í síma 560 4460
og á heimasíðu Tryggingastofnunar www.tr.is.
AFGREIÐSLUNEFND BIFREIÐAKAUPASTYRKJA
Skógarhlíð 18, sími 595 1000.
www.heimsferdir.is
2 fyrir 1 til
Verona
26. september
frá kr. 19.600
Heimsferðir bjóða þér nú síðustu sætin til Verona í haust á ótrúlegum kjörum
en þessi fagra borg hefur slegið í gegn hjá Íslendingum í sumar. Þú bókar tvö
sæti til Verona þann 26. september, en greiðir bara fyrir 1, og kemst til einnar
mest spennandi borgar Evrópu á frábærum kjörum. Gildir eingöngu út 26. sept.
og heim 1. okt. Verona er í hjarta Ítalíu, frábærlega staðsett og héðan er örstutt
til allra átta og þú velur úr glæsilegustu verslunum heimsins og listasöfnum og
nýtur lífsins í þessu menningarhjarta
Evrópu.
Verð kr. 19.600
Flugsæti á mann m.v. 2 fyrir 1.
Tveir fullorðnir. 32.900/2 = 16.450.
Skattar kr. 3.150
Ekki innifalið:
Ferðir til og frá flugvelli í Verona kr.
1.800. Forfallagjald kr. 1.800 valkvætt.