Morgunblaðið - 15.09.2002, Side 20

20 SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Í EVRÓPU hafa verið starfandifjölmiðlafulltrúar á skrif-stofum Flugleiða í Frankfurt,París, London og Kaup-mannahöfn undanfarin eitt til
þrjú ár og í Bandaríkjunm í nærri tíu
ár. Guðjón Arngrímsson, blaða-
fulltrúi Flugleiða, segir að fjölgun
ferðamanna til landsins á undan-
förnum árum sýni ótvíræðan árang-
ur af starfi fjölmiðlafulltrúanna er-
lendis. Árið 1992 hafi 142.561
ferðamaður komið til landsins en
undanfarin þrjú ár hafi þeir verið yf-
ir 300 þúsund. Á sama tíma hafi
gjaldeyristekjur af ferðamönnum
aukist úr 13 milljörðum í 35 til 40
milljarða.
„Flugleiðir eru eina íslenska fyr-
irtækið sem að einhverju marki
starfar á almennum neytendamark-
aði á heimsvísu,“ segir Guðjón. „Og
þó að Flugleiðir séu stórt fyrirtæki á
íslenskan mælikvarða þá er það
smátt á alþjóðavísu og reyndar er
það svo að helsta vörumerki okkar
erlendis er ekki Icelandair heldur
Ísland sjálft. Það er landið og þjóðin
öðru fremur sem söluskrifstofur
okkar eru að selja. Í raun er sáralítil
eftirspurn eftir Íslandi sem áfanga-
stað meðal almennings í Evrópu og
Bandaríkjunum. Það eru fáir sem
þurfa að fara til Íslands. Við verðum
því að búa til eftirspurn og selja fólki
þá hugmynd að koma hingað.“
Guðjón segir að Flugleiðir hafi
auglýst mikið erlendis, m.a. með
þúsundum veggspjalda á lestar-
stöðvum í London, París og Frank-
furt s.l. vetur, fyrir utan blaða-, út-
varps- og sjónvarpsauglýsingar. „En
vegna þess að við erum að selja Ís-
land öðru fremur hefur ein aldrýgsta
leiðin til að kynna land og þjóð
reynst sú að aðstoða fjölmiðlafólk við
að fara til Íslands. Árangur slíkra
heimsókna er yfirleitt jákvæð um-
fjöllun. Ekki þó alltaf en langoftast,“
segir Guðjón. „Þess vegna hafa
Flugleiðir lagt aukna áherslu á fjöl-
miðlatengsl á skrifstofunum erlendis
og ráðið sérfræðinga til starfa og má
ætla að um 3.500 erlendir fjölmiðla-
menn hafi komið til Íslands á und-
anförnum fimm árum.“
Stórir og smáir
Kristín Jóhannsdóttir er fjöl-
miðlafulltrúi á skrifstofu Flugleiða í
Frankfurt. „Ég hef búið í Þýskalandi
alla mína ævi, lærði þar og starfaði
síðan sem fréttaritari Ríkisútvarps-
ins og það er mjög góður grunnur að
starfi mínu í dag.“ sagir hún. „Það er
mitt að halda utan um umfjöllum um
Ísland og Flugleiðir í Þýskalandi og
að það sé gert á sem jákvæðastan
hátt. Reynslan sem ég fékk sem
fréttaritari kemur sér vel þegar á að
skilja á milli litlu og stóru strákanna
í þýskum fjölmiðlum auk þess sem
nauðsynlegt er að hafa góða yfirsýn
því fjölmiðlaheimurinn í Þýskalandi
er stór og hafi mér fundist ég þekkja
vel til þegar ég hóf störf þá hef ég
komist að því að þar eru gefin út
milli 10 og 20 sérrit sem eingöngu
fjalla um ferðamál. Annars vegar
eru það rit sem seld eru almenningi
og svo önnur sem ætluð eru ferða-
skrifstofum. Maður verður því að
vera vakandi yfir hvaða markhópar
það eru sem ætlunin er að ná til.“
Kristín segir að þó að hún sé ráðin
til Flugleiða fari mikill tími í að
kynna Ísland sem ferðamannaland.
Frá því hún hóf störf hafi aðaláhersl-
an verið lögð á að kynna og selja
helgarferðir til Reykjavíkur að vetr-
arlagi. „Þegar ég byrjaði var ansi al-
gengt að þýskum Íslandsvinum í
lopapeysum fyndist sumarið vera
eini tíminn til Íslandsferða en þessu
er verið að breyta með því að fá
hingað blaðamenn á haustin, vet-
urna og snemma vors,“ segir Krist-
ín. „Ég er mjög ánægð með árang-
urinn. Þjóðverjar eru farnir að bóka
sig í slíkar ferðir eftir að hafa lesið
umfjöllun um þær í blöðum og tíma-
ritum.
Kristín bendir á að Reykjavík hafi
það fram yfir aðra áfangastaði í Evr-
ópu að boðið er upp á stuttar ferðir
út í náttúruna að degi til og góða
veitingastaði og bari að kvöldi. Þetta
hafi mælst vel fyrir hjá Þjóðverjum,
sem ávallt tengja Ísland náttúrunni.
Meðal annarra nýjunga, sem boð-
ið er upp á, eru svokallaðar heilsu-
ferðir með áherslu á Bláa lónið og
gistingu í Reykjavík.
Kristín segir að sér gangi vel að fá
blaðamenn til landsins. Þýskar sjón-
varpsstöðvar séu einnig mjög áhuga-
samar og hafa þær sent tökulið, sem
hafa tekið upp góða kynningarþætti
um Ísland er vakið hafa athygli.
Hún segir það mesta misskilning
að Þjóðverjar séu nískir eins og
stundum sé haldið fram. „Þeir eru
mjög meðvitaðir um verðgildi pen-
inganna og í kjölfar evrunnar fannst
þeim að svindlað hefði verið á sér,“
sagði hún. „Við aftur á móti reynum
að sannfæra þá um að ekki sé ástæða
til að óttast verðhækkanir á Íslands-
ferðunum.“
Helgarferð sem ein vika
Elísabet Steffan er fjölmiðla- og
kynningarfulltrúi Flugleiða í París.
Hún var ráðin eftir að ákvörðun var
tekin um beint flug til Parísar allan
ársins hring. „Þetta er skemmtileg
og fjölbreytt vinna,“ sagði hún. „Við
erum fámenn á skrifstofunni en and-
rúmsloftið er mjög gott og samvinna
mikil. Mitt starf felst í að sjá um all-
ar auglýsingar, markaðssetningu,
samskipti við fjölmiðla og framtíð-
arþróun. Við sjáum ekki eingöngu
um kynningu á Flugleiðum heldur
miklu frekar kynningu á Íslandi og
það finnst mér spennandi. Það er
mun skemmtilegra að kynna flug-
leiðir og áfangastaði heldur en flug-
félag. Flugleiðir eru öruggt flugfélag
en líka kraftmikið og fyrirtækið tek-
ur þátt í ýmsum menningarviðburð-
um. Það er virkilega gefandi að
koma á framfæri fjölbreyttum þátt-
um íslensks mannlífs við franska
fjölmiðla.“
Fyrir rúmu ári vann Gallup mark-
aðskönnun fyrir Flugleiðir í Frakk-
landi og voru þátttakendur meðal
annars spurðir hvað þeir vissu um
Ísland. „30% vissu ekki hvar Ísland
var,“ sagði Elísabet. „Og sumir
héldu að landið væri ísilagt og aðrir
að hér væri eilíft náttmyrkur. Síðan
hefur margt breyst. Áður varð ég að
grátbiðja blaðamenn um að fara til
Íslands í efnisleit en nú hringja þeir í
mig og vilja endilega fá að koma. Ís-
land er komið í tísku í Frakklandi
sem skemmtilegur áfangastaður,
þar sem ævintýrin bíða.“
Elísabet segist verða vör við veru-
lega fjölgun franskra ferðamanna
frá ári til árs. Árið 1999 hafi komið
um 10 þúsund ferðamenn frá Frakk-
landi til Ísland en sú tala hafi nær
tvöfaldast síðan. „Það er orðið auð-
velt að selja vikuferðir til Íslands og
einnig styttri helgarferðir,“ segir
hún. „Það hafa allir áhuga á að sjá
norðurljósin og í vetur sem leið má
segja að sprenging hafi orðið í sölu á
helgarferðum í kjölfar sérstakrar Ís-
landskynningar, sem við stóðum að.
Ísland er talið vera öruggur og af-
slappandi áfangastaður en þetta eru
atriði sem sífellt fleiri leggja áherslu
á. Lífsstíll Íslendinga er auk þess
allt annar en Frakka þannig að helg-
arferð virkar á þá eins og heil vika
þegar heim er komið.“
England hefur vinninginn
Ian Bradley er kynningarfulltrúi
Flugleiða í London þaðan sem flestir
ferðamenn komu á síðasta ári og
sagði hann að útlit væri fyrir að
skrifstofan í London héldi þeirri for-
ustu í ár. „Við stóðum að mikilli sölu-
herferð með þessum árangri en að
auki komu um 270 blaðamenn á okk-
ar vegum til Íslands í fyrra og í ár er
reiknað með að þeir verði ríflega
300,“ sagði hann. „Í ár höfum við ein-
beitt okkur að því að vekja athygli
sjónvarpsstöðvanna á Íslandi og það
hefur gengið nokkuð vel. BBC hefur
þegar tekið upp þáttaröð um Ísland,
sem mun ná til tæplega níu milljóna
áhorfenda og þar að auki hafa sjö
aðrar sjónvarpsstöðvar þegar sýnt
þætti um Ísland á árinu.
Ian sagði auk þess hafa verið birt-
ar greinar um Ísland í öllum helstu
dagblöðum og tímaritum í Englandi.
„Við fáum raunar svo margar beiðn-
ir frá breskum fjölmiðlum um ferðir
til Íslands að við neyðumst til að
hafna mörgum þeirra,“ sagði hann.
„Við höfum að undanförnu einbeitt
okkur að því að ná til fimm mark-
hópa ferðamanna. Sumir sækjast
eftir því að komast í mismunandi
klúbba eða bari, aðrir hafa áhuga á
menningarviðburðum og enn aðrir
eru í ævintýraleit. Stór hópur sækir í
náttúruskoðun og svo eru það þeir
sem hafa áhuga á heilsulindum.
Þannig að við bjóðum upp á góða
blöndu fyrir ferðamenn á öllum
aldri.“
Langt í burtu en samt nálægt
Fyrir tæpum tveimur árum fannst
Karen Österby tími til kominn að
reyna fyrir sér í öðru starfi eftir tíu
ár í blaðamennsku.
„Ég rak augun í litla auglýsingu
frá Flugleiðum einn daginn innan
um aðrar mun stærri og ákvað að
sækja um,“ segir Karen, fjölmiðla-
fulltrúi Flugleiða í Kaupmannahöfn.
„Ég hafði þá einu sinni komið til Ís-
lands í brúðkaupsferðinni á leið til
Bandaríkjanna og varð þá strax fyrir
einhverjum áhrifum, sem ég get ekki
skýrt. En það sem heillar mig að-
allega við starfið er að Flugleiðir eru
lítið fyrirtæki í samanburði við önn-
ur flugfélög og minni fyrirtæki eru
bæði mannlegri og persónulegri.“
Karen segir norræna fjölmiðla
mjög áhugasama um Ísland og vilja
gjarnan koma hingað í efnisleit.
„Blaðamönnum sem vilja reyna eitt-
hvað nýtt hefur fjölgað verulega,“
sagði hún. „Og það er mikill áhugi
fyrir Íslandsferðum meðal almenn-
ings á Norðurlöndum en Danir eru
þó áhugasamastir. Ísland er „sval-
asta“ ferðamannalandið í Danmörku
þessa stundina. Landið býður upp á
miklar andstæður, hestaferðir og
vélsleðaferðir að degi til og yndisleg
mjúk hótelrúm á góðum hótelum í
Reykjavík að kvöldi og málsverði á
góðum veitingastöðum. Þetta finnst
Norðurlandabúum mjög áhugavert
fyrir utan eldfjöll og hveri sem þeir
hrífast alltaf af, sérstaklega þó Dan-
ir. Ísland er langt í burtu í hugum
Norðurlandabúa en samt svo ná-
lægt.“
Í fylgdarliði Reagans
Debbie Scott er kynningar- og
markaðsfulltrúi Flugleiða í Banda-
ríkjunum. Hún er fyrrverandi
starfsmaður Hvíta hússins og kom
fyrst til landsins í fylgdarliði Reag-
ans þegar hann kom til leiðtogafund-
arins í Höfða.
Debbie hóf störf hjá Flugleiðum
fyrir rúmum tíu árum og segist hún
verða vör við stóraukna ásókn
bandarískra fjölmiðla í Íslandsferð-
ir. Áður hafi hún þurft að ganga á
eftir fjölmiðlamönnum um að koma
en nú streymi að umsóknir og fyr-
irspurnir um Ísland. „Í vetur til-
nefndi bandaríska ferðatímaritið
Blue Ísland öruggasta áfangastað
heims. Við erum að vonum mjög
ánægð með þessa grein og létum
sérprenta hana í ríflega 35 þúsund
eintökum og dreifðum henni á ferða-
skrifstofur í Bandaríkjunum og Kan-
ada auk þess sem henni verður
dreift á ferðakaupstefnum,“ sagði
Debbie. Undanfarin ár hefur Debbie
haldið til haga greinum um Ísland,
sem birtar hafa verið í bandarískum
fjölmiðlum. „Þegar við minntumst
siglingar Leifs Eiríkssonar frá Ís-
landi um Grænland til Ameríku árið
2000 birtust 400 greinar um Ísland í
dagblöðum og tímaritum vestanhafs
fyrir utan alla útvarps- og sjónvarps-
þættina, sem sýndir voru og fjölluðu
um Ísland. Mér fannst mikið til
koma en ári síðar birtust 6–700
greinar og í júlí í ár hafa 700 greinar
þegar verið birtar um Ísland og þar
á meðal í öllum stærstu dagblöðum
og tímaritum. Greinarnar í ár verða
því tvöfalt fleiri en í fyrra, sem er
frábært.“
Debbie segist ekki lengur fá mikið
af fyrirspurnum um boðsferðir frá
fjölmiðlum. „Þeir kaupa sína miða
sjálfir og það er ekki alltaf sem við
vitum fyrirfram hvenær eða hvar
grein birtist,“ sagði hún. „Sennilega
eru það aðallega sjónvarpsstöðvarn-
ar, sem við vitum af, fremur en
blaðamennirnir.“
Engin ókeypis frí
Debbie segir að þeir blaðamenn,
sem sækist eftir aðstoð Flugleiða
eða eftir boðsferð verði að sækja um
skriflega og sýna fram á að þeir séu
með ákveðið umfjöllunarefni í huga,
sem hún og aðstoðarkona hennar
eru sammála um að sé þess virði að
fjallað sé um. Miðað er við að blöðin
sem þeir skrifa fyrir hafi minnst 50
þúsund áskrifendur. „Þau blöð sem
fjölluðu um Ísland í maí síðastliðnum
eru t.d. með yfir 27 milljónir áskrif-
enda,“ sagði Debbie, „Við erum með
sérstök eyðublöð sem blaðamenn
fylla út þegar þeir sækja um en þetta
gerum við til að tryggja að enginn sé
að verða sér úti um ókeypis frí á Ís-
landi.“
Debbie bendir á að Flugleiðir séu
nokkuð þekkt fyrirtæki í Bandaríkj-
unum. „Við erum í allt annarri stöðu
en samstarfsmenn okkar í Evrópu,“
sagði hún. „Flugleiðir eða réttara
sagt Loftleiðir voru þekktar sem
„hippa“-flugfélagið hér áður fyrr og
nú hefur sú kynslóð vaxið úr grasi og
eignast sína af komendur sem
ferðast í dag. Fyrirtækið hefur getið
sér góðan orðstír vestanhafs og við
heyrum frá fjölmörgum, sem minn-
ast Flugleiða langt aftur í tímann.
Það hefur verið gaman að fylgjast
með þróun síðustu ára frá því að allt
miðaðist við að bjóða sem ódýrastar
ferðir. Nú þykir Ísland „svalt“ og
smart og við farin að selja ferðir
þangað allt árið en ekki eingöngu yf-
ir sumarið. Landið er öðru vísi en
önnur og góð byrjun á ferð til Evr-
ópu.“
Öruggasti áfangastaður í heimi
Á helstu skrifstofum Flug-
leiða erlendis hafa á und-
anförnum árum starfað fjöl-
miðlafulltrúar. Verkefni
þeirra er að vekja athygli
þarlendra fjölmiðla á Ís-
landi. Kristín Gunn-
arsdóttir forvitnaðist um
hvernig þeim gengi og
komst að raun um að aðal-
áherslan væri lögð á Ís-
landsferðir allt árið og að Ís-
land þætti spennandi og
„svalur“ áfangastaður.
Morgunblaðið/Kristinn
Fjölmiðlafulltúar Flugleiða beggja vegna Atlantshafsins. Efri röð frá vinstri: Debbie Scott Bandaríkjunum, Guðjón Arn-
grímsson blaðafulltrúi Flugleiða, Ian Bradley Bretlandi, Áslaug Thelma Einarsdóttir upplýsingadeild Flugleiða, Kristín Jó-
hannsdóttir Þýskalandi og Karen Österby Danmörku. Neðri röð frá vinstri: Karen Hancock aðstoðarkona Scott, Addý
Ólafsdóttir markaðssviði Flugleiða og Elisabet Steffan Frakklandi.
krgu@mbl.is