Morgunblaðið - 18.10.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
með einhliða hernaði gegn Írak.
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, var málshefjandi
umræðunnar. „Heimsbyggðin hefur
undanfarnar vikur og mánuði, með
ugg í brjósti, horft upp á stríðsund-
irbúning. Bandaríkjamenn virðast
hafa ákveðið að ráðast inn í Írak og
skipta þar um stjórn,“ sagði Stein-
grímur m.a. og spurði forsætisráð-
herra um afstöðu ríkisstjórnarinnar
til þessara mála. Ennfremur spurði
hann ráðherra að því hvort rík-
isstjórnin hefði tekið afstöðu til fyr-
irhugaðs tillöguflutnings Bandaríkj-
anna í öryggisráði SÞ um hern-
aðaraðgerðir í Írak.
Tillaga ekki komin
fram í öryggisráðinu
Í svari sínu lagði Davíð Oddsson
áherslu á að tillaga Bandaríkjanna
væri ekki komin fram. „Tillagan er
DAVÍÐ Oddsson, forsætisráðherra,
sagði í utandagskrárumræðu á Al-
þingi í gær, að ekki væri hægt að
útiloka að einstök ríki færu með
einhliða hernaði á hendur Írak.
Ítrekaði hann í umræðunni afstöðu
ríkisstjórnarinnar til Íraksmálsins.
„Íslenska ríkisstjórnin sem og ís-
lenska þjóðin eru friðelskandi fólk
og vill auðvitað forðast stríðsástand
hvarvetna í veröldinni og auðvitað
líka í Írak ef þess er nokkur kost-
ur,“ sagði hann.
Davíð, sem svaraði fyrir hönd
utanríkisráðherra sem var fjar-
staddur, minnti á að hann hefði
áður sagt að út frá Íslandi yrði mál
þetta rekið undir merkjum, þ.e.
ályktunum og ákvörðunum,
Sameinuðu þjóðanna. Hins vegar
hefði utanríkisráðherra, Halldór
Ásgrímsson, bent á að trúverðug-
leiki SÞ væri í húfi. Því væri ekki
hægt að útiloka að einstök ríki færu
ekki komin fram og fyrirfram get-
um við útaf fyrir sig ekki sagt til
um hver okkar afstaða verður,“
sagði hann. Síðan sagði hann: „En
ég nefni það á nýjan leik að við höf-
um sagt að það sé ekki hægt að úti-
loka, ef allt um þrýtur, að beita
þurfi hervaldi í Írak. Og hótanir um
hervald hafa þegar bersýnilega leitt
til þess að einræðisstjórn Saddams
Husseins Íraksforseta er að gefa
eftir, stig af stigi.“
Að lokum sagði Davíð: „Ef að-
gerðir verða gerðar í Írak, nauð-
synlegar taldar, með samþykki
hinna Sameinuðu þjóða eða í um-
boði þeirra, þá er enginn vafi á því
að aðstaða og aðbúnaður hér á landi
verður veittur sem atbeini að slík-
um aðgerðum. Við erum þátttak-
endur í SÞ og styðjum auðvitað að-
gerðir brýnar af því tagi. Þannig að
það þarf enginn að velkjast í vafa
um það.“
Ekki hægt að útiloka
einhliða hernað
MARGRÉT Frímannsdóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar á
Suðurlandi, sagði í utandagskrár-
umræðu á Alþingi í gær að flest
sýslumannsembætti í landinu
glímdu við stöðugan fjárhags-
vanda sem oftar en ekki bitnaði á
fjölda stöðugilda lögreglumanna á
svæði viðkomandi embætta. Sól-
veig Pétursdóttir dómsmálaráð-
herra vísaði þessum fullyrðingum
hins vegar á bug. „Staða lögregl-
unnar á Íslandi er sterk. Við eig-
um fjölmennt og vel þjálfað lögreglulið sem stenst
fyllilega samanburð við nágrannaríki okkar,“ sagði
hún.
Margrét var málshefjandi utandagskrárumræð-
unnar sem snerist um stöðu löggæslumála í hinu
nýja Suðurkjördæmi, þó einkum um stöðu lög-
gæslumála á Suðurlandi. „Álagið í starfi lögreglu-
manna hefur aukist gífurlega án þess að fullt tillit
hafi verið tekið til þess við ákvörðun um fjölda
stöðugilda. Þetta á ekki bara við hér á höfuðborg-
arsvæðinu; ástandið víða um land er afar erfitt og
alvarlegt. Fyrir stuttu barst okkur þingmönnum
Suðurlands bréf frá Lögreglufélagi Suðurlands, en
félagssvæði þess nær yfir embætti lögreglustjór-
ans á Selfossi, Hvolsvelli, Vík og Höfn. Á öllum
þessum stöðum hafa lögreglustjórar á síðustu ár-
um lent í erfiðleikum með rekstur embætta sinna
sem hefur bitnað á löggæslumálum þannig að lög-
reglumönnum hefur fækkað hjá embættunum.“
Margrét sagði að lögreglumenn á fyrrgreindum
stöðum hefðu gegnt starfi sínu einstaklega vel. „En
álagið á þá er óhóflegt og ekki bjóðandi,“ sagði hún.
„Að þessu sinni er því umræðan tekin upp vegna
þess að langlundargeð Lögreglufélagsins á Suður-
landi er þrotið. Bréf þeirra einkennist ekki af upp-
hrópunum heldur staðreyndum um stöðu lög-
gæslumála.“
Margrét spurði því ráðherra
m.a. að því hvert mat hennar
væri á stöðu löggæslumála á
Suðurlandi sem og í Vest-
mannaeyjum og í Keflavík.
Fjöldi lögreglu-
manna viðunandi
Sólveig Pétursdóttir hóf mál
sitt á því að segja að staða lög-
reglunnar á Íslandi væri sterk.
Síðan sagði hún: „Í þessari
umræðu vekur háttvirtur
málshefjandi sérstaklega athygli á stöðu mála í
hinu nýja Suðurkjördæmi, en í því kjördæmi eru
yfir 80 lögreglumenn að störfum, um 120 ef lög-
reglan á Keflavíkurflugvelli er talin með. Það þýðir
að á svæðinu í heild er um það bil einn lögreglu-
maður á hverja 500 íbúa ef lögreglan á Keflavík-
urflugvelli er ekki tekin með inn í myndina. Það er
einmitt sú tala sem lengi var höfð til viðmiðunar, þó
að hún sé ekki algild vegna mismunandi aðstæðna
á hverjum stað. Út frá þessu sjónarmiði er því ekki
hægt að segja annað en að fjöldi lögreglumanna sé
viðunandi.“
Ráðherra sagði að einnig yrði að hafa í huga að í
umræddum umdæmum væri tíðni alvarlegra brota
s.s. líkamsárása og eignarspjalla töluvert undir
landsmeðaltali. „Í heildina tekið er því ljóst að lög-
regluliðin á þessu svæði eru vel í stakk búin til að
takast á við þau verkefni sem gert er ráð fyrir að
þau leysi af hendi.“
Ráðherra sagði að bréf það sem Margrét hefði
vitnað til hér að ofan, frá Lögreglufélagi Suður-
lands, hefði ekki verið sent til sín. Hún hefði fyrst
séð það í fyrradag og í kjölfarið leitað umsagna hjá
viðkomandi sýslumönnum. Ráðherra fór yfir efnis-
atriði einstakra svarbréfa sem henni hefðu borist
frá sýslumönnunum og sagði síðan að af þeim
mætti ljóst vera að ástand löggæslumála væri ekki
með þeim hætti sem Margrét hefði dregið upp.
„Þvert á móti bendir flest til þess að löggæslan sé í
sókn á því svæði sem hér er til umfjöllunar,“ sagði
ráðherra. Hún sagði ennfremur að ýmisleg væri í
deiglunni sem miðaði að því að styrkja og efla lög-
gæsluna á umræddu svæði enn frekar en nú væri.
Í lok umræðunnar sagði Margrét Frímannsdótt-
ir að bréf Lögreglufélagsins á Suðurlandi gæfi ekki
til kynna að staða löggæslumála á svæðinu væri
viðunandi. „Haldið þið að formaður og varaformað-
ur Lögreglufélagsins á öllu Suðurlandi skrifi svona
bréf með þeim tölum sem þar eru bara að gamni
sínu?“ spurði hún.
Utandagskrárumræða fór fram á Alþingi í gær um löggæslumál
Ráðherra vísar á bug
gagnrýni á löggæslu-
mál í Suðurkjördæmi
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Margrét Frímannsdóttir: „Álagið á lögreglu-
menn er óhóflegt og ekki bjóðandi.“
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Sólveig Pétursdóttir dómsmálaráðherra: „Lög-
gæslan er í sókn á svæðinu.“
Þjóðaratkvæði
um frumvörp
FJÓRIR þingmenn Samfylkingar-
innar hafa lagt fram frumvarp um
breytingar á þingsköpum Alþingis.
Snýst breytingin um að þingnefndir
geti að eigin frumkvæði fjallað um og
rannsakað önnur mál en þau sem
þingið vísar til þeirra, svo sem um
framkvæmd laga, meðferð opinberra
fjármuna og önnur mikilvæg mál er
almenning varða. Um slík mál getur
nefnd gefið þinginu skýrslu.
Sömu þingmenn hafa einnig lagt
fram frumvarp um að fimmtungur
kosningabærra manna í landinu geti
krafist þess að þjóðaratkvæða-
greiðsla fari fram um lagafrumvarp
sem Alþingi hefur samþykkt.
Jóhanna Sigurðardóttir er fyrsti
flutningsmaður beggja frumvarp-
anna. Í frumvarpinu um þingnefnd-
irnar segir m.a. að telji nefnd ríkar
ástæður til sé henni heimilt að eigin
frumkvæði að efna til sérstakrar
rannsóknar um mál sem fram fari
fyrir opnum tjöldum, nema nefndin
ákveði annað. Hún hafi þá rétt til að
krefjast nauðsynlegra gagna um
málið og heimta skýrslur, munnleg-
ar og skriflegar.
ÞINGMENN Samfylkingarinnar
gagnrýndu Sólveigu Pétursdóttur
dómsmálaráðherra í fyrradag fyrir
ástand löggæslumála í landinu. Kom
þessi gagnrýni fram í fyrirspurnar-
tíma á Alþingi. Rannveig Guðmunds-
dóttir, þingmaður Samfylkingarinn-
ar, hóf umræðuna og sagði m.a. að
ástandið væri sérstaklega slæmt í
Kópavogi. Þar væri einn lögreglu-
maður á hverja 905 íbúa. „Þetta er al-
gjörlega óviðunandi í 25 þúsund
manna bæ,“ sagði hún.
Sólveig Pétursdóttir sagði hins
vegar að ýmislegt hefði á undanförn-
um árum verið gert til að efla lög-
gæsluna í landinu. Í skýrslu, um
stöðu og þróun löggæslu, sem hún
hefði lagt fram á Alþingi á síðasta lög-
gjafarþingi, hefði m.a. komið fram að
raunhækkun á fjárframlögum til lög-
gæslu hefði verið um 30% á sl. fimm
árum. „Og þá eru hvorki taldar með
hækkanir til sýslumannsins á Kefla-
víkurflugvelli né til Ríkislögreglu-
stjóra,“ sagði hún. Ráðherra minnti
einnig á að á vegum ráðuneytisins
væru unnið að því að leggja mat á það
hvernig unnt væri að efla löggæsluna
með því að nýta betur þá fjármuni
sem nú væru veittir til löggæslu.
Lúðvík Bergvinsson, þingmaður
Samfylkingarinnar, sagði að því mið-
ur hefði lítið verið gert síðustu árin
sem hægt væri að segja að hefði eflt
löggæsluna í landinu og Gísli S. Ein-
arsson og Jóhann Ársælsson, þing-
menn Samfylkingarinnar, tóku í
sama streng. „Það er t.d. vert að
nefna að nýlega er búið að skipa nýj-
an sýslumann í Búðardal. Sá sýslu-
maður hefur einn lögregluþjón og sá
lögregluþjónn á að sjá um allt svæðið
frá Gilsfjarðarbotni og næstum því að
Stykkishólmi,“ sagði Jóhann. Sagði
hann að ráðherra hefði ekki nýtt
tækifæri til að bæta ástand mála. Sól-
veig Pétursdóttir kvaðst hins vegar
undir lok umræðunnar undrast stór-
yrði sumra þingmanna stjórnarand-
stöðunnar í umræðunni. Lagði hún
m.a. áherslu á að búið væri að auka
fjármagn til löggæslumála. „Allt tal
um að löggæslumál séu í ólestri hér á
landi er víðsfjarri raunveruleikan-
um.“
Ástand löggæslumála gagnrýnt
Birgir Ármannsson, lögfræðingur og
aðstoðarframkvæmdastjóri Versl-
unarráðs Íslands, hefur lýst því yfir
að hann gefi kost á sér í prófkjöri
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík, sem
fram mun fara
dagana 22. og 23.
nóvember nk., að
því er fram kemur
í tilkynningu frá
stuðnings-
mönnum Birgis.
Birgir er lögfræð-
ingur frá Háskóla
Íslands og hefur
starfað hjá Versl-
unarráði Íslands allt frá árinu 1995,
að undanskildu einu ári er hann var
við framhaldsnám í lögfræði við
King’s College í London. Hefur Birg-
ir verið aðstoðarframkvæmdastjóri
Verslunarráðs frá því í september ár-
ið 2000.
Birgir hefur gegnt fjölmörgum trún-
aðarstöðum fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Hann var m.a. formaður Heimdallar í
Reykjavík 1989–1991, í stjórn Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna 1991–
1993 og 1995–1997 og í stjórn Full-
trúaráðs sjálfstæðisfélaganna í
Reykjavík 1989–1991 og 1998–2000
og hefur setið í miðstjórn Sjálfstæð-
isflokksins frá árinu 1993.
Birgir sat í stjórn Varðbergs, félags
ungra áhugamanna um vestræna
samvinnu, á árunum 1993–2000, þar
af sem formaður 1998–2000. Hann sat
í Stúdentaráði 1989 til 1991 fyrir hönd
Vöku og átti sæti í stjórn félagsins.
Í DAG STJÓRNMÁL
Ríkislögreglustjóri
Greiðir fyrir
lögreglumann
á Hvolsvelli
RÍKISLÖGREGLUSTJÓRI hefur
ákveðið, að höfðu samráði við dóms-
málaráðherra, að standa straum af
einni stöðu lögreglumanns við lög-
reglustjóraembættið á Hvolsvelli í
eitt ár, að því er fram kemur á lög-
regluvefnum. Segir þar að með frek-
ari hagræðingu í rekstri ríkislög-
reglustjóraembættisins hafi verið
unnt að gera þessa breytingu. Um er
að ræða stöðu lögreglumanns við
umferðardeild ríkislögreglustjórans,
sem verður með aðsetur á Hvolsvelli
og undir daglegri stjórn lögreglu-
stjórans þar.
Sams konar fyrirkomulag er hjá
lögreglustjóranum á Akureyri.
Lögreglan á Hólmavík
Hefur ekki efni
á tveimur lög-
reglumönnum
DÓMSMÁLARÁÐUNEYTIÐ skoð-
ar nú fjárhagsvanda lögreglustjórans
á Hólmavík sem greint hefur ráðu-
neytinu frá fjárhagsvanda embættis-
ins og beðið ráðuneytið að ákveða
hvort það fækki lögreglumönnum um
einn.Tveir lögreglumenn eru starf-
andi í umdæminu og segir Áslaug
Þórarinsdóttir lögreglustjóri að emb-
ættið ráði ekki við launakostnað
vegna þeirra í kjölfar nýs kjarasamn-
ings lögreglumanna frá því í fyrra, of-
an á kostnað vegna reksturs lögreglu-
stöðvar og -bifreiðar. Áslaug er
vongóð um að ráðuneytið muni finna
lausn á vandanum svo ekki þurfi að
fækka lögreglumönnum, eftir óform-
legt svar frá ráðuneytinu í gær. Segir
hún ráðuneytið hafa skilning á fjár-
hagsvanda minnstu lögregluembætt-
anna og hafi ráðuneytið lofað að skoða
málið gaumgæfilega. Hún segir að-
spurð að það myndi hafa afar slæmar
afleiðingar í för með sér ef aðeins einn
lögreglumaður væri starfandi við
embættið. „Þetta er mjög víðfeðmt
umdæmi og það er óæskilegt að lög-
reglumenn séu einir við störf. Það
koma oft upp tilvik þar sem menn
verða að fara tveir í útköll,“ segir Ás-
laug.
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦