Morgunblaðið - 27.11.2002, Qupperneq 30

MINNINGAR
30 MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
M
ikið hefur verið
rætt og ritað um
árangur kvenna í
nýafstöðnu próf-
kjöri sjálfstæð-
ismanna í Reykjavík. Sjálf get
ég tekið undir með þeim röddum
sem segja að hlutur þeirra hafi
verið helst til rýr. Í tíu efstu
sætunum eru, skv. niðurstöðu
prófkjörsins, tvær konur. Í tólf
efstu sætunum eru fjórar konur.
Miðað við fylgi Sjálfstæð-
isflokksins í síðustu alþing-
iskosningum má búast við að
flokkurinn fái í næstu kosn-
ingum ellefu þingmenn í Reykja-
vík. Það þýðir að af ellefu þing-
mönnum í Reykjavík verða þrjár
konur. Þar með hefur hlutur
kvenna í þingmannahópi Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík
rýrnað frá því
sem var, því
þær eru nú
fjórar af níu.
Sé því litið á
niðurstöðuna
út frá kynja-
jafnrétti er hún vissulega ákveð-
in vonbrigði. Fyrst og fremst
vegna þess að hlutur kvenna í
þingmannahópnum hefur minnk-
að, eins og áður sagði, en líka
vegna þess að engin kvennanna
hafnaði í því sæti sem hún
stefndi á; þær lentu neðar. Af
níu þingmönnum sem gáfu kost
á sér í prófkjörinu, fimm karl-
mönnum og fjórum konum, náðu
fjórir karlar því sæti sem þeir
stefndu að en engin kvennanna.
Af nýliðunum átta sem einnig
gáfu kost á sér; þremur konum
og fimm karlmönnum, náðu tveir
karlanna því sæti sem þeir
stefndu á en engin kvennanna.
Auk þess náði þriðji karlmað-
urinn öruggu þingsæti.
Ég velti því hins vegar fyrir
mér hvort málið sé svo einfalt;
hvort rétt sé að rýna í úrslitin á
þennan hátt. Er t.d. rétt að tala
um að konur hafi hlotið slæma
útreið í prófkjörinu? Er kannski
nær að segja að ákveðnir ein-
staklingar hafi hlotið slæma út-
reið? Einstaklingar sem í þessu
tilviki voru konur? Getur verið
að konurnar hafi ekki náð því
marki sem þær stefndu að af
öðrum ástæðum en þeim að þær
eru konur?
Lítum t.d. á ungliðana, ef svo
má kalla þá frambjóðendur sem
enn eru gjaldgengir í Sambandi
ungra sjálfstæðismanna. Það eru
þau Guðlaugur Þór Þórðarson,
Sigurður Kári Krisjánsson,
Birgir Ármannsson, Ingvi Hrafn
Óskarsson, Guðrún Inga Ingólfs-
dóttir og Soffía K. Þórðardóttir.
Þeir þrír fyrstnefndu urðu eins
og kunnugt er meðal tíu efstu í
prófkjörinu og þar með höfnuðu
þeir í sætum sem telja má örugg
þingsæti. Ingvi lenti hins vegar í
13. sæti, Guðrún í 14. og Soffía í
því 16. Ljóst er að þremenning-
arnir í efstu sætunum höfðu
ákveðið forskot á þær Guðrúnu
og Soffíu. Ekki vegna þess að
þeir eru karlmenn heldur vegna
þess að þeir hafa verið meira
áberandi í störfum sínum innan
flokksins sem og utan hans.
Tveir þeirra hafa t.d. verið for-
menn SUS og einn formaður
Heimdallar. Sem slíkir hafa þeir
verið fastagestir í alls kyns um-
ræðuþáttum fjölmiðla undan-
farin misseri. Reyndar tilheyrir
Ingvi Hrafn einnig þessum hópi,
hann er nú formaður SUS, og í
því sambandi umhugsunarefni
hvers vegna hann lenti ekki ofar.
Eitt er þó víst: það var ekki
vegna þess að hann er kona.
En aftur að Guðrúnu og
Soffíu. Þær áttu á brattann að
sækja. Þær voru ekki eins vel
kynntar og ungu karlarnir. Þær
ráku auk þess ekki nærri því
eins harða kosningabaráttu og
þeir og leiða má líkur að því að
þær hafi ekki gert sér í alvöru
vonir um öruggt þingsæti. Þær
hafi aðallega verið að minna á
sig á vettvangi stjórnmálanna.
Með það í huga getur a.m.k.
Guðrún vel við unað. Hún hafn-
aði í 14. sæti, eins og áður sagði,
einu sæti neðar en sitjandi for-
maður SUS og einu sæti ofar en
Stefanía Óskarsdóttir varaþing-
maður.
Sennilega er málið ekki svo
einfalt þegar litið er á þær þing-
konur sem gáfu kost á sér í próf-
kjörinu. Þó má finna ákveðnar
skýringar á gengi þeirra. Til
dæmis geldur Lára Margrét
Ragnarsdóttir þess augljóslega
að hún hefur verið lítið áberandi
hér á landi síðasta kjörtímabil
sökum þess að hún hefur nær al-
farið einbeitt sér að störfum sín-
um á alþjóðavettvangi. Þá geld-
ur Sólveig Pétursdóttir
sennilega þess m.a. að hafa sóst
eftir þriðja sætinu af mjög öfl-
ugum stjórnmálamanni, Birni
Bjarnasyni, en hann var í öðru
sæti fyrir síðustu alþingiskosn-
ingar.
Ég get þó ekki neitað því að
gengi Ástu Möller kom mér
nokkuð á óvart. Ég átti von á að
hún lenti ofar en raun bar vitni
enda er hún að margra mati vax-
andi stjórnmálamaður. Ásta
hafnaði hins vegar í 9. sæti, því
sama og hún var í fyrir síðustu
kosningar, en þá var valið á
listann með uppstillingu. Hluti
af skýringunni gæti þó legið í
því að hún hefur ekki verið mjög
lengi virk í flokksstarfinu auk
þess sem hún er að heyja sína
fyrstu kosningabaráttu. (Þótt
auðvitað sé freistandi að álykta
sem svo að konur þurfi að vera
duglegri en karlar til að upp-
skera á sama hátt og þeir.)
Að öllu samanlögðu held ég að
það sé ansi mikil einföldun að
halda því fram að konum sem
slíkum hafi verið hafnað í próf-
kjörinu. Aðrar skýringar má
finna á gengi þeirra. Ég held að
kjósendurnir 7.499, sem vel að
merkja voru bæði konur og karl-
ar, hafi kosið þá sem þeim líkaði
eða þekktu vel til. Þeir kusu
m.ö.o. einstaklinga – óháð því
hvort þeir voru karlar eða kon-
ur.
Á hinn bóginn má velta því
fyrir sér hvers vegna ekki fleiri
konur hafa verið formenn SUS
eða formenn Heimdallar, hvers
vegna þær eru ekki eins dugleg-
ar að koma sér á framfæri, t.d. í
fjölmiðlum, og hvers vegna fleiri
vel kynntar og frambærilegar
konur tóku ekki þátt í prófkjör-
inu. (Með fullri virðingu fyrir
þeim öflugu konum sem þó tóku
þátt í því.) Það er þó líklega allt
önnur umræða.
Af árangri
kvenna
„Er kannski nær að segja að
ákveðnir einstaklingar hafi hlotið
slæma útreið? Einstaklingar sem
í þessu tilviki voru konur?“
VIÐHORF
Eftir Örnu
Schram
arna@mbl.is
✝ Herdís Símonar-dóttir fæddist í
Reykjavík 23. júní
1921. Hún lést 20.
nóvember síðastlið-
inn á líknardeild
Landspítalans í
Kópavogi. Foreldrar
hennar voru hjónin
Símon Jónsson,
kaupmaður í Reykja-
vík, f. 25.8. 1893, d.
22.2. 1942, og Ása
Jóhannsdóttir, hús-
móðir, f. 24.5. 1900,
d. 9.5. 1949. Systkini
Herdísar eru: Grét-
ar, f. 18.2. 1920, kvæntur Guð-
björgu Sigurðardóttur; Jóhanna, f.
6.10. 1923, gift Páli Þorsteinssyni;
Sigríður, f. 29.7. 1925, gift Gunn-
ari V. Arnkelssyni; og Jóna, f.
10.11. 1932, gift Ásgeiri Sigurðs-
syni. Uppeldissystir er Kristín
Guðmundsdóttir, f. 6.3. 1937.
Herdís giftist 17. mars 1945
Kristjáni Símonarsyni, stýrimanni,
f. 21. okt. 1920, d. 5. ágúst 1955.
Foreldrar hans voru Símon Svein-
bjarnarson, skipstjóri, f. 22.3.
1881, d. 7.7. 1935, og Ingibjörg
Sigurást (Ásta) Hallsdóttir, tann-
smiður, f. 15.5. 1895, d. 8.6. 1973.
Börn Herdísar og Kristjáns eru:
Austurbæjarskóla 1930 og stund-
aði nám við Kvennaskólann í
Reykjavík. Herdís vann á yngri ár-
um við almenn verslunarstörf,
fyrst hjá föður sínum en síðan hjá
Haraldi Árnasyni í Austurstræti.
Herdís flutti með eiginmanni sín-
um að Miklubraut 88 árið 1951 og
bjó hún þar alla ævi síðan. Hún var
húsmóðir með fimm börn. Árið
1963 hóf hún aftur almenn versl-
unarstörf, nú hjá Pálma í Hag-
kaupum, fyrst í gamla fjósinu við
Miklatorg, síðan í Skeifunni þar
sem hún sá lengi um innkaup á
matvöru, um stund vann hún á
skrifstofunni hjá Saumastofu Hag-
kaupa á Ártúnshöfða og að lokum
á skrifstofunni í Kringlunni. Her-
dís hætti störfum hjá Hagkaupum
1993 eftir þrjátíu ára starf.
Á unga aldri stundaði Herdís
fimleika hjá fimleikadeild Ár-
manns, sýndi m.a. í hópsýningu á
lýðveldishátíðinni á Þingvöllum
1944. Áhugi hennar á líkamsrækt
fann sér nýjan farveg í upphafi 8.
áratugarins er hún fékk áhuga á
jóga-leikfimi og starfaði með
hópnum sem stóð að jógastöðinni
Heilsubót og þjálfaði m.a. á nám-
skeiðum.
Herdís starfaði lengi með Kven-
félaginu Hrönn, félagi eigin-
kvenna skipstjóra og stýrimanna.
Herdís var félagi í Oddfellow-regl-
unni.
Herdís verður jarðsungin frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
1) Ása, f. 3.2. 1946, gift
Sigurði Haukssyni, f.
28.4. 1944. Börn
þeirra eru Herdís, f.
1965, Haukur, f. 1968,
Sigurbjörg, f. 1971, og
Ingibjörg Ásta, f.
1974. Barnabörnin
eru sjö. 2) Margrét, f.
15.3. 1947, gift Þor-
steini J. Stefánssyni, f.
29.2. 1944. Börn
þeirra eru Ólöf, f.
1969, og Símon Geir, f.
1975. Barnabörnin
eru tvö. 3) Ingibjörg,
f. 15.3. 1947, sambýlis-
maður Sverrir Ingólfsson, f. 18.8.
1940. Ingibjörg var gift Þórarni
Einarssyni, f. 20.7. 1947, og börn
þeirra eru Kristján, f. 1967, og
Guðlaug Björg, f. 1970. Barnabörn
eru fjögur. 4) Símon, f. 1.12. 1952,
kvæntur Sigríði Guðbergsdóttur,
f. 10.10. 1953. Börn þeirra eru
Kristján, f. 1975, og Guðbjörg
Huld, f. 1983. 5) Kristinn, f. 23.9.
1954. Kristinn var í sambúð með
Bryndísi Vilbergsdóttur, f. 8.7.
1959. Sonur þeirra er Vilberg, f.
1986.
Herdís ólst upp í nágrenni við
Laugaveginn í Reykjavík, gekk í
Ásgrímsskóla, var í fyrsta árgangi
Það eru 37 ár síðan kynni okkar
hófust, Herdís í blóma lífsins, ég
ungi maðurinn sem felldi hug til
dóttur hennar. Við stóðum and-
spænis hvort öðru, eftirvæntingar-
full. Var Margrét að fara í góðar
hendur? Var ég að taka eitthvað frá
þessari drottningu?
„Hverra manna ert þú, Þor-
steinn?“ spurði þessi hnarreista
kona. Þetta voru okkar fyrstu kynni.
Síðan þá höfum við verið tengd
böndum vináttu og gagnkvæmrar
virðingar. Þessi kraftmikla kona,
sem stundaði fimleika, jóga og fé-
lagsmál, sat sjaldan auðum höndum
í þá daga. Ekkjan sterka kom fimm
börnum sínum til manns af stakri
prýði og eljusemi alein. Þau eru öll
mætir einstaklingar, sem gott er að
umgangast og treysta.
Ég hef ekki kynnst jafntraustri og
áreiðanlegri manneskju og Herdísi.
Aldrei hef ég heyrt hana hallmæla
nokkrum manni eða fara með fleip-
ur. Það var eins gott að gæta orða
sinna í návist hennar og það hefur
hún kennt okkur öllum sem um-
gengumst hana. Hún trúði á sann-
leikann og kærleikann og flíkaði
ekki tilfinningum sínum. Lífinu tók
hún með æðruleysi. Þegar jörðin
skalf á 17. júní 2000 vorum við stödd
upp í Skíðaskála í kaffihlaðborði. Ég
hrökk upp og forðaði mér undan
titrandi ljósakrónu og bað hana að
gera hið sama. Þá brosti hún breitt
og sagði: „Steini minn, hefur þú
aldrei fundið jarðskjálfta áður?“ Ég
missti lystina á tertunum.
Henni var ávallt mikið í mun að
halda saman fjölskyldunni, bæði á
afmælum og hátíðum. Jólaboðin á
Miklubrautinni líða mér ekki úr
minni, þá fylltist húsið af börnum og
barnabörnum og það var etið og
drukkið allan jóladaginn.
Þegar henni var tjáð fyrir tæpum
tveim árum að hún væri með illkynja
sjúkdóm tók hún því með stakri
reisn, í von um að hún gæti þó haldið
upp á 80 ára afmæli sitt. Henni varð
að ósk sinni. Öll fjölskyldan sam-
fagnaði með henni á þeim tímamót-
um uppi í Munaðarnesi 23. júní 2001,
sem er ógleymanlegur dagur. Hún
naut þess einnig að fara þá um
haustið til Flórída til Jónu systur
sinnar í síðasta sinn, en þangað fór
hún árlega undanfarin ár.
Falleg og heilbrigð ævi hefur nú
runnið sitt skeið á enda. Herdís
barðist vel og lengi við sláttumann-
inn, en hann hefur alltaf betur, sigr-
ar alla.
Við sem lifum erum þess fullviss
að rósin sem fölnaði og hneig að
grund á eftir að blómstra á öðrum
stað, með öðrum rósum sem hér
voru í skrúða sínum.
Við þökkum Guði fyrir að hún
blómstraði og fræ hennar skutu rót-
um og gera hana að ættmóður.
Blessuð sé minning hennar og
jarðvist.
Ég bið Herdísi að flytja kveðjur
frá okkur inn í ný heimkynni. Farðu
heil. Við hittumst síðar.
Þinn tengdasonur,
Þorsteinn Júlíus Stefánsson.
Tengdamóðir mín og vinkona,
Herdís Símonardóttir, er látin. Ég
kynntist Stellu, eins og hún var köll-
uð, fyrir 28 árum og á ég margar
góðar minningar um hana. Ég fann
frá fyrstu að þar fór sterk kona.
Kona sem hafði fengið sinn skerf af
mótlæti en ung missti hún eigin-
mann sinn frá fimm ungum börnum.
Þá kom fram hve sterk persóna hún
var og alla tíð lagði hún áherslu á
það við börn sín að vinna vel, vera
heiðarleg og koma fram við náung-
ann eins og maður vill að aðrir komi
fram við mann sjálfan. Þessari konu
bar ég mikla virðingu fyrir.
Með okkur tókust mjög góð kynni
sem styrktust með árunum sem liðu.
Ég minnist allra góðu stundanna
sem við áttum saman er við spjöll-
uðum um allt milli himins og og jarð-
ar því ekki kom maður að tómum
kofunum hjá henni. Stella hafði bók-
staflega áhuga á öllu, hún las mikið
og fylgdist vel með.
Eitt af helstu áhugamálum Stellu
var jóga en það stundaði hún og
kenndi í mörg ár og minnist ég þess
hve gott var að vera í tímum hjá
henni. Að hugsa vel um heilsuna var
henni mikilvægt. Hún fylgdist vel
með öllu sínu fólki og var alltaf
reiðubúin að rétta hjálparhönd ef á
þurfti að halda.
Stella naut þess að ferðast um
heiminn og ég veit að henni þótti
gott að dveljast í Ameríku hjá Jónu
systur sinni, þar leið henni vel.
Skemmtilegt fannst henni að fara á
listasöfn, sitja á kaffihúsum og
spjalla, það kunni hún og aldrei var
hún að flýta sér. Það var gott að
koma til hennar á Miklubraut og síð-
ustu vikurnar sem hún dvaldi á líkn-
ardeildinni var alltaf þessi ró yfir
henni. Ég sagði oft við hana hvað
það væri gott að koma til hennar í
rólegheitin og halda í höndina á
henni. Hún var svo heit á höndunum
og brosti til mín þegar ég fékk að
hlýja mér hjá henni. Maður heldur
að það sé mögulegt að vera und-
irbúin fyrir að ástvinur kveðji en það
er líklega ekki hægt. En góðar
minningar hjálpa og leiða mann
áfram. Einnig veit ég að það verður
tekið vel á móti henni. Fyrir allar
þessar minningar er ég þakklát og
að hafa fengið að kynnast þessari
góðu konu.
Góði guð, hugsaðu vel um Stellu.
Þín tengdadóttir,
Sigríður.
Elsku amma mín. Þá er komið að
því að hitta afa eftir 47 ára aðskiln-
að. Ég bið kærlega að heilsa honum.
Það má segja að amma hafi verið
algjört hörkutól í gegnum tíðina, að
ala upp fimm börn, vera í vinnu og
hafa allt á hreinu. En amma vildi nú
ekki gera of mikið úr þessu því að
þetta var bara svona og ekkert múð-
ur með það meir.
Amma hefur alltaf verið snyrtileg
og fín frú. Það kemur mér til að
brosa að hugsa til þess þegar ég var
tólf ára og amma gat ekki skilið
hvernig ég gat verið svona mikil
brussa, ekki til í því að ég væri
dama. Ég ákvað að reyna og setti
hringi upp og var voðalega fín. En
þeir voru ekki ekta þannig að það
gekk ekki að gera mig að dömu. En
amma gaf mér alvöruhring stuttu
seinna og mér fannst ég þvílík gella,
kannski var ég að verða dama. Ég er
alltaf með eyrnalokkana sem amma
gaf mér. En hún var í því að ala í
mér dömuna, allt fram á síðasta
sjens á líknardeildinni en ég skal
gera mitt besta, amma mín hefur
staðið sig ágætlega í þessu. Mamma
getur tekið við af ömmu, annars eru
þetta gen frá Laug eða úr pabba
fjölskyldu sem við gerum víst lítið í
að breyta.
Ömmu minnar verður sárt saknað
á gamlárskvöld, ég bara man varla
eftir áramótum án hennar.
Elsku amma, ég, Birna María og
Siggi Bjarni kveðjum að sinni og
vonum að þér líði vel með afa þér við
hlið.
Ástarkveðja.
Ingibjörg Ásta.
Síðastliðinn miðvikudag hringdi
mamma í mig og sagði mér að þá um
nóttina hefði amma dáið. Það er erf-
iðara en orð fá lýst að vera hér,
svona langt í burtu og hafa ekki
fengið tækifæri til að kveðja hana.
Amma var svo hress í sumar og
ég var svo viss um að ég myndi fá að
sjá hana um jólin, en svo verður
ekki.
Amma hugsaði alltaf vel um okk-
ur og þó svo að barna- og barna-
börnin væru mörg, fengu allir fal-
legar afmælis- og jólagjafir.
Þessi jól verða án efa gleðisnauð-
ari í þessum margmenna hópi sem
hún lætur eftir sig, þar sem hún stóð
alltaf stolt og bein, sannkallað höfuð
fjölskyldunnar.
Við hugsum til ömmu með hlýju.
Ólöf, Andrea, Viktor Steinn
og Anna, Mílanó.
HERDÍS
SÍMONARDÓTTIR