Morgunblaðið - 30.11.2002, Qupperneq 38

NEYTENDUR
38 LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SÍBREYTILEG afslátt-
artilboð verslana af jóla-
bókum hafa vakið athygli
undanfarnar vikur.
Breytist verð daglega í
sumum verslunum og í
einhverjum tilvikum oft á
dag.
Guðmundur Sigurðs-
son, forstöðumaður sam-
keppnissviðs Samkeppn-
isstofnunar, segir þetta
umhverfi einkenni á
mjög virkri samkeppni,
einkum og sér í lagi
gagnvart þeim sem
keppist við að bjóða
lægsta verðið. Jólabóka-
markaðurinn falli líklega
undir skilgreininguna á
svokölluðum tímamark-
aði, þar sem hann stend-
ur einungis í fáeinar vik-
ur, og hefur því nokkra
sérstöðu, að Guðmundar
sögn.
Leiðbeinandi
verð óheimilt
„Við þessar aðstæður
er þeim sem ætlar að
kaupa tiltekna bók í lófa
lagið að hringja í versl-
anir og spyrja um verð og
skipta síðan við þann sem
er með lægsta verðið.
Hins vegar er það okkar
siður að gefa nokkrar bækur í jóla-
gjöf, allt að 10 stykki í sumum til-
vikum og þá getur reynst erfiðara og
tímafrekara að átta sig á því hvar
hver einstök bók er seld á lægsta
verðinu,“ segir Guðmundur.
Þú segir að þegar verð er hreyft
fram og til baka eins og nú er að ger-
ast á bókamarkaði geti það verið ein-
kenni á mjög virkri samkeppni. En
hvað má segja um þann hátt bókaút-
gefenda að birta „leiðbeinandi verð“
á framleiðslu sinni?
„Sérstaða bóka umfram aðra vöru
er sú að útgefendur gefa undantekn-
ingalítið út endanlegt söluverð en
gefa endurseljendum síðan afslátt
frá því. Samkeppnisstofnun hefur
ekki gert athugasemdir við þetta
fyrirkomulag hingað til. Hins vegar
er ljóst að þetta er óheimilt sam-
kvæmt þeim breytingum á sam-
keppnislögum sem tóku gildi fyrir
tveimur árum. Það er engin lagaleg
heimild fyrir leiðbeinandi smásölu-
verði lengur. Menn geta samkvæmt
lögunum sótt um undanþágu frá því
sem bannað er samkvæmt sam-
keppnislögum að uppfylltum tiltekn-
um skilyrðum sem tilgreind eru.
Slíkar umsóknir hafa ekki borist
okkur.“
Mun stofnunin taka á þessu núna?
„Við höfum ekki tekið afstöðu til
þess núna í sjálfu sér, nokkuð er um
liðið síðan Bókatíðindi komu út og
sala á bókum í fullum gangi. Hins
vegar munum við vekja athygli út-
gefenda á þessu.“
Verður útgefendum þá bannað að
leggja fram leiðbeinandi verð fyrir
næstu jólabókavertíð?
„Það er ljóst að eftir breytingu á
samkeppnislögum er útgefendum
ekki gefin sérstök heimild til þess að
leggja fram leiðbeinandi verð.“
SPURT OG SVARAÐ UM NEYTENDAMÁL
Síbreytilegt verð
er merki um
virka samkeppni
hke@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn
Verð á jólabókum er breytilegt frá degi til dags.
Nýr ilmur frá FIORUCCI
w
w
w
.fo
rval.is
SÝNINGIN „Andspænis náttúrunni
– íslensk myndlist á 20. öld“ í Tretja-
kov-listasafninu í Moskvu hefur
fengið talsverða umfjöllun í rúss-
neskum blöðum.
Í einu virtasta dagblaði Moskvu,
Nezavisimaja gazeta er fyrst vikið
að skammri sögu íslenskrar mynd-
listar og rætt um það, að með sjálf-
stæðisbaráttunni hafi opnast nýir
sjóndeildarhringir í bókstaflegum
skilningi. „Þórarinn B. Þorláksson
opnaði mönnum víðerni landsins
aldamótaárið 1900. Þessar róm-
antísku og bernsku landslagsmyndir
í bláu með voldugum fjöllum (sem
eins og koma í staðinn fyrir hetjur í
mennskri mynd) er allt sem íslensk
list hafði upp á að bjóða í byrjun 20.
aldar.“ En hitt er leyndardómur
hvernig á því stendur að „allt til
þessa dags hafa öll þessi fjöll, mosa-
breiður og fossar ekki sleppt taki af
íslenskum listamönnum, heldur
dregið þá æ lengra inn í sig“. Eins
þótt íslenskir listamenn fari utan til
náms og læri það sem er í tísku –
þeir koma heim og mála enn og aft-
ur landslag. „En manneskjunnar
sjálfrar söknum við. Ef maðurinn
birtist þá er hann annaðhvort mas-
sívur eins og fjall (Gunnlaugur
Scheving) eða lítil arða í vindi (Sig-
urður Guðmundsson, „Mólekúl“) eða
dularfullt skrýmsli (Gunnar Ö.
Gunnarsson).“
Ólafur Elíasson gerir náttúruna
að tæki til að hafa áhrif á meðvitund
lesandans. Skynjanir á ringulreið:
ýmist sviðsetur listamaðurinn
óvænta þoku (raflar ljóss og reyks)
eða litar fljót með skaðlausu grænu
litarefni.“
„Tretjakov-safnið fyllist hverum“
segir í fyrirsögn sem birtist í Kom-
mersant. Þar segir að „andi stað-
arins hljóti að vera mjög ríkjandi í
list „jaðarlanda“ og sé ekki nema
eðlilegt að landslagsverk séu látin
vera fulltrúi íslenskrar listar erlend-
is. Verk Þórarins B. Þorlákssonar,
Jóns Stefánssonar, Ásgríms Jóns-
sonar og Kjarvals geti minnt á ýmis
þekkt nöfn í rússneskri list sl. aldar:
„En engu að síður munum við leita í
þeim að fullkomlega séríslenskum
töfrum. Erfiðara sé að finna hið sér-
íslenska í verkum eftirstríðslista-
manna eins og Erró með hans her-
skáu ofgnótt eða Sigurðar
Guðmundssonar.“
„Sitt af hverju um Ísland“ er aðal-
fyrirsögn greinar eftir Fajnu Balak-
hovskuju í blaðinu Vremja Novostej.
„Íslendingar koma nú með bestu
verk allra sinna þekktustu meistara,
alla sína klassík. Sýningin gefur fá-
gætt tækifæri til að sjá hvernig þjóð-
legur skóli í list verður til bók-
staflega úr engu, hvernig hann
tryggir sér mjög fljótt sérstöðu og
til að kynnast sannkölluðu blóma-
skeiði nútímalistar í litlu landi á út-
jaðri Evrópu.“ Sagt er að samtíma-
listamenn íslenskir lifi og starfi í
ýmsum löndum. „Þekktastir þeirra
eru kynjamaðurinn Erró, hinn róm-
antíski konseptmaður Sigurður
Guðmundsson og skærasta stjarna
íslenskrar listar, Ólafur Elíasson,
sem gerir tilraunir með hina
ósnertu íslensku náttúru með glæsi-
brag og þokka.“
Í Novyjeizvestija segir Dmitrij
Smoljev m.a.: „Það er ekki auðvelt
að koma orðum að því hvað það er
sem þessir listamenn eiga sameig-
inlegt, en engu að síður finnum við
einhver óhöndlanleg merki um að
þeir tilheyri einni og sjálfstæðri
menningu... Í hverju verki er eitt-
hvað bundið náttúru og líkama, líkt
því sem hvert íslenskt nafn er þýtt
með „sonur“ þessa eða „dóttir“
hins“.
Í umsögn Júlíu Lebedevu í viku-
blaðinu Kúltúra no 44 er sagt frá til-
urð sýningarinnar í Tretjakov-safni
sem sé góð uppbót á það að „í okkar
augum“ er Ísland fyrst og fremst Ís-
lendingasögur, jöklar, fjöll og Björk.
Eins og í öðrum blöðum er gert mik-
ið bæði úr smæð þjóðarinnar og því,
hve skamma sögu íslensk myndlist
á, og raktar ástæður þess hvers
vegna landslagið varð að einskonar
„vörumerki“ íslenskrar listar.
„Tretja-
kov-safnið
fyllist
hverum“
Morgunblaðið/Einar Falur
Verk eftir Erró, Georg Guðna og Sigurð Árna Sigurðsson meðal annarra.
LEIKFÉLAG Vestmannaeyja
frumsýnir leikritið Auga fyrir auga
kl. 20.30 í kvöld í Félagsheimilinu við
Heiðarveg í Vestmannaeyjum.
Leikritið, sem er eftir William
Mastrosimone, var fyrst sett upp á
Húsavík árið 1996 og er þetta í annað
sinn sem verkið er sett upp hér á
landi. Þýðingu annaðist Jón Sævar
Baldvinsson. Leikstjórn er í höndum
Andrésar Sigurvinssonar. Leikarar
eru Sigríður Diljá Magnúsdóttir,
Júlíus Ingason, Ásta Steinunn Ást-
þórsdóttir og Guðný Kristjánsdóttir.
Leikritið fjallar um þrjár stúlkur
sem búa saman. Þær fá í heimsókn
náunga sem hefur allt annað en gott í
huga. Verkið tekur á ofbeldi í ýmsum
myndum og vekur upp spurningar
um það hvernig við bregðumst við
sem manneskjur ef að okkur er veg-
ið. Meðal annars er þeirri spurningu
velt upp hvort við getum gengið svo
langt að taka lögin í okkar hendur.
Alls verða sex sýningar. 2. sýning
verður 4. des., 3. sýning 6. des., 4.
sýning 7. des., 5. sýning 13. des. og 6.
og síðasta sýningin verður 14. des.
Leikrit um ofbeldi sýnt
í Vestmannaeyjum
Gullkorn úr hug-
arheimi ís-
lenskra barna.
Halldór Þor-
steinsson hefur
safnað saman
ótal tilsvörum
barna sem varpa
ljósi á heimssýn
þeirra.
Í fréttatilkynningu segir: „Gullmolar
er falleg bók um englana okkar; speki
þeirra, falsleysi og einlægni en allt
þetta endurspeglast í orðum barnsins
sem sagði: „Maður getur alveg notað
ömmu sína fyrir vin.“ “
Útgefandi er Bókaútgáfan Hólar.
Bókin er 80 bls. Verð: 1.980.
Börn