Morgunblaðið - 08.01.2003, Side 29

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. JANÚAR 2003 29
Útsalan
hefst á morgun
Smáralind - Kringlunni
V I L A
Smáralind
Í TENGSLUM við afsögn Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur sem
borgarstjóra og ráðningu ópólitísks
borgarstjóra í hennar stað hefur
nokkuð verið vikið að stjórn Reykja-
víkurborgar 1978–1982 og ráðningu
borgarstjóra þá. Sagt hefur verið að
það hafi gefist illa að ráða ópólitískan
borgarstjóra 1978 og jafnvel gefið í
skyn að slæmt samkomulag meiri-
hlutaflokkanna á þessu tímabili hafi
valdið miklu um hvernig til tókst. Í
Morgunblaðinu 31. desember sl. seg-
ir að myndað hafi verið þríeyki sem
farið hafi með stjórn borgarinnar og
borgarstjórinn, Egill Skúli Ingi-
bergsson, hafi orðið að bera öll mál –
stór og smá – undir það. Þetta er
rangt. Hið rétta er eftirfarandi: Al-
þýðuflokkur, Alþýðubandalag og
Framsóknarflokkur fengu meiri-
hluta í borgarstjórn Reykjavíkur
1978. Alþýðuflokkur fékk 2 borgar-
fulltrúa, Alþýðubandalag 5 fulltrúa
og Framsóknarflokkurinn 1. Þrátt
fyrir þennan misjafna styrk meiri-
hlutaflokkanna lagði ég fram tillögu
á fyrsta viðræðufundi flokkanna um
að samstarf flokkanna yrði á jafn-
réttisgrundvelli og til þess að inn-
sigla það lagði ég til að hver flokkur
hefði 1 fulltrúa í borgarráði og for-
mennska í ráðinu skiptist milli flokk-
anna. Þetta var samþykkt og Alþýðu-
flokkurinn fékk formennsku í
borgarráði fyrsta árið. Alþýðubanda-
lagið fékk forseta borgarstjórnar.
Það var ekkert þríeyki myndað til
þess að fara með æðstu stjórn borg-
arinnar. Völdin lágu hjá borgarráði
og borgarstjórn. Borgarstjóri sat að
sjálfsögðu alla fundi borgarráðs og
borgarstjórnar. Fulltrúar meirihluta
borgarstjórnar og meirihluta borg-
arráðs héldu að sjálfsögðu iðulega
fundi og borgarstjóri sat þá einnig.
Eins og framkvæmdastjóri í stóru
fyrirtæki framkvæmdi borgarstjóri
samþykktir stjórnar borgarinnar.
Borgarstjórinn var samviskusamur
og vandvirkur en sumum þótti hann
full hlédrægur. Samkomulag innan
meirihlutans var mjög gott allt tíma-
bilið. Aldrei kom upp ágreiningur
innan meirihluta borgarráðs. Og að-
eins einu sinni kom upp alvarlegur
ágreiningur innan meirihluta borg-
arstjórnar. Það var um stækkun
Landsvirkjunar.Varðandi rekstur
borgarinnar var aldrei neinn ágrein-
ingur. Það er því alrangt að borg-
arstjórinn hafi ekki notið sín vegna
ágreinings innan meirihlutans. Og
það er þjóðsaga að samkomulag hafi
ekki verið gott innan meirihlutans
1978–1982. Fulltrúar meirihlutans í
borgarráði unnu saman eins og einn
maður og fulltrúar meirihlutans í
borgarstjórn unnu vel saman í öllum
málum nema einu og það mál varðaði
ekki rekstur borgarinnar.
Eftir Björgvin
Guðmundsson
„Rangt er,
að Egill
Skúli Ingi-
bergsson
hafi orðið að
bera öll mál – stór og
smá – undir þríeyki.“
Höfundur er fv. borgarfulltrúi
Alþýðuflokksins.
Stjórn Reykjavíkur-
borgar 1978–1982
NOKKUR umfjöllun hefur verið
nýlega í fjölmiðlum um þjónustu við
erlenda ferðamenn um jól og áramót,
m.a. í leiðara Morgunblaðsins sunnu-
daginn 29. desember. Um jólin voru
u.þ.b. 4–500 erlendir ferðamenn í
Reykjavík og um áramót u.þ.b. 1.300
ferðamenn. Íslenskar og erlendar
ferðaskrifstofur eru hér með hópa á
sínum snærum auk þess sem sívax-
andi hópur fólks kemur á eigin veg-
um. Ljóst er að flestar ferðaskrifstof-
urnar halda utan um sína hópa og
bjóða upp á dagskrá og þjónustu og
veita fólkinu upplýsingar um hvernig
jól og áramót á Íslandi eru haldin. Þá
kemur sú spurning hvernig þjónustu
og upplýsingar við veitum því fólki
sem kemur hér á eigin vegum.
Jól og áramót á Íslandi eru mjög
sérstök, hér er meiri hátíð og helgi en
víðast hvar annars staðar og er þess
gætt að sem flestir geti verið með fjöl-
skyldum sínum, sérstaklega á að-
fangadagskvöld og jóladag. Það er
ýmislegt sem við köllum séríslenskt,
þ.e. algengara á Íslandi en víðast hvar
annars staðar, sem bæði skapast af
fámenni þjóðarinnar og þessari miklu
helgi jólanna. Það er t.d. séríslenskt
að Íslendingar erlendis, s.s. nemend-
ur við erlenda skóla, leggi mjög mikið
á sig til þess að komast heim til fjöl-
skyldunnar yfir hátíðar, það er sér-
íslenskt að allur landslýður skuli í
sínu fínasta pússi hefja hátíð kl. 18 á
aðfangadagskvöld, það er séríslenskt
að nánast hver einasta fjölskylda á
landinu skjóti upp sínum eigin flug-
eldum á gamlárskvöld, það er sérís-
lenskt að öll þjóðin skuli horfa á sama
gamanþáttinn á sama kvöldi. Það er
ennfremur séríslenskt að höfuðdag-
blað þjóðarinnar skuli ekki koma út
svo dögum skiptir yfir hátíðar. Allt
þetta er í huga Íslendinga eðlilegt og
getur ekki verið að einhverjum er-
lendum ferðamönnum þyki þessi jóla-
friður og helgihald eftirsóknarvert
þrátt fyrir takmarkaða þjónustu?
Nokkur hótel og gistiheimili eru opin
yfir jóladagana, m.a. þrjú stærstu
hótel borgarinnar sem bjóða upp á
fjölbreyttan mat á sínum fyrsta
flokks veitingastöðum. Það kann að
þykja lítið framboð en á það ber að
líta að við erum að tala um einn og
hálfan dag sem svo er. Fyrir ferða-
menn sem vanir eru öðruvísi jólum er
þetta mjög sérstakt og alveg ljóst að
hvorki ferðamenn né borgarbúar geta
vænst þess á næstunni að geta spáss-
érað milli veitingahúsa og skemmti-
staða á aðfangadagskvöld eins og fólk
gerir víða erlendis. Jólin hér eru ein-
faldlega öðruvísi. Ferðaþjónustufyr-
irtæki í borginni bjóða upp á fjölda
dagsferða út frá Reykjavík á bæði að-
fangadag og jóladag, s.s. í Bláa lónið,
Gullfoss- og Geysishringinn o.fl.
Að þessu sögðu hlýtur að vera mik-
ilvægast að allir söluaðilar Íslands-
ferða og þeir sem halda úti upplýs-
ingavefjum fyrir ferðamenn gæti
þess að erlendir ferðamenn hafi rétt-
ar upplýsingar um eðli jólahalds á Ís-
landi. Það er erfitt að aðstoða ferða-
menn sem enga tilraun gera til þess
að kynna sér málið en það er á ábyrgð
okkar allra sem störfum í ferðaþjón-
ustu að sjá til þess að þessar upplýs-
ingar séu réttar og aðgengilegar.
Jól á Íslandi
Eftir Ernu
Hauksdóttur
Höfundur er framkvæmdastjóri
Samtaka ferðaþjónustunnar.
„Það er á
ábyrgð okk-
ar allra sem
störfum í
ferðaþjón-
ustu að sjá til þess að
upplýsingar séu réttar
og aðgengilegar.“
Í UMRÆÐUNNI um virkjanir
og stóriðju skiptast menn í tvær
andstæðar fylkingar, náttúru-
verndarsinna sem vilja sem minnst
hrófla við landinu og skila því nán-
ast ósnortnu til afkomenda okkar.
Þeir tala gjarnan um að þeir sem
eru ekki á sama máli fari með
hernað gegn landinu. Ég er virkj-
unarsinni og tel að þjóðin verði að
nýta sér auðæfi landsins, innan
skynsamlegra marka sér til fram-
dráttar, ef hún á að geta lifað og
dafnað í þeim heimi sem við lifum
í. Auðvitað er ég líka náttúrusinni
og vildi helst skila Fjallkonunni
nánast ósnortinni til afkomenda
minna en því miður finnst mér það
ekki raunhæft. Fiskimiðin, vatns-
orkan og jarðhitinn eru okkar mik-
ilvægustu auðlindir og hafa skapað
okkur lífskjör sem eru með þeim
bestu í heiminum í dag. Ég álít
lífsnauðsyn fyrir okkur að vera
stöðugt í sókn og að auka gull-
vinnsluna úr ánum og jarðhitanum.
Að vera móti því finnst mér vera
hernaður gegn þjóðinni.
Ég trúi því að Fjallkonan sé á
mínu bandi og vilji að í landinu búi
heilbrigð og ánægð þjóð sem geti
tekist á við þær veraldlegu áskor-
anir sem eru gerðar í dag til hverr-
ar þjóðar. Ég trúi því að hún ætlist
til þess að við nýtum þær auðlindir
sem hún á, okkur til hagsbóta og
betra lífs.
Hún veit að ekkert er ókeypis og
er tilbúin að leggja sitt að mörk-
um. Hún hefur mátt þola ýmislegt
gegnum tíðina. Hraungos og ösku-
gos sem hafa skilið eftir sviðna og
svarta jörð og eyðilagt fossa og
flúðir á stórum svæðum í gegnum
aldirnar. Hún hefur í rólegheitum
klætt hraunið litríkum og fallegum
mosa og öðrum gróðri og nýir foss-
ar, ár og vötn hafa myndast. Ég
trúi því líka að hún hafi skilið þörf
forfeðra minna til að nýta skóg-
arfeldinn hennar til að lifa af, í ár-
daga landnámsins. Ég trúi því að
hún hafi horft með velþóknun á
þegar afar mínir í byrjun síðustu
aldar byrjuðu að skera þúfurnar
og ræsa fram túnin til að gera þau
véltæk. Þá kviknaði von hjá þeim
um að geta sett á nokkrar fleiri
skjátur og komist úr torfkofunum
og komið börnunum sínum til
mennta.
Ein helsta gullnáma þjóðanna
sem byggja Alpana eru fjöllin og
náttúrufegurðin. Í stað þess að
friða fjöllin og hafa þau að mestu
ósnortin, sem hefði verið stórkost-
legt, hafa þær valið að vélvæða
fjöllin sér til veraldlegra hagsbóta.
Þær hafa byggt vegi, jarðgöng,
hótel og þorp upp um öll fjöll.
Skíðalyftur á flesta fjallatoppa
með tilheyrandi möstrum, vírum,
stólum og kláfum, auðvitað er mik-
il sjónmengun af þessu öllu. Á móti
kemur að öllu venjulegu fólki hefur
verið gert kleift vetur sem sumar
að njóta Alpanna frá dýpstu dölum
til hæstu fjallatinda.
Við eigum að gera svipað, nema
taka frá og friða ákveðin vernd-
arsvæði þar sem ósnortin íslensk
náttúra fær að njóta sín. Ég tel að
hægt sé að gera þetta og samt
virkjað þar sem er hagkvæmt að
virkja. Virkjunarframkvæmdirnar
á hálendinu með sínum vegum og
mannvirkjum, koma til með að
auðvelda ferðamönnum að komast
að og njóta íslenskra öræfa og
náttúru. Auðvitað myndi okkar ört
vaxandi ferðamannaiðnaður njóta
góðs af.
Mín skoðun er að álver á Reyð-
arfirði myndi verða stórkostleg
lyftistöng fyrir alla íbúa landsins
og sérstaklega fyrir íbúa Austur-
lands alveg frá Akureyri til Horna-
fjarðar. Þó að ég sé fæddur og al-
inn upp í Reykjavík þá tel ég að til
að geta notið landsins alls, ekki
bara öræfanna, þurfi öfluga og
blómlega byggð um allt land. Því
miður hefur þróunin síðustu ára-
tugi verið þannig að ein helsta
gullnáma byggðanna út um land,
þ.e. fiskiðnaðurinn, hefur minnkað
stórlega. Þess vegna finnst mér
það vera hernaður gegn þjóðinni ef
þessum byggðum verður meinað
að nýta sér aðrar gullnámur sem
landið hefur upp á að bjóða og
þessir gömlu fiskibæir látnir
drabbast niður og verða að hálf-
gerðum draugabæjum.
Með hernaði
gegn þjóðinni
Eftir Rúnar
Guðbjartsson
„Mín skoð-
un er að ál-
ver á Reyð-
arfirði myndi
verða stór-
kostleg lyftistöng fyrir
alla íbúa landsins.“
Höfundur er sálfræðingur og fyrr-
verandi flugstjóri.