Morgunblaðið - 12.01.2003, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 12. JANÚAR 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
KVIKMYNDIN Salt, sem bandaríski leik-
stjórinn Brad Gray gerði hérlendis, verður
helsta framlag Íslands til kvikmyndahátíð-
arinnar í Berlín í næsta mánuði, en mynd-
inni hefur verið boðið til sýningar á hinni
virtu Forum-dagskrá hátíðarinnar, auk þess
að vera sýnd á markaði hennar. Myndin er
leikin á íslensku þótt leikstjórinn tali ekki
tungumálið. Gray og kona hans So Young
Kim sóttu þrívegis um styrki frá Kvik-
myndasjóði Íslands en án árangurs svo þau
framleiddu myndina upp á eigin spýtur við
þröngan kost. Að sögn Þorfinns Ómars-
sonar, forstöðumanns Kvikmynda-
miðstöðvar Íslands, hlýtur Salt hins vegar
styrk til gerðar filmueintaks og kynningar,
því hún sé í raun íslensk mynd og er sú eina
héðan sem valin er sérstaklega til sýningar í
Berlín að þessu sinni. Vegna þess millibils-
ástands sem nú er í málefnum kvikmynda-
gerðar, þar sem Kvikmyndasjóður Íslands
hefur verið lagður niður og Kvikmynda-
miðstöð Íslands tekið við án þess að gengið
hafi verið frá reglugerð og ráðningu for-
stöðumanns til framtíðar, hefur ekki verið
unnt, að sögn Þorfinns, að afgreiða styrk-
umsókn fyrir eftirvinnslu á myndinni. Það
verði þó gert um leið og reglugerðin hefur
verið sett.
Óvenjuleg mynd
Íslensk mynd hefur ekki verið valin á For-
um í sex ár eða síðan Djöflaeyjan var sýnd
þar 1987. „Salt er óvenjuleg mynd, eins kon-
ar tilraunamynd,“ segir Þorfinnur, „og það
er bæði heiður fyrir hana og þýðingarmikið
að vera boðið á Forum, sem leggur áherslu á
að finna og vekja athygli á nýju hæfi-
leikafólki; þannig getur myndin fengið
greiðari aðgang á listrænan kvikmynda-
markað.“
Að sögn Þorfinns verða íslensku mynd-
irnar Nói albinói, Fálkar og Hafið sýndar á
markaði Berlínarhátíðarinnar og Maður
eins og ég væntanlega á svokallaðri lokaðri
markaðssýningu. Hátíðin stendur yfir 5. til
16. febrúar.
Brad Gray, höfundur Salts, segist í sam-
tali við Morgunblaðið vera afar ánægður
með boðið á Forum og fjárstyrk sem geri sér
kleift að ljúka við myndina á næstu dögum.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Brad Gray og So Young Kim: Bandarískt
kvikmyndagerðarfólk með íslenska mynd á
Berlínarhátíðinni.
Íslenskri mynd
bandarísks leik-
stjóra boðið á
Forum í Berlín

Myndin sem/B15
RYKMENGUN á gamlársdag var
10–20 sinnum meiri en á venjulegum
degi. Lúðvík Gústafsson, deildar-
stjóri mengunarvarna hjá Umhverf-
is- og heilbrigðisstofu Reykjavíkur-
borgar, segir að það sé ekki
bráðhollt að vera úti á gamlársdag
og anda að sér rykmettuðu lofti.
Hann telur að það mætti að ósekju
draga úr flugeldaskotum um áramót.
„Það var hægur vindur um áramót
og það kom fram gríðarlegur ryk-
toppur á tveimur mælistöðvum í
Reykjavík, en þær eru við Grensás
og í Fjölskyldu- og húsdýragarðin-
um. Mæligildið fór í hálftíma upp í
700–800 míkrógrömm á rúmmetra,
sem er 10–20 sinnum meira en
mælist á venjulegum degi. Rykið
kemur frá flugeldum sem sprengdir
eru um áramótin,“ sagði Lúðvík.
Hann sagði það ráðast af vind-
styrk hvað rykið væri lengi að fjúka
burt og bætti við að það væri ekki
beinlínis heilsusamlegt að anda ryk-
inu að sér. Frá flugeldunum kæmu
m.a. þungmálmar.
10–20-föld rykmengun
í borginni á gamlársdag
FYRSTA vetnisstöð í heimi sem er uppbyggð
fyrir almenna viðskiptavini verður opnuð á Ís-
landi sumardaginn fyrsta eða 24. apríl nk. Af því
tilefni verður vetnisbifreið af gerðinni Benz flutt
til landsins og verður hún sú fyrsta sinnar teg-
undar hér á landi.
Á meðal þeirra sem fylgjast með opnuninni
verða æðstu stjórnendur risafyrirtækjanna
DaimlerChrysler, Shell og Norsk Hydro, en þau
eiga öll aðild að verkefninu. Einnig hafa hátt-
settir embættismenn Evrópusambandsins boð-
að komu sína. Þá má búast við að viðburðinum
verði gerð góð skil í heimspressunni.
Þjónustar eina vetnisbifreið
Þar sem verið er að reisa vetnisstöð í fyrsta
skipti fyrir almennan markað er kostnaðurinn
við uppbygginguna hærri en vænta má í framtíð-
auk Evrópusambandsins, og er heildarkostnað-
ur 700 milljónir. Þar af er framlag íslenskra fyr-
irtækja og opinberra aðila um 30%, en þeir eru
Íslensk nýorka, Vistorka, Skeljungur, Iðntækni-
stofnun, Háskóli Íslands, Ræsir og Strætó bs.
Alþjóðleg ráðstefna
Í tengslum við opnun stöðvarinnar verður
haldin hér á landi alþjóðleg ráðstefna undir yfir-
skriftinni: „Making Hydrogen Available for the
Public“, þar sem helstu sérfræðingar Evrópu í
vetnismálum verða á meðal fyrirlesara.
Búast má við að opnunin og ráðstefnan veki
athygli heimspressunnar, en í fyrra komu til
landsins tólf erlendar sjónvarpsstöðvar til að
fjalla um vetnistilraunina og 30 til 40 blaðamenn.
inni eða í kringum 100 milljónir, að sögn Jóns
Björns Skúlasonar, framkvæmdastjóra Ís-
lenskrar nýorku, undirbúningsfyrirtækis sem
hefur umsjón með verkefninu.
Fyrsta kastið þjónustar stöðin aðeins eina
vetnisbifreið. Hún er af gerðinni Benz og flutt
inn af DaimlerChrysler. Bifreiðin verður notuð
til reynsluaksturs og til þess að aðstandendur
verkefnisins geti kynnt sér vetnistæknina. Þrír
almenningsvagnar frá DaimlerChrysler, sem
ganga fyrir vetni, koma svo til landsins síðsum-
ars og fara í almennan akstur hjá Strætó bs. Auk
tækja og tóla í verkefninu munu Íslensk nýorka
og samstarfsaðilar stunda viðamiklar efnahags-
og samfélagsrannsóknir í tengslum við verkefn-
ið til þess að meta efnahagsleg áhrif og viðtökur
almennings á nýrri tækni og nýju eldsneyti.
Alls taka ellefu aðilar þátt í þessu verkefni,
Fyrsta almenna vetnis-
stöðin opnuð í apríl

Olíuviðskipti/22
BLÓÐ, fingraför, sæðisblettir,
munnvatn og aðrir líkamsvessar
eru mikilvæg sönnunargögn í
sakamálum. Nýr og fullkominn
ljósgjafi, sem tæknideild lögregl-
unnar í Reykjavík fékk nýlega til
umráða, mun auðvelda leitina að
þessum gögnum.
Að sögn Kristjáns Kristjáns-
sonar, rannsóknarlögreglumanns
uppi blóðbletti, munnvatn o.fl.,
hvort sem er á vettvangi eða á
rannsóknarstofu. Efnin geta síð-
an nýst til frekari rannsókna, t.d.
á erfðaefni, DNA. Önnur litatíðni-
svið nýtast til að skoða fingraför
sem kölluð hafa verið fram með
ákveðnum aðferðum. Kristján er
þess fullviss að með tækinu muni
finnast meira af gögnum en áður.
í tæknideild lögreglunnar í
Reykjavík, er um að ræða svo-
kallaðan fjölbylgjuljósgjafa sem
gefur frá sér ljós sem spannar allt
frá útfjólubláu og yfir í innrautt
ljós. Með ljósgjafanum er hægt að
einangra ákveðin litatíðnisvið og
þar sem efni ýmist draga í sig eða
hrinda frá sér ljósi af mismunandi
tíðni má nota tækið til að leita
Morgunblaðið/Júlíus
Kristján Kristjánsson rannsóknarlögreglumaður sýnir nemendum úr lögregluskólanum nýja ljósgjafann.
Fingraför og líkams-
vessar koma í ljós
VEGAGERÐIN er að hefja skoðun
á því hvar bæta þarf GSM-samband
á stofnvegum landsins. Að sögn
Helga Hallgrímssonar vegamála-
stjóra beinist athyglin ekki síst að
fjallvegum. Verulegar eyður séu í
GSM-kerfinu og Vegagerðin hafi
sérstaklega áhyggjur af fjallvegun-
um í því sambandi. „Á sumum þeirra
er samband fyrir NMT-síma, en
þeim fjölgar ekkert sem nota það
kerfi, frekar að þeim fækki. NMT-
kerfið er því ekki fullnægjandi fyrir
hinn almenna vegfaranda.“
Helgi segir að Vegagerðin muni
annars vegar láta gera yfirlitsskoð-
un á landinu öllu og hins vegar verði
einhver landshluti valinn og skoðað-
ur nánar, ekki síst fjallvegasvæði á
þeim slóðum. Þessi frumkönnun er
forsenda þess að hægt sé að meta
hve mikið kostar að þétta GSM-net-
ið. Að sögn Helga lét Vegagerðin
gera lauslega könnun á því fyrir
tveimur árum og er ljóst að verk-
efnið hleypur á hundruðum milljóna.
Mjög víða þyrfti t.d. að setja upp afl-
stöðvar við endurvarpsstöðvarnar
því ekki er alls staðar hægt að fá raf-
orku þar sem staðsetja þarf sendana.
Helgi sagði alls óvíst hver myndi
bera kostnaðinn af þéttingu GSM-
kerfisins. Hvort það yrðu símafyrir-
tækin, Vegagerðin eða aðrir.
Brynjólfur Bjarnason, forstjóri
Símans, telur að símafyrirtækin
verði aldrei skylduð til að setja upp
GSM-senda á óarðbærum stöðum.
Bætt GSM-
samband á
stofnvegum
í athugun

Samhent áralag/18