Morgunblaðið - 27.04.2003, Síða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 27. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Svona, Össi minn, þetta máttu nú pólitíkusarnir hafa í gamla daga, „útataðir í aur upp fyrir
haus“ eftir hvert Borgarnes-skítkastið.
Langvarandi verkir
Þverfagleg
verkjameðferð
RÁÐSTEFNA umlangvarandiverkjameðferð
verður haldin á Heilsu-
stofnun NLFÍ í Hvera-
gerði næstkomandi
þriðjudag, 29. apríl, og
hefst hún kl. 13.30. Ráð-
stefnan er haldin af
verkjameðferðarteymi
Heilsustofnunar Náttúru-
lækningafélags Íslands.
Kristján G. Guðmundsson
yfirlæknir var fyrst spurð-
ur um hvað ráðstefnan
snerist.
„Ráðstefnan fjallar um
meðferð á langvarandi
verkjum og verður reynt
að gera grein fyrir með-
ferð við verkjasjúkdómum
frá þverfaglegum sjónar-
hóli.“
Hvað eru langvinnir verkir út-
breitt eða stórt vandamál?
„Langvarandi verkjaheilkenni
er allalgengt vandamál. Þannig
er talið að um þriðjungur fólks fái
einhvern tíma ævinnar langvar-
andi verki og hjá um helmingi
þess dragi verkirnir verulega úr
færni til að sinna daglegum störf-
um og áhugamálum. Um er að
ræða mjög kostnaðarsaman
málaflokk og áætlað er að á
hverjum tíma þurfi t.d. um 1%
Bandaríkjamanna á sérhæfðri
verkjameðhöndlun að halda. Um
17% þeirra sem leita til heimilis-
lækna á hverjum tíma gera það
vegna verkja.
Kostnaðurinn við meðferð
langvarandi verkja er því veru-
legur og er talinn vera hærri en
sem nemur kostnaði við með-
höndlun á hjartasjúkdómum,
krabbameinum og eyðni. Þar fyr-
ir utan koma tryggingabætur og
lífeyrisgreiðslur og liggur kostn-
aðurinn ekki síst í óvinnufærni
þessara einstaklinga, sem margir
hverjir verða að hætta störfum.“
Hvert verður hlutverk ráð-
stefnunnar, áherslur hennar og
tilgangur?
„Hlutverk ráðstefnunnar er að
vera vettvangur umræðu og
skoðanaskipta um meðferð skjól-
stæðinga sem hafa verki í langan
tíma.
Langvarandi verkjaheilkenni
er sjúklegt ástand, þar sem verk-
ir hafa varað lengur en sex mán-
uði og viðbrögðin við verkjunum
eru viðvarandi, oft með mikilli
verkjaupplifun ásamt litlu lík-
amsþreki og lélegri líkamsstöðu.
Þessu hefur oft fylgt félagsleg
óvirkni eða tilhneiging til að ein-
angrast félagslega og oft er stutt í
þunglyndi. Margir verkjasjúk-
lingar lenda í vítahring verkja og
ofnotkun verkjalyfja. Þannig er
greining langvarandi verkja oft
flókin og upphaflegu verkirnir
eru oft umbreyttir vegna margra
aðgerða og endurtekinna lyfja-
meðferða. Þetta er ástand sem
hefur áhrif á bæði líkamlega líð-
an, tilfinningalega og raunar fé-
lagslega færni.
Algengar sjúkdómsgreiningar
sem verið er að fást við
eru vefjagigtarheil-
kenni, áverkar á hálsi
og hrygg, slitgigtar-
vandamál ásamt mjó-
baksverkjum. Þá er
töluverður hluti þeirra sem eru
með langvarandi verki einnig
haldinn þrálátum höfuðverkjum.
Í verkjateyminu á HNLFÍ hef-
ur verið beitt þverfaglegri nálgun
með sjúkraþjálfurum, íþrótta-
fræðingum, sálfræðingum og
læknum ásamt hjúkrunarfræð-
ingum.
Markmið meðferðarinnar hef-
ur verið að auka færni og draga
úr verkjum. Mikil áhersla er lögð
á bætta líkamsskynjun og aukið
líkamlegt þrek. Samfara því er
reynt að takast á við tilfinninga-
lega líðan og auka félagslega
virkni. Þannig öðlast skjólstæð-
ingar aukna þekkingu á verkjum
og möguleikum á meðferð. Marg-
ur þarf að minnka verulega
verkjalyfjanotkun meðan á dvöl
stendur og áhersla er lögð á með-
ferð og þjálfun sem sjúklingur
getur sinnt sjálfur. Einnig er lögð
áhersla á að sérhver einstakling-
ur beri ábyrgð á eigin líðan.“
Hverjir munu tala á ráðstefn-
unni?
„Hulda Sigurlína Þórðardóttir
hjúkrunarforstjóri mun ræða um
það að lifa með langvarandi verki.
Íris J. Svavarsdóttir sjúkraþjálf-
ari mun ræða um sjúkraþjálfun í
verkjahópi. Alma Oddsdóttir
sjúkraþjálfari mun fara yfir
helstu áherslur varðandi verkjas-
lökun. Margrét Arnljótsdóttir
sálfræðingur ræðir hugarfar og
verki. Sigrún Vala Björnsdóttir
sjúkraþjálfari kemur til með að
fjalla um niðurstöður rannsókna
á árangri verkjameðferðar á
Heilsustofnun NLFÍ.“
Verður leitast við að ná ein-
hverri niðurstöðu eða ályktun í
ráðstefnulok?
„Ráðstefnan er hugsuð sem
umræðuvettvangur fyrir fagfólk.
Verkjameðferð er flókin og marg-
brotin og mörgum spurningum er
enn ósvarað varðandi meðferð-
ina. Markmiðið er því að auka
umræðu og faglega umfjöllun um
þennan málaflokk.“
Er ráðstefnan fyrir
fagfólk, eða þá sem
þjakaðir eru af lang-
vinnum verkjum?
„Ráðstefnan er fyrst
og fremst hugsuð fyrir lækna,
sjúkraþjálfara, hjúkrunarfræð-
inga, félagsráðgjafa og þá aðra
sem í störfum sínum sinna fólki
sem er með langvarandi verki,
einnig fyrir fagfólk sem hefur
áhuga á úrræðum fyrir sjúklinga
sem hafa þjáðst af langvarandi
verkjum.
Þátttaka í ráðstefnunni er
ókeypis.“
Kristján G. Guðmundsson
 Kristján G. Guðmundsson, yf-
irlæknir á Heilsustofnun Nátt-
úrulækningafélags Íslands í
Hveragerði (HNLFÍ), fæddist í
Kópavogi 1960. Hann lauk stúd-
entsprófi frá MR 1980 og útskrif-
aðist frá læknadeild Háskóla Ís-
lands 1986. Hann er
sérfræðingur í heimilislækn-
ingum og hefur starfað á HNLFÍ
sem yfirlæknir frá árinu 2001.
Kristján er kvæntur Hjördísi
Svavarsdóttur kennara og eiga
þau fjögur börn.
Vítahringur
verkja og
verkjalyfja
„KRABBAMEIN – kostnaður og
þjónusta“ er yfirskrift fundar sem
verður í Salnum í Kópavogi þriðju-
dagskvöldið 29. apríl kl. 20. Fjallað
verður um réttindamál krabba-
meinssjúklinga, hvaða þjónusta er í
boði fyrir þessa sjúklinga og hvernig
kostnaður þeirra hefur verið að
breytast á síðustu árum.
Fundarboðendur eru sjö stuðn-
ingshópar krabbameinssjúklinga og
aðstandenda: Kraftur, Ný rödd,
Samhjálp kvenna, Stómasamtökin,
Stuðningshópur um blöðruhálskirt-
ilskrabbamein, Stuðningshópur um
eggjastokkakrabbamein og Styrkur.
Krabbameinsfélag Íslands og
Krabbameinsfélag Reykjavíkur
styðja þetta framtak hópanna.
Í upphafi dagskrárinnar flytur
Jónas Ingimundarson tónlist. Erindi
flytja Vilhelmína Haraldsdóttir
sviðsstjóri lækninga lyflækninga-
sviðs II á Landspítalanum og Jón
Sæmundur Sigurjónsson deildar-
stjóri í heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu. Þá kynna þrír
krabbameinssjúklingar sjónarmið
sín.
Að loknu fundarhléi verða umræð-
ur og fyrirspurnir með þátttöku full-
trúa stjórnmálaflokka sem bjóða
fram í öllum kjördæmum.
Ræða rétt krabbameinssjúklinga