Morgunblaðið - 22.06.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 22. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Gegn verslun með konur
Leiða stofnun
Evrópusamtaka
STÍGAMÓT og Eur-opean Network aga-inst Trafficking in
Women for sexual exploit-
ation (ENATW) standa
fyrir evrópskri málstofu
undir heitinu: Baráttan
gegn verslun með konur –
Bestu leiðirnar á Evrópu-
vettvangi. Málstofan verð-
ur á Hótel Nordica við Suð-
urlandsbraut mánudaginn
23. júní milli kl. 13 og 17.
Talað verður á ensku og
frönsku og verða frönsku
fyrirlestrarnir þýddir á
ensku. Allir eru velkomnir
og skráning fer fram hjá
Stígamótum.
Rúna Jónsdóttir,
fræðslu- og kynningar-
fulltrúi Stígamóta, segir að
upphafið markist af því að
Stígamót ásamt öðrum evrópskum
kvennasamtökum hafi vaknað til
vitundar um hversu verslun með
konur í klámiðnaði væri órjúfan-
lega tengd kynferðisofbeldi. „Eftir
að við gerðum okkur grein fyrir
umfangi vandans vildum við ólmar
leggja okkar lóð á vogarskálarnar í
baráttunni gegn verslun með kon-
ur. Á sama tíma gerðum við okkur
allar grein fyrir því að við myndum
ekki leysa vandann upp á eigin
spýtur. Hvað hin Norðurlöndin
áhrærði voru hæg heimatökin í
gegnum norræna tenglanetið
Nordnett.
Kvennasamtökin í Nordnett
hafa verið að stilla saman strengi í
baráttunni gegn vændi og verslun
með konur. Ég get nefnt að við er-
um sammála um að öll Norður-
löndin ættu að fara að fordæmi
Svía og banna kaup á kynlífsþjón-
ustu.
En við vildum fá fleiri Evrópu-
þjóðir til liðs við okkur í þessari
baráttu. Hjá Stígamótum tókum
við að okkur ásamt belgískum og
ítölskum kvennasamtökum að
leiða undirbúning að stofnun Evr-
ópusamtaka gegn verslun með
konur. Smám saman fjölgaði í
hópnum og úr varð að 12 kvenna-
samtök í 10 löndum stóðu að stofn-
un samtakanna. Við fengum 35
milljóna króna Evrópusambands-
styrk til að móta starfsemina og
einn liður í því starfi er einmitt að
safna saman fleiri samtökum undir
þessa regnhlíf, t.d. frá Eystrasalts-
löndum og öðrum Austur-Evrópu-
ríkjum. Við ætlum að opna heima-
síðu, gefa út fréttabréf og stofna
sérfræðimiðstöð um málefnið í
Brussel. Þar verður hægt að nálg-
ast gagnlegar upplýsingar um
ástandið og árangursríkar aðgerð-
ir til úrbóta.
Auðvitað verður svo megin-
markmiðið að hafa pólitísk áhrif í
heimalöndum okkar, Evrópu allri
og á alþjóðlegum vettvangi.
Hvaða erlendir gestir sækja
málstofuna?
Hingað koma fulltrúar kvenna-
samtakanna ásamt þeim sérfræð-
ingum sem tekið hafa að sér að
starfa í ráðgefandi sérfræðinefnd
sem verður okkur til
halds og trausts. Við
höfum þar að auki boðið
til okkar Colette
Detroy, verkefnisstjóra
gegn kynferðisofbeldi
hjá European Women’s lobby.
Hún ætlar að veita okkur innsýn
inn í störf EWL í baráttunni gegn
mansali. Annars er athyglisvert að
vinnan þar hefur markast af nor-
rænni baráttu og við Norður-Evr-
ópubúar finnum til sérstaks sam-
hljóms með EWL.
Opnunarerindið flytur doktors-
neminn Louise Eek frá Svíþjóð.
Louise hefur skrifað bók þar sem
hún setur sína eigin reynslu af því
að stunda vændi í samhengi við fé-
lags- og samfélagslega þætti.
Af öðrum athyglisverðum erind-
um má nefna að ítalska þingkonan
Emanuela Baio flytur erindi um
ákvæði 18., þ.e. einstætt ítalskt
lagaákvæði um fórnarlambavernd.
Lagaákvæðið gengur út á að losni
erlendar konur frá kynlífsþræla-
sölum sínum á Ítalíu fái þær 6
mánaða landvistarleyfi og geta
sótt um framlengingu án þess að
þess sé krafist að konurnar beri
vitni gegn ofbeldismönnum sínum.
Ákvæðið byggist á að um mann-
réttindabrot sé að ræða. Á þessu
sviði eru Ítalir til fyrirmyndar.
Þess má svo geta í framhjáhlaupi
að í Norður-Evrópu og hjá Evr-
ópusambandinu er vaxandi skiln-
ingur á því að komið verði upp
vitnavernd í tengslum við verslun
með konur í klámiðnaði.
Gunila Ekberg, sem er Íslend-
ingum að góðu kunn, kemur frá
Svíþjóð og ætlar að tala um
sænsku leiðina, þ.e. bann við kaup-
um á vændi. Ég held að flestir geri
sér grein fyrir því að bannið er
engin allsherjarlausn. Hins vegar
blandast fáum hugur um að með
því séu send skýr hug-
myndafræðileg skila-
boð um hvar ábyrgðin
liggi. Samkvæmt
sænskum upplýsingum
eru á bilinu 80-90% Svía
ánægð með bannið.
Ragnhild Forså kemur frá Nor-
egi. Þar vekur sérstaka athygli að
sett hefur verið inn í siðareglur op-
inberra starfsmanna að kynlífs-
þjónustu eigi ekki að kaupa í op-
inberri þjónustu. Sjálf ætla ég svo
að tala um jákvæð áhrif grasrót-
arhreyfinga á viðhorf almennings
til baráttunar gegn verslun og
kynferðisofbeldis í garð kvenna.“
Rúna Jónsdóttir
 Guðrún Jónsdóttir (Rúna),
fræðslu- og kynningarfulltrúi
Stígamóta, er fædd 21. apríl árið
1954. Eftir stúdentspróf og BS-
gráðu í líffræði frá HÍ lauk hún
námi í félagsráðgjöf í Noregi ár-
ið 1994.
Áður en hún hélt til Noregs vann
hún m.a. fyrir Kvennalistann og
Kvennaathvarfið.
Að loknu námi í Noregi var hún
framkvæmdastjóri norsku
kvennaathvarfahreyfingarinnar
1994-1996, stofnaði og vann fyrir
norræn samtök kvennaathvarfa.
Eftir heimkomuna starfaði hún
fyrir Kvennalistann þar til hún
tók við starfi fræðslu- og kynn-
ingarfulltrúa Stígamóta árið
1999.
Rúna er gift Tómasi Jónssyni,
sérkennslufulltrúa Kópavogs-
bæjar, og eiga þau 3 dætur,
tengdason og tvö barnabörn.
Vaxandi
skilningur á
vitnavernd
VEÐURBLÍÐA hefur leikið við íbúa á höfuðborgarsvæðinu undanfarið.
Starfsmenn borgarinnar leggja hart að sér við að halda umhverfinu sem
snyrtilegustu. Sólvallagatan er að komast í sumarskrúða og gullregni
rigndi yfir vegfarendur sem þar áttu leið um.
Morgunblaðið/Golli
Sópað undir gullregni
SVEINI Andra Sveinssyni hæsta-
réttarlögmanni þykir undarlegt að
ríkissaksóknari skuli hafa ákveðið
að áfrýja ekki dómi yfir rúmlega
þrítugum Bandaríkjamanni sem á
föstudag var dæmdur í sex mánaða
fangelsi fyrir að hafa í hagnaðar-
skyni rekið skipulagða starfsemi
til að aðstoða sex Kínverja við að
komast ólöglega til landsins.
Héraðsdómi Reykjaness þótti
sannað að maðurinn hefði brotið af
sér í hagnaðarskyni, brotin voru
talin mjög alvarleg og með þeim
var vegið að íslenskum hagsmun-
um. Við ákvörðun refsingar var
einnig tekið mið af eðli þátttöku
ákærða í brotunum. Brot mannsins
varða sektum eða fangelsi allt að
sex árum.
Sveinn Andri segir að miðað við
forsendur dómsins hljóti refsingin
að teljast væg, það sé í raun ekki
samhengi milli dómsniðurstöðunn-
ar og refsingarinnar. Þá vanti í
dóminn rökstuðning fyrir því hvers
vegna refsiákvörðunin sé svo hóg-
vær. „Hefðu þetta verið sex kíló af
fíkniefnum hefði refsingin verið
þyngri,“ segir hann en bætir við að
í slíkum brotum sé almannahættan
talin meiri. Hann bendir á að brot
mannsins hafi verið talin mjög al-
varleg og miðað við dóminn sé erf-
itt að ímynda sér við hvaða að-
stæður hámarksrefsingu yrði beitt
og spyr hvort maðurinn hefði þurft
að smygla tugum eða hundruðum
manna til að hljóta sex ára fang-
elsi.
Að mati Sveins Andra er það
einnig sérstakt að ríkissaksóknari
hafi ákveðið sama dag og dóm-
urinn var kveðinn upp að áfrýja
ekki til Hæstaréttar. Ekki hafi áð-
ur verið sakfellt í slíku máli og því
eðlilegt að Hæstiréttur taki á mál-
inu og gefi með því fordæmi.
Lögmaður telur smygldóm of vægan miðað við forsendur
Eðlilegt að Hæsti-
réttur taki á málinu
DÓTTURFYRIRTÆKI Pharmaco
í Danmörku, Dansk Lægemiddel-
forsyning, DLF, mun hefja sölu á
lyfinu citaham þar í landi næstkom-
andi mánudag. Lyfið er samheitalyf
þunglyndislyfsins cipramil sem
danska lyfjafyrirtækið Lundbeck
hefur framleitt. Frá þessu var
greint í blaðinu Jyllands-Posten.
Í febrúar síðastliðnum samþykkti
undirréttur í Hørsholm í Danmörku
kröfu Lundbeck um lögbann sem
kom í veg fyrir að dótturfyrirtæki
Pharmaco, United Nordic Pharma,
UNP, gæti dreift citaham þar í
landi. Jyllands-Posten segir að
Lundbeck líti svo á að fyrirhuguð
dreifing annars dótturfyrirtækis
Pharmaco í Danmörku, DLF, sem
hefur aðsetur í Lyngby, sé brot á
lögbanninu frá í febrúar. Er haft
eftir Hans Henrik Munch-Jensen,
forstjóra Lungbeck, að allt verði
gert til að fá lögbanninu framfylgt.
Í hálffimmfréttum Kaupþings
Búnaðarbanka á föstudag var
fjallað um fyrirhugaða sölu dóttur-
fyrirtækis Pharmaco á citaham í
Danmörku. Þar segir að frumlyfið
cipramil sé ákaflega mikilvægt lyf
fyrir Lundbeck. Fyrirtækið sé
mjög háð þessu eina lyfi og framtíð
þess sé ótrygg þar sem einkaleyfi
þess sé runnið út. Þá segir að Dan-
mörk sé ákjósanlegur markaður
fyrir Pharmaco og það sé mikilvægt
fyrir fyrirtækið, eins og önnur sam-
heitalyfjafyrirtæki, að brjóta sem
víðast á bak aftur varnir frumlyfja-
framleiðenda.
Sala hefst
á citaham
eftir helgi
Dótturfyrirtæki
Pharmaco í Danmörku
♦ ♦ ♦
HERÆFING varnarliðsins Norður-
Víkingur 2003 verður haldin hér á
landi 22.–25. júní nk. í samræmi við
bókun við varnarsamning Íslands og
Bandaríkjanna frá 1951. Vegna rösk-
unar af völdum átakanna í Írak verð-
ur æfingin að þessu sinni svonefnd
stjórnstöðvaræfing og felur ekki í
sér flutning á herliði til landsins
heldur samhæfingu íslenskra og
bandarískra samstarfsaðila.
Í Norður-Víking 2003 verður meg-
ináhersla lögð á viðbúnað og aðgerð-
ir vegna hryðjuverkaógnar af sjó og
úr lofti. Auk varnarliðsins taka þátt í
æfingunni fulltrúar utanríkisráðu-
neytis, sýslumannsins á Keflavíkur-
flugvelli, Flugmálastjórnar, Land-
helgisgæslu og Ríkislögreglustjóra.
Aðgerðir
gegn hryðju-
verkaógn