Morgunblaðið - 27.08.2003, Blaðsíða 20

LISTIR
20 MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HAMRAHLÍÐARKÓRINN heldur
tónleika í Háteigskirkju í kvöld kl.
20.30 í tilefni af ferð sinni til Filipps-
eyja. „Tónleikarnir í kvöld eru gjöf til
vina okkar og aðstandenda fyrir allan
stuðning þeirra við ferðina,“ segir
Þorgerður Ingólfsdóttir stjórnandi.
Hamrahlíðarkórinn er í hópi sjö kóra í
heiminum sem boðið er til alþjóðlegr-
ar kórahátíðar er haldin verður á Fil-
ippseyjum dagana 1.–7. september.
Aðspurð um tildrög ferðarinnar
svarar Þorgerður að það hafi senni-
lega vegið þungt að Andrea Venera-
cion, einn þekktasti kórstjóri Filipps-
eyja, hafi þekkt til kórsins. „Hún er
ráðgjafi þessarar kórahátíðar og heið-
urslistamaður Filippseyja. Kórinn
fær mikið af boðum árlega og þetta er
32. utanlandsferð kóranna tveggja
sem kenna sig við Hamrahlið á þrjá-
tíu og tveimur árum. Í gegnum tíðina
höfum við valið að taka fremur þátt í
hátíðum en keppni, vegna þess að í
keppni fer oft lítið fyrir hugmyndinni
um samvinnu.“
Kórarnir sem boðnir eru til hátíð-
arinnar þurfa að undirbúa fjögur
sameiginleg skylduverk sem flutt
verða af öllum þátttakendum á upp-
hafs- og lokatónleikunum, en þrjú
verkanna eru filippseysk. „Fyrir
stuttu sendu skipuleggjendur okkur
svo allt í einu mynddisk og báðu okk-
ur að læra við eitt verkanna óskap-
lega fallegar handahreyfingar og fín-
gert fingratáknmál utanbókar. Síðan
höfum við verið að reyna að þjálfa
okkur og líklega verðum við orðin
nokkuð nett þegar við komum heim
aftur,“ segir Þorgerður.
Að sögn Þorgerðar verður verk-
efnaskrá Hamrahlíðarkórsins fyrst
og fremst tileinkuð íslenskri tónlist.
„Meirihlutann af efnisskrám okkar
erlendis helgum við alltaf kynningu á
íslenskri tónlist. Við munum m.a.
flytja verk eftir Jón Nordal, Atla
Heimi Sveinsson, Jón Ásgeirsson,
Hjálmar H. Ragnarsson og Þorkel
Sigurbjörnsson. Auk þess munum við
flytja verk af alþjóðlegu verkefnaskrá
okkar, en það fer allt eftir því hvar
tónleikarnir eru haldnir hverju sinni
því við munum halda sex tónleika á
ólíkum tónleikastöðum, bæði í
kirkjum, tónleikasölum, í skólum auk
Menningarmiðstöðvar Filippseyja.“
Af þessum sökum verður á efnisskrá
tónleikanna í kvöld aðeins flutt brot af
því sem Hamrahlíðarkórinn flytur á
Filippseyjum.
Á hátíðinni mun kórinn vera með
sérstaka kynningu á íslenska þjóðlag-
inu fyrir fagfólk. „Í staðinn fyrir að
notast við upptökur verður lifandi
flutningur kórsins á hinum ólíku teg-
undum íslenska þjóðlagsins, svo sem
tvísöngurinn, taktskiptin, lýdíska tón-
tegundin og treginn mikli.“
Aðspurð um sönghópinn sinn segir
Þorgerður hann búa yfir þeirri
dirfsku sem einkenni ungt fólk.
„Þetta er hópur af ungu fólki sem hef-
ur til að bera þann kjark sem þarf til
þess að leggja út í alls kyns ævintýri
sem krefjast mikils aga og ósérhlífni.
Þau búa yfir ákefð hinnar ungu mann-
eskju sem vill fá að sjá og upplifa eitt-
hvað nýtt, en um leið leggja mikið á
sig því þetta er ótrúlega mikil vinna,“
segir Þorgerður.
„Það leggst mjög vel í mig að fara
til Filippseyja, enda mjög spennandi
og framandi staður,“ segir Dagný
Benediktsdóttir félagi í Hamrahlíðar-
kórnum, en hún hefur tvisvar áður
farið með kórnum í söngferð til út-
landa. „Það er í raun alltaf jafngaman
í þessum ferðum. Maður er auðvitað
með vinum sínum og það myndast
alltaf afar fín stemning. Og svo er það
náttúrlega frábær tilfinning þegar
tónleikar ganga vel.“
Hamrahlíðarkórinn hitar upp með tónleikum fyrir söngferð til Filippseyja
Íslenska þjóð-
lagið kynnt
Morgunblaðið/Sverrir
Hamrahlíðarkórinn ásamt Þorgerði Ingólfsdóttur, stjórnanda sínum.
ARKITEKTAFÉLAG Íslands opnaðiá Menningarnótt sýninguna Auð-legð í norrænni byggingarlist aðSkólavörðustíg 14. Að sögn aðstand-
enda var sýningin sett saman í fyrravor og
sýnd í sendiráðum norrænu þjóðanna í Berlín í
tilefni af 21. heimsþingi alþjóðasamtaka arki-
tekta, UIA, sem haldið er þriðja hvert ár. Gera
má ráð fyrir að rúmlega 13 þúsund manns hafi
séð sýninguna í tengslum við þingið. Sýningin
er farandsýning sem kemur hingað frá Dan-
mörku, en á eftir að fara til hinna Norður-
landanna.
„Það voru norrænu arkitektafélögin sem
settu sýninguna saman og komu fram á
þinginu sem ein menningarheild. Með þessu
vildu menn leggja áherslu á okkar sam-
norrænu menningarsjónarmið,“ segir Valdís
Bjarnadóttir formaður Arkitektafélags Ís-
lands. „Segja má að það sé meira einkennandi
fyrir Norðurlönd, heldur en margar aðrar
þjóðir, hvað við erum tengd náttúrunni og tök-
um mikið mið af henni í byggingarlist okkar.
Auk þess má finna sterkan samhljóm í efn-
isnotkun okkar þó hún sé kannski ekki sú
sama á öllum Norðurlöndunum.“
Að sögn Valdísar var meginþema sýning-
arinnar íbúðabyggð eftir 1995 með áherslu á
vistvænar og sjálfbærar byggingar og skipu-
lag. „Sýningin skiptist í fjóra flokka þar sem
fyrsti flokkurinn snýr að verkefnum sem
byggja á landslagi og tengslum við náttúruna.
Annar flokkur snýr að formum og byggða-
mynstri, t.d. hvernig þú byggir upp borg-
arhverfi. Þriðji flokkurinn fjallar um mismun-
andi sambýlisform, t.d. sambýli kynslóða,
hinna yngri og eldri og hvernig auðga megi
samfélagið með sambýli mismunandi aldurs-
hópa. Fjórði flokkurinn snýr síðan að sjálf-
bærum og vistvænumbyggingum og ýmsum
tæknilegum útfærslum.“
Rekaviður sem byggingarefni
Valdís segir mörg skipulagsverkefnanna
leggja mikla áherslu á tengsl atvinnu- og
íbúðasvæða með það að markmiði að stytta
ferðatíma fólks. „Það er náttúrlega mjög óvist-
vænt þegar fólk er að þeysast borgarhlutanna
á milli kannski tvisvar til fjórum sinnum á dag.
Fjöldi verkefnanna byggja á því að hafa það
sem þú þarft nálægt þér til þess að þú þurfir
sem minnst að nota bílinn,“ segir Valdís og
bendir á myndir af háskólahverfi í Viikki í
Finnlandi, en Viikki er fyrsta borgarsvæðið í
Finnlandi sem hannað er á vistvænum grund-
velli.
„Finnarnir eru einmitt mjög flinkir í nú-
tímahönnun og sýna nútímalausnir sem
byggja á vistvænum og sterkum nátt-
úrutengslum. Hluti þess að vera vistvænn felst
í því að nota efni sem brotna niður í nátt-
úrunni, skemma ekki náttúruna þegar líftími
bygginganna er búinn, en það felst líka í því að
nota staðbundin efni. Það sem er vistvænt í
einu landi þarf ekkert endilega að vera það í
öðru landi líka, því það verður t.d. að taka tillit
til þátta eins og flutningskostnaðar við að
flytja efnið milli staða.
Þannig hefur timbur oft á tíðum ekki verið
vistvænt til bygginga hér á Íslandi af því við
áttum ekki svo mikið af því, nema rekaviðinn,
en hann er einmitt notaður í Sesseljuhúsi sem
er m.a. framlag okkar Íslendinga hér á sýning-
unni.“ Auk Sesseljuhús eru, að sögn Valdísar,
tvö önnur verkefni frá Íslandi, en þau eru íbúð-
arhús Ólafs Sigurðssonar arkitekts í Mos-
fellsbæ og Garðhúsabær arkitektanna Hjör-
dísar og Dennisar. „Í tilfelli Ólafs byggði hann
100 m² hús inni í 500 m² gróðurhúsi, en þetta
er ákaflega skemmtilegt verkefni. Þarna notar
hann sér þann möguleika að byggja sér lítið
hús inni í mun stærri veðurhjúp og nýtir þar af
leiðandi árstíðirnar mun betur, þ.e. lengir
sumarið í báða enda.“
Sementssílói breytt í íbúðir
Samkvæmt Valdísi er mikilvægt að horfa á
allan líftíma byggingarinnar. „Þegar hús hefur
þjónað sínum tilgangi hvað áttu þá að gera við
það? Áttu að rífa það eða finna því nýtt hlut-
verk? Á sýningunni má finna mjög spennandi
dæmi um hið síðarnefnda frá Noregi. Þetta
voru steinsteypt sementssíló sem stóð til að
rífa þar sem þau höfðu þjónað tilgangi sínum.
Þegar búið var að reikna út hvað kostaði að
rífa mannvirkið og farga kom í ljós að mun
hagkvæmara var að breyta því í íbúðir fyrir
stúdenta, heldur en að rífa það og byggja nýtt
stúdentaheimili.
Þetta er steinsnar frá Arkitektaháskólanum
í Ósló og stúdentarnir eru ákaflega ánægðir að
búa í svona gríðarlega skemmtilegu og öðru-
vísi húsi. Þannig varð verðandi úrgangsefni að
auðlind um leið og haldið var í söguleg menn-
ingarverðmæti. Sýningin segir okkur að líta á
allt sem við túlkum sem úrgang eða sorp sem
auðlind og spyrja okkur hvernig við getum
nýtt okkur þetta sem tækifæri til þess að gera
eitthvað nýtt. Í þessu felst einmitt mikil fram-
sækni.“
Aðspurð hvort Íslendingar mættu taka sér
þessa endurnýtingarstefnu til fyrirmyndar
svarar Valdís að sér finnist oft að hús séu rifin
án þess að kannaðir séu möguleikar á end-
urnýtingu. „Mér finnst sjálfsagt að skoða alltaf
hvort mögulegt sé að breyta húsum og nýta á
annan hátt í stað þess að rífa þau. Við Íslend-
ingar erum svo nýjungagjörn, en við verðum
líka eins og aðrar þjóðir að hugsa um hvernig
við viljum skila jörðinni til komandi kynslóða.
Við þurfum að vera vakandi fyrir því að fá
meira út úr minna í mjög víðum skilningi.“
Í mörgum verkefnunum sem til sýnis eru
má sjá hvernig íbúðir eru byggðar á einfaldan
og ódýran hátt, en jafnframt á framsækinn
máta. Dæmi um þetta eru, að sögn Valdísar,
samkeppnisverkefnið „Íbúðir aldarinnar“ sem
byggt var í hjarta Kaupmannahafnar, en þar
tókst að skera niður byggingarkostnað með
því að reisa einfalt en mjög nútímalegt hús
með lágmarkskostnaði í hverfi sem býr yfir
ríkri sögu, en fella það jafnframt mjög vel að
gömlu byggðinni.
„Fallegur arkitektúr felst alls ekki í því að
moka einhverjum dýrum efnum í hús. Það er
bara misskilningur. Oft og tíðum er fallegur
arkitektúr einmitt mjög einfaldur og einfald-
leikinn byggist á því að nota fá efni, en nota
þau markvisst og reyna að fá fram fallega hluti
án þess að það þurfi endilega að kosta meira.
Þeir kosta kannski meiri hugsun en þurfa ekki
endilega að kosta meiri peninga,“ segir Valdís.
Sýningin verður opin út ágústmánuð alla
daga frá kl. 14–22 og er aðgangur ókeypis.
Vistvæn
byggingarlist
Arkitektafélag Íslands opnaði nýlega sýninguna Auðlegð í
norrænni byggingarlist. Valdís Bjarnadóttir, formaður fé-
lagsins, leiðbeindi Silju Björk Huldudóttur um sýninguna
og sagði henni frá vistvænum íbúðabyggðum.
Gamalt steinsteypt sementssíló umbreyttist í 226 stúdentaíbúðir í Ósló.
Hljóðmön sem reist var meðfram þjóðveginum í Viikki í Finnlandi.
silja@mbl.is