Morgunblaðið - 05.09.2003, Blaðsíða 2
FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
KR-ingar eru Íslandsmeistarar bæði í kvenna- og
karlaflokki annað árið í röð og hefur engu félagi tekist
það áður. Skúli Unnar Sveinsson talar við Kristján Finn-
bogason og Hrefnu Jóhannsdóttur, burðarása liðanna.
Íslenskur leikhúsvetur
Þjóðleikhúsið frumsýnir 8 ný íslensk leikverk í vetur.
Anna G. Ólafsdóttir og Svavar Knútur Kristinsson
ræddu við leikritaskáldin um verkin og aðdragandann.
Dallas Mavericks
Fyrir áratug var Dallas Mavericks eitt lélegasta lið
bandaríska körfuboltans, en er nú í fremstu röð. Sig-
urður Elvar Þórólfsson fjallar um liðið, sem í liðinni
viku gerði samning við Jón Arnór Stefánsson.
Tvöfaldir meistarar
á sunnudaginn
ÓVISSA Í ORKUMÁLUM
Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins mun forstjóri Lands-
virkjunar leggja það til við stjórn
Landsvirkjunar á fundi í dag að
fresta Norðlingaölduveitu fram yfir
gerð Kárahnjúkavirkjunar. Verði
þetta samþykkt er stækkun Norður-
áls á Grundartanga í mikilli óvissu,
en hún er þó möguleg með stækkun
Nesjavallavirkjunar.
Sjálfvirk radartæki
Tvö hátæknimöstur verða sett
upp við snjóflóðavarnargarðana á
Flateyri í haust í tengslum við þátt-
töku íslenskra vísindamanna í al-
þjóðlegu verkefni á sviði snjóflóða-
varna.
Dúfnakjöt á markað
Vonast er til þess að dúfnakjöt
komist bráðlega á innlendan mark-
að, en fyrir fjórum árum voru fluttar
inn til landsins 60 matardúfur af
norsk-frönskum stofni og hefur
stofninn nú tífaldast.
Riða í Svarfaðardal
Riða hefur greinst í einni kind á
bænum Urðum í Svarfaðardal og
verður öllu fé á bænum, um 100
kindum, fargað á næstu dögum.
Hafna Írakstillögudrögum
Leiðtogar Þýzkalands og Frakk-
lands, Gerhard Schröder kanzlari og
Jacques Chirac forseti, höfnuðu því í
gær að styðja tillögudrög Banda-
ríkjastjórnar að nýrri ályktun Sam-
einuðu þjóðanna um Írak, með þeim
rökum að í þeim væri ekki gert ráð
fyrir því að heimamenn tækju nægi-
lega fljótt við stjórnartaumunum í
landinu. Embættismenn í Hvíta hús-
inu hafa skýrt leiðtogum þingflokk-
anna á Bandaríkjaþingi frá því að
George W. Bush forseti ætli að óska
eftir 60 til 70 milljarða dollara
(4.900–5.700 milljarða króna) auka-
fjárveitingu vegna hernáms og end-
urreisnar Íraks. Bandaríkjastjórn
sækir það nú fast að fá fleiri þjóðir
til að deila með sér byrðunum af
gæzlu og uppbyggingu í Írak.
Abbas vill sættir við Arafat
Mahmud Abbas, forsætisráðherra
palestínsku heimastjórnarinnar,
forðaðist lokauppgjör við Yasser
Arafat, leiðtoga Palestínumanna, í
ræðu sem hann flutti á palestínska
þinginu í gær. Hann viðurkenndi að
hafa átt í deilum við Arafat og hvatti
heimastjórnina til að leita sátta við
hann.
S
Ú var tíðin að engin kona sem taldist
alvörudama lét sjá sig hanskalausa á
götum úti, jafnt í sívaxandi þéttbýli
Reykjavíkur sem og stórborgum er-
lendis. Í Bandaríkjunum var þetta
viðhorf við lýði allt fram á sjöunda áratuginn og
þar tók heldri kona ævinlega með sér hanska er
hún yfirgaf heimilið, ef svo kynni að fara að hún
þyrfti að hafa samskipti við ókunnugt fólk.
Hanskinn gegndi í raun svipuðu hlutverki og
blæjan gerir í mörgum menningarheimum músl-
íma. Hann veitti henni vernd gegn óvelkominni
snertingu og hinu óþekkta. Hanskinn veitti þó
ekki eingöngu vernd heldur gat hann einnig ver-
ið hin fullkomna táknmynd tælingar; í réttum fé-
lagsskap, með ískaldan martíni við hönd, var
hanskinn dreginn af ofurhægt og tælandi, fingur
fyrir fingur.
Með hippatímanum, frjálsum ástum og hisp-
urslausari samskiptum manna á meðal tapaði
hanskinn hins vegar hlutverki sínu og hvarf ofan
í skúffu. Svo virðist þó sem að hanskinn
hafi loks fengið uppreisn æru á ný og
eru tískutímarit austan hafs sem
vestan sammála um að hanskar
séu einn aðalfylgihlutur vetrar-
tískunnar. Hanskana mátti enda
sjá á sýningarpöllum tískuhúsa á
borð við Miu Miu, Prada, Louis
Vuitton og Gucci svo nokkur
dæmi séu tekin.
Fjölbreytnin í hanskaúrvali
verður líka mikil þetta árið
og má jafnt finna háa
hanska sem lága, leður-
hanska sem hanska úr ull-
ar- og satínefnum, einlita
sem munstraða, skærlita
sem hefðbundna svarta, og
sparihanska sem hversdags-
lega. Það er því nokkuð víst að
sama hvort íslenskar tískudrósir
Dama upp á
Glansandi svartir samkvæmishanskar frá Debenhams fyrir
árshátíðina. Kjóllinn er frá GK.
Blómlegir hanskar
frá Benetton, háir
prjónahanskar frá
GK og litríkir leður-
hanskar f́ra Centr-
um.
Morgunblaðið/Ásdís
eiga eftir að elta anda sjöunda áratug-
arins eða þess níunda, ensku sveitatísk-
una eða drauminn um hið ofurkvenlega,
að þá eiga þær nokkuð örugglega að
geta fundið hanska í stíl.
En hvort sem fyrirmyndin er tekin úr
gömlum Madonnu-myndböndum eða frá
leikkonunni klassísku Katharine Hep-
burn, gefa hanskar konu alltaf fágaðra
yfirbragð. Og í vetur er því tilvalið að
setja sig í dömulegar stellingar, horfa til
fortíðar og draga hanskana ofurhægt á
fingur sér.
Haust- og
vetrartískan
2003/2004
4
tíu fingur
F Ö S T U D A G U R 5 . S E P T E M B E R 2 0 0 3 B L A Ð B
EINELTI Á VINNUSTÖÐUM – TILRÆÐI VIÐ SJÁLFSTRAUSTIÐ/2
PLÁSTUR Á BÁGTIÐ/3 FÓLK ER TRÉ OG FÁIR SKILJA EIST-
LENDINGA/6 BLAUTGEÐJA LUND/7 AUÐLESIÐ EFNI/8
Yf ir l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 32
Viðskipti 12 Minningar 32/38
Erlent 14/16 Bréf 40
Höfuðborgin 18 Skák 41
Akureyri 18/19 Staksteinar 42
Suðurnes 20 Dagbók 42/43
Austurland 21 Kirkjustarf 43
Landið 22 Leikhús 48
Listir 23/25 Fólk 48/53
Umræðan 26 Bíó 50/53
Menntun 27 Ljósvakamiðlar 54
Forystugrein 28 Veður 55
* * *
RIÐA hefur greinst í einni kind á
bænum Urðum í Svarfaðardal og
verður öllu fé á bænum, um 100
kindum, fargað á næstu dögum.
Sigurður Sigurðarson, dýra-
læknir á tilraunastöðinni á Keld-
um, segir að umræddri kind hafi
verið lógað og hún send í rannsókn
og í gær hafi niðurstöður legið fyr-
ir. Þetta sé gamalt riðusvæði en
riða hafi ekki fundist þar lengi.
„Þetta þýðir að það verður að
farga hjörðinni hið fyrsta,“ segir
hann og bætir við að reynt verði að
smala fénu saman áður en réttað
verði til að reyna að koma í veg
fyrir að fé, sem sé hugsanlega
smitað, verði rekið í réttir með
öðru fé.
Hallgrímur Einarsson, bóndi á
Urðum, segir að þetta sé í annað
sinn sem riða komi upp í fé á bæn-
um. „Árið 1988 var skorið niður í
öllum dalnum og þá vorum við með
fleiri kindur en við tókum aftur
kindur haustið 1990,“ segir hann.
Réttir byrja í Svarfaðardal í dag
og Tungnarétt, aðalréttin, verður á
sunnudag. „Maður hefur löngum
hlakkað til gangna en svona uppá-
koma setur strik í reikninginn vit-
andi það að hjörðin verður skorin
niður. Þetta er mikið tilfinninga-
legt tjón og auk þess verður það
aldrei að fullu bætt fjárhagslega en
ég geri ráð fyrir að við stefnum að
því að fá okkur kindur aftur þótt
þær verði ekki eins margar. Að
vera í sveit og hafa hús og hey en
ekki kindur er frekar neyðarlegt.“
Mikilvægt að vera
á varðbergi
Að sögn Sigurðar Sigurðarsonar
getur riðan leynst víðar og því sé
mjög mikilvægt að menn hafi aug-
un hjá sér í smalamennskum í
haust og taki strax frá grunsam-
legar kindur. Í því sambandi skipti
miklu að hafa meðferðis kerrur
sem nota megi undir þessar kindur
til að ekki þurfi að reka þær með
öðru fé til rétta. Eins sé mikilvægt
að hafa sjúkradilka við réttirnar
svo taka megi smitaðar kindur þar
frá, virðist þær smitaðar. Mikil-
vægt sé að þessar kindur séu ekki
með öðru fé og eins þurfi að láta
viðkomandi dýralækni vita sem
fyrst. „Séu kindur hugsanlega
smitaðar er mikilvægt að láta
skoða þær hið fyrsta og það á allt-
af að vera hægt að ná í mig í síma
892 1644,“ segir Sigurður. „Það
hefur gengið mjög vel að fást við
riðuna og kveða hana niður hér á
landi og hefur óvíða gengið betur í
heiminum en hún er þrálát. Hún
gæti fundist hér og þar enn þá og
sé ekkert að gert gæti hún auð-
veldlega breiðst út um allar jarðir
aftur.“
Sigurður leggur einnig áherslu á
að fólk gæti þess að vera ekki með
viðskipti með fé á riðusvæðum.
„Sala á fé og öll viðskipti með fé
milli bæja á riðusvæðum er stór-
hættuleg enda óheimil í 20 ár eftir
að riða finnst,“ segir hann.
Riða komin upp
í Svarfaðardal
JÖKULÁIN Blanda hefur verið
mjög lituð seinni hluta sumars og
er það vegna þess að bráðnun í
Hofsjökli er mikil vegna hlýinda.
Jökulliturinn sem er á ánni litar
hafið langt til norðurs en suð-
vestanáttin heldur litnum í skefj-
um til vesturs. Þessi sjón var al-
geng áður en Blanda var virkjuð
og vafalítið yljar þessi sjón ein-
hverju gömlu Blönduóshjarta.
Bráðnunin í jöklinum er svo mikil
að Blöndulón hefur ekki undan
og því verður að hleypa umfram-
vatni óbeisluðu til sjávar við
Blönduós. Þegar þessi mynd er
tekin, um kl. 15 í dag, daginn
sem menn bíða eftir fyrstu haust-
lægðinni, þá er sólskin og 19
stiga hiti á Blönduósi. Þetta hlýja
sumar hefur haft margvísleg
áhrif og má nefna það að allur
snjór er horfinn úr Langadals-
fjalli og deila elstu menn um það
hvort slíkt hafi gerst áður, en
menn á miðjum aldri muna ekki
eftir snjólausu Langadalsfjalli.
Hofsjökull á haf út
Blönduósi. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
LÚS hefur gert vart við sig í
einum bekk í Háteigsskóla og
hefur foreldrum barna við skól-
ann verið gert viðvart, en lús er
árviss í upphafi skólaárs og jafn-
vel oftar.
Þórður Óskarsson, aðstoðar-
skólastjóri Háteigsskóla, segir
að ekki sé um faraldur að ræða
en þegar vart verði við lús séu
foreldrum sendar upplýsingar
þar að lútandi og það hafi verið
gert nú. Þetta komi upp á hverj-
um vetri og á öllum tímum og sé
ekki óvenjulegt eftir að skóla-
starf hefjist.
Anna Björg Aradóttir, hjúkr-
unarfræðingur hjá Landlæknis-
embættinu, tekur í sama streng.
Hún segir að embættinu hafi
ekki borist upplýsingar um
slæmt ástand í skólum nú í upp-
hafi skólaársins, en þegar krakk-
arnir komi saman á haustin sé
alltaf hætta á að lús komi upp og
í raun ekkert óeðlilegt við það.
Þegar það gerist séu það fyr-
irmæli frá embættinu að skólar
komi upplýsingum til foreldra og
þeir séu beðnir um að leita lúsa
með því að kemba hár barnanna
með lúsakambi.
„Þetta er meira félagslegt
vandamál en heilsufarslegt,“ seg-
ir Anna Björg og leggur áherslu
á að engin hætta sé á ferðum.
Lús á ferðinni
EITT mesta hlaup sem komið hefur í
Súlu á Skeiðarársandi náði hámarki í
fyrrinótt og er áin nú í rénun. Hlaup-
ið hófst aðfaranótt þriðjudags og svo
virðist sem það hafi farið framhjá
flestum. Grjótvörn við einn sökkul
brúarinnar, sem var styrktur í vor,
hreinsaðist burt í flaumnum.
Að sögn Snorra Zóphoníassonar
hjá Orkustofnun eru engar mæling-
ar gerðar á hlaupinu að þessu sinni
og í Súlu eru engir rennslismælar.
Snorri sagði að stutt væri orðið á
milli Súluhlaupa vegna breytinga
sem orðið hefðu á jöklum, lónin
tæmdust oftar er jökulísinn gæfi eft-
ir og mannvirkjum væri lítil sem
engin hætta búin.
Súluhlaup
í kyrrþey