Morgunblaðið - 05.09.2003, Blaðsíða 56

Morgunblaðið/Árni Sæberg
ÞÝSKA landsliðið í knattspyrnu kom til
landsins í gærmorgun en liðið leikur við ís-
lenska landsliðið í Evrópukeppninni á Laug-
ardalsvelli á morgun.
Þjóðverjarnir, sem urðu í öðru sæti í
heimsmeistarakeppninni í fyrra, eru í þeirri
ótrúlegu stöðu að vera í öðru sæti í riðlinum
á eftir Íslendingum, en þeir hafa fullan hug
á að breyta því. Þeir æfðu í roki og rigningu
á Kópavogsvelli síðdegis í gær en voru ekki
á því að sýna trompin og var æfingin lokuð
áhorfendum og fjölmiðlunum var sagt að
halda sig víðsfjarri.
Undirbúningur fyrir leikinn er í fullum
gangi. Upptökubílar frá þýska sjónvarpinu
komu með Norrænu til Seyðisfjarðar í gær-
morgun. Verður útsendingin sú lang-
umfangsmesta frá íþróttaviðburði sem fram
hefur farið hér á landi.
Lok, lok og læs á þýska stálið

Uwe Seeler/44–45
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Næring ekki
refsing
TVÖ hátæknimöstur verða sett
upp við snjóflóðavarnargarðana
á Flateyri í haust í tengslum við
þátttöku íslenskra vísindamanna
í alþjóðlegu verkefni á sviði snjó-
flóðarannsókna. Evrópusam-
bandssjóðurinn hefur veitt um
170 milljónum króna til verkefn-
isins, þar af 10 milljónum til Ís-
lands auk þess sem Ofanflóða-
sjóður og Veðurstofa Íslands
styrkja rannsóknir hér á landi
um 11 milljónir kr.
Verkefnið sem ber heitið SAD-
ZIE, hófst snemma á þessu ári
og lýkur árið 2005. Auk Íslend-
inga taka þátt í því Frakkar,
Norðmenn, Ítalir og Bretar. Að
sögn Tómasar Jóhannessonar,
sérfræðings á Veðurstofu Ís-
lands, er markmiðið með verk-
efninu að auka skilning á eðli og
eiginleikum snjóflóða til þess að
bæta hönnunarforsendur við
gerð varnarvirkja. Að fengnum
niðurstöðum á að vera unnt að
meta hættu sem steðjar að fólki í
nágrenni snjóflóðavarnarvirkja.
„Það er ýmsum spurningum
ósvarað um eðlisfræði snjóflóða
og það eru ekki nema tiltölulega
fáir staðir í veröldinni þar sem
snjóflóð hafa fallið á varnar-
garða,“ segir Tómas. „Enn frem-
ur er ýmislegt óljóst um snjóflóð
almennt. Í SADZIE-verkefninu
koma saman allar stofnanir sem
stunda mælingar á snjóflóðum.
Þannig nýtast mælitæki betur
um leið og fróðustu menn á
hverjum stað taka þátt í að túlka
þau gögn sem safnast.“
Möstrin fyrrnefndu sem setja
á upp á Flateyri, á að nota til að
mæla hraða snjóflóða, líkt og lög-
regla gerir við radarmælingar á
vegum úti. Mælitæki verða síðan
sett á möstrin í vor. Verður þeim
beint upp í fjallshlíðina og munu
kveikja sjálfkrafa á sér ef snjó-
flóð fellur úr Skollahvilft. Að
sögn Tómasar eru leiðigarðarnir
á Flateyri meðal merkilegustu
snjóflóðavarnargarða í heimi og
gefa einstakt tækifæri til að
skoða flæði snjóflóða.
Íslendingar þátttakendur í alþjóðlegum snjóflóðarannsóknum
Sjálfvirk radartæki
verða sett upp á Flateyri
JÁ svöruðu 28% starfsmanna Landspítala há-
skólasjúkrahúss einni eða fleiri af tuttugu og einni
spurningu, sem snerust um að fá fram hvort og
hvernig starfsmenn upplifðu einelti. Spurðir hvort
þeir hefðu sjálfir verið lagðir í einelti svöruðu hins
vegar aðeins 13% játandi og 34% þegar spurðir
voru hvort þeir hefðu orðið vitni að einelti.
Þetta eru m.a. niðurstöður rannsóknar Brynju
Bragadóttur í tengslum við doktorsritgerð hennar
um einelti á vinnustöðum, tíðni þess og áhrif á and-
legt og líkamlegt heilsufar, sem hún hyggst senn
verja í Kent-háskólanum í Canterbury á Englandi.
Í sams konar rannsókn, sem hún gerði á sjúkra-
húsi í Skotlandi, svöruðu 48% starfsmanna einni
eða fleiri spurningu játandi, þó kváðust aðeins 27%
hafa sjálf lent í einelti, en 46% sögðust hafa orðið
vitni að einelti á vinnustaðnum.
Viðmiðin á reiki í hugum fólks
Ekki var spurt um einstakt atvik, heldur end-
urteknar athafnir eða gerðir síðastliðna tólf mán-
uði. Brynja túlkar niðurstöðurnar á þann veg að
viðmiðin séu á reiki í hugum fólks og því skilgreini
það ekki viðvarandi ágreining og erfið samskipti
sem einelti. „Margir sætta sig við að „svona“ sé
eðlilegt og bara „mórallinn“ á vinnustaðnum, enda
eiga þeir erfitt með að horfast í augu við að nei-
kvætt viðmót eða atferli beinist að þeim sjálfum
persónulega – að þeir séu þolendur, en ekki ein-
hverjir aðrir.“ Á LSH var svarhlutfallið 30% af
2.300 manna handahófskenndu úrtaki úr öllum
starfsstéttum, en 69% af 3.000 manna úrtaki í
Skotlandi. Á báðum stöðum var svokallað starfs-
tengt einelti algengasta birtingarmynd eineltis.
Starfstengt
einelti
algengast

Daglegt líf/B2
BANASLYS varð á Arnarvatnsheiði í gær, þegar
24 ára gamall karlmaður velti fjórhjóli á vegar-
slóða skammt norðan Arnarvatns.
Maðurinn var í smalamennsku ásamt fleiri
gangnamönnum þegar slysið varð, skömmu eftir
hádegið, og voru björgunarsveitir og þyrla Land-
helgisgæslunnar kallaðar út. Meiðsli mannsins
voru það alvarleg að hann lést af völdum þeirra áð-
ur en hægt var að flytja hann á sjúkrahús. Flutti
þyrluáhöfnin hinn látna til Reykjavíkur. Tildrög
slyssins eru í rannsókn hjá lögreglunni á Blöndu-
ósi. Ekki er unnt að birta nafn hins látna að svo
stöddu.
Gangnamaður
beið bana er
fjórhjól valt
Arnarvatnsheiði
VONAST er til þess að nýstár-
leg landbúnaðarafurð, dúfna-
kjöt, komist bráðlega á inn-
lendan markað eftir góða raun í
kjölfar prufuslátrunar hjá
Reykjagarði í fyrra. Þá var um
100 dúfum slátrað og þær seldar
sem veislumatur. Um er að ræða
dúfnaeldi hjá Hafursfelli ehf. á
bænum Hrútsholti í Eyja- og
Miklaholtshreppi.
Árið 1999 flutti Bergur Rögn-
valdsson framkvæmdastjóri
Hafursfells inn 60 matardúfur af
norsk-frönskum stofni og hefur
stofninn nú tífaldast. Dúfurnar
eru nærri helmingi stærri en
bréfdúfur og fást um 470 grömm
af kjöti af hverri dúfu. Segir
Bergur að innlendi markaður-
inn, þ.e. verslanir og veitinga-
hús, sé opinn fyrir þessari afurð.
Erfiðlega hefur hins vegar geng-
ið að fá inni í sláturhúsum, sem
óttast krosssmit að sögn Bergs.
Hann segir þann ótta hins vegar
ástæðulausan, þar sem dúfna-
stofninn er alheilbrigður og laus
við sjúkdóma eins og salmonellu
og kamfýlóbakter. Stofninn hef-
ur verið í sóttkví og sætt ströngu
eftirliti og ekkert nema slátr-
unarþátturinn er í vegi fyrir því
að afurðin komist á markað. Að
sögn Bergs hefur samstarfið við
landbúnaðarráðuneytið gengið
mjög vel og mjög verið vandað til
verka á báða bóga. Hefur Bergur
óskað eftir því við Guðna Ágústs-
son landbúnaðarráðherra að hann
leggi sín lóð á vogarskálarnar til
að unnt sé að hefja slátrun.
Um er að ræða afurð sem
flokkast sem dýr lúxusmatvara.
„Þetta er besta kjöt sem ég hef
smakkað,“ segir Bergur sem
sjálfur er matreiðslumaður. Farið
var út í dúfnaeldið á sínum tíma
til að anna innlendri eftirspurn,
en árið 1999 skrifuðu helstu hótel
og veitingahús Reykjavíkur land-
búnaðarráðherra áskorunarbréf
þess efnis að hefja yrði dúfnaeldi,
þar sem aðgengi að innfluttu
dúfnakjöti var mjög ótryggt, að
sögn Bergs.
Norsk-franskar matardúfur
tilbúnar til slátrunar
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
NETNOTENDUR eru
hlutfallslega flestir á Ís-
landi að því er kemur
fram í frétt breska blaðs-
ins Daily Record. Ísland,
Svíþjóð og Danmörk eru
í þremur efstu sætunum
en þar á eftir koma Hol-
lendingar, Hong Kong-
búar og Norðmenn.
Forysta Íslands á þessu sviði er raunar nokkuð
afgerandi ef marka má tölur Daily Record: 787 af
hverjum þúsund íbúum Íslands nota Netið reglu-
lega en í Svíþjóð eru netverjarnir 678 á hverja þús-
und íbúa og 627 í Danmörku. Bandaríkjamenn eru í
7. sæti og Bretar í því 8. en í þessum löndum nota
um 570–590 af hverjum þúsund íbúum Netið reglu-
lega.
Íslendingar
nota Netið
manna mest