Morgunblaðið - 05.09.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
EINN allra stærsti urriði sem
veiðst hefur seinni árin í Þingvalla-
vatni veiddist þar fyrir nokkru.
Var þar á ferðinni hængur einn
mikill sem vigtaðist 16 pund blóðg-
aður.
Þorvaldur Egill Sigurðsson, sá er
veiddi fiskinn, sagði hann hafa ver-
ið 12 ára gamlan samkvæmt upp-
lýsingum frá Jóhannesi Sturlaugs-
syni fiskifræðingi, en lesa mátti úr
tveimur merkjum sem komið hafði
verið fyrir á fiskinum. Urriðinn var
auk þessa 84 cm langur og 48 cm
að ummáli. Þetta var fluguveiddur
fiskur, tók svarta Killerpúpu núm-
er 8 í hægum vindi, rigningu og 15
gráðu lofthita. Fiskurinn þumb-
aðist mest um, en tók þó eina 60
metra roku út í vatn og stökk einu
sinni.
Hörkuveiði í Straumfjarðará
Afar góð veiði hefru verið í
Straumfjarðará að undanförnu, og
raunar í allt sumar með tilliti til að-
stæðna sem oft og lengi voru slæm-
ar. Í fyrrakvöld veiddust t.d. 14
laxar á fjórar stangir og fengust
laxarnir vítt og breytt um ána.
Voru þetta bæði legnir laxar og ný-
ir. Yfir 300 laxar eru komnir á
land, talsvert meira en allt síðasta
sumar og enn um vika eftir af
veiðitímanum.
Tína upp stórlax í Skógá
Smálax sést lítt í Skógá eins og
búist var við, enda sleppingin í
fyrra ekki til stórræðanna. Hins
vegar reytast upp stórlaxar úr
gönguseiðasleppingu 2001. Síðasta
holl fékk t.d. fimm 9 til 16 punda
laxa og hollið sem lýkur veiðum í
dag var komið með a.m.k. einn 16
punda þrátt fyrir slæm skilyrði.
Bleikjuveiði er jöfn og góð.
Sjóbirtingar á ferð
Veiðimaður sem var nýverið í
Eldvatni í Meðallandi fékk níu fiska
á skömmum tíma fyrir skemmstu
og samkvæmt upplýsingum frá
leigutaka árinnar, Lax-á, voru
nokkrir þeirra fiska nýgengnir sjó-
birtingar. Eitthvað hafa birtingar
verið að skjóta sér í ýmsar ár á
Suðurlandi að undanförnu, en
þeirra vertíð er að fara af stað. Ný-
lega var t.d. holl í Jónskvísl með 7
birtinga auk einhverra staðbund-
inna silunga og enn berast tíðindi
af skotum af neðsta svæði Gren-
lækjar, þar sem áin blandast Skaftá
í Veiðiósi. Einn daginn komu þar
fimm á land, annan dag sjö og þann
þriðja 18 stykki, sem er ekki slæmt
á aðeins tvær stangir. Aðrir dagar
eru fisklausir. Lítið er enn að ger-
ast í Geirlandsá, Hörgsá og víðar,
en það eru ár sem eru ofar í vatna-
kerfinu og því seinni til. Vel hefur
þó veiðst í Hólmunum og Vatna-
mótunum í Skaftá.
Sigurður Egill Þorvaldsson, Birgir Egill Einarsson, Ilmur Björg Ein-
arsdóttir og Hlynur Atli Magnússon hampa urriðanum stóra.
Urriðatröll úr Þingvallavatni
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
„VIÐ sjáum ekki vaxtarmöguleika í
sauðfjárræktinni, því miður. En það
ber að viðhalda henni og skipu-
leggja þannig að bændur sem þann
búskap stunda geti haft sem bestar
tekjur,“ sagði Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra á opnum stjórn-
málafundi Framsóknarflokksins á
Egilsstöðum í gær. Allur þingflokk-
urinn sat fyrir svörum á fundinum,
utan Kristins H. Gunnarssonar,
sem var á ferðalagi um Kára-
hnjúkasvæðið með iðnaðarnefnd Al-
þingis.
„Við erum nú að vinna að fjár-
lagafrumvarpi sem gerir ráð fyrir
nokkrum tekjuafgangi á ríkissjóði
og höfum haldið áfram að treysta
stöðu ríkissjóðs og greiða skuldir
hans niður“ sagði Halldór.
Ríkisstjórnin stefnir
að því að selja Símann
„Við höfum m.a. selt ríkisfyrir-
tæki til þess að ná þessu markmiði
og fengið inn milli 50 til 60 millj-
arða, en því verkefni er ekki lokið.
Við ætlum okkur jafnframt að selja
Símann og það verður unnið að því
og við munum geta treyst stöðu rík-
issjóðs um marga tugi milljarða
með þeirri sölu.“
Fyrirspurnir úr sal beindust ekki
síst að sjávarútvegsmálum og sagði
Hjálmar Árnason, formaður sjáv-
arútvegsnefndar Alþingis m.a. að
vandinn væri tvíþættur. Það vantaði
meiri fisk í sjóinn. „Við erum með
Jón Kristjánsson fiskifræðing og
vísindamennina á Hafrannsókna-
stofnun og þessir aðilar eru að veita
ráðgjöf eftir bestu þekkingu og
sannfæringu. Vandinn er að vísind-
in eru svo ónákvæm og margir
þættir sem spila saman. Því eigum
við að fá erlend-
an þriðja aðila til
þess að fara yfir
þetta.“
„Því verður
ekki á móti mælt
að rekin hefur
verið velheppnuð
byggðastefna á
Austurlandi,“
sagði Halldór Ás-
grímsson. „Við
höfum haldið því fram að þær fram-
kvæmdir sem nú eru að fara í gang
séu mikilvægastar í því sambandi
og það ríkir hér uppgangur og
fólksfjölgun.
Það hefur verið mótuð stefna um
byggðaáætlun fyrir Eyjafjarðar-
svæðið, sem lofar mjög góðu og það
hefur tekist að styrkja höfuðstað
Norðurlands og það svæði verulega
í sessi. En við verðum að viður-
kenna að ekki hefur gengið nægi-
lega vel á norðvestanverðu landinu,
Vestfjörðum og ýmsum héruðum í
Norðvesturkjördæminu og það hlýt-
ur að vera skylda okkar á næstu ár-
um að líta mjög til þess svæðis.“
Heimamenn knýja á um
vegabætur í fjórðungnum
Biðlað var til þingmanna kjör-
dæmisins að einhenda sér um vega-
bætur um Skriðdal, Þórudalsheiði
og Öxi, sem yrði geysileg vegabót
og jafnvel bylting fyrir norður-,
mið- og suðursvæði fjórðungsins.
Þá kom fram að Markaðsstofa
Austurlands kannar nú af fullum
þunga möguleika á gerð 100 km
langs sumarvegar frá Kárahnjúkum
inn á Sprengisand. Þá tæki 6 til 7
klst. að aka frá Reykjavík til Aust-
urlands.
Uppbygging í Norðvesturkjördæmi
komi næst, að mati utanríkisráðherra
Eygir ekki vaxt-
armöguleika í
sauðfjárrækt
Egilsstöðum. Morgunblaðið.
Halldór
Ásgrímsson
DRAGA má verulega úr banvænum
og alvarlegum áverkum á ungum
börnum af völdum umferðarslysa
með því að börn undir fimm ára aldri
snúi baki í akstursstefnu í þar til
gerðum bílstólum sem standast
gæðakröfur. Í Þýskalandi er mun
hærri tíðni alvarlegra áverka barna
eins til þriggja ára vegna umferðar-
slysa heldur en í Svíþjóð, þar sem
börn eru að jafnaði í bílstólum sem
snúa baki í akstursstefnu fram til
þriggja ára aldurs. Í Þýskalandi
hætta börn frekar að sitja í slíkum
stólum við eins árs aldur með þeim
afleiðingum að mun fleiri börn á
þessum aldri slasast alvarlega í um-
ferðarslysum heldur en í Svíþjóð.
Þetta kom fram á námskeiði Um-
ferðarstofu og Árvekni í samvinnu
við NTF (sænska umferðarstofnun)
um öryggisbúnað barna í bílum. Þar
hélt Thomas Carlsson, upplýsinga-
og markaðsstjóri NTF, erindi þar
sem fram kom að í Svíþjóð er nú lögð
mikil áhersla á að foreldrar hafi börn
sín í bílstólum sem snúa baki í akst-
urstefnu fram yfir fimm ára aldur.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Carlsson að til þess að stólarnir veiti
rétta vörn þurfi þeir að vera í fram-
sætinu en það sé því miður í mótsögn
við innleiðingu loftpúða í bíla. „Börn
í bílstólum fyrir framan loftpúða er
hættulegt samsetning. Þannig getur
tiltölulega hættulítill árekstur á
litlum hraða valdið hættu á dauða
barns í bílstól í framsætinu,“ sagði
Carlsson. Hann segir að Svíar vilji
gera þaðmögulegt að aftengja
loftpúðaútbúnað bílsins til þess að
hægt sé að setja barnabílstól í fram-
sætið. Sú krafa eigi þó erfitt upp-
dráttar á alþjóðavettvangi.
Þá segir Carlsson að í Svíþjóð sé
unnið að því að bílstólar og seljendur
þeirra þurfi sérstaka vottun og að
seljendur hafi fagþekkingu á því
hvenig setja eigi bílstólana rétt í bíl-
inn. Það sé allt of algengt að bílstólar
séu seldir sem ekki uppfylli kröfur
um öryggi og það fari vaxandi að
ódýrir og jafnframt óöruggir stólar
séu seldir á Netinu, bensínstöðvum,
stórmörkuðum og annars staðar þar
sem afgreiðslufólk hafi litla eða enga
þekkingu á bílstólum og meðhöndlun
þeirra í bílum.
Hægt að draga úr alvarlegum
áverkum um 90–95%
Dr. Maria Krafft, aðstoðaryfir-
maður umferðaröryggisrannsókna
hjá tryggingafélaginu Folksam, hélt
einnig erindi á námskeiðinu og í
samtali við Morgunblaðið sagði hún
að rannsóknir á bílslysum og athug-
anir á tilraunastofum sýndu að hægt
væri að draga úr alvarlegum áverk-
um á börnum vegna umferðarslysa
um 90-95% með því að láta bílstólinn
snúa baki í akstursstefnu miðað við
að börnin snúi fram.
„Við getum sagt að það sé fimm-
falt meiri hætta á lífshættulegum og
alvarlegum áverkum ef þú breytir
stöðu eins eða tveggja ára barns úr
því að snúa bakinu í akstursstefnu í
að snúa fram. Í flestum löndum Evr-
ópu er það gert strax við eins árs ald-
ur en í Svíþjóð er það yfirleitt gert
við þriggja ára aldur,“ sagði Krafft.
Að sögn Krafft er krafan um vott-
un bílstóla og seljenda líka til að
koma í veg fyrir ranga notkun bíl-
stóla. „Það er óhætt að fullyrða að
mjög víða eru bílstólar notaðir á
rangan hátt. Því er mikilvægt að for-
eldrar fái réttar leiðbeiningar þegar
þeir kaupa bílstól um það hvernig
eigi að setja hann í bílinn. Það er
ekki málið að foreldrar hafi ekki
áhuga á að tryggja öryggi barnanna,
þeir verða að hafa þekkingu til þess
og vita hvernig á að koma bílstólum
fyrir á réttan hátt.“
Draga má verulega úr
alvarlegum áverkum
Morgunblaðið/Jim Smart
Thomas Carlsson, upplýsinga- og markaðsstjóri NTF, og dr. Maria Krafft,
aðstoðaryfirmaður umferðarslysarannsókna hjá Folksam.
Sænskur sér-
fræðingur segir
að huga þurfi að
öryggisbúnaði
barna í bílum
FULLTRÚAR atvinnulífsins og Há-
skólans í Reykjavík undirrituðu í
gær sk. „bandamannasamning“ um
auknar rannsóknir og kennslu innan
skólans á sviði nýsköpunarfræða.
Undirritunin var liður í afmælishátíð
skólans en fimm ár eru frá því hann
var settur í fyrsta sinn.
Bandamenn skólans eru: Eimskip,
Íslandsbanki, Landssíminn, Orku-
veita Reykjavíkur, Sjóvá-Almennar,
Skeljungur og VÍS. Samningurinn
gildir til tveggja ára og leggja fyr-
irtækin skólanum til 42 milljónir
króna á samningstímabilinu sem
eiga að nýtast í rannsóknir og
kennslu í nýsköpunarfræðum, sem
fyrr segir. Að sögn Hönnu Katrínar
Friðriksson, framkvæmdastjóra
HR, er þetta í annað sinn sem skól-
inn gerir bandamannasamning við
fulltrúa atvinnulífsins.
Rannsóknarmiðstöð HR í nýsköp-
unar- og frumkvöðlafræðum sem
kynnt var á afmælishátíð skólans í
Salnum í Kópavogi í gær verður m.a.
ætlað að veita ráðgjöf aðilum sem
vilja efla nýsköpunar- og frum-
kvöðlastarfsemi á Íslandi. Dr. Rögn-
valdur J. Sæmundsson mun stýra
starfi rannsóknamiðstöðvarinnar.
Rannsóknastofnun í auðlindarétti
á að vera miðstöð þekkingar á sviði
auðlindaréttar og á m.a. að veita
þjónustu og ráðgjöf um lagaleg atriði
er varða nýtingu og vernd náttúru-
auðlinda. Davíð Þór Björgvinsson
prófessor mun stýra stofnuninni.
Morgunblaðið/Þorkell
HR undirritar „bandamannasamning“
Tryggir skólan-
um 42 milljónir