Morgunblaðið - 28.09.2003, Page 1

STOFNAÐ 1913 262. TBL. 91. ÁRG. SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Randver alls
ekki búinn
Randver gefur út plötuna … aftur
og loksins búnir? Fólk 52
Farsótt í
Toronto
Stærsta borg Kanada lamaðist
vegna bráðrar lungnabólgu 22
NORSKI fjármála- og útgerðarjöfurinn
Kjell Inge Røkke á í verulegum fjárhagserf-
iðleikum þessa dagana. Fyrirtæki hans,
Norway Seafoods Hold-
ing, skuldar norska stór-
fyrirtækinu Orkla ASA
ríflega 6,5 milljarða ís-
lenskra króna sem falla í
gjalddaga um næstu
mánaðamót. Røkke
gekkst í persónulegar
ábyrgðir fyrir láninu og í
tilkynningu frá Orkla er
látið að því liggja að end-
urgreiði Norway Seafood
ekki lánið fyrir mánaðamót verði gengið á
persónulegar eigur hans. Talið er að meðal
annars verði gerð krafa í hlutabréf Røkke í
iðnaðarfyrirtækinu Aker Kværner og jafn-
vel í lystisnekkju sem er í eigu hans en hún
er metin á ríflega hálfan milljarð króna.
Ásakanir um blekkingar
Í kjölfarið gaf Norway Seafoods Holding
út tilkynningu þar sem sagði að fyrirtækið
hefði þegar gert ráðstafanir til að standa í
skilum við Orkla fyrir tilsettan tíma. Í til-
kynningunni sagði að eiginfjárstaða Norway
Seafood Holding væri sterk eða rúmir 14
milljarðar króna í árslok 2002. Að sögn
fréttavefjar Aftenposten fer nú fram mikið
pókerspil milli annars vegar helstu við-
skiptabanka Røkke og hins vegar Orkla og
ganga ásakanir um blekkingar á víxl.
Eignir Røkke voru árið 2001 metnar á um
60 milljarða íslenskra króna en voru í fyrra
metnar um 28 milljarða króna. Í ár er talið
að enn hafi hallað undan fæti hjá Røkke og
eru eignir hans nú metnar á um 17 milljarða
króna. Bein tengsl eru á milli eigna Røkke og
gengi hlutabréfa í Aker Kværner sem hefur
hækkað nokkuð undanfarna mánuði. Skila-
boðin frá Orkla hafa engu að síður haft veru-
leg áhrif á gengi hlutabréfa í Aker Kværner
og á föstudag féll gengi þeirra um 5,3% í
kauphöllinni í Ósló og hafði þá lækkað um
13% í síðustu viku. Skuldir Røkkes við Orkla
eru taldar endurspegla fjárhagserfiðleika
hans síðustu misseri.
Røkke-
veldið rið-
ar til falls
Kjell Inge Røkke
„GAMALL draumur hefur ræst,“ sagði Eyþór
Eyjólfsson í gærmorgun við komuna til lands-
ins með um 250 manns í fyrsta beina farþega-
fluginu milli Íslands og Japans, en þrjár ferðir
hafa verið skipulagðar í haust og er uppselt í
þær allar. Ferðirnar eru afrakstur af mark-
aðsstarfi Icelandair í Japan en í mars 2001
stofnuðu Icelandair og Eyþór Eyjólfsson fyr-
irtækið K.K. Viking í Japan með það markmið
í huga að auka ferðamannastraum Japana til
Íslands. Sendiráð Íslands í Japan hefur starfað
mótvindi og þar sem þurfti að millilenda í
Norður-Noregi vegna vélarbilunar tók ferðin
um 14 tíma í stað 11 tíma. En það var ótrúlegt
að standa úti á flugvelli í Tókýó og sjá upp-
hafsstafina fyrir Flugleiðir og Reykjavík.“
Norðurljósin, Heit böð og Ljúffengt sjávar-
fang eru slagorð ferðanna, en eftir komuna
fór hópurinn beint í Bláa lónið. „Við látum
þessar þrjár ferðir gott heita í ár en síðan hef-
ur verið rætt um áframhald á næsta ári og þá
mun fleiri ferðir,“ segir Eyþór.
í tæp tvö ár og hefur einnig beitt sér mjög fyr-
ir að kynna Ísland. Frá 1990 til 2000 komu um
2.500 japanskir ferðamenn til landsins árlega
en 2002 voru þeir um 3.200. Í þessum þremur
ferðum koma um 750 manns. Japönsku ferða-
skrifstofurnar Kinki Nippon Tourist og H.I.S.
Travel hafa leigt Boeing 767-vél frá Flug-
leiðum í ferðirnar en farið verður frá Tókýó í
hinar ferðirnar 4. og 11. október.
„Ferðin gekk mjög vel,“ sagði Eyþór í gær-
morgun. „Við lentum reyndar í töluverðum
Gamall draumur hefur ræst
Morgunblaðið/Kristinn
Fyrsta ferðin í beinu farþegaflugi milli Japans og Íslands
HOSHYAR Zebari, utanríkis-
ráðherra í bráðabirgðastjórn
Íraks, sagði í viðtali við dag-
blaðið Asharq al-Awsat í gær
að Bandaríkjamenn ættu að
láta Íraka sjá um innra öryggi
landsins en hernámsliðið ætti
að tryggja öryggi ríkisins
gagnvart öðrum þjóðum og
hindra afskipti þeirra af mál-
um Íraka.
George W. Bush Banda-
ríkjaforseti varði í gær viku-
legu útvarpsávarpi sínu að
mestu í að fjalla um uppbygg-
ingu í Írak og sagði Banda-
ríkjamenn og bandamenn
þeirra vilja hjálpa írösku
þjóðinni við að byggja upp
„öruggt og sjálfstætt sam-
félag“ sem yrði „fyrirmynd
frelsis um öll Mið-Austur-
lönd“.
Um 10.000 hermenn úr
varaliði Bandaríkjanna verða
kallaðir til þjónustu í Írak og
5.000 manns að auki verða í
viðbragðsstöðu ef þörf krefur.
Ljóst þykir að þjóðir heims
hyggist ekki verða við beiðni
Bush á fundi allsherjarþings
Sameinuðu þjóðanna í vikunni
um að senda herlið til aðstoð-
ar bandarískum hersveitum
við að koma á röð og reglu í
Írak. Bandarískir hermenn
verða nær daglega fyrir árás-
um og hafa 80 hermenn fallið í
Írak frá því 1. maí sl. er Bush
lýsti því yfir að stríðinu í Írak
væri lokið.
Eldflaugaárás var gerð á
al-Rashid-hótelið í grennd við
fjölmiðlabækistöð bandaríska
hersins í Bagdad í fyrrinótt og
olli talsverðum skemmdum.
Ekkert manntjón varð.
Fyrstu bandarísku sveit-
irnar sem fá fimmtán daga
leyfi frá þjónustu í Írak eru
komnar til síns heima. Tæp-
lega tvö hundruð hermenn
hafa verið sendir flugleiðis frá
Írak og þúsundir annarra
bíða.
Vill að Írakar tryggi
sjálfir innra öryggi
Washington, Bagdad. AFP, AP.
Fjölgað í
hernámsliði
KORNUPPSKERA hefur
sennilega aldrei verið meiri
hérlendis en í ár. Áætlað er að
skorið hafi verið upp af 2.500
hekturum og uppskeran af
byggi sé 8 til 10 þúsund tonn.
Jónatan Hermannsson, til-
raunastjóri Rannsóknastofn-
unar landbúnaðarins, segir
kornræktarbændur á landinu
vera á fjórða hundrað. Kúa-
bændur eru um 950 og um
þriðji hver kúabóndi ræktar
sitt kjarnfóður að einhverju
leyti. Kornakrarnir hafa
stækkað úr um 200 hekturum
árið 1990 upp í 2.400 hektara í
fyrra. Má ætla að sáð hafi ver-
ið í 2.500–2.600 hektara í vor.
„Við fáum um þrjú tonn á
hektara af þurru korni í með-
alári, en það er svipuð upp-
skera og í Þrændalögum í
Noregi, í Norður-Svíþjóð og í
Finnlandi. Í góðærinu í ár
hefur uppskeran verið meiri
en þetta, jafnvel um fjögur
tonn á hektara,“ segir hann.
Á Íslandi eru notuð um 70
þúsund tonn á ári af innfluttu
korni sem gefið er alifuglum,
svínum og kúm. „Ég reikna
með að í fyrra höfum við
ræktað 7–8 þúsund tonn sem
er ekki nema um 12 prósent af
því sem við notum. Við eigum
auðveldlega að geta ræktað
það allt og markaðurinn er
fyrir hendi. Helstu vaxtar-
möguleikar landbúnaðarins
eru í kornrækt. Allir aðrir
markaðir fyrir landbúnaðar-
vörur eru fullnýttir, en það er
hægt að rækta aðföngin hér
innanlands.“
Sennilega aldrei
meiri kornuppskera
Morgunblaðið/Þorkell
Jónatan Hermannsson, til-
raunastjóri Rannsóknastofn-
unar landbúnaðarins, segir
að kornrækt sé í örum vexti.

Kornrækt/10
Hátíð á hvíta
tjaldinu
Dogville með Nicole Kidman á
kvikmyndahátíð Fólk 48