Morgunblaðið - 11.10.2003, Qupperneq 4

Morgunblaðið/Sverrir
Forseti Íslands og landstjóri Kanada svara spurningum blaðamanna.
ÉG HEF alltaf heillast mjög af Ís-
landi, allt frá því ég kom hingað
fyrst þegar ég var um tuttugu ára
gömul og ég hef aldrei gleymt land-
inu. Því meir sem ég ferðast um það
finn ég að það er eitthvað sem
dregur mig að því. Kannski er það
hraunið, hverirnir eða Íslendinga-
sögurnar og raunar samsama ég
mig æ meir Guðrúnu Ósvífurs-
dóttur í Laxdælu,“ sagði Adrienne
Clarkson, landstjóri Kanada, á
fundi með blaðamönnum á Bessa-
stöðum síðdegis í gær.
Clarkson sagði Ísland og Íslend-
inga hafa auðgað sögu Kanada
ákaflega mikið. Eins væru hin nánu
tengsl Íslendinga við Íslendinga í
Kanada einstök, oftast hefði raunin
verið sú að föðurlönd útflytjend-
anna til Kanada hefðu algerlega
gleymt þeim þegar þeir fóru en það
ætti ekki við um Ísland. Allt þetta
auðveldaði mjög samvinnu þjóð-
anna þegar kæmi að sameig-
inlegum áherslum í norðlægum
héruðum. Þá nefndi hún að hún og
aðrir sem með henni væru í heim-
sókninni hefðu sérstakan áhuga á
að kynna sér hvernig Íslendingar
hafa stjórnað fiskveiðum sínum
enda væri fiskurinn í sjónum afar
mikilvæg náttúruauðlind í báðum
löndunum.
Hefur sýnt Íslandi
sérstakan velvilja
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, sagðist fagna mjög heim-
sókn landstjórans sem liðar í sam-
vinnu landanna á norðurslóðum og
þakka þann sérstaka áhuga sem
Clarkson hefði sýnt Íslandi og Ís-
lendingum allt frá því hún hefði
tekið við embætti landstjóra Kan-
ada. „Ég tel að heimsókn landstjór-
ans til Rússlands, Finnlands og Ís-
lands sé til marks um áhuga
Kanada á samvinnu landanna sem
liggja að norðurheimskautinu.“
Opinber heimsókn
landstjóra Kanada
til Íslands
Hef aldrei gleymt Íslandi
FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
GEÐRÆKTARSTJARNAN var af-
hent í gær í tilefni af Alþjóðlega geð-
heilbrigðisdeginum. Hana hlaut Elín
Ebba Ásmundsdóttir, forstöðuiðju-
þjálfi á geðsviði Landspítalans, en
hún hlýtur stjörnuna fyrir að vinna
mikið að geðrækt, opna umræðu um
geðheilbrigði og benda á marg-
víslegar leiðir í meðferð við geðrösk-
unum og við að efla geðheilsu.
Styrmir Gunnarsson, ritstjóri og
fyrri handhafi geðræktarstjörn-
unnar, afhenti Elínu Ebbu við-
urkenninguna.
Elín Ebba segist vera mjög
ánægð með viðurkenninguna og líta
fyrst og fremst á hana sem hvatn-
ingu til að starfa áfram að geðrækt-
armálum. „Ég hef unnið að því að
minnka fordóma með fræðslu og
skapa verkfæri fyrir fólk til að efla
geðheilsuna. Það er mín von að þessi
viðurkenning verði til þess að ég
komist að með hugmyndir á þeim
stöðum þar sem ákvarðanirnar eru
teknar. Þessi stjarna er leiðarljós
þess sem á eftir kemur. Þetta er
byrjun á verkefni sem bíður mín í
framtíðinni.“
Nýta styrkleikana
Elín Ebba lítur á það sem helsta
baráttumál sitt að skapa stað þar
sem fólk sem hefur átt við geð-
heilsuvanda að stríða geti komið
saman og nýtt sína styrkleika fyrir
utan stofnanir. „Við erum alltaf að
einblína á veikleikana og að það
þurfi að gera eitthvað fyrir ein-
staklinginn. Ég vil hafa stað þar sem
fólk, sem einhverra hluta vegna er
dottið úr skóla eða vinnu, kemur til
þess að nýta sína styrkleika eins
mikið og það getur.“
Elínu Ebbu finnst jafnframt mik-
ilvægt að boðið sé upp á fræðslu og
námskeið þar sem notendur eru
virkjaðir með fagfólki.
„Ég er mjög upptekin af því að
breyta þjónustunni þannig að hún
verði meira í takt við það sem þau
segja sem hafa náð bata en þau eru
oft með aðrar áherslur en fagfólkið.
Þau tala um að það þurfi
fyrirmyndir í umhverfinu
til að þau missi ekki von-
ina. Svo vilja þau tækifæri
til að hjálpa öðrum og
sjálfum sér í leiðinni en
það vantar alveg farveg
fyrir það,“ segir Elín
Ebba.
Þarf kjarkmikla
ráðamenn
Þá segir hún að það
þurfi kjarkmikla ráða-
menn til að þora að fara
nýjar víddir.
„Minn draumur er að
hafa notanda með reynslu
öðrum megin við mig og
hinum megin vil ég hafa pólitíkus
sem þorir að fara nýjar brautir. Ég
auglýsi í rauninni eftir slíkum póli-
tíkusi.“
Elín Ebba bendir á að það séu
ennþá miklir fordómar gagnvart
geðsjúkdómum og að það sé eins og
fólk hverfi þegar það hefur náð bata.
„Fordómarnir hafa verið það miklir
að fólk vill hreinlega gleyma reynsl-
unni. Þetta þarf hins vegar að vera
sýnilegt. Við viljum í raun að það sé
meira af sjálfshjálparmódelum.
Þessar hugmyndir eru bæði í heil-
brigðisráðuneytinu og félagsmála-
ráðuneytinu og við bíðum spennt eft-
ir að sjá hvað kemur út úr þeim.“
Geðræktarstjarnan var afhent á Geðræktarþingi í gær
Aðeins byrjun á verkefni
Elín Ebba Ásmundsdóttir fagnar viðurkenn-
ingunni sem geðræktarstjarnan er.
Morgunblaðið/Golli
SÝNING á verkum Matthíasar Johannessen
skálds var opnuð í Þjóðmenningarhúsinu í gær.
Matthías er skáld mánaðarins, sem er sam-
vinnuverkefni Þjóðmenningarhússins, Lands-
bókasafns Íslands – háskólabókasafns og
Skólavefjarins ehf. Á sýningunni um Matthías
má sjá sýnishorn af störfum hans sem ljóðskáld,
leikritaskáld og rithöfundur auk ljósmynda frá
lífi hans og starfi. Mun efnt verða til fyrirlestra,
upplestra og annarra viðburða í tengslum við
sýninguna.
Sýningin um Matthías var opnuð við hátíðlega
athöfn í bókasal Þjóðmenningarhússins og las
Matthías við það tilefni ljóðið Eylendan þín, sem
birt er á blaðsíðu þrjú í Lesbók Morgunblaðsins
í dag.
Morgunblaðið/Sverrir
Matthías er skáld októbermánaðar í Þjóðmenningarhúsinu.
Matthías
Johannessen
skáld mánaðarins
NÝR samningur um verkefnið Geð-
rækt var undirritaður í gær í tilefni
af Alþjóðlega geðheilbrigðisdegin-
um. Geðrækt er samstarfsverkefni
Landlæknisembættisins, Heilsu-
gæslunnar í Reykjavík og geðsviðs
Landspítalans.
Dóra Guðrún Guðmundsdóttir
verður áfram verkefnastjóri Geð-
ræktar en að hennar sögn er þegar
komin metnaðarfull framkvæmda-
áætlun fyrir næsta ár.
„Framundan er áframhaldandi
fræðsla fyrir almenning. Við viljum
opna umræðu, auka fræðslu og vera
vettvangur fyrir fólk sem hefur
reynslu af geðsjúkdómum.“
Dóra segir að vonast sé til að
verkefnið nái til alls samfélagsins og
allra aldurshópa.
Fólk rækti geðheilsuna
„Við viljum hvetja fólk til að
rækta geðheilsu sína. Við getum
fyrirbyggt. Við höfum verið með
námsefni fyrir leikskóla og grunn-
skóla til þess að læra að tjá tilfinn-
ingar sínar og annað,“ segir Dóra.
Hún segir mikilvægt að Geðrækt
haldi áfram að finna slíku námsefni
farveg og koma því inn í mennta-
kerfið hér á landi. „Það er svo mik-
ilvægt að við lærum snemma að tak-
ast á við erfiðleika á jákvæðan hátt.
Það skiptir líka mestu máli að við
lærum að tjá tilfinningar okkar,
þekkja þær og orða þær, átta okkur
á líðan okkar, hvað hefur áhrif á líð-
anina og hvað við getum gert í því.“
Geðrækt mun halda áfram með
fræðslu í skólum, fyrirtækjum og
stofnunum. Að auki er Geðrækt í
miklu alþjóðlegu samstarfi. „Við
viljum fyrst og fremst auka meðvit-
und fólks um eigin geðheilsu og þau
geðheilsuvandamál sem til eru,
draga úr fordómum og draga úr
samfélagslegri byrði og kostnaði,“
segir Dóra.
Nýr samningur um Geð-
rækt undirritaður í gær
Metnaðar-
full fram-
kvæmda-
áætlun fyrir
næsta ár
Edduverð-
launahafar
2003
KVIKMYNDIN Nói albínói, eftir
Dag Kára Pétursson, varð langhlut-
skörpust á Edduverðlaunahátíðinni
sem fram fór á Hótel Nordica í gær-
kvöldi. Edduverðlaunin eru viður-
kenning íslensku kvikmynda- og
sjónvarpsakademíunnar og er þeim
ætlað að hvetja til dáða íslenskt kvik-
myndagerðarfólk.
Edduverðlaunin árið 2003 hlutu
eftirfarandi:
 Bíómynd ársins: Nói albínói
 Leikstjóri ársins: Dagur Kári
Pétursson fyrir Nóa albínóa
 Leikari í aðalhlutverki: Tómas
Lemarquis fyrir Nóa albínóa
 Leikkona í aðalhlutverki: Sigur-
laug „Didda“ Jónsdóttir fyrir
Stormviðri
 Leikari í aukahlutverki: Þröstur
Leó Gunnarsson fyrir Nóa albínóa
 Leikkona í aukahlutverki: Edda
Heiðrún Bachman í áramóta-
skaupinu 2002
 Handrit: Dagur Kári Pétursson
fyrir Nóa albínóa
 Hljóð og mynd: Sigurrós fyrir tón-
listina í Hlemmi
 Útlit myndar: Jón Steinar Ragn-
arsson fyrir Nóa albínóa
 Stuttmynd: Karamellumyndin
 Tónlistarmyndband: Mess it up
með Quarashi
 Sjónvarpsþáttur ársins: Sjálf-
stætt fólk með Jóni Ársæli Þórð-
arsyni.
 Sjónvarpsfréttamaður ársins:
Ómar Ragnarsson.
 Sjónvarpsmaður ársins, kjörinn af
almenningi: Gísli Marteinn Bald-
ursson
Mótuð verði
heildstæð stefna
FÉLAG foreldra og áhugafólks um
geðraskanir barna og unglinga af-
henti undirskriftalista á Geðræktar-
þingi með áskorun til ríkisstjórnar-
innar sem 14 þúsund manns skrifuðu
undir. Skorað var á ríkisstjórnina að
móta heildstæða stefnu um þjónustu
á geðheilbrigðissviði fyrir börn, ung-
linga og fjölskyldur þeirra auk þess
sem hún var hvött til að standa við
gefin loforð um aukna þjónustu við
börn og unglinga með geðraskanir.
♦ ♦ ♦