Morgunblaðið - 23.11.2003, Blaðsíða 37

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. NÓVEMBER 2003 37
Nýleg, falleg 4ra herbergja íbúð á 2. hæð í 5 íbúða
húsi. 3 svefnherbergi, góðir fataskápar, stofa með
gegnheilu parketi, sérþvottahús, 2 svalir.
Fallegt útsýni yfir Fossvoginn og til Esjunnar.
Verð 15,8 millj.
Hamraborg 12, Kópavogi, sími 564
Jóhann Hálfdánarson, Vilhjálmur Einarsson, löggi
EIGNABORG
FASTEIGNASALA
Hamraborg,
sími 564 1500
Vitastíg 12,
sími 551 8000
KÓPAVOGUR – ÚTSÝNI
Laufás, Sóltúni 26, 105 Reykjavík – Þjónusta og öryggi í 30 ár
laufas@laufas.is – www.laufas.is – sími 533 1111 – fax 533 1115.
Íris Hall löggiltur fasteignasali.
Opið hús
Smárarima 116
Um er að ræða stórglæsilegt og vel staðsett 179 fm einbýlishúsí Grafarvogi
ásamt tvöföldum bílskúr, auk 67 fm íbúðar með sérinngangi, samtals um 247
fm. Tréverk, innréttingar og hurðir úr kirsuberjaviði. Gestasalerni í holi. Rúm-
gott sjónvherb. með útgangi út á sólpall. Heitur pottur sem búið er að byggja
yfir. Fallegt gegnheilt eikarparket á stofu, holi og herbergjum.
Opið hús í dag frá kl. 14:00-16:00. Úlli og Helga sýna eignina, Sigurður sölu-
maður Laufáss, verður á staðnum. Áhv. ca 6,2 m. Verð 36,5 m.
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
Í einkasölu glæsilegt 950 fm húsnæði sem byggt var 1997 og stendur á
frábærum stað við hafnarbakkann. Húsið er steypt en klætt að utan með
Garðastáli. Lofthæð 5,3 m upp í 6,85 m. Húsið er fullbúið á afar vandað-
an hátt. 3.500 fm malbikað útisvæði. Glæsileg skrifstofuaðstaða. Upplýs-
ingar veitir Bárður Tryggvason sölustjóri gsm 896 5221 eða á skrifstofu.
Miklir möguleikar á nýtingu. Verð 57 m.
Þorlákshöfn
- v. hafnarbakkann
FASTEIGNA
MARKAÐURINN
ÓÐINSGÖTU 4 - SÍMI 570 4500, FAX 570 4505 - OPIÐ VIRKA DAGA KL. 9–17
Netfang: fastmark@fastmark.is - Heimasíða: http://www.fastmark.is/
Jón Guðmundsson, sölustjóri, lögg. fasteigna- og skipasali.
Miðleiti 5 - eldri borgarar
Opið hús frá kl. 14-16
Glæsileg 2ja-3ja herb. íbúð á 6. hæð,
efstu, í þessu eftirsótta og vandaða
lyftuhúsi við Miðleiti. Sérstæði í bíla-
geymslu fylgir. Einungis tvær íbúðir á
þessari hæð. Íbúðin skiptist í flísalagða
forstofu, þvottaherbergi, rúmgott flísa-
lagt baðherbergi, hol/borðstofu, bjarta
stofu með miklu útsýni til suðurs, vesturs og austurs og rúmgott svefn-
herbergi með góðu skápaplássi. Suðursvalir. Mikil sameign m.a. sam-
eiginlegur matsalur. Húsvörður, laus strax. Verð 18,9 millj.
Íbúðin verður til sýnis í dag, sunnudag, frá kl. 14-16
Verið velkomin
Vorum að fá í einkasölu fullinnréttað stórglæsilegt 400 m² skrifstofuhúsnæði sem
getur verið til afh. strax, þrátt fyrir leigusamning sem rennur út í maí 2004.
Húsnæðið er vel skipulagt með fjölda lokaðra skrifstofa í bland við opið vinnurými.
Auðvelt að breyta og aðlaga veggjakerfi nýrri starfsemi. Fullkomið fundarherbergi,
móttaka og eldhús m. góðri innr. Parket. Halogenlýsing. Nýjar tölvulagnir og
tölvurekki til staðar. Lyfta. Sturta. Svalir. Allt til alls - bara stinga í samband og
fyrirtækið er komið á fullann snúning. Allar nánari uppl. á skrifstofu okkar.
Til sölu í Hlíðasmára
Sími 511 2900
Skipholti 50b, 105 Reykjavík
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
Uppl. veitir Magnús Gunnarsson,
sölustjóri atvinnuhúsnæðis.
magnus@valholl.is sími 588 4477 gsm 822 8242
Vegna aukinnar eftirspurnar vantar okkur á söluskrá allar
stærðir og gerðir atvinnuhúsnæðis
Höfum einnig kaupendur að atvinnuhúsnæði
með góðum langtímaleigusamningum
á verðbilinu 30-300 milljónir og 500-1.000 milljónir.
Um er að ræða trausta og örugga kaupendur.
Er með mjög traustann kaupanda að atvinnuhúsnæði á
verðbilinu 500-600 milljónir. Mjög öruggar greiðslur.
Verður að vera langtímaleigusamningur.
EIGENDUR ATVINNUHÚSNÆÐIS
Við hjá Valhöll leggjum áherslu á góða þjónustu,
heiðarleika og vönduð vinnubrögð.
ÁLYKTUN landsfundar Samfylk-
ingarinnar nýverið um að afnema
beri tekjutengingu barnabóta virðist
hafa komið Morg-
unblaðinu í nokkurt
uppnám eftir leiðara
blaðsins 4. nóvember
sl. að dæma. Undir
fyrirsögninni „Tekju-
tenging og réttlæti“
er þar lýst þeirri
skoðun blaðsins, að það sé rétt stefna
að tekjutengja bætur úr almanna-
sjóðum, þannig að hægt sé að greiða
meira til þeirra sem minna mega sín.
Að vísu fari núgildandi tekjutenging
barnabóta of langt niður tekjustigann
og hafi þannig komið óorði á tekju-
tengingar, en hún sé engu að síður
réttlát aðferð til að koma sem mest-
um stuðningi til þeirra sem standa
höllum fæti. Síðan sakar blaðið Sam-
fylkinguna um að hafa „misst tengsl-
in við uppruna sinn“ og að vilja „auka
efnamun í þessu þjóðfélagi“. Álykt-
unin sé „auðvitað tóm vitleysa“ og
stríði bæði gegn réttlætiskennd fólks
og heilbrigðri skynsemi.
Nú vill svo til að þessi ályktun
Samfylkingarinnar er ekkert eins-
dæmi. Bæði hún og aðrir flokkar og
samtök hafa áður ályktað á svipuðum
nótum. Sjálfstæðisflokkurinn líka, því
að á 35. landsfundi hans í mars sl. var
samþykkt ályktun um fjölskyldumál,
þar sem m.a. segir: „Landsfundur
fagnar hækkun barnabóta og leggur
til að þær verði óháðar tekjum for-
eldra.“ En þetta hlýtur að hafa farið
framhjá Morgunblaðinu, því ekki
minnist greinarhöfundur þess að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi þá fengið
ámóta trakteringar hjá blaðinu og
Samfylkingin fékk fyrir vikið.
Svo vill líka til að Ísland er alger-
lega sér á báti með sínar tekjutengdu
barnabætur. Í öllum þeim löndum
sem við erum vön að bera okkur sam-
an við og horfa til um fyrirmyndir eru
barnabætur ótekjutengdar og inn-
byggðar í skattkerfin. Þetta á m.a. við
um öll Norðurlöndin og Þýskaland. Í
Þýskalandi voru barnabætur raunar
tekjutengdar fyrir allmörgum árum,
en sú tekjutenging hefur nú verið af-
numin og barnabætur (Kindergeld)
hækkaðar stórlega til að fullnægja
úrskurði stjórnlagadómstóls landsins
frá 29. maí 1990. Í þeim úrskurði fólst
að tekjutengingin væri brot á bæði
jafnræðisreglu 3. greinar stjórn-
arskrárinnar og 6. grein hennar, sem
segir að hjónaband og fjölskylda skuli
njóta sérstakrar verndar ríkisvalds-
ins. Ef skilningur Morgunblaðsins og
annarra boðbera tekjutengingarrétt-
lætisins á við rök að styðjast hlýtur að
mega álykta að í þessum löndum, sem
þó eru í flestum efnum talin í fremstu
röð réttar- og velferðarríkja, búi fólk-
ið við ranglát og heimskuleg skatt-
kerfi að því er varðar skattlagningu
fjölskyldnanna. Og dómur þýska
stjórnlagadómstólsins er þá nátt-
úrulega tóm vitleysa sem stangast á
við heilbrigða skynsemi og réttlæt-
iskennd fólks.
Svona er þessu auðvitað ekki farið
heldur þveröfugt. Það eru málsvarar
tekjutenginganna hér uppi á Íslandi
sem hafa rangt fyrir sér. Röksemda-
færsla þeirra, hversu sannfærandi
sem hún kann að virðast við fyrstu
sýn, byggist nefnilega á alvarlegri
ranghugmynd og er tóm rökleysa.
Ranghugmyndin felst í því að skil-
greina barnabætur alfarið sem fram-
færslustyrk eða félagslega aðstoð úr
almannasjóðum. Að vísu er það svo að
dálítill hluti barnabóta kemur út sem
beinar greiðslur til tekjulágs fólks,
sem ekki hefur greitt neinn skatt eða
þá lægri upphæð en það fær til baka
sem barnabætur. Þennan hluta
barnabótanna má vissulega líta á sem
félagslega aðstoð og það er ekki sjálf-
gefið að slík aðstoð sé innbyggð í
skattkerfið. Við höfum hinsvegar kos-
ið að hafa þetta svona, þar sem þessi
aðferð við að koma stuðningi til efna-
lítilla foreldra er einföld og skilvirk
og því er þetta hið besta mál og óum-
deilt.
En þessi effekt í skattkerfinu
ásamt hinni óheppilegu nafngift
„barnabætur“ hefur villt Morg-
unblaðinu og mörgum fleirum sýn á
það aðalatriði að barnabætur eru í
eðli sínu skattafsláttur en ekki fé-
lagsleg aðstoð – ekki fremur en per-
sónuafsláttur fullorðinna. Yfirgnæf-
andi meirihluta þeirra sem fá
greiddar barnabætur hefur áður
greitt miklu hærri upphæð í skatt,
jafnmikið og þeir barnlausu, en fær
síðan hluta hans til baka sem skattaf-
slátt í formi barnabóta. Þetta fólk
þarf ekki á neinni opinberri aðstoð að
halda við að framfæra börn sín. En
það þarf á því að halda og á til þess
ótvíræðan rétt að í skattlagningunni
sé tekið fullt tillit til fjölskyldu-
aðstæðna með því að skattafsláttur
vegna barnanna geri grunn-
framfærslu þeirra skattfrjálsa á sama
hátt og persónuafslátturinn gerir
grunnframfærslu fullorðinna skatt-
frjálsa. Tekjutengingin veldur því
hinsvegar að það tillit fer ört þverr-
andi með hækkandi tekjum. Þegar
meðaltekjum hjóna er náð eru barna-
bæturnar orðnar svo óverulegar að
sáralítill munur verður á skatt-
greiðslum foreldra og þeirra sem
hafa sömu tekjur en engin börn á
framfæri. Sú skattbyrði er aug-
ljóslega þyngri að bera fyrir foreldr-
ana en hina og þar með brjóta skatta-
lögin jafnræðisregluna á foreldrum.
Dæmi: Hjón með tvö börn, annað
yngra en 7 ára, og meðaltekjur eða
400 þús. kr. á mánuði (árið 2002) fá
aðeins um 1⁄5 af fullum barnabótum
eða 5.100 kr. á mánuði. Það sam-
svarar því að skattfrelsismörk þeirra
hækki um 13.300 kr. á mánuði og
þetta er allur munurinn á skattlagn-
ingu þeirra og barnlausra hjóna með
sömu tekjur. En það kostar auðvitað
miklu meira en 13.300 kr. á mánuði að
framfæra börnin. Nær sanni væri að
áætla að börnin tvö kosti á við einn
fullorðinn einstakling en hann fær
sem kunnugt er 26.800 króna per-
sónuafslátt sem gefur honum skatt-
frjálsar tekjur til framfærslu sinnar
upp á kr. 69.600 (og þykir sumum of
lítið). Í þessu dæmi þurfa barnabæt-
urnar að hækka um rúm 20 þúsund á
mánuði til þess að fjölskyldan njóti
jafnræðis við barnlausu hjónin.
Barnafólkið munar örugglega um
minna.
Þetta rangláta kerfi hefur því mið-
ur enn ekki komið til kasta dómstóla
hér á landi eins og gerðist í Þýska-
landi 1990, en engin ástæða er til að
ætla annað en að niðurstaðan yrði sú
sama hér, þ.e. að tekjutengingin
myndi verða úrskurðuð brot á stjórn-
arskránnni. Innihald jafnræðisregl-
unnar er eitt og hið sama hvort sem
hún er skrifuð á íslensku eða þýsku
og þótt reglan um skyldur ríkisvalds-
ins við fjölskylduna hafi ekki verið
skrifuð inn í íslensku stjórnarskrána
eins og þá þýsku, þá gildir hún einnig
hér vegna þess að Ísland er bundið af
alþjóðlegum samþykktum sem segja
það sama. Nægir þar að nefna mann-
réttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóð-
anna (16. gr., 3. mgr.) og félagsmála-
sáttmála Evrópu (16. gr). Hér eru því
allar þær forsendur fyrir hendi sem
leiddu til úrskurðar þýska stjórnlaga-
dómstólsins og því verður ekki trúað
að einhver sá eðlismunur sé á ís-
lensku og þýsku réttarfari að fyr-
irkomulag sem þar er brot á grund-
vallarreglum réttarríkisins geti talist
réttlátt og sanngjarnt hér, – jafnvel
þó að Mogginn segi það.
Leiðrétting barnabótakerfisins er
svo stórt mál að hún kallar á róttæk-
an heildaruppskurð á skattkerfinu.
Lauslega áætlað kostar einfalt afnám
tekjutengingarinnar 7–8 milljarða
króna á ári og óhjákvæmilega yrði að
vega það upp að verulegu leyti með
einhvers konar almennum skatta-
hækkunum. Af því leiðir að stjórn-
málamenn og flokkar eru ekki líklegir
til neinna stórræða í þessum efnum,
hvað sem öllum fundarsamþykktum
líður, því þeir eru flestir í gíslingu
gamalla kosningaloforða um almenn-
ar skattalækkanir. Vænlegasta leiðin
til að brjóta á bak aftur skammarlega
meðhöndlun skattkerfisins á barna-
fjölskyldunum er því dómstólaleiðin.
Þar vísar þýska dæmið veginn ásamt
nokkrum nýlegum tilvikum hér á
landi þar sem einstaklingum og sam-
tökum hefur tekist að neyða íslenska
ríkið til hlýðni við stjórnarskrána
með atbeina Hæstaréttar. Nú þurfa
bara einhverjir einarðir og þrautseig-
ir meðaltekjuforeldrar að kæra
barnabæturnar sínar með það fyrir
augum að koma málinu alla leið fyrir
Hæstarétt. Allt bendir til þess að þar
væru þeir með unnið mál í hönd-
unum.
„Sznidugt á Íslandi“
Eftir Finn Birgisson
Höfundur er arkitekt.