Morgunblaðið - 17.12.2003, Blaðsíða 25

LANDIÐ
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER 2003 25
WWW.HOLT.IS
BERGSTAÐASTRÆTI 37 • SÍMI: 552 5700
Jólamatseðill
á kvöldin
Nýársmatseðill
www.holt.is
Eyrarbakki | Opið hús var í Byggða-
safni Árnesinga, Húsinu, Eyrarbakka,
sl. sunnudag. Í norðurstofu hefur hin
árlega jólasýning safnsins á safn-
gripum tengdu jólahaldi fyrri tíma
verið sett upp.
Á sýningunni eru gömul jólatré í
tugatali, jólakort frá fyrri hluta 20.
aldar og jólasveinabrúður sem tákna
alvöru íslenska jólasveina. Á sýning-
unni er elsta varðveitta jólatré lands-
ins sem er spýtujólatré frá 1873. Elín
Steindórsdóttir Briem í Oddgeirs-
hólum gaf jólatréð á safnið árið 1955
en hún fékk það úr búi foreldra sinna
sr. Steindórs og frú Kamillu Sigríðar
Briem í Hruna. Kamilla mun hafa látið
smíða jólatréð þegar hún fluttist að
Hruna árið 1873 en hún var dóttir
Rasmusar Hall, veitingamanns í
Reykjavík. Það er grænmálað, smíðað
úr tré af Jóni Jónssyni smið í Þver-
spyrnu. Á stofni þess eru 38 göt þar
sem greinum trésins var stungið í.
Greinarnar og stofninn eru alsett
smáum götum þar sem stungið er í
lyngi til skrauts.
Fyrstu jólatrén sem bárust til Ís-
lands komu um miðja 19. öld. Þau tíðk-
uðust fyrst hjá dönskum eða dansk-
menntuðum fjölskyldum og voru búin
til úr spýtum og eini. Jólatré urðu svo
algeng um aldamótin 1900. Það er því
vel við hæfi að hafa sýningu á jóla-
trjám í Húsinu sem fyrrum var aðset-
ur faktora danskrar verslunar.
Hægt er að skoða sýninguna á öðr-
um tímum til 6. janúar eftir sam-
komulagi við Lýð Pálsson, netfang
lydurp@snerpa.is.
Jólasýning Byggðasafns Árnesinga
Elsta varðveitta
jólatré landsins
til sýnis í Húsinu
Morgunblaðið/Óskar Magnússon
Flott: Elsta varðveitta jólatré
landsins. Greinar og stofn úr viði
en greinar eru einir.
Mývatnssveit | Nýlega var sameig-
inlegt aðventukvöld Skútustaða- og
Reykjahlíðarsókna haldið í Reykja-
hlíðarkirkju. Þar söng samkór sókn-
anna jólalög undir stjórn organist-
ans Valmars Valjaots með aðstoð
Jóns Árna Sigfússonar við orgelið
og Unnar Sigurðardóttur með fiðlu
en hún lék á fiðlu langafa síns,
Hjálmars Stefánssonar, „fiðlarans í
Vagnbrekku“.
Börn úr kirkjuskólanum sungu
jólalög og fluttu helgileik en Ólöf
Hallgrímsdóttir, bóndi í Vogum,
hugleiddi bernskujól sín og hve
mikið hefur breyst í jólahaldi á
fáum áratugum. Sóknarpresturinn
okkar, Örnólfur Jóhannes Ólafsson,
stjórnaði samkomunni. Hann
minntist í upphafi systkinanna í
Reykjahlíð þeirra Jóns Péturs sem
lést 1996 og Maríu Þorsteinsdóttur,
sem er nýdáin, en þau voru lengi
starfsmenn kirkjunnar og velunn-
arar. Samkoman var hátíðleg og af-
ar fjölsótt.
Morgunblaðið/BFH
Bráðum koma blessuð... Brosleit börn úr kirkjuskólanum sungu jólalög.
Aðventukvöld Mývetninga
Fagridalur | Verslunin
Klakkur er eina verslunin í
Mýrdal sem selur bækur,
en þar er einnig mikið úr-
val af ýmiss konar gjafa-
vöru og fatnaði. Það er því
nokkur nýbreytni að
Klakkur stóð fyrir því að fá
til Víkur tvo rithöfunda, þá
Reyni Traustason og Óttar
Sveinsson.
Þeir lásu upp úr nýút-
komnum bókum sínum,
Lindu og Útkall – árás á Goðafoss. Einnig árituðu þeir bækur sínar. Að sögn
Reynis er þessi tími fram að jólum mikill annatími hjá rithöfundum, þeir fara
á milli verslana og lesa upp úr og kynna bækur sínar.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Útkall og Linda: Óttar Sveinsson og Reynir
Þór Traustason árita bækur sínar.
Bókakynning í Klakk
Hans B. Thorgrímsen, sem
fæddist í Húsinu 1853, greinir
frá því í sjálfsævisögu sinni
sem hann skrifaði fyrir afkom-
endur sína að þar hafi verið
jólatré heimagert úr spýtum,
þakið einiviðargreinum.
„Man ég eftir baðinu á að-
fangadag? Við vorum böðuð
reglulega upp úr sjó sem
vinnumennirnir komu með úr
fjörunni sem var rétt hjá,
margar fötur í karið. Og
rauðu sokkunum og leð-
urskónum, eina skiptinu sem
okkur var leyft að vera í þess-
um klæðnaði, og svo jólatrénu,
heimagerðu úr spýtum, sem
við horfðum á í andakt, en
seinna var það þakið með eini-
viðargreinum. Mikið af eplum
og sætindum. Ein jólin fékk ég
lítinn vasahníf í jólagjöf, önn-
ur rauð axlabönd, það var allt
og sumt. Ein jólin bjó faðir
minn til frekar stóran helli úr
einiviðargreinum og setti lítið
kristlíkneski eftir Thorvald-
sen inn í hann, hagræddi því
svo að það lýstist upp. Svo
stóðum við fyrir framan hell-
inn og sungum jólalög, fyrst
„Heims um ból“. Við fengum
ekki að sjá þessi tré eða hella
fyrr en stofan var opnuð,
sáum þau aldrei fyrr en á að-
fangadagskvöld eftir jólamat-
inn. En helgidómurinn var
opnaður og við fórum inn með
sterka gleði og eftirvæntingu í
augum okkar og hjörtum.
Eitthvert kvöld milli jóla og
nýárs höfðum við mikið mat-
arboð og samkvæmi. Sýslu-
manninum, fjölskyldu hans,
verslunarstarfsmönnum og
fjölskyldum þeirra var boðið.
Um kvöldið dönsuðum við,
faðir okkar og móðir líka, og
okkur fannst frábærlega gam-
an að sjá þau dansa.“
Jólatré heima-
gert úr spýtum...