Morgunblaðið - 07.02.2004, Blaðsíða 18

ERLENT
18 LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
AÐ minnsta kosti 39 manns týndu
lífi og á annað hundrað slasaðist er
mikil sprenging varð í neðanjarðar-
lest í Moskvu í gærmorgun. Bendir
flest til, að um sjálfsmorðsárás hafi
verið að ræða og hefur Vladímír
Pútín, forseti Rússlands, kennt að-
skilnaðarsinnum í Tétsníu um
hryðjuverkið. Fimm vikur eru í
þing- og forsetakosningar í Rúss-
landi og víst talið, að Pútín verði þá
endurkjörinn.
Interfax-fréttastofan hafði það
eftir heimildum innan lögreglunnar,
að kona hefði framið árásina og
hefði lögreglan undir höndum
myndir af henni og samstarfsmanni
hennar á einum brautarpallanna. Þá
sagði útvarpsstöðin Echo, að lög-
reglan myndi fljótlega birta myndir
af tveimur konum og einum karl-
manni í tengslum við rannsóknina.
Sprengingin átti sér stað í öðrum
vagni neðanjarðarlestar, sem hafði
nýlega farið frá Avtozavodskaja-
stöðinni og stefndi í átt til Pavelet-
skaja-stöðvarinnar. Er sprengi-
krafturinn talinn samsvara fimm
kílóum af TNT-sprengiefni.
„Við hötum þá og
eigum að drepa þá“
Mikil skelfing greip um sig á Av-
tozavodskaja-stöðinni eftir spreng-
inguna.
„Dóttir mín er með lestinni,“
hrópaði kona nokkur hágrátandi og
önnur kona, Lena, sem vinnur í
verslun við stöðina, kvaðst hafa séð
lík borin út úr lestinni og alblóðugt
fólk. Inn í búðina til hennar hafði
líka komið maður, blóði drifinn, og
beðið um einn vodka. Hafði hann
verið farþegi í lestinni.
„Hann sagði, að blóðbaðið hefði
verið skelfilegt, sundurtætt lík,
handleggir og fætur um allan vagn-
inn,“ sagði Lena og bætti við, að hún
vissi að Tétsenar hefðu verið að
verki. „Við hötum þá og eigum að
drepa þá,“ sagði hún.
Anna Kolmíkova hafði verið í ein-
um lestarvagnanna. „Allt í einu varð
mikil sprenging og síðan hvarf allt í
reyk,“ sagði hún. „Lestardyrnar
opnuðust og fólk fór að ganga í átt
til stöðvarinnar. Við sáum vagninn,
sem sprengingin varð í, illa leikin lík
og samanvafinn og sundursprengd-
an málminn.“
Auknar öryggisráðstafanir
Mikið umferðaröngþveiti varð
fyrir utan lestarstöðina og í ná-
grenni hennar eftir sprenginguna en
meira en 100 sjúkrabílar og slökkvi-
liðsbílar voru sendir á vettvang. Var
strax gripið til mikilla öryggisráð-
stafana á öðrum lestarstöðvum í
Moskvu og í Sankti Pétursborg en í
Moskvu eru þær meira en 160 tals-
ins. Er neðanjarðarlestakerfið þar
það mesta í heimi hvað varðar fjölda
farþega en þeir eru upp undir 8,5
milljónir dag hvern.
Mikill viðbúnaður hefur verið í
Moskvu vegna hryðjuverka, sem öll
hafa verið kennd tétsneskum að-
skilnaðarsinnum. Í desember fórust
fimm í sjálfsmorðsárás rétt við
Rauða torgið og tveir menn urðu 14
að bana er þeir sprengdu sig upp á
rokktónleikum í borginni í júlí sl.
Fimm dögum síðar fórst einn maður
er hann var að gera sprengju óvirka.
Kona, sem hafði komið með hana,
var handtekin. Fimm önnur hryðju-
verk hafa verið framin í borginni frá
1996 og það mesta haustið 1999 þeg-
ar meira en 150 manns fórust í
sprengingum, sem jöfnuðu tvö fjöl-
býlishús við jörðu.
Plága 21. aldar
Pútín forseti kenndi í gær leiðtog-
um Tétsena um hryðjuverkið og
ítrekaði, að aldrei yrði samið við þá
um neitt. Sagði hann, að hryðju-
verkastarfsemi væri plága 21. ald-
arinnar og kvað ekki ólíklegt, að
andstæðingar hans í forsetakosning-
unum myndu reyna að nota blóðbað-
ið í gær gegn honum.
Leiðtogar í Evrópu og víðar for-
dæmdu í gær hryðjuverkið í Moskvu
og í símasamtali þeirra Pútíns og
George W. Bush, forseta Bandaríkj-
anna, ítrekuðu þeir fyrri yfirlýsing-
ar um samstarf í baráttunni við
hryðjuverkasamtök.
Tugir manna fórust í sjálfsmorðsárás í neðanjarðarlestinni í Moskvu




 



  

  



 

  

    



 


  

 


  
!"   



 


#$%&!
Sundurtætt lík um
allan lestarvagninn
Pútín, forseti Rússlands, kennir tétsneskum aðskilnaðarsinnum um óhæfuverkið
Moskvu. AP, AFP.
AP
Rannsóknarmenn sjást hér við vinnu sína í flaki lestarvagnsins í Moskvu þar sem sprengjan sprakk. Talið er lík-
legt að sprengikrafturinn hafi samsvarað um fimm kílóum af sprengiefninu TNT.
Reuters
Læknir hlynnir að konu, sem særð-
ist nokkuð í sprengingunni.
GERHARD Schröder, kanslari
Þýskalands, skýrði í gær frá því að
hann hefði afráðið að segja af sér
formennsku í þýska Jafnaðar-
mannaflokknum (SPD). Schröder
verður á hinn bóginn áfram kansl-
ari en því embætti hefur hann
gegnt frá árinu 1998.
Schröder sagði á blaðamanna-
fundi, sem boðað var til með
skömmum fyrirvara, að sérstakt
flokksþing yrði haldið í lok mars-
mánaðar. Þar hygðist hann leggja
til við flokksmenn að Franz Münte-
fering tæki við starfi formanns.
Müntefering, sem er 64 ára, er for-
maður þingflokks jafnaðarmanna
og einn nánasti bandamaður kansl-
arans.
„Ég hyggst einbeita mér að starfi
kanslara og ríkisstjórnarforystu,“
sagði Schröder er hann kunngjörði
þessa ákvörðun sína. Í máli hans
kom fram að honum þætti erfitt að
segja af sér formannsembættinu en
hann teldi sýnt að fullt starf væri að
koma stefnu flokksins til skila hjá
þjóðinni. Kvað hann Þýskaland í
miðju ferli „umbóta og endurnýjun-
ar.“ Schröder hefur sætt mikilli
gagnrýni að undanförnu. Stjórn
hans hefur knúið fram margvísleg-
ar breytingar sem túlkaðar hafa
verið sem aðför að þýska velferð-
arkerfinu. Þá þykir kanslaranum
hafa tekist illa upp við að kynna
breytingar þessar og verja rétt-
mæti þeirra. Sérstaka óánægju hef-
ur vakið að menn þurfa nú að greiða
komugjald, rúmar 800 krónur, í
hvert skipti sem þeir leita til læknis
en áður var þessi þjónusta ókeypis.
Vaxandi óánægju hefur einnig
gætt innan Jafnaðarmannaflokks-
ins. Schröder hefur verið vændur
um klaufaskap og því haldið fram
að hann skorti forustuhæfileika.
Tugir þúsunda manna hafa sagt sig
úr flokknum. Fylgi hans mælist um
24% í skoðanakönnunum og gengið
í kosningum í sambandslöndunum
var afleitt í fyrra.
Framkvæmdastjórinn
hættir einnig
Franz Müntefering skýrði frá því
að Olaf Scholz, framkvæmdastjóri
flokksins, hefði einnig ákveðið segja
af sér. Í máli Schröders kom fram
að hann hygðist efna til fundar með
stjórn Jafnaðarmannaflokksins í
dag, laugardag. Þar myndi hann
fara fram á stuðning við ákvörðun
sína til að unnt yrði að bera hana
upp til samþykktar á flokksþinginu
í næsta mánuði.
Schröder, sem er 59 ára, tók við
embætti formanns Jafnaðarmanna-
flokksins árið 1999 af Oscar Lafon-
taine eftir harða baráttu um völdin.
Wolfgang Jüttner, leiðtogi Jafn-
aðarmannaflokksins í Neðra-Sax-
landi kvaðst þeirrar hyggju að
Schröder hefði tekið skynsamlega
ákvörðun og hún væri „skref í rétta
átt.“ Hann taldi það sérstakt fagn-
aðarefni að Müntefering myndi
taka við leiðtogastarfinu. Niels
Annan, leiðtogi ungliðahreyfingar
flokksins, tók í sama streng og
sagði að Müntefering kæmi til með
að „gefa flokknum tækifæri til að
öðlast á ný það traust sem hann hef-
ur glatað meðal þjóðarinnar og fá til
baka þá 40.000 félaga sem sagt hafa
skilið við hann.“
„Upphaf endalokanna“
Angela Merkel, formaður Kristi-
lega demókrataflokksins, gat tæp-
ast frekar en aðrir stjórnarand-
stöðuleiðtogar, leynt gleði sinni er
fregnin barst. Sagði hún að ákvörð-
un kanslarans væri til marks um að
hann hefði misst öll tök á flokki sín-
um og ríkisstjórn. „Þetta er upphaf
endalokanna fyrir kanslarann og
upphaf endalokanna fyrir ríkis-
stjórn hans,“ sagði hún.
Götublaðið Bild sagði „neyðar-
ástand“ ríkja í herbúðum kanslar-
ans.
Schröder hættir sem flokksformaður
Jafnaðarmannaflokkurinn rúinn trausti og erfiðar breytingar mælast illa fyrir
REUTERS
Gerhard Schröder, kanslari Þýskalands, og Franz Müntefering, sem lík-
lega tekur við sem formaður, á blaðamannafundi í Berlín í gær.
Berlín. AFP.