Morgunblaðið - 14.02.2004, Síða 12

FRÉTTIR
12 LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
STJÓRN Landverndar telur það eiga
að vera almenna reglu að verndunar-
lög standi óskert í meginatriðum og
afar þung rök þurfi að vera fyrir und-
anþágum frá þeim og öðrum frávik-
um. Þetta eigi að gilda sérstaklega
um svæði sem njóti verndar sam-
kvæmt sérstökum lögum og séu al-
þjóðlegt verndarsvæði eins og vatna-
svæði Laxár og Mývatns.
Eins og kunnugt er hefur umhverf-
isráðherra lagt fram á Alþingi frum-
varp til laga um verndun Laxár og
Mývatns en í því er bráðabirgða-
ákvæði sem felur í sér heimild fyrir
hækkun stíflu í Laxá í Aðaldal, að
fengnu samþykki Umhverfisstofnun-
ar og Landeigendafélags Laxár og
Mývatns, sem og heimild til að hefja
mat á umhverfisáhrifum vegna slíkr-
ar hækkunar.
Bráðabirgðaákvæðið verði
dregið til baka
Í frétt á vef Landverndar kemur
fram að stjórn félagsins telji að huga
þurfi betur að þessum hliðum málsins
áður en farið verður að fjalla um
hugsanlegar undanþágur eins og felst
í tillögu að bráðabirgðaákvæði við
lögin. Hún hvetur því umhverfisráð-
herra til að draga tillögu að bráða-
birgðaákvæði (ákvæði III) til baka.
Stjórnin telur einnig að ekki séu næg-
ar efnislegar forsendur fyrir því að
gera tilslakanir af þessu tagi á núver-
andi lögum um verndun Laxár og
Mývatns. Öll umfjöllun um hugsan-
legar tilslakanir eigi að bíða þar til
verndaráætlun hafi verið gerð fyrir
svæðið. Áformuð undanþága geti leitt
til framkvæmdar sem feli í sér um-
talsverð inngrip í náttúru svæðisins
til viðbótar því sem orðið er.
„Í tillögum sem kynntar hafa verið
er ráðgert að hækka stífluna um 10 til
12 metra með inntakslóni er næði til
0,25 til 0,35 ferkílómetra til að draga
úr sliti á vélum Laxárvirkjunar af
völdum sandburðar með myndun
sandgildru. Áformuð framkvæmd á
einnig að bæta rekstur Laxárvirkjana
með því að draga úr truflunum vegna
ís- og krapastíflna. [–] Landverndar
telur eðlilegt að leitað sé leiða til að
draga úr rekstrartruflunum, bæta af-
komu virkjunarinnar og auka öryggi í
afhendingu raforku á svæðinu. En
hafa verður í huga að verndarhags-
munir svæðisins eru verulegir en
virkjunarhagsmunir eru takmarkaðir
þegar litið er til afls virkjana. Þá má
líta á þann kostnað sem felst í núver-
andi stöðu sem fórnarkostnað virkj-
unarinnar við að vera í rekstri á
vernduðu vatnasvæði. Gildir það enn
frekar ef líkur eru á að draga megi úr
sandburðinum í tímans rás með land-
græðslu og öðrum aðgerðum, þannig
að aðeins sé um tímabundinn kostnað
að ræða. Þá ætti betri tenging svæð-
isins við byggðalínu að draga úr
óvissu um afhendingu á raforku,“ seg-
ir í frétt Landverndar.
Varað við bráðabirgðaákvæði
um hækkun Laxárstíflu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Núverandi stíflugarður í Laxá er að stærstum hluta fjórir metrar á hæð, en
sjö metrar hæst. Fyrirhugað er að hækka stífluna um tíu til tólf metra.
óvíst, en þegar vorar, og leysingar hefjast er hugsanlegt
að mjólkurlitaðir lækir og fossar eigi sér einmitt þær
skýringar.
Hjólreiðafólk og aðrir sem ferðast sér til heilsubótar
um höfuðborgina eru þó sennilega grunlausir um hvaða
stórkostlegu öfl eru að baki þessari tilkomumiklu fjalla-
sýn.
Á MEÐAN snjórinn sest í gil fjallanna svo engu er líkara
en mjólk sé að renna niður fjallshlíðarnar, njóta menn-
irnir útsýnisins í gegnum mistrið með ýmsum hætti.
Hver veit nema tröllskessan Flumbra, sem Guðrún
Helgadóttir skrifaði um í ævintýrinu Ástarsaga úr fjöll-
unum, sé enn að gefa tröllastrákunum sínum brjóst og
mjólkin streymi niður á láglendið? Það er auðvitað alls
Margt býr í mistrinu
Morgunblaðið/Sverrir
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
áformar að framlengja undan-
þágu vegna vörugjalda á gas-
búnað í metangasknúna bíla.
Fram kom í viðtali Morgun-
blaðsins við Björn H. Halldórs-
son, framkvæmdastjóra Met-
ans ehf., að metangasknúnir
bílar væru dýrari í innkaupum
en bensínbílar af sömu gerð.
Gasbúnaðurinn kostaði 200 til
300 þúsund krónur en að af-
sláttur hefði fengist af vöru-
gjaldi upp á 120 þúsund krónur
og það hefði gilt fram að síðustu
áramótum.
Samkvæmt upplýsingum úr
fjármálaráðuneytinu hyggst
ráðherra framlengja undan-
þáguna en það þýði að laga-
breyting þurfi að koma til. Því
þurfi að kynna málið í ríkis-
stjórn og í framhaldinu verði
það síðan lagt fyrir Alþingi. Það
muni væntanlega gerast innan
fárra vikna.
Vörugjald á gas-
búnað í metangas-
knúna bíla
Undanþága
á vöru-
gjaldi
framlengd
Bergþóra vill ekkert fullyrða um tekjuaf-
ganginn því hún segir ekki ljóst hvað sé fært
sem útgjöld í rekstrinum. Ekki sé borgað fyrir
rafmagn, ræstingu og þess háttar þjónustu.
Hún spyr líka hvort inn í þessu séu kaup mötu-
neytanna á eldhúsrúllum af skólunum sem
dæmi. Hún getur ekki ímyndað sér annað en
hægt sé að halda utan um þennan rekstur eins
og annan. Í því felist nokkur vinna sem allir
þurfi að gera upp við sig hvort ástæða sé að
leggja í.
Sundurgreining
kemur til greina
Í svari fræðsluráðs segir að sameiginlegir
rekstrarþættir séu sjaldnast færðir sem kostn-
REKSTUR mötuneyta nemenda í grunnskólum
Reykjavíkur er ekki aðskilinn heildarrekstri
skólanna. Í svari Fræðsluráðs Reykjavíkur til
Sambands foreldrafélaga og foreldraráða í
grunnskólum Reykjavíkur (SAMFOK) segir að
í mörgum tilvikum sé erfitt að greina á milli
reksturs nemendamötuneyta og annars rekst-
urs skólanna.
Bergþóra Valsdóttir, framkvæmdastjóri
SAMFOK, segir foreldra eiga að greiða fyrir
hráefni og kaup á minni háttar rekstrarvörum
mötuneyta, þar með talinn smærri eldhúsbúnað.
Sveitarfélögin leggi til starfsmenn og aðstöðu.
Samkvæmt upplýsingum hennar hefur það
verið álit þeirra sem hafa rekið nokkur þessara
mötuneyta í Reykjavík að rekstrarafgangur
þeirra sé verulegur. Hefur Bergþóra heyrt töl-
una 1,5 milljónir króna nefnda í því sambandi,
sem hún segir háa fjárhæð. Spurningin sé
hvernig þessum peningum sé ráðstafað og eðli-
legt að skólastjórar leggi áætlanir um það fyrir
foreldraráð til umsagnar eins og lög mæli fyrir
um. Það sama gildi ef það þurfi að vinna upp
halla á rekstrinum.
aður við mötuneytin sérstaklega heldur færðir
með almennum rekstrarkostnaði. „Fram að
þessu hefur ekki verið gerð krafa um að skól-
arnir leggi mjög mikla vinnu í þessa sundur-
greiningu, heldur nýti starfskraftana frekar í
þjónustu við nemendur. Með auknum rekstr-
arumsvifum mötuneytanna má vera að leggja
þurfi meiri vinnu og fjármagn í að halda utan um
slíka greiningu.“
Verð á hverjum matarskammti er yfirleitt á
bilinu 200–250 krónur. Fræðsluráð segir erfitt
að fullyrða um rekstrarafkomu mötuneytanna.
Samkvæmt fjárhagsáætlun sé gert ráð fyrir að
tekjur af matarsölu standi undir hráefniskostn-
aði, minni háttar rekstrarvörum og endurnýjun
og viðhaldi á smærri eldhúsáhöldum og búnaði.
„Ef um tekjuafgang af mötuneytum er að
ræða þá ráðstafa stjórnendur skólanna þeim af-
gangi, enda bera þeir ábyrgð á rekstri skólanna.
Stundum fer afgangur eins árs upp í hallarekst-
ur frá fyrri árum eða keyptur er eldhúsbúnaður.
Í einhverjum tilvikum er lagt fyrir til að eiga
upp í hugsanlegan hallarekstur í framtíðinni,“
segir í svari fræðsluráðs.
Mötuneytin ekki skilin
frá öðrum rekstri
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Rekstur mötuneyta nemenda í skólum er ekki
skilinn frá öðrum rekstri en Fræðsluráð
Reykjavíkur segir það koma til greina.
ÓMAR R. Valdimarsson, talsmaður
Inpregilo á Íslandi, segir að margir
af þeim starfsmönnum við Kára-
hnjúka sem um ræðir séu alls ekki
iðnaðarmenn sem slíkir heldur sér-
hæfðir verkamenn og það sé á mis-
skilningi byggt hjá verkalýðshreyf-
ingunni að það sé verið að sækja
um leyfi fyrir þessa menn að starfa
á Íslandi sem iðnaðarmenn.
Í Morgunblaðinu á miðvikudag
kom fram að í október síðastliðnum
hefði Impregilo lofað að afla upp-
lýsinga um starfsréttindi þeirra
Portúgala og Ítala sem vinni við
virkjunina á vegum fyrirtækisins.
6–8 ára starfsreynsla jafngild
Ómar segir að á hinn bóginn séu
nokkrir af þessum mönnum, líklega
á bilinu 10–20 manns, hins vegar
iðnaðarmenn, en mismunandi regl-
ur gildi í þessum efnum á Evrópska
efnahagssvæðinu. Sums staðar á
Norðurlöndum og í Þýskalandi gildi
þær reglur að menn verði að hafa
sveinspróf til þess að geta starfað
sem iðnaðarmenn, en í Mið- og Suð-
ur-Evrópu gildi sú regla að eftir að
hafa starfað að iðn í 6–8 ár geti
menn kallað sig iðnaðarmenn í
þeirri iðngrein. Til að samræma
þessar reglur á Evrópska efnahags-
svæðinu hafi Evrópusambandið úr-
skurðað svo að 6–8 ára starfs-
reynsla nægi sé stimpill frá
viðkomandi fyrirtæki fyrir hendi.
„Impregilo hefur einmitt vottað
að starfsreynsla þessara 10–20
manna sé til staðar og þar af leið-
andi eigi þeir að fá vottun sem iðn-
aðarmenn á Íslandi,“ sagði Ómar
enn fremur.
Hann sagði að samkvæmt 3.
grein þess samkomulags sem gert
hefði verið við verkalýðshreyf-
inguna 10. október sl. væri gert ráð
fyrir að ekki væri amast við störf-
um þeirra manna sem þegar hafi
hafið störf á Íslandi sé umsókn-
arferlið hafið sem eigi einmitt við í
þessu tilfelli.
Ómar R. Valdimarsson talsmaður
Impregilo á Íslandi
Ekki iðnaðarmenn
heldur sérhæfðir
verkamenn