Morgunblaðið - 14.02.2004, Qupperneq 6

VEGNA ágreinings um fyr-
irkomulag flutnings og dreifingar
raforku í nýjum raforkulögum
var nítján manna nefndin svo-
nefnda skipuð fyrir tæpu ári. Í
skipunarbréfi iðnaðarráðherra
sagði að nefndin skyldi gera til-
lögu um fyrirkomulag flutnings
raforku, þar með talið um stærð
flutningskerfisins og hvernig
rekstri þess og kerfisstjórn skyldi
háttað þannig að öryggi, skil-
virkni og hagkvæmni kerfisins
yrði sem best háttað. Nefndinni
var einnig ætlað að móta tillögur
um með hvaða hætti ætti að jafna
kostnaði vegna flutnings og dreif-
ingar raforku.
Formaður nefndarinnar var
Kristján Skarphéðinsson, ráðu-
neytisstjóri í iðnaðarráðuneytinu.
Aðrir skipaðir nefndarmenn voru
Þorkell Helgason orkumálastjóri,
Einar Oddur Kristjánsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokksins, Ólafur
Örn Haraldsson, fv. þingmaður
Framsóknarflokksins, Svanfríður
Jónasdóttir, fv. þingmaður Sam-
fylkingarinnar, Jón Bjarnason,
þingmaður Vinstri grænna, Magn-
ús Reynir Guðmundsson, bæj-
arfulltrúi á Ísafirði, tilnefndur af
Frjálslynda flokknum, Bjarni
Bjarnason, Landsvirkjun, Guð-
mundur Þóroddsson, forstjóri
Orkuveitu Reykjavíkur, Júlíus
Jónsson, forstjóri Hitaveitu Suð-
urnesja, Kristján Jónsson, fv. for-
stjóri RARIK, Kristján Haralds-
son, orkubússtjóri Orkubús
Vestfjarða, Hannes G. Sigurðsson,
aðstoðarframkvæmdastjóri Sam-
taka atvinnulífsins, Valdimar K.
Jónsson, prófessor í verkfræði, til-
nefndur af Neytendasamtökunum,
Kristján Þór Júlíusson, bæjarstjóri
á Akureyri, Steinunn Valdís Ósk-
arsdóttir borgarfulltrúi, Ingunn S.
Þorsteinsdóttir, hagfræðingur hjá
ASÍ, Jens Andrésson, formaður
Starfsmannafélags ríkisstofnana,
og Nökkvi Bragason, hagfræð-
ingur í fjármálaráðuneytinu. Fljót-
lega tók Óli Jón Gunnarsson, bæj-
arstjóri í Stykkishólmi, sæti
Kristjáns Þórs og áheyrn-
arfulltrúar í nefndinni voru Franz
Árnason, forstjóri Norðurorku, og
Þórður Guðmundsson frá flutn-
ingssviði Landsvirkjunar.
Hverjir voru í 19 manna nefndinni?
FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Missið ekki af einstökum
tónlistarviðburði! Samíska
söngkonan Mari Boine hlaut
tónlistarverðlaun Norður-
landaráðs 2003 og heldur nú
tónleika í fyrsta sinn á Íslandi
ásamt hljómsveit sinni
í Salnum í Kópavogi
laugardaginn 21. febrúar kl. 20
Aðgangseyrir kr. 2.200
Forsala aðgöngumiða
í Salnum
Norræna húsið stendur fyrir
tónleikunum.
Styrktaraðilar: Norræni
menningarsjóðurinn og
Menningarmálaráðuneyti Noregs
MARI BOINE
SAMKVÆMT heimildum Morgun-
blaðsins er talið að við jöfnun flutn-
ingskostnaðar á raforku til lands-
manna geti það kostað aukalega allt
að 264 milljónir króna að mæta óarð-
bærum einingum í dreifingunni, eink-
um til dreifbýlis á Vestfjörðum og
Norðausturlandi. Eru skiptar skoð-
anir meðal stjórnmálamanna og stjór-
enda orkufyrirtækja um hvort taka
eigi þennan kostnað af fjárlögum eða
leggja sérstakt gjald á hverja selda
kílóvattstund.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu
í gær hefur Valgerður Sverrisdóttir
iðnaðarráðherra fengið í hendur álit
meirihluta 19 manna nefndarinnar
svonefndu, sem var falið að koma með
tillögur að fyrirkomulagi raforku-
flutnings og hvernig jafna mætti út
kostnað við dreifingu. Vegna nýrra
raforkulaga þarf að stofna sérstakt
hlutafélag um dreifingu og flutning
raforkunnar en framleiðsla og sala
verður í samkeppnisumhverfi. Form-
lega hefur nefndin ekki lokið störfum
en samkvæmt heimildum blaðsins
leggur meirihlutinn til þrjá mismun-
andi valkosti, allt eftir arðsemiskröf-
um og spennu á raflínum, 30 eða 66
kV. Getur aukakostnaður við dreif-
ingu orðið mestur 264 milljónir króna,
sem fyrr segir, en samkvæmt einum
valkosti er kostnaðurinn lægstur tæp-
ar 200 milljónir.
Gengur meirihluti nefndarinnar út
frá því að við jöfnun kostnaðar í raf-
orkudreifingu sé eitt og sama gjaldið
tekið á hverju veitusvæði. Dreifiveit-
ur geti þá haft tvær gjaldskrár og sótt
um styrk til að hafa sérstaka dreif-
býlisgjaldskrá. Niðurgreiðslan á þó
aldrei að vera meiri en dýrasta al-
menna gjaldskráin. Sérstök gjaldskrá
er svo fyrir stórnotendur.
Flutningskerfið, sem raforkulögin
miða við að nýtt hlutafélag í eigu
orkufyrirtækjanna byrji að reka um
næstu áramót, nái frumvarp iðnaðar-
ráðherra fram að ganga á vorþinginu,
miðast við það kerfi sem Landsvirkj-
un hefur átt og rekið ásamt tenging-
um að virkjunum. Við bætast 66 kV
kerfi Rarik, Orkuveitu Reykjavíkur
og Orkubús Vestfjarða og tengingar
við veitur Hitaveitu Suðurnesja,
þ.m.t. Vestmannaeyjar, Orkuveitu
Húsavíkur og Rafveitu Reyðarfjarð-
ar. Á flutningskerfið að ná frá virkj-
unum að fyrstu aðveitustöð á jöðrum
þéttbýlis. Þannig tilheyra innanbæj-
arlínur ekki flutningskerfinu, jafnvel
þó að þær hafi ekki 66 kV spennu eða
hærri.
Allt að 30% rafmagns-
hækkun á Suðurnesjum?
Júlíus Jónsson, forstjóri Hitaveitu
Suðurnesja, er líkt og Guðmundur
Þóroddsson, forstjóri Orkuveitu
Reykjavíkur, óhress með meginnið-
urstöðu nefndarinnar. Hann ætlar að
skila séráliti og segist reikna með að
það verði samhljóma áliti Guðmund-
ar.
Júlíus bendir á að Hitaveitan sé í
dag með 10–15% lægri gjaldskrá en
OR en með breytingu yfir í eitt sam-
eiginlegt flutningskerfi geti raforku-
reikningar Suðurnesjamanna hækk-
að um 25 til 30% þegar fram líði
stundir. Aðeins flutningskostnaður-
inn muni hækka verðið um 12–15% og
síðan bætist við arðsemiskrafa á
flutningsvirkjum. Verið sé að bæta
við línum frá Rarik inn á kerfið, sem
Júlíus nefnir „félagslegar fram-
kvæmdir“, og gera þær arðbærar.
Hann segist nota orðið „félagslegar“
þegar umferðin um raflínurnar dekki
ekki kostnaðinn við að reka þær. Arð-
urinn muni ekki koma af flutningi um
þær línur heldur af suðvesturhorninu
þar sem raforkunotkun sé langmest.
HS hefur rekið eigið flutningskerfi
á Suðurnesjunum og Júlíus segir það
einsýnt að með þátttöku í dreifingu
orkunnar um allt land fari það út í
verðið til kaupenda. Verið sé að bæta
við um 1,40 kr. á hverja kílóvattstund
í flutningskostnað.
„Það er verið að taka inn línur frá
Rarik og búa til 55 afhendingarstaði á
raforku á Íslandi. Alls staðar er verð-
ið hið sama og sem dæmi mun það
kosta hið sama að flytja rafmagn frá
Svartsengi til Grindavíkur og frá
Svartsengi til Kópaskers. Enga sér-
fræðinga þarf til að sjá að þetta eykur
kostnaðinn við flutninginn,“ segir Júl-
íus.
Nýtt flutningsfyrirtæki átti að taka
til starfa 1. júlí á þessu ári en sam-
kvæmt fyrirhuguðu frumvarpi iðnað-
arráðherra hefur gildistökunni verið
frestað um hálft ár, til næstu áramóta.
Gert er ráð fyrir að núverandi eig-
endur orkufyrirtækja stofni með sér
hlutafélag um reksturinn og leggi þá
fram eignir sínar, leigi þær eða selji.
Matsnefnd mun svo meta verðmæti
flutningslína sem í boði eru.
Spurður hvort HS muni taka þátt í
stofnun hlutafélags segist Júlíus ekki
reikna með að svo verði, heldur muni
Hitaveitan leigja hlutafélaginu eigur
sínar. Ákvarðanir í þeim efnum hafi
þó ekki verið teknar.
Bíður mið-
stjórnar ASÍ
Eins og fram kom í Morgunblaðinu
í gær óskaði ASÍ eftir fresti til að taka
formlegrar afstöðu til álits meirihluta
19 manna nefndar, og að sögn Gylfa
Arnbjörnssonar, framkvæmdastjóra
ASÍ, nær sá frestur fram yfir mið-
stjórnarfund um miðja næstu viku.
Gylfi segir ASÍ ekki geta tekið end-
anlega afstöðu til málsins á meðan
ekki liggi t.d. fyrir staðfestar upplýs-
ingar um áhrif breytinganna á orku-
verðið til neytenda. Allar forsendur
hafi ekki verið gefnar upp, og hvorki
iðnaðarráðuneytið né minnihluti
nefndarinnar hafi sýnt fram á sitt
mál.
Minnir Gylfi á að ASÍ hafi varað við
því að orkuverð geti hækkað töluvert
þegar raforkumarkaðnum sé skipt
upp í þrennt; framleiðslu, flutning og
dreifingu, og síðan sé gerð sjálfstæð
og há arðsemiskrafa á hvern hluta
fyrir sig. Þetta mat sé óháð flutnings-
jöfnun á orkunni. ASÍ hafi hins vegar
talið það skynsamlegt og nauðsynlegt
að jafna raforkukostnað landsmanna
með einhverjum hætti.
Raforka til dreifbýlis
kostar allt að 264
milljónir aukalega
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Dreifing raforku um landið er misdýr og mannvirkin eru oft viðamikil.
 

 
  



 

 

  

  
  ! 
"  
#   
 $%& '( 
)  ! 
*+& ' 
* ,(! 
)
 , 
 ' 
- %.& ,( 

 / 
"%


%

-0
10
$0 
.
-0 . 2  %"
-0 . 2 3 %"
Meirihluti nítján manna nefndar leggur til þrjá valkosti
við tilhögun á raforkuflutningi og raforkudreifingu