Morgunblaðið - 30.03.2004, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. MARS 2004 11
Skógarhlíð 18, sími 595 1000
www.heimsferdir.is
Fegursta borg Evrópu og eftirlæti Íslendinga sem
fara nú þangað í þúsundatali á hverju ári með Heimsferðum. Í apríl er
vorið komið og fegursti tími ársins fer í hönd í Prag enda er þetta vin-
sælasti tími ferðamanna til að heimsækja borgina. Fararstjórar Heims-
ferða gjörþekkja borgina og kynna
þér sögu hennar og heillandi menn-
ingu. Góð hótel í hjarta Prag, frá-
bærir veitinga- og skemmtistaðir.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Verð kr. 36.550
Flugsæti til Prag með sköttum.
Verð kr. 49.950
Flug og hótel í 7 nætur, hótel ILF,
m.v. 2 í tveggja manna herbergi.
Flug, gisting, skattar.
Bókunargjald kr. 2.000.
Ferðir til og frá flugvelli kr. 1.800.
Síðustu sætin
Páskar í
Prag
8. apríl
frá kr. 36.550
HÆSTIRÉTTUR taldi að ummæli í
dómnefndaráliti sem fjallaði um um-
sækjandann væru röng og meiðandi
og til þess fallin að skerða fræði-
mannsheiður hans og að önnur til-
tekin ummæli hefðu falið í sér sið-
ferðisdóm sem væri meiðandi fyrir
Bjarna enda tilhæfulaus og óviður-
kvæmileg.
Bjarni segir að þrátt fyrir að fulln-
aðarsigur hafi unnist með dómi
Hæstaréttar veki vinnubrögð Há-
skóla Íslands ýmsar spurningar
varðandi val á umsækjendum um
fræðastöður.
Tvískinnungur
innan Háskólans
Hann segist sannfærður um að
fyrirfram hafi verið ákveðið hver
hlyti stöðuna. Hann og annar um-
sækjandi sem síðar dró umsókn sína
til baka hafi verið taldir „of hættu-
legir“ umsækjendur og stefnt ráðn-
ingu hans í voða með þeim afleiðing-
um að þau voru dæmd óhæf til að
gegna stöðunni.
„Ég vissi það að á Íslandi er þetta
öðruvísi en víðast hvar. Það var búið
að ákveða hver fengi stöðuna, ég var
sannfærður um það. Það þurfti að
skrifa mig niður til heljar og fleiri, til
þess að viðkomandi fengi stöðuna, ég
vissi það. En að ég yrði metinn óhæf-
ur, það vissi ég ekki, og kom mér
mjög á óvart.“
Bjarni segir það merki um tví-
skinnung innan Háskólans að skorir
og deildir innan hans kjósi um hver
hljóti fræðastöður að undangengnu
áliti dómnefndar sem eigi að vera
skipuð sérfræðingum. Ekki sé gefið
að sá aðili sem dómnefnd velji verði
kosinn sem feli í sér að kosningarnar
geti þróast út í vinsældakosningar
eins og gerst hafi í umræddu tilviki
þar sem reynt hafi verið að afla at-
kvæða fyrir ákveðinn umsækjanda
áður en staðan var auglýst. „Þetta er
ákveðið kerfi hjá Háskóla Íslands til
að hafa áhrif á ferlið þrátt fyrir allt.
Að ráða skoðanabæður og alikálfa, af
hræðslu við allt sem kemur að utan
og er nýtt.“
Hvatti heimspekideild til að
velja annan umsækjanda
Bjarni segir að dómnefndin hafi
farið yfir strikið í dómnefndaráliti
sem síðar fór fyrir stöðunefnd skól-
ans, sem er ráðgefandi, og hafnaði
álitinu og taldi það hlutdrægt. Þá
hafi sagnfræðiskor hafnað dóm-
nefndarálitinu með sex atkvæðum
gegn tveimur og þrír sátu hjá.
Þegar málið hafði verið afgreitt á
skorarfundi var því vísað til deildar-
fundar en í millitíðinni ritaði Gunnar
Karlsson prófessor
bréf til deildarinnar
þar sem hann segist
ekki vita til þess að
dómnefndaráliti hafi
verið hafnað í heild
sinni og hvetur heim-
spekideild til að velja
umsækjandann sem
síðar hlaut stöðuna.
Bjarni segist hafa hug-
leitt að kæra Gunnar
fyrir bréfið sem sé all-
ítarlegt og rætið í sinn
garð en fallið frá því.
Þá sé Gunnar barns-
faðir systur eins af
dómnefndarmönnun-
um. Bréfi Gunnar var
svarað af öðrum prófessor við deild-
ina, Gísla Gunnarssyni, þar sem til-
greind eru rök fyrir afgreiðslu skor-
arfundar á dómnefndarálitinu.
Fór með rangt mál fyrir dómi
Bjarni ákvað síðar að kæra tvenn
ummæli í dómnefndarálitinu, þar af
önnur er varða minjar í Hólmi í Nesj-
um sem hann hafi rannsakað frá
árinu 1996. Í dómnefndarálitinu seg-
ir orðrétt: „Minjarnar í Hólmi í Lax-
árdal virðast vera enn eitt dæmið um
landnámsbýli sem ekki var vitað um
áður og rannsókn þeirra því mikil-
vægt framlag til rannsókna á fyrstu
byggð í landinu. Lítið verður sett út á
aðferðir Bjarna við uppgröftinn.
Sama er ekki hægt að segja um túlk-
un hans á minjunum. Þar slær hann
fram fullyrðingum sem ekki eru
byggðar á neinum rökum, en það er
hreint og beint ábyrgðarleysi.“
Krafðist Bjarni ómerkingar á síð-
ustu setningunni.
Bjarni segir Helga Þorláksson
prófessor í sagnfræði og einn dóm-
nefndarmanna hafa haldið því fram
fyrir dómi að Bjarni hafi ekki aldurs-
greint hið meinta blótshús og þar af
leiðandi geti hann ekki tengt það við
tiltekið kuml. Hann
segir að hér hafi Helgi
farið með rangt mál og
að í gögnum sem hann
lagði fram komi fram að
sýni voru geislakolsald-
ursgreind í tvígang.
Annað hvort hafi Helgi
ekki kynnt sér niður-
stöðurnar eða sagt
ósatt fyrir dómi.
„Fyrir utan það þá
gerir hann afar lítið úr
þeirri þekkingu forn-
leifafræðinga að aldurs-
greina út frá gripum og
horfir fram hjá því að
ég get aldursgreint hús-
ið með jarðlögunum
sem er algeng vinnuaðferð á Ís-
landi.“
Síðari ummælin sem Bjarni krafð-
ist að yrðu ómerkt vörðuðu rannsókn
hans á Hjarðarbólsodda í Kolgrafar-
firði á Snæfellsnesi. En þar segir
m.a. að tilgangi rannsóknarinnar hafi
ekki verið náð og illa hafi verið farið
með almannafé. Bjarni segir að rann-
sóknin hafi verið talin óþörf af hálfu
dómnefndar þar sem um var að ræða
rúst frá 20. öld og upplýsingar um
hana lægju þegar fyrir frá brott-
fluttu heimafólki. Hann hafi hins
vegar getið þess í skýrslu sinni að
rústin væri sennilega frá þeim tíma
en að möguleiki væri á að rústin lægi
á eldri minjum eins og algengt væri.
Þá hafi hann komið að verkinu sem
sjálfstætt starfandi verktaki og að
ákvörðun um uppgröft hafi verið í
höndum Vegagerðarinnar og Minja-
vörslunnar. Gengið hafi verið auk
þess úr skugga um með uppgreftr-
inum að ekki leyndust minjar annars
staðar á eyrinni. Bjarni bendir enn-
fremur á að naustið sem um ræðir
hafi verið eitt eftir á svæðinu en
naust af þessari gerð voru alþekkt
um Suðurland áður fyrr, m.a. við
Dyrhólaey, Hjörleifshöfða og víðar
og að rannsókn á því hafi varpað ljósi
á hvernig þau kynnu að hafa litið út.
Eldaði grátt silfur við
dómnefndarformann
Um skipan dómnefndar segir
Bjarni að formaður hennar, Guðrún
Sveinbjarnardóttir, hafi verið óhæf
til að sitja í nefndinni þar sem hún og
Bjarni höfðu áður átt í ritdeilu um
doktorsritgerð Guðrúnar sem Bjarni
var fenginn til að skrifa ritdóm um.
Síðar hafi Guðrún skrifað ritdóm um
doktorsritgerð hans.
Þá hafi allir dómnefndarmennirnir
þrír hlotið menntun sína í enskumæl-
andi háskólum þó svo að þrír af fjór-
um umsækjendum hafi hlotið mennt-
un á Norðurlöndunum. Þá hafi tveir
dómnefndarmanna verið í vinfengi
við þann sem fékk stöðuna að lokum.
„Háskóli Íslands er orðinn fjöl-
skyldustofnun þar sem einkavina-
væðingin ríkir. Fagleg vinnubrögð
eru látin fyrir borð og talið mikilvæg-
ara að skoðanabróðir komist þar inn
en að menn standi vörð um fagleg
vinnubrögð,“ segir Bjarni og bætir
við: „Háskóla Íslands fannst allt í lagi
þótt sá sem fengi stöðuna væri með
eins árs menntun í fræðigreininni á
meðan við hin værum með fleiri ára
menntun, tvö okkar með doktorspróf
og eitt með MA gráðu. Svona vinnu-
brögð gerast bara á Íslandi.“
Þá gagnrýnir Bjarni einnig að Páll
Skúlason háskólarektor skyldi sam-
þykkja dómnefndarálit nefndarinnar
sem hafi verið ærumeiðandi og þrátt
fyrir að stöðunefnd Háskólans og
sagnfræðiskor hafi hafnað því og að
þurft hafi tvennar kosningar á deild-
arfundi til þess að skera úr um málið.
Ekki náðist í Pál Skúlason, rektor
Háskóla Íslands.
Bjarni F. Einarsson fornleifafræðingur gagnrýnir Háskólann
Einkavinavæðingin er
ríkjandi innan Háskólans
Hæstiréttur hnekkti í síðustu viku dómi
Héraðsdóms Reykjavíkur frá júní í fyrra í
máli sem Bjarni F. Einarsson, umsækjandi
um kennarastarf í fornleifafræði við Há-
skóla Íslands, höfðaði gegn þremur dóm-
nefndarmönnum sem meta áttu hæfi hans.
Bjarni F. Einarsson
kristjan@mbl.is
ÞRÍR stjórnendur Léttkaupa ehf.
voru dæmdir í Héraðsdómi
Reykjavíkur fyrir brot á lögum um
helgidagafrið fyrir að hafa staðið
fyrir því að verslunin Europris við
Skútuvog í Reykjavík var opin á
hvítasunnudag í júní í fyrra. Versl-
unin var opin frá því klukkan ellefu
um morguninn og þar til lögregla
skarst í leikinn klukkan fimm.
Í dóminum segir að brotið þyki
smávægilegt og því sé rétt að
fresta ákvörðun refsingar í eitt ár
frá birtingu dómsins en refsing
fellur niður haldi mennirnir þrír
skilorð.
Dæmdir fyrir
að hafa opið á
hvítasunnudag
KARLMAÐUR á þrítugsaldri var í
Héraðsdómi Reykjavíkur dæmdur í
tveggja og hálfs árs fangelsi og til að
greiða Reykjavíkurhöfn ríflega
50.000 krónur í skaðabætur fyrir
rúðubrot. Maðurinn var dæmdur
fyrir brot á fíkniefnalögum, fyrir
húsbrot og þjófnaði en var sýknaður
af ákæru um að hafa falsað tékka að
andvirði 235.000 krónur sem hann
fékk skipt í banka án þess að fram-
vísa persónuskilríkjum.
Maðurinn var dæmdur fyrir brot á
fíkniefnalögum með því að hafa í fór-
um sínum rúm 52 grömm af amfeta-
míni. Ennfremur fyrir að hafa brot-
ist inn í tvo bíla, hágreiðslustofu og
ljósmyndastofu. Andvirði þýfisins
nam tæpum 5,5 milljónum króna. Þá
játaði maðurinn hlutdeild í þjófnaði á
heimili á Seltjarnarnesi en stór hluti
þýfisins, sem var að andvirði 1,7
milljónir króna, fannst við húsleit
heima hjá manninum.
Með afbrotunum rauf maðurinn
skilorð og hefur setið í gæsluvarð-
haldi frá því í janúar og dregst það
frá fangelsisvist hans.
Dóminn kvað upp héraðsdómar-
inn Símon Sigvaldason.
Tveggja og
hálfs árs
fangelsi fyrir
fjölda brota
ARI Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins (SA), segir að
erfitt geti verið að bera saman samn-
ingsviðmiðanir og -kröfur milli ólíkra
starfssviða líkt og formaður Rafiðn-
aðarsambandsins (RSÍ), Guðmundur
Gunnarsson, hafi gert í Morgun-
blaðinu í gær.
Guðmundur sagði í blaðinu í gær
að svigrúmið um hækkun lágmarks-
launa, sem Starfsgreinasambandið
samdi um við SA, dygði til að uppfylla
kröfur iðnaðarmanna í viðræðum við
atvinnurekendur. Ef Samtök at-
vinnulífsins gæfu ekki eftir þá stefndi
í hörku í kjaradeilunni.
Ari sagðist ekki geta fallist á túlk-
un Guðmundar á afstöðu SA. Mis-
jafnar aðstæður væru á mismunandi
samningssviðum. Þannig væru taxtar
iðnaðarmanna almennt séð lág-
markskjör sem endurspegluðu ekki
launaumhverfið í heild. Erfitt væri að
mæla áhrif hækkana á launaflokka
iðnaðarmanna, sem fáir væru að
vinna eftir en hefði engu að síður sín
áhrif á umhverfið. Ef horft væri
framhjá ruðningsáhrifum taxta-
hækkana á markaðslaun iðnaðar-
manna gætu menn komist niður í
lága mælda kostnaðarhækkun fyrir
samningssviðið ef deilt væri með öll-
um hópnum. Það gæfi hins vegar ekki
rétta mynd af kostnaðaráhrifum
samningsgerðarinnar þegar upp væri
staðið. Svona kostnaðarmælingar
horfðu öðruvísi við þegar um væri að
ræða hópa sem fyrst og fremst ynnu
eftir taxta eins og á verkamannasvið-
inu. Þessi samanburður gæti líka orð-
ið mjög snúinn þegar ólíkir hópar
væru í einum samningi, samanber
virkjanasamninginn. „Það er klárt af
okkar hálfu að viðmiðun í okkar
samningsgerð við aðra aðila er að
standa vörð um þau kostnaðaráhrif
fyrir atvinnulifið sem línur voru lagð-
ar um í samningunum við Starfs-
greinasambandið og Flóabandalagið.
Við reynum að líta raunsætt á hvaða
kostnaði öll önnur samningsgerð
veldur fyrir atvinnulífið þegar allt er
skoðað. Ákveðnir erfiðleikar geta
verið við að mæla áhrifin á tilteknum
sviðum, til dæmis þar sem er verið að
hreyfa við taxta sem fáir eru á en hafa
samt áhrif á launamyndunina hjá öll-
um,“ sagði Ari. Hann sagði mikil
fundahöld hafa átt sér stað að und-
anförnu í viðræðum SA við Samiðn og
einnig vegna virkjanasamningsins.
Þessum viðræðum hefði ekki verið
vísað til ríkissáttasemjara.
Samtök atvinnulífsins um gagnrýni formanns RSÍ
Erfitt að bera saman
ólíka samningshópa
♦♦♦