Pressan - 17.09.1992, Blaðsíða 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 17. SEPTEMBER 1992
BETRA ÚTHT
Enn gætir áhrifa frá sjöunda áratugnum þótt þau séu mun minna
áberandi en verið hefur. (haust og vetur verða brúnir litir og nátt-
úrulegir allsráðandi svo og mattir varalitir. Förðun fyrirsætunnar
var í höndum Línu Rutar í Förðunarmeistaranum.

Andlitsfarði fylgir tískusveiflum rétt eins og fatnaður, svó
sem alkunna er. í haust og vetur verða brúnir og náttúruleg-
ir litir áberandi og varalitir eru mattir. Brúnu litirnir geta
verið bæðir Ijósir og dökkir eða farið út í fjólubláa og vín-
rauða tóna. Náttúrulega útlitið stendur alltaf fyrir sínu, en
það er eins með andlitsfarðann og fatatískuna; flest er leyfi-
legt. Konur virðast þó ekki eins mikið málaðar þegar notað-
ir eru brúnir litir.
fé'lWbÁA. VWiÁa
Förðun sjöunda áratugarins er ekknengur í tísku þótt enn
gæti nokkurra áhrifa frá henni. „Eyelinerinn" siturtil að
mynda eftir og gerviaugnhárin eru ekki horfin enn. bau eru
hins vegar ekki jafnáberandi og verið hefur en algengt er að
keypt séu stök augnhár og þeim stungið á milli náttúrulegra
augnhára til að setja ákveðinn svip. Einn Ijós litur er settur
ofan á augnlokið og pínulítil skygging undir augnbein og
dregin er sterk lína yfir augnlokið. Augabrúnir eru sterkar
og vel lagaðar en eilítið nettari en verið hefur undanfarið.
Tískufarðann þola ekki allir og hæfir hann aðeins stúlkum
og yngri konum.
Stórar, þykkar varir tolla enn í tískunni og öllum brögðum
er beitt til að gera þær sem fyllstar. Mikið er um Ijósa,
brúna og náttúrulega varaliti en þeir rauðu standa þó alltaf
fyrir sínu, sérstaklega á veturna. Helst skal nota varalitablý-
ant til að varirnar sýnist fyllri. Þær sem vilja fylgja straumn-
um reyna að stækka varirnar, en það er gert með því að
forma línu varanna fyrst með blýanti og pensla síðan vara-
litinn inn í til að ná fallegum, beinum útlínum. Það á aldrei
að bera varalitinn beint á í varalitaforminu.
eU*
Kinnalitir eru ekki í tísku en það er oft fal-
legt að nota örlítið af honum rétt til að
skerpa kinnbeinin. Ekki þannig að það sjá-
ist heldur á þann hátt að eingöngu bregði
fyrir tóni. Kinnalit á alltaf að bera ofan á
kinnbeinin. Ef kona er breiðleit og vill
hækka kinnbeinin má setja örlítinn dökk-
an lit undir þau og Ijósan að ofan og fá
þannig ákveðna skugga í andlitið. Munið
að Ijóst dregur fram og dökkt ýtir inn.
X/f/K/f/K'
Stiklað á stóru í gegnum sögu snyrtingar
Frá ómunatíð hefur mannskepn-
an haft takmarkalausa þörf fyrir
að fegra útlit sitt. Aðferðirnar og
tískan í þessum efnum hafa
breyst stórlega í gegnum aldirn-
ar og á sá háttur, sem nú er
hafður á, lítið skylt með ýmsu
skringilegu sem áður tíðkaðist.
Eða hverjum dytti til dæmis í
hug nú til dags aó taka upp á
því að maka krít framan í sig
eða gylla á sér neðri vörina?
\Cct í líAÁw^b-yh.
Ekki eru heimildir til um hve-
nær það var eða hvar, sem
maðurinn tók upp á þeim
ósköpum að brúka andlitsfaróa.
Elsta vitneskja um notkun á
snyrtivörum hefur verið rakin til
forn- Egypta, en þeir voru býsna
duglegir við að nota fegrunar-
smyrsl og báru iðulega áberandi
andlitsfarða, jafnt konur sem
karlar. Ilmolíur voru notaðar til
að mýkja og þrífa húðina, enda
fyrir tíma sápunnar, og sterkur
hennalitur til að flikka upp á
neglur, lófa og iljar. Eitt létu Eg-
yptar aldrei vanta og þaó voru
svörtu strikin í kringum augun
sem máluð voru með kolum.
Lýsandi dæmi um það er Kle-
ópatra drottning sem m.a. var
kunn fyrir sérstætt útlit sitt —
kolbikasvart hár og glæfralega
augnmálningu. Margir Egyptar
rökuðu af sér augabrúnirnar og
settu í staðinn svört strik, auk
strikanna í kringum augun, og
því ekki hægt að segja annað
en menn hafi verið ágætlega
búnir til áugnanna á þessum
tíma. Snyrtingin varafar mikil-
væg athöfn og hluti af daglegu
munstri forn-Egypta. Og svo
sem ekki aðeins meðal lifenda,
því það þótti afar mikilvægt að
fara vel farðaður í kistuna, til að
vera vel búinn undir næsta líf.
Ka*X
Forn-Grikkir voru heldur ekki
að spara við sig þegar ilmvötn
og snyrtivörur voru annars veg-
ar. Auk þess sem það þótti sjálf-
sagt að ganga um ilmandi og
með andlitsmálningu gegndu
snyrtivörurnar mikilvægu hlut-
verki við helgiathafnir og.lækn-
ingar. Grískar konur notuðu blý
sem andlitsfarða og báru skín-
andi rautt litarefni á varir og
kinnar. Dökk málning var notuð
á augun og þess eru jafnvel
dæmi að konur hafi notað
gerviaugnhár. Bæði konur og
karlar höfðu mikið dálæti á
Ijósu hári og lögðu oft á sig
ómælt erfiði til að breyta háralit
sínum. Var það gert með því að
bera smyrsl í haddinn og sitja
síðan tímunum saman í brenn-
andi heitri sólinni, uns hárið
uppl itaðist.
Um 454 fyrir Krist tóku róm-
verskir karlmenn upp á því að
sneiða af sér skeggið sem áður
hafði fengið að vaxa óáreitt öld
fram af öld og varð upp úr því
vinsælt að ganga um vel rakað-
ur. Ljóst hörund var gæðamerki
tískukvenna sem notuðu krít
sem farða, og voru þær í því
meiri metum sem þær voru
hvítari. Rómversku böðin höfðu
gífurlega mikilvægu hlutverki
að gegna í lífi Rómverja, en þar
hugðu menn ekki aðeins að lík-
amshirðu heldur voru böðin
hálfgerður samkomustaður
þangað sem menn fóru til að
sýna sig og sjá aðra.
JewhWUhWi. 'UJXaXm.
Meðal Austurlandabúa fyrr á
öldum líktist andlitsförðun
meira list en snyrtingu og er svo
reyndar enn, t.d. um japanskar
lagsmeyjar — geisjurnar. Jap-
anskar tískukonur notuðu þá
hvítan farða á andlitið, rétt eins
og þær kínversku, hárauðan
kinnalit og sumar kórónuðu allt
með því að gylla neðri vörina.
Þveröfugt við ímynd okkar tíma
svertu japanskar konur tennur
sínar og rökuðu auk þess auga-
brúnir og máluðu nýjar. Frum-
stæðir ættbálkar í Afríku gátu
státað af sérlega skrautlegri and-
lits- og líkamsmálningu, svo
ekki sé talað um frumlega hár-
greiðslu þeirra, og er svo reynd-
ar víða enn. í Ástralíu voru
frumbyggjarnir ósparir á húð-
flúrið, enda þótti það hin mesta
prýði. Auk þess voru líkami og
andlit máluð í öllum regnbog-
ans litum, sem unnir voru m.a.
úr antilópublóði, mykju, sóti og
laufi.
Tvffvt.
Óhjákvæmilega verður að fara
hér með ógnarhraða yfir sögu
snyrtingarinnar en þó er full
ástæða til að staldra aðeins
við miðaldirnar. Óhraust-
legt útlit þótti aðalsmerki
og því héldu konur ótrauð-
ar áfram að hvítkalka sig í
framan. Notaðir voru marg-
litir augnskuggar og örfínar
svartar línur dregnar eftir
augnlokunum, í anda forn-
Egyptanna. Á fjórtándu öld
varð mikil breyting á auga-
brúnatískunni er konur tóku
upp á að plokka sig svo eftir
urðu aðeins örmjóar, ræfilslegar
línur. Tími óhófsins, valdatími
Maríu Antoinette Frakklands-
drottningar 1755 til 1793, er
forvitnilegur kafli í sögu snyrt-
ingar, enda með algjörum ólík-
indum upp á hverju var tekið til
að fegra útlitið. Konur böðuðu
sig upp úr mjólk og jarðarberj-
um og notuðu yfirgengilega
mikið af snyrtivörum. Varir og
kinnar voru bleikmálaðar og
andlitið stíft af púðri. Mikill
íburður var í klæðaburði og
ýmsu skarti, og bæði menn og
konur skörtuðu himinháum hár-
kollum sem púðraðar voru hátt
og lágt.
Eftir gegndarlaust óhóf í andlits-
förðun, hársnyrtingu og fata-
tísku tók við tímabil íburðar-
leysis — Viktoríutímabil ní-
tjándu aldarinnar. Andlitsfarði
þótti mesti óþarfi og segir sagan
að konur hafi frekar klipið sig í
kinnarnar og bitið í varirnar til
að ná fram roða en að nota
varalit og púöur. Þegar tuttug-
usta öldin gekk í garð voru kon-
ur því orðnar langþreyttar á
íburðarleysinu og meira en til í
að fara að setja liti framan í sig.
Um 1920, í kjölfar iónbyltingar-
innar, fóru konur að klippa hár-
ið stutt og augnskuggar og vara-
litir í ýmsum litum komu fram á
sjónarsviðið. Snyrtivörufyrirtæki
spruttu upp í Bandaríkjunum,
Bretlandi og Frakklandi og litir,
krem og olíur af öllum hugsan-
legum gerðum flæddu yfir svelt-
an markaðinn. Kvikmynda-
stjörnur urðu fyrirmyndir
kvenna um allan heim, ekki síst
hvað varðaði hártísku, og áttu
vinsældir liðaðs hárs og Ijóss
einmitt upptök sín á hvíta tjald-
inu. Sú varð áfram þróunin á
stríðsárunum, og þegar eitthvað
nýtt í tískunnar málum sást á
hvíta tjaldinu hermdu milljónir
kvenna eftir. Á þessum tíma
voru augabrúnir mjúkar og
bogadregnar og augnskuggar og
varalitirí mildum litum. Þrátt
fyrir vöruskort af völdum heims-
styrjaldarinnar jókst sala á
snyrtivörum og hreinsikremum
jafnt og þétt.
Aií/wi
í kjölfar velmegunarinnar eftir
stríð jókst enn almennur áhugi
á andlitsförðun, hárgreiðslu og
fatatísku. Hárgreiðslustofur
döfnuðu og húðsnyrti- og nudd-
stofur spruttu upp. Á árunum
1950 til 1960 voru augnblýant-
ar, breiðar augabrúnir og þykk-
ar varir í tísku og fölsk augnhár
slógu í gegn. Vara- og kinnalitir
voru að mestu í Ijósum litum. Á
árunum eftir 1970 hófst fram-
leiðsla á ýmsum nýjum vörum
fyrir húð og hár. Þrátt fyrir að
tími blómabarna gengi í garð og
unga kynslóðin hunsaði allar
snyrtivörur risu nýjaröldur og
áhugi á betri umhirðu húðar-
innar vaknaði. Sífellt var verið
að finna upp nýjar og betri leið-
ir til að snyrta og hirða húðina,
bæði andlit og líkama. Augn-
málning varð mjög áberandi
með skærlitum augnskuggum
og dökkum lit í kringum augun.
Eftir róstusaman tíma friðarbylt-
ingar og kvenréttindabaráttu
gekk níundi áratugurinn í garð.
Þar með var horfið aftur til for-
tíðarinnar og andlitsförðun fékk
á sig klassískara yfirbragð.
Undanfarið hafa hártíska og
förðun sjöunda áratugarins
tröllriðið öllu með áberandi
augnmálningu og túperuðu
hári, og hafa íslenskar konur
ekki látið það framhjá sér fara
frekar en aðrar sveiflur sem orð-
ið hafa í tískunni síðustu ára-
tugi. En þróunin í tískuheimin-
um er óþægilega hröð og þetta
„útlit" áranna í kringum 1960 er
nú á undanhaldi. Það sem nú er
að ná yfirhöndinni er fágaðra
og náttúrulegra yfirbragð, þó
áfram verði vart einhverra leifa
af tísku sjöunda áratugarins.
Augnmálning verður nú ekki
eins glannaleg og hlutlausari
fölsk augnhár koma í stað þeirra
þykku og löngu sem verið hafa
við lýði og vafist fyrir margri
konunni — í orðsins fyllstu
merkingu.